علی خوش زبان؛ محمد سلطانی فر؛ علی دلاور
چکیده
سواد رسانهای به‌عنوان یک استراتژی، پس از آنکه به‌عنوان یک ضرورت برای ترویج در کشور بهمنظور بهره‌مندی مفید و مؤثر از رسانهها و کاهش عوارض مخرب آن شناخته شد و پشتوانة یک اجماع علمی را کسب نمود می‌بایست در کشور اجرائی گردد. بر همین اساس، درخصوص عملیاتی کردن آن اقدام نمود. به همین انگیزه و با ایجاد تفکر انتقادی و شکل‌گیری فضاهای ...
بیشتر
سواد رسانهای به‌عنوان یک استراتژی، پس از آنکه به‌عنوان یک ضرورت برای ترویج در کشور بهمنظور بهره‌مندی مفید و مؤثر از رسانهها و کاهش عوارض مخرب آن شناخته شد و پشتوانة یک اجماع علمی را کسب نمود می‌بایست در کشور اجرائی گردد. بر همین اساس، درخصوص عملیاتی کردن آن اقدام نمود. به همین انگیزه و با ایجاد تفکر انتقادی و شکل‌گیری فضاهای شک‌برانگیز در حوزة رسانه بود که به این مقوله نگاه خاصی بخشیده شد. برای این مهم جمعیت بالای 18 سال شهر تهران که حدود 6 میلیون و 600 هزار نفر بودند، با استفاده از نمونه‌گیری مورد آزمون قرار گرفت و با استفاده از پرسشنامه سه مؤلفة اعتماد، مشارکت، احساس تعلق سرمایه اجتماعی و دو مؤلفه اخلاقی و احساسی سواد رسانهای مورد آزمون قرار گرفت. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که رابطة مستقیم و معناداری بین بعد اخلاقی سواد رسانهای و سرمایة اجتماعی وجود دارد یعنی با بالا رفتن بعد اخلاقی سواد رسانهای، سرمایة اجتماعی فرد نیز افزایش مییابد. بعد اخلاقی به توانایی درک و دریافت ارزشهای نهفته در پیام رسانهها تأکید دارد. همچنین نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که رابطة مستقیم و معناداری بین بعد احساسی سواد رسانهای و سرمایة اجتماعی وجود دارد یعنی با بالا رفتن بعد شناختی سواد رسانهای، سرمایة اجتماعی فرد نیز افزایش مییابد.
سیدحمید خدادادحسینی؛ پیمان متقی
دوره 10، شماره 5 ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 39-60
چکیده
فرهنگ یکی از تأثیرگذارترین عوامل در بروز رفتار فردی و جمعی است. یکی از بهترین استراتژی‌های ایجاد رفتار جدید «فرهنگ‌سازی» و «دستکاری فرهنگی» است. برای اینکه جامعه شاهد رفتارهای مطلوب باشد، قبل از هر اقدامی باید فرهنگ مطلوب تعیین شود که به آن مهندسی فرهنگ گویند. استراتژی رسیدن به فرهنگ مطلوب از طریق ابزار و امکانات سایر ...
بیشتر
فرهنگ یکی از تأثیرگذارترین عوامل در بروز رفتار فردی و جمعی است. یکی از بهترین استراتژی‌های ایجاد رفتار جدید «فرهنگ‌سازی» و «دستکاری فرهنگی» است. برای اینکه جامعه شاهد رفتارهای مطلوب باشد، قبل از هر اقدامی باید فرهنگ مطلوب تعیین شود که به آن مهندسی فرهنگ گویند. استراتژی رسیدن به فرهنگ مطلوب از طریق ابزار و امکانات سایر نظام‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را مهندسی فرهنگی گویند. مهم‌ترین هدف چشم‌انداز توسعه‌یافتگی در سه حوزه اقتصاد، علم و فناوری است. توسعه بدون تلاش خلاقانه توأم با مسئولیت‌پذیری، ریسک و توفیق‌طلبی نیروی کار کشور امکان‌پذیر نیست. هدف این مقاله تعیین فرهنگ کسب وکار بر اساس سند چشم‌انداز ملی و همچنین پیشنهاد استراتژی‌های ممکن برای نیل به آن است. فرهنگ کار مطلوب در ایران هدف تحقیق بود که با مطالعه منابع تحقیقاتی و مراجعه به آرای خبرگان فرهنگ کارآفرینانه تعیین شد. برای نهادینه‌سازی آن سه استراتژی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی پیشنهاد شد. در پایان نیز پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه شده است.
حجت‌الله ایوبی
دوره 9، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 39-69
چکیده
رابطۀ قدرت‌های ملی و محلی از انقلاب فرانسه تا به امروز موضوع روز فرانسه است. مناسبت قدرت‌های محلی و ملی را دو فرایند تراکم‌زدایی[1] و تمرکززدایی[2] رقم زده است. با روی کار آمدن سوسیالیست‌ها تراکم‌زدایی شتاب بیشتری گرفت و قانون 1982 و قوانین متعددی که بعد از آن به تصویب رسیدند به تدریج قدرت را در لایه‌های مختلف توزیع کرد. تقسیم ...
بیشتر
رابطۀ قدرت‌های ملی و محلی از انقلاب فرانسه تا به امروز موضوع روز فرانسه است. مناسبت قدرت‌های محلی و ملی را دو فرایند تراکم‌زدایی[1] و تمرکززدایی[2] رقم زده است. با روی کار آمدن سوسیالیست‌ها تراکم‌زدایی شتاب بیشتری گرفت و قانون 1982 و قوانین متعددی که بعد از آن به تصویب رسیدند به تدریج قدرت را در لایه‌های مختلف توزیع کرد. تقسیم قدرت بین دولت مرکزی و نمایندگان دولت (تراکم‌زدایی) و واگذاری اختیارات دولتی به نهادهای منتخب مردم، مانند شوراهای شهر و شوراهای فرادستی و به‌ویژه شهرداری‌ها (تمرکززدایی) تا حدی از شدت نظام متمرکز فرانسه کاست. در جریان همین واگذاری اختیارات بود که بخش زیادی از امور فرهنگی به قدرت‌های محلی واگذار شد. ورود قدرت‌های محلی در امور فرهنگی تأثیر شگرفی بر همبستگی اجتماعی و توسعه و پیشرفت شهرها گذاشت. بین قدرت‌های محلی، بیشترین اختیارات امور فرهنگی به شهرداری‌ها که منتخب مردمند واگذار شد. فرهنگ به‌تدریج در شهرها از جایگاه والایی برخوردار گشت و مدیران سامان شهری، با دریافتن نقش فرهنگ در ایجاد همبستگی اجتماعی، شتابان به سوی فرهنگی کردن شهرها روی آوردند. فرهنگ و زندگی روزمرۀ مردم این کشور به‌قدری در هم تنیده که می‌توان نام «فرهنگ شهر» را به جای دولت‌شهرهای آتن برای شهرهای فرانسه پیشنهاد کرد.
[1]. Déco centralisation
[2]. Décentralisation
اعظم راودراد؛ سحر فائقی
دوره 16، شماره 31 ، آذر 1394، ، صفحه 39-62
چکیده
در گستره هنر جهان معاصر، موسیقی زیرزمینی بستری برای بیان اندیشه‌های خوانندگان این سبک از موسیقی است. این گفتمان، انواع متفاوتی از اجتماعی - اعتراضی تا عاشقانه و تنفرآمیز را در بر میگیرد. متن موسیقی‌ها برآمده از افکار و اندیشه‌های خوانندگان آن است که از پایگاه و زمینۀ اجتماعی‌شان شکل گرفته است. هدف اصلی این مطالعه بازتاب معضلات ...
بیشتر
در گستره هنر جهان معاصر، موسیقی زیرزمینی بستری برای بیان اندیشه‌های خوانندگان این سبک از موسیقی است. این گفتمان، انواع متفاوتی از اجتماعی - اعتراضی تا عاشقانه و تنفرآمیز را در بر میگیرد. متن موسیقی‌ها برآمده از افکار و اندیشه‌های خوانندگان آن است که از پایگاه و زمینۀ اجتماعی‌شان شکل گرفته است. هدف اصلی این مطالعه بازتاب معضلات اجتماعی جامعه در متن آهنگ‌های یاس؛ رپر اجتماعی معروف فارسی است. مفروضه اصلی رویکرد بازتاب که یکی از مهم‌ترین رویکردها در جامعه‌شناسی هنر است، بر این انگاره استوار است که هنر همواره چیزی دربارة جامعه به ما می‌گوید. در این مطالعه به منظور بررسی هدف محوری از رویکرد بازتاب استفاده شده است. روش تحقیق کیفی است و مجموعاً 23 متن آهنگ با موضوعات اجتماعی که بیشترین فراوانی دانلود را داشتهاند به‌‌منزلة نمونه تحقیق انتخاب شده که همگی در دسترس است. یافته‌ها نشان می‌دهد که متن‌های انتخاب شده از آهنگ‌های یاس، یازده معضل اجتماعی شامل فقر، اعتیاد، طلاق، روسپی‌گری، بیکاری، کودکان خیابانی، خودکشی، گروه‌های خلاف‌کار و ضداجتماعی، دزدی و سرقت، خیانت و گسترش خلقیات ناهنجار در سطح جامعه را بازتاب داده است. در تحلیل متن‌ها نشان داده شد که بیشتر مضامین، نمادی برای بیان اندیشه و دغدغه‌ها، معضلات و نگرانی‌های طبقات جامعه به‌ویژه طبقه محروم بوده است.
مجتبی امیری؛ شهرزاد نیری؛ سارا محمودی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش معرفی الگوی کارکردی رسانه جمعی سیمای جمهوری اسلامی ایران جهت مدیریت خشونت آحاد جامعه است. یافته‌های این پژوهش با استفاده از روش تئوری مفهوم‌سازی بنیادی استخراج شده است. تعداد ده نفر از اعضای هیأت علمی رشته‌های مدیریت رفتار سازمانی، مدیریت رسانه، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، ارتباطات و مدیرانی که حداقل دارای 10 ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش معرفی الگوی کارکردی رسانه جمعی سیمای جمهوری اسلامی ایران جهت مدیریت خشونت آحاد جامعه است. یافته‌های این پژوهش با استفاده از روش تئوری مفهوم‌سازی بنیادی استخراج شده است. تعداد ده نفر از اعضای هیأت علمی رشته‌های مدیریت رفتار سازمانی، مدیریت رسانه، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، ارتباطات و مدیرانی که حداقل دارای 10 سال تجربه مدیریت در حوزه رسانه‌های جمعی بودند به صورت نمونه‌گیری هدفمند و بر اساس تکنیک گلوله برفی انتخاب شده و مورد مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. داده‌های حاصل از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تعبیر و تفسیر قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که رسانه ملی در راستای مدیریت خشونت آحاد جامعه ظرفیت ایفای سه کارکرد شکوفایی عقلانیت انتقادی، آموزش پرخاشگری حق‌مدار و مهارت‌آموزی غلبه بر خشونت و ایفای پنج کژکارکرد نهادینه‌سازی خشونت در نگرش و رفتار افراد جامعه، ترویج چارچوب‌های متعصبانه شخصی و قومی، ترویج خشونت به مثابه ابزار تفریح، انتقال ضد ارزشهای مرتبط با خشونت و ایجاد ادراک فقدان عدالت در جامعه و ترویج خشونت به مثابه ابزاری جهت غلبه بر این ادارک را دارد.
محسن طاهری دمنه؛ ابوالقاسم غیاثی زارچ
چکیده
یکی از بارزترین وجوه آینده‌پژوهی به‌مثابه یک فناوری اجتماعی، تصویرپردازی از آینده مطلوب و طراحی اقداماتی برای تحقق این آینده است. شکل بخشیدن به واقعیت اجتماعی آینده در فضای بین‌الاذهانی جمعی نیاز به رویکردها و ابزارهایی دارد که عمدتاً از جنس عناصر فرهنگی هستند و ریشه در تاریخ و عناصر نمادین مشترک و ارزشهای یک اجتماع دارند. یکی ...
بیشتر
یکی از بارزترین وجوه آینده‌پژوهی به‌مثابه یک فناوری اجتماعی، تصویرپردازی از آینده مطلوب و طراحی اقداماتی برای تحقق این آینده است. شکل بخشیدن به واقعیت اجتماعی آینده در فضای بین‌الاذهانی جمعی نیاز به رویکردها و ابزارهایی دارد که عمدتاً از جنس عناصر فرهنگی هستند و ریشه در تاریخ و عناصر نمادین مشترک و ارزشهای یک اجتماع دارند. یکی از مهم‌ترین این عناصر، اسطوره است. در این مقاله ابتدا در چارچوب سنت پژوهش کیفی با تکیه‌بر روش تأملی و نظرورزی به تشریح نقش اسطوره در ساخت تصاویر ذهنی آینده پرداخته شده است و سپس دو مجموعه تلویزیونی «آب پریا» و «محله گل‌وبلبل» با استفاده از روش نقد اسطوره‌ای، تحلیل شدهاند تا ظرفیت‌های رسانه برای بازآفرینی اسطوره‌ها به دقت بررسی شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که رسانه‌های جمعی به‌مثابه یکی از آبشخورهای فرهنگی، ظرفیت بالایی برای استفاده از اسطوره‌ها بهمنظور تصویرپردازی از آینده مطلوب جمعی دارند؛ اما نکته مهم، فهم کهن‌الگوها و تلاش برای بازآفرینی مداوم اسطوره‌ها در قالب داستانهایی است که نسل‌های امروز و فردا، بتوانند با آنها ارتباط برقرار کنند.
رویا جهانگیری زرکانی؛ شهناز هاشمی؛ علی گرانمایه پور
چکیده
به دست آوردن سلامت جسمی در دنیای امروز به یادگیری و افزایش سطح دانش عمومی نیاز دارد که آن هم در گرو رسانه است. سواد سلامت مجموعه‌ای از مهارت‌های شناختی و اجتماعی است که تعیین‌کنندۀ انگیزه و توانایی افراد برای به دست آوردن و دسترسی به اطلاعات، درک و استفاده از آنها برای ارتقا و حفظ سلامت افراد است. اهمیت برهم‌کنش سواد رسانهای و ...
بیشتر
به دست آوردن سلامت جسمی در دنیای امروز به یادگیری و افزایش سطح دانش عمومی نیاز دارد که آن هم در گرو رسانه است. سواد سلامت مجموعه‌ای از مهارت‌های شناختی و اجتماعی است که تعیین‌کنندۀ انگیزه و توانایی افراد برای به دست آوردن و دسترسی به اطلاعات، درک و استفاده از آنها برای ارتقا و حفظ سلامت افراد است. اهمیت برهم‌کنش سواد رسانهای و سواد سلامت جسمی چنان ظریف است که به سلامتی یا بیماری فرد منجر خواهد شد. پژوهش پیش رو در جامعۀ آماری شهروندان بالای 18 سال شهر بندرعباس با حجم نمونۀ 384 نفر انجام شد. در این پژوهش پرسشنامه را با روش میدانی و تکنیک پیمایش در نرم‌افزار‌های SPSS و Smart PLS تحلیل کردیم و به بررسی شالودۀ ارتباط، بُعدهای سواد رسانهای و سواد سلامت جسمی پرداختیم. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین سواد رسانهای (36/0) و ابعاد آن یعنی ارزش‌یابی اطلاعات (42/0)، ترکیب اطلاعات (32/0)، استفادۀ هدفمند (37/0)، تبادل اطلاعات (28/0) و چگونگی استفاده از رسانهها (26/0) با سواد سلامت شهروندان ارتباطی مثبت و مستقیم و معنادار وجود دارد. نتایج حاصل از مدل معادلۀ ساختاری (Smart PLS) نیز نشان دادند که در کل اثر متغیر مستقل سواد رسانهای بر سواد سلامت جسمانی شهروندان به میزان 50/0 است.
رضا تابش؛ علی‌اصغر قاسمی‌سیانی
دوره 12، شماره 13 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 41-75
چکیده
سرمایه واقعی هر جامعه میراث ذهنی و عینی آن در قالب فرهنگ و تمدن است. این میراث، هویت و ماهیت جامعه را شکل می‌دهد و مرجع شکل‌گیری شخصیت فردی، ماهیت گروهی و هویت ملی جامعه است. اما تحت شرایط و تحولاتی، انتقال میراث عظیم فرهنگی یک جامعه و در نتیجه استمرار و پایداری آن با مخاطراتی مواجه می‌شود. مصداق بارز چنین وضعیتی تعارض و تقابل ...
بیشتر
سرمایه واقعی هر جامعه میراث ذهنی و عینی آن در قالب فرهنگ و تمدن است. این میراث، هویت و ماهیت جامعه را شکل می‌دهد و مرجع شکل‌گیری شخصیت فردی، ماهیت گروهی و هویت ملی جامعه است. اما تحت شرایط و تحولاتی، انتقال میراث عظیم فرهنگی یک جامعه و در نتیجه استمرار و پایداری آن با مخاطراتی مواجه می‌شود. مصداق بارز چنین وضعیتی تعارض و تقابل نسل‌های جامعه خواهد بود. مطالعه ماهیت، زمینه‌ها، شرایط، فرایندها، تبعات و آثار چنین رخدادی در کنار مطالعة کارکردی نهادهای اجتماعی، متولی ایجاد وضعیت مطلوب در خصوص مناسبات نسلی و به‌ویژه نقش دانشگاه‌ها، می‌تواند برنامه‌ریزان فرهنگی و اجتماعی را در پویایی و استمرار فرهنگ و تمدن جامعه خود، یاری رساند این مقاله در راستای تبیین نقش و جایگاه نهاد دانشگاه در تقویت و تحکیم مناسبات نسلی با نگاه موردی به جامعة ایران و موقعیت مناسبات نسلی در این جامعه نگارش یافته است
محمودرضا اکرامی‌فر
دوره 16، شماره 30 ، شهریور 1394، ، صفحه 41-65
چکیده
پژوهش در فرهنگ عامه یا تحقیق در فولکلور، حرکت برای شناخت باورها، اعتقادات، آئین‌ها و اسطوره‌های گذشتگان است و می‌تواند در خودشناسی، خودباوری و درنهایت هویت‌یابی نسل امروز مؤثر باشد.
بخش عمده‌ای از فرهنگ جامعه در ادبیات شفاهی متبلور است و ازاین‌رو، این‌گونه ادبیات با نوع معیشت، سطح آرزوها، اقتصاد و اعتقاد مردم همخوانی شگرفی ...
بیشتر
پژوهش در فرهنگ عامه یا تحقیق در فولکلور، حرکت برای شناخت باورها، اعتقادات، آئین‌ها و اسطوره‌های گذشتگان است و می‌تواند در خودشناسی، خودباوری و درنهایت هویت‌یابی نسل امروز مؤثر باشد.
بخش عمده‌ای از فرهنگ جامعه در ادبیات شفاهی متبلور است و ازاین‌رو، این‌گونه ادبیات با نوع معیشت، سطح آرزوها، اقتصاد و اعتقاد مردم همخوانی شگرفی دارد. ادبیات شفاهی پدیدآورندگانی گمنام، ولی ناقلانی آشنا دارد و از نظر محتوایی در برگیرنده آرزوها و انتظارات بر باد رفته یا دور از دسترس، اسطوره‌ها، اعتقادات و باورهای فردی و جمعی مردم گذشته است که برخی از این اسطوره‌ها، باورها و اعتقادات به مخلوقات ماورایی از قبیل جن و پری مربوط می‌شود.
وقتی بشر دیروز نتوانست برای دیده‌ها و شنیده‌هایش از پدیده‌های پیرامونش، پاسخی منطقی و متناسب با دانایی و تجربه و انتظاراتش پیدا کند، به تحیر فرو رفت، به خیال‌پردازی و افسانهسازی روی آورد و با خلق مخلوقاتی ماورایی و اسطوره‌ای و نسبتدادن بسیاری از امور به آنها، به پرسش‌های واقعی خود پاسخی خیالی داد و از نظر روانی خود را قانع کرد.
ادبیات شفاهی مردم خراسان که تجلّی‌گاه این امور است، گاهی به نثر و در قالب قصه و افسانه، نقل روایت، چیستان، ضرب‌المثل و گاهی به نظم و موزون بوده و در قالب مثنوی، قطعه، غزل، دوبیتی، رباعی، مفردات و ... بیان شده است. نگارنده تلاش دارد در این جستار کوتاه به بررسی جن و پری در ادبیات شفاهی منظوم (لالایی، دوبیتی، رباعی و...) خراسان بپردازد. به بیان دیگر در این مقالة پژوهشی در پی آن هستیم که دریابیم اسطوره جن و پری درکدام بخش از ادبیات شفاهی منظوم خراسان بیشتر بروز و ظهور دارند و بروز و ظهور این مخلوقات در قالب‌های متعدد چگونه است؟ تحقیق و بررسی، مطالعه و پژوهش در فرهنگ عامه و ادبیات شفاهی، حرکتی است بهمنظور شناخت نیاکان و بهرهگیری از ذهن و زبان آنها برای زندگی بهتر.
برای گردآوری داده‌های این مقاله 2007 دوبیتی، 675 رباعی، 954 لالایی، 186 چیستان و حدود 30000 ضرب‌المثل منظوم بررسی شدکه درنهایت باید گفت: این مخلوقات که برای پاسخ به نیاز انسان‌ها خلق شدهاند، در سایر فرهنگ‌ها مشابه‌هایی دارند و برخی از آنها با اعتقادات مردم گره خورده و بعضی مواقع آفرینشی مردانه‌خواه دارند.
باقر ساروخانی؛ مریم مقربیان
دوره 12، شماره 15 ، آذر 1390، ، صفحه 43-75
چکیده
هدف این تحقیق، شناسایی گرایش به تجددگرایی و نگرش به مراسم ازدواج و آثار آن در واسطههای گزینش همسر و نگرش به مهریه است که با نام «تجددگرایی و همسرگزینی؛ تحقیقی مقایسهای در بین زنان مناطق 1 و 11 شهر تهران» در سال 1388 انجام شده است.
نظریۀ کارکردگرایی ساختاری به مثابه چارچوب نظری انتخاب شد و روش تحقیق، شیوۀ پیمایش است. انتخاب نمونه ...
بیشتر
هدف این تحقیق، شناسایی گرایش به تجددگرایی و نگرش به مراسم ازدواج و آثار آن در واسطههای گزینش همسر و نگرش به مهریه است که با نام «تجددگرایی و همسرگزینی؛ تحقیقی مقایسهای در بین زنان مناطق 1 و 11 شهر تهران» در سال 1388 انجام شده است.
نظریۀ کارکردگرایی ساختاری به مثابه چارچوب نظری انتخاب شد و روش تحقیق، شیوۀ پیمایش است. انتخاب نمونه به روش نمونه‌گیری تصادفی صورت گرفته و حجم‌نمونه 285 نفر است که از این میان 165 نفر مربوط به منطقۀ 1 و 120 نفر متعلق به منطقۀ 11 است. فرضیههای این تحقیق بررسی رابطۀ بین نقش واسطهها و انتخاب فردی و مراسم ازدواج و نگرش به مهریه با میزان گرایش افراد به تجددگرایی است که در نتایج آزمون فرضیهها مشخص شد در کل بین تجددگرایی و همسرگزینی رابطۀ معناداری وجود دارد، زیرا هرچقدر متغیر مستقل افزایش مییابد، نقش واسطههای انسانی در انتخاب همسر و برپایی مراسم ازدواج کمرنگ می‌شود، ولی نگرش به مهریه و انتخاب فردی کمترین رابطه را با تجددگرایی داشته است.
علی امیدی؛ مهرداد رشیدی علویجه
دوره 13، شماره 17 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 45-75
چکیده
سال‌های 2011 و 2012 شاهد دگرگونی و حوادث بزرگی در جهان عرب بود. موج آزادی‌خواهی، ظلم‌ستیزی و انقلاب، جهان عرب را فراگرفت و این موج با استعفای عبدالله صالح، دیکتاتور یمن به اوج خود رسید. از زمان وقوع انقلاب در کشورهای فوق‌الذکر مطالب گوناگونی درباره نقش رسانه‌های جمعی مانند شبکههای تلویزیونی، خبری یا ماهواره‌ای، جراید ...
بیشتر
سال‌های 2011 و 2012 شاهد دگرگونی و حوادث بزرگی در جهان عرب بود. موج آزادی‌خواهی، ظلم‌ستیزی و انقلاب، جهان عرب را فراگرفت و این موج با استعفای عبدالله صالح، دیکتاتور یمن به اوج خود رسید. از زمان وقوع انقلاب در کشورهای فوق‌الذکر مطالب گوناگونی درباره نقش رسانه‌های جمعی مانند شبکههای تلویزیونی، خبری یا ماهواره‌ای، جراید و مطبوعات و ... همچنین رسانه‌های جدید یا دیجیتال مانند سایت‌های اینترنتی اعم از شبکههای ارتباطی مجازی مانند فیس‌بوک، توییتر و ... در پیشبرد روند این اعتراض‌ها و انقلاب‌ها نوشته شده است. رسانهها با آگاهی دادن به مردم، انتشار اطلاعات و گسترش عقاید آزادی‌خواهی و ظلم‌ستیزی به منزلة یکی از عوامل تسریع‌کنندة این انقلاب‌ها به حساب می‌آیند. این مقاله به شیوه توصیفی ـ تحلیلی ضمن تبیین مختصر مشخصات انقلابهای عربی، به این سؤال اصلی پاسخ می‌دهد: رسانه‌های جدید چه تأثیری بر انقلابهای عربی داشته است؟
مهناز شایسته‌فر
دوره 11، شماره 11 ، آبان 1389، ، صفحه 45-71
چکیده
واقعه عاشورا و شهادت مظلومانه سیدالشهداء و یاران باوفایش در کربلا، تأثیری حرکت آفرین در متن زندگی شیعه داشته و الهام‌بخش بسیاری از نهضت‌های حق علیه باطل بوده، به طوری که این واقعة دلخراش تأثیری شگرف در عرصه‌های مختلف هنری به ویژه نقاشی نیز به جای گذاشته است. در این میان نقاشی قهوه‌خانه‌ای و دیوارنگاری‌های بقاع متبرکه، ...
بیشتر
واقعه عاشورا و شهادت مظلومانه سیدالشهداء و یاران باوفایش در کربلا، تأثیری حرکت آفرین در متن زندگی شیعه داشته و الهام‌بخش بسیاری از نهضت‌های حق علیه باطل بوده، به طوری که این واقعة دلخراش تأثیری شگرف در عرصه‌های مختلف هنری به ویژه نقاشی نیز به جای گذاشته است. در این میان نقاشی قهوه‌خانه‌ای و دیوارنگاری‌های بقاع متبرکه، به دلیل ارتباط نزدیک‌تر با نگرش‌ها و زندگی عامه جامعه، بیشترین تاثیر را از این واقعه دریافت نموده است.
بقعه چهارپادشاه در که مدفن سادات کیا در لاهیجان است، از یک سو به جهت تحولات تاریخی آن و از سوی دیگر به دلیل آثار با ارزش نقاشی‌های دیواری، گچ‌بری برجسته، صندوقهای چوبی منبت از اهمیت ویژه‌ای در میان بقاع متبرکه شمال ایران برخوردار می‌باشد. از این رو در این پژوهش با بررسی واقعه عاشورا، موضوع، نوع نگرش و اجرا نقاشی‌های بقعه با نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای، به صورت تطبیق و مقایسه مورد بررسی قرار گرفته‌اند. حاصل این پژوهش، علاوه بر تشابه در موضوع‌های انتخابی و نوع پرداخت آنها، دریافت تفاوت‌هایی در نوع اجرا، ابعاد، میزان تصویرگری و تاثیر بصری آثار در میدان بیننده می‌باشد
حسن بشیر
دوره 12، شماره 16 ، اسفند 1390، ، صفحه 47-81
چکیده
آموزش مدرسهای یکی از مهم‌ترین پایههای آموزشی هر کشور است. کتابهای درسی نیز پر کاربردترین رسانۀ آموزشی در هر کشور از جمله ایران است. این مقاله حاصل پژوهشی است که دربارۀ بررسی شاخص‌های مربوط به «همت» و «کار» در کتابهای دورة ابتدایی و راهنماییِ تدریس شده در مدارس ایران و به روش تحلیل محتوا انجام شده است. واحد ...
بیشتر
آموزش مدرسهای یکی از مهم‌ترین پایههای آموزشی هر کشور است. کتابهای درسی نیز پر کاربردترین رسانۀ آموزشی در هر کشور از جمله ایران است. این مقاله حاصل پژوهشی است که دربارۀ بررسی شاخص‌های مربوط به «همت» و «کار» در کتابهای دورة ابتدایی و راهنماییِ تدریس شده در مدارس ایران و به روش تحلیل محتوا انجام شده است. واحد تحلیل را در این پژوهش «جمله» در نظر گرفتهایم. یافته‌ها حاکی از آن است که متغیر «خیرخواهی و کمک» به همراه «جدیت و تلاش» و زیرمجموعههای آن که در کل می‌توان به مثابه «همت» و «کار» مطرح کرد، در کتابهای درسیِ مقاطع ابتدایی و راهنمایی در مقایسه با سایر ارزشهای اخلاقی و اجتماعی بیشترین فراوانی را دارند. همچنین در کتابهای فارسی در هر دو مقطع تحصیلی فوق، فراوانیِ اشاره به ارزشهای اخلاقی در مقایسه با سایر کتابهای درسی بیشتر بوده است.
علیرضا رحیمی
دوره 10، شماره 7 ، آبان 1388، ، صفحه 47-71
چکیده
با فرض وجود ارتباط میان دو حوزة فرهنگ و تربیت و نیز با فرض ضرورت انجام اصلاحات اساسی در فرهنگ عمومی و نیز برنامه‌ریزی برای تربیت، نحوة ارتباط این دو حوزه چگونه است؟ و بر این اساس چه دستاوردهایی را برای سیاستگذاری فرهنگی یا برنامه‌ریزی تربیتی به دنبال خواهد داشت؟
مباحث این مقاله در دو محور اساسی ارائه می‌شود: محور اول در قالب ...
بیشتر
با فرض وجود ارتباط میان دو حوزة فرهنگ و تربیت و نیز با فرض ضرورت انجام اصلاحات اساسی در فرهنگ عمومی و نیز برنامه‌ریزی برای تربیت، نحوة ارتباط این دو حوزه چگونه است؟ و بر این اساس چه دستاوردهایی را برای سیاستگذاری فرهنگی یا برنامه‌ریزی تربیتی به دنبال خواهد داشت؟
مباحث این مقاله در دو محور اساسی ارائه می‌شود: محور اول در قالب ارائه ده گزاره اساسی به موضوع کلی تربیت و تحولات شخصیت و رفتار آدمی می‌پردازد. در بخش دوم رابطة تربیت(یعنی رشد شخصیت و تحولات رفتار آدمی) با فرهنگ عمومی در قالب چهار گزاره اساسی بررسی می‌شود. در نهایت با توجه به اینکه اندیشة تربیتی مقدمات و تمهیدات لازم برای عمل تربیتی را فراهم می‌آورد، می‌توان به شکلی منطقی اندیشة تربیتی را، مانند مقدمة عمل تربیتی، بر فرهنگ عمومی مؤثر دانست و این دستاورد مقالة حاضر در زمینة سیاستگذاری فرهنگی است.
سیاوش صلواتیان؛ سارا مسعودی
چکیده
سرعت تغییرات فراوان در دنیای امروز باعث شده که خبرگزاری‌های داخلی برای بقا و در میدان رقابت ماندن نیاز به آینده‌نگری داشته باشند. در این مقاله با استفاده از تکنیک دلفی به شناسایی پیشران‌های مؤثر بر آینده خبرگزاری‌ها در ایران پرداخته شده است. مشارکت‌کنندگان در این مقاله 18 خبره متخصص در حوزه علوم ارتباطات، مدیریت رسانه، خبر و آینده‌پژوهی ...
بیشتر
سرعت تغییرات فراوان در دنیای امروز باعث شده که خبرگزاری‌های داخلی برای بقا و در میدان رقابت ماندن نیاز به آینده‌نگری داشته باشند. در این مقاله با استفاده از تکنیک دلفی به شناسایی پیشران‌های مؤثر بر آینده خبرگزاری‌ها در ایران پرداخته شده است. مشارکت‌کنندگان در این مقاله 18 خبره متخصص در حوزه علوم ارتباطات، مدیریت رسانه، خبر و آینده‌پژوهی بودند و در سه دور اجرای دلفی درباره 21 پیشران شناسایی شده، به اجماع رسیدند. این پیشران‌ها در چهار دسته طبقه‌بندی شدند. این پیشران‌ها عبارت بودند از؛ پیشران‌های فناوری: همگرایی رسانه، قالب‌های جدید محتوا، افزایش سرعت تولید اخبار، هوشمندشدن شیوه کسب اطلاعات، گسترش پهنای باند، نسل جدید وب. پیشران‌های سیاسی ـ حقوقی: وابستگی مالی به جریان‌های سیاسی، مالکیت معنوی اخبار و تولیدات رسانهای، شکسته شدن انحصار رسانهای. پیشران‌های اجتماعی ـ فرهنگی: گسترش سواد رسانهای، جهانی‌شدن، تغییر نسلی، تغییر مفهوم حریم خصوصی، قسمت‌بندی توجه مخاطبان، حرکت به سمت موضوعات منطقه‌ایو محلی، تشت افکار، گسیختگی اجتماعی، شهروند رسانه. و پیشران‌های اقتصادی: سرعت و چابکی در مقابل تولیدات رسمی، تغییر ماهیت و ثروت از حقیقی به مجازی، برنامه‌ریزی بر اساس اقتصاد توجه، شکسته شدن انحصار رسانه.
رسول یوسفی رامندی
چکیده
فهم نحوۀ ادراک مردم و مدیریت آن ازجمله مأموریتهای اصلی هر رسانه بهمنظور پیشبرد اهداف خود و در جهتِ انگارهسازی در بین اذهان عمومی است. این مهم در فضای رسانهای جمهوری اسلامی ایران، که روزانه مورد هجمۀ رسانهای نظام سلطه قرار میگیرد، اهمیت دوچندانی مییابد، تا حدی که رهبر انقلاب آن را مهمتر و بسترساز اثرگذاری جنگ ...
بیشتر
فهم نحوۀ ادراک مردم و مدیریت آن ازجمله مأموریتهای اصلی هر رسانه بهمنظور پیشبرد اهداف خود و در جهتِ انگارهسازی در بین اذهان عمومی است. این مهم در فضای رسانهای جمهوری اسلامی ایران، که روزانه مورد هجمۀ رسانهای نظام سلطه قرار میگیرد، اهمیت دوچندانی مییابد، تا حدی که رهبر انقلاب آن را مهمتر و بسترساز اثرگذاری جنگ اقتصادی دانستهاند. بر این اساس، هر رسانه، مبتنی بر اهداف و مأموریتهای خود، راهبردهایی را برای هدایت افکار عمومی در پیش میگیرد؛ شناسایی این راهبردها مستلزم رصد دقیق آنها و یا دسترسی به اسناد بالادستی آنهاست. نقص این روش در آن است که میزان اثربخشی هر راهبرد مشخص نشده است و گاهی شیوههای بهکارگرفتهشده در راهبردها مبهم خواهند بود. در این پژوهش تلاش شد تا با تمرکز بر جامعۀ هدف رسانهها، راهبردهایی که در هدایت افکار عمومی مؤثر واقع شدهاند شناسایی شوند. لذا در ابتدا اقدام به مصاحبۀ نیمهساختارمند با 1,250 نفر از مردم تهران شد و پس از آن با بهرهگیری از رگرسیون لجستیک و آزمون همبستگی تلاش شد تا باور عمومی، که تحت تأثیر هریک از چهار رسانۀ ماهواره، شبکههای اجتماعی، صداوسیما و تارنماها شکل گرفته است، تبیین شود. نتایج گویای آن بود که فضای تقابلی جدیای میان رسانهها در عرصۀ هدایت افکار عمومی وجود دارد و در این فضا شبکههای اجتماعی غالباً در اختیار جریان غیرانقلابی، و تارنماها در دست جریان انقلابی اند.
سیدمحمدرضا حسینی بهشتی
دوره 9، شماره 3 ، آبان 1387، ، صفحه 49-66
چکیده
] برای معناپژوهیِ واژة «ارشاد» می‌توان یک فرهنگ فارسی ـ عربی را گشود و معنای آن را استخراج کرد. اگر بخواهیم بیشتر بررسی کنیم، می‌توانیم در فرهنگ‌های دیگر فارسی ـ عربی، معنای این واژه را جست‌وجو کنیم. این راهی ساده و البته غیرمحققانه است که نتیجة آن را نمی‌توان مهملی برای ابتنای یک فعالیت پژوهشی قرار داد. این فعالیت ...
بیشتر
] برای معناپژوهیِ واژة «ارشاد» می‌توان یک فرهنگ فارسی ـ عربی را گشود و معنای آن را استخراج کرد. اگر بخواهیم بیشتر بررسی کنیم، می‌توانیم در فرهنگ‌های دیگر فارسی ـ عربی، معنای این واژه را جست‌وجو کنیم. این راهی ساده و البته غیرمحققانه است که نتیجة آن را نمی‌توان مهملی برای ابتنای یک فعالیت پژوهشی قرار داد. این فعالیت نه مورد تأیید علم زبان‌شناسی و معناشناسی است و نه، همان‌گونه که خواهیم دید، در بستر جریان‌های تاریخی ـ اجتماعی که تغییراتی را در معانی و مفاهیم سبب می‌شوند، قابل توجیه است. «تحول تاریخی مفاهیم» بیانگر این واقعیت مهم است که معانی و مفاهیم زبان در طول تاریخ دچار تحول می‌شوند و چنین نیست که ما می‌پنداریم یک واژه، همواره و در همة زمان‌ها به یک معنا به‌کار برده شده است.
در این نوشتار، برای نحوة مطالعة تحول تاریخی مفاهیم، مقدماتی در اختیار پژوهش‌گران و علاقه‌مندان به این مسئله قرار گرفته است[.
وحید جبارزاده؛ مهدی محمدعلی تبار بائی محمدعلی تبار بائی؛ هادی حسین نیا
دوره 11، شماره 10 ، مرداد 1389، ، صفحه 51-78
چکیده
امروزه توسعه از جایگاه بالایی برخوردار است، به گونه‌ای که از شاخص‌های تفکیک و تشخیص کشورهای پیشرفته از عقب مانده به شمار می‌آید که یکی از ابعاد آن، توسعه فرهنگی است.
«امام خمینی» (ره)، به عنوان یکی از تأثیرگذارترین متفکران در تاریخ معاصر ایران، فرهنگ را پایه‌ای برای مسائل سیاسی و اقتصادی می‌دانند. از نظر ایشان، در ...
بیشتر
امروزه توسعه از جایگاه بالایی برخوردار است، به گونه‌ای که از شاخص‌های تفکیک و تشخیص کشورهای پیشرفته از عقب مانده به شمار می‌آید که یکی از ابعاد آن، توسعه فرهنگی است.
«امام خمینی» (ره)، به عنوان یکی از تأثیرگذارترین متفکران در تاریخ معاصر ایران، فرهنگ را پایه‌ای برای مسائل سیاسی و اقتصادی می‌دانند. از نظر ایشان، در مباحث مربوط به ایران، از هر موضوعی آغاز کنیم، ناگریز به بحث فرهنگ کشیده می‌شویم.
در این مقاله، به ابعادی از توسعة فرهنگی اشاره شده است که هر یک دارای سه ویژگی است:
1. از دیدگاه «امام» (ره) دارای اولویت و اهمّیت هستند.
2. برآمده از توسعه فرهنگی بوده و معلول آن به شمار می‌آیند.
3. بر توسعه فرهنگی تأثیرگذارند و نیز در سرعت رشد آن مؤثّر می‌باشند.
مهناز شایسته‌فر
دوره 9، شماره 2 ، مرداد 1387، ، صفحه 53-78
چکیده
مسجدجامع عتیق قزوین مانند سایر مساجد جامع کشور، از ابهت خاصی برخوردار است. این مسجد از نوع مساجد چهار ایوانی است و شکل مربع‌مستطیل، شرقی ـ غربی و گنبدی، خربزه‌ای دارد. کتیبه‌های خاص آن، از نظر سبک هنری، نگارش و مفاهیم، در هنر خوشنویسی و معماری جایگاه خاصی دارد.این مقاله با هدف بازشناسی و بررسی زیباشناختی، کتیبه‌های مسجدجامع به‌طور ...
بیشتر
مسجدجامع عتیق قزوین مانند سایر مساجد جامع کشور، از ابهت خاصی برخوردار است. این مسجد از نوع مساجد چهار ایوانی است و شکل مربع‌مستطیل، شرقی ـ غربی و گنبدی، خربزه‌ای دارد. کتیبه‌های خاص آن، از نظر سبک هنری، نگارش و مفاهیم، در هنر خوشنویسی و معماری جایگاه خاصی دارد.این مقاله با هدف بازشناسی و بررسی زیباشناختی، کتیبه‌های مسجدجامع به‌طور عام و شبستان مسجد را به‌طور خاص مورد مطالعه قرار می‌دهد.با مطالعه و تجزیه و تحلیل کتیبه‌های مسجدجامع قزوین می‌توان به زیبایی، فصاحت کلام، محتوا و صنعت ادبی آنها دست یافت و به واقعیت‌های هنری بکر و اصیل کتیبه‌ها پی برد.در این مقاله، پیشینة تاریخی شهر قزوین بررسی می‌شود و در تحلیلی مبسوط به معماری دوران صفویه و معرفی توصیفی مسجدجامع قزوین پرداخته می‌شود. همچنین هر یک از کتیبه‌های مسجد، اعم از آیات قرآن و احادیث و ادعیه معرفی و بررسی می‌شود.روش تحقیق به‌صورت تاریخی، تحلیلی و توصیفی بوده و اطلاعات از بررسی اسناد و همچنین به‌صورت میدانی گردآوری شده است.
نعمت‌الله فاضلی؛ حامد طالبیان
دوره 13، شماره 19 ، آبان 1391، ، صفحه 55-90
چکیده
مصرف اینترنت یکی از مهم‌ترین عرصه‌های مصرف فرهنگی در زندگی روزمره است. مصرف فرهنگی اینترنت در زندگی روزمره، همچنین یکی از مهم‌ترین منابعی است که به هویت‌‌های دانشجویی شکل می‌دهد و از آن شکل می‌پذیرد. با اتکا به یکی از نظریه‌های گفتمانی هویت، در این مقاله، با استفاده از داده‌های گردآوری شدة حاصل از یکسال ...
بیشتر
مصرف اینترنت یکی از مهم‌ترین عرصه‌های مصرف فرهنگی در زندگی روزمره است. مصرف فرهنگی اینترنت در زندگی روزمره، همچنین یکی از مهم‌ترین منابعی است که به هویت‌‌های دانشجویی شکل می‌دهد و از آن شکل می‌پذیرد. با اتکا به یکی از نظریه‌های گفتمانی هویت، در این مقاله، با استفاده از داده‌های گردآوری شدة حاصل از یکسال کار میدانی در سه دانشکدة مختلف، مفاهیم معنایی و گفتمانی اصلی مرتبط با مصرف اینترنت و همچنین تفسیر‌های ناشی از تجربة زیستة دانشجویان از کار با اینترنت شناسایی و طبقه‌بندی شده است. شناسایی مقوله‌های اصلی گفتمانی و تجربة زیسته، مقدمة شناسایی نوعی هویت مجازی در میان دانشجویان است اما یافته‌های این بررسی نشان می‌دهد که بر خلاف تصور رایج، هنوز نمی‌توان از نوعی هویت منسجم مجازی در میان دانشجویان سخن گفت.
زرین زردار- محمد فتحی‌نیا
دوره 14، شماره 24 ، اسفند 1392، ، صفحه 41-62
چکیده
این مقاله به‌دنبال شناخت نحوة بازنمایی مازنی‌ها در مجموعة تلویزیونی پایتخت و شناسایی رمزگان‌ها و کلیشه‌های مورد استفاده در این بازنمایی است. برای دستیابی به این هدف، 16 سکانس شاخص از مجموع سریال، انتخاب‌شده و مورد تحلیل نشانه‌شناختی قرار گرفتند.
یافته‌ها نشان می‌دهند، سه دسته رمزگان‌های گفتار و گویش، پوشاک و ...
بیشتر
این مقاله به‌دنبال شناخت نحوة بازنمایی مازنی‌ها در مجموعة تلویزیونی پایتخت و شناسایی رمزگان‌ها و کلیشه‌های مورد استفاده در این بازنمایی است. برای دستیابی به این هدف، 16 سکانس شاخص از مجموع سریال، انتخاب‌شده و مورد تحلیل نشانه‌شناختی قرار گرفتند.
یافته‌ها نشان می‌دهند، سه دسته رمزگان‌های گفتار و گویش، پوشاک و گریم و حالت چهره و کنش، رمزگان‌های اصلی هستند که برای بازنمایی هویت قومی و شهرستانی به‌طور عام و «مازنی» و «علی‌آبادی» به‌طور خاص، به‌کار گرفته شدهاند. علی‌آبادی‌ها در برابر تهرانی‌ها با کلیشه‌هایی چون ساده‌لوح در برابر خردمند، ناتوان در برابر توانا، روستایی در برابر شهری، بی‌توجهی به پوشش در برابر آراستگی ظاهر و ... به تصویر کشیده شدهاند. در این میان می‌توان کلیشة شهرستانی ناتوان را به‌عنوان مهم‌ترین وجه بازنمایی علی‌آبادی‌های مهاجر تلقی کرد اما آنچه اثر این بازنمایی را تشدید می‌کند، نفی مهاجرت با دست‌مایه قرار دادن کلیشه‌های قومیتی است.
تقی آزادارمکی؛ محمود شارع‌پور؛ مینو صدیقی کسمایی
چکیده
تا پیش از تغییرات شهری بابلسر در دورة پهلوی اول، این محل عمدتاَ شهرت خود را مدیون هویت بندری، گمرک و شیلاتش بود و با عنوان بندر مشهدسر شناخته می‌شد. در دوران پهلوی اول، تحولات اقتصادی و فرهنگی خاصی در عرصة جهانی، ملی و محلی دست‌به‌دست هم دادند که بابلسر تغییرات شهری بنیادینی را تجربه کند. مقالة پیش‌رو، کوشیده است این تحولات را از ...
بیشتر
تا پیش از تغییرات شهری بابلسر در دورة پهلوی اول، این محل عمدتاَ شهرت خود را مدیون هویت بندری، گمرک و شیلاتش بود و با عنوان بندر مشهدسر شناخته می‌شد. در دوران پهلوی اول، تحولات اقتصادی و فرهنگی خاصی در عرصة جهانی، ملی و محلی دست‌به‌دست هم دادند که بابلسر تغییرات شهری بنیادینی را تجربه کند. مقالة پیش‌رو، کوشیده است این تحولات را از روایت‌های رسمی و غیررسمی تاریخی این منطقه استخراج، تحلیل و تفسیر کند. گردآوری اطلاعات از طریق تاریخ شفاهی، مصاحبه با افراد مطلع کلیدی، بحث‌های گروهی و بررسی اسناد، سفرنامه‌ها و روزنامه‌های چاپ شده بین سال‌های ۱۳۰۵ش. تا۱۳۲۰ش. صورت گرفته است. روش این پژوهش، کیفی است و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائة نظریة نهایی، از روش نظریة زمینه‌ای استفاده شده است. یافته‌های به‌دست آمده شامل هفت مقولة عمده هستند که عبارت‌اند از: نیاز به برون‌رفت از اقتصاد بندری (به عنوان شرایط علّی)، آمادگی نیروهای محلی (به عنوان شرایط مداخله‌گر)، طبیعت قهار (به عنوان شرایط زمینه‌ای)، مدیریت سازماندهی نیروها و خشونت (به عنوان تعامل‌ها و راهبردها)، تغییر هویت از بندر مشهدسر به شهر بابلسر و تغییر نقش خارجی‌ها (به عنوان پیامدها). مقولة هسته‌ای این پژوهش، «تخریب خلاق» است که سایر مقولات را در بر میگیرد. نتیجه بررسی، حاکی از ایجاد چرخش‌های فرهنگی و معنایی وابسته به تحول و چرخش اقتصادی از اقتصاد بندر به اقتصاد ساحلی ـ توریستی است.
حسن حیدری؛ یداله رحیمی
دوره 16، شماره 29 ، خرداد 1394، ، صفحه 51-72
چکیده
سکوت ارتباطی و کارکرد آن از مباحث نوینی است که در زبان‌شناسی ادبی برای مطالعه و بررسی متون مختلف به آن توجه می‌شود. این مقاله باتوجه به نقش‌ها و کارکردهایی که رومن یاکوبسن برای هرکدام از عناصر ارتباطی کلام لازم می‌داند، به بررسی سکوت بلیغ و کارکردهای آن در غزلیات شمس به‌منزلۀ عنصر غیابی معنادار که ردّی از آن باقی می‌ماند، می‌پردازد. ...
بیشتر
سکوت ارتباطی و کارکرد آن از مباحث نوینی است که در زبان‌شناسی ادبی برای مطالعه و بررسی متون مختلف به آن توجه می‌شود. این مقاله باتوجه به نقش‌ها و کارکردهایی که رومن یاکوبسن برای هرکدام از عناصر ارتباطی کلام لازم می‌داند، به بررسی سکوت بلیغ و کارکردهای آن در غزلیات شمس به‌منزلۀ عنصر غیابی معنادار که ردّی از آن باقی می‌ماند، می‌پردازد. پرسش این پژوهش چگونگی عملکرد نقش‌های شش‌گانۀ سکوت در برابر گفتار است و هدف آن دستیافتن به شگردهایی است که مولوی به‌واسطۀ سکوت و خاموشی برای اثرگذاری بر مخاطبان به کار میگیرد تا چگونه گفتن مطلبی را به‌واسطۀ نگفتن آن برای ایجاد ارتباط موفق مطرح کند. مطالعه نشان می‌دهد که سکوت در سخن مولوی شیوه‌ها و کاربردهای گوناگون دارد و در فعالسازی مخاطب نقش مهمی ایفا می‌کند
محمود ترابی اقدم؛ عبدالله بیچرانلو
چکیده
یکی از موضوعات مورد تمرکز در مطالعات فرهنگی، بازنمایی‌های قومی و نژادی است. تبیین رویکردهای سینمای امریکا به برساخت اقلیت سیاهان این کشور در دورۀ ریاست‌جمهوری اوباما، هدف مقالۀ پیش‌رو است. برای این منظور، 21 فیلم شاخص سیاه‌پوست‌محور که در بازۀ زمانی 2009 تا 2017 تولید شدهاند، در دو مرحله نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند، انتخاب و با ...
بیشتر
یکی از موضوعات مورد تمرکز در مطالعات فرهنگی، بازنمایی‌های قومی و نژادی است. تبیین رویکردهای سینمای امریکا به برساخت اقلیت سیاهان این کشور در دورۀ ریاست‌جمهوری اوباما، هدف مقالۀ پیش‌رو است. برای این منظور، 21 فیلم شاخص سیاه‌پوست‌محور که در بازۀ زمانی 2009 تا 2017 تولید شدهاند، در دو مرحله نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند، انتخاب و با ترکیبی از دو الگوی نشانه‌شناسی مطالعه شدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که تصویرپردازی از سیاهان در این دوره، شامل پنج سنخ است: 1) بازخوانی انتقادی تاریخ (14 فیلم): پیشبرد مطالبات سیاهان با کمک سفیدها (10 فیلم)، شکست سیاهان بدون کمک سفیدها (2 فیلم)، انتقام‌جویی سیاه از سفید (2 فیلم). 2) واقع‌گرایی اجتماعی (7 فیلم): بررسی مسائل جامعۀ سیاه معاصر (5 فیلم) و طبیعی‌سازی زندگی سیاه در کنار سفید (2 فیلم). در مجموع بازتعریف مناسبات و منازعات سیاه ـ سفید در گونه‌های مذکور، نشان از همنوایی سینمای امریکا با روند مساوات‌طلبی سیاهان با الهام از «فرصت سیاسی» جدید داشته است. همچنین هرچند شاهد طبیعی‌زدایی از «کلیشه‌های سنتی» در تصویرسازی از سیاه هستیم ولی نظام‌های نشانه‌ای اکثر فیلم‌ها دلالت بر وجود نگرۀ «دیگری» و «کلیشه‌های مدرن» دارند.
امیر رستگار خالد؛ فاطمه محمدیان
دوره 14، شماره 22 ، شهریور 1392، ، صفحه 53-89
چکیده
مقالة حاضر به بحث دربارة احساس امنیت اجتماعی به‌عنوان یکی از نیازهای ضروری بشر در دوران امروز که خصوصاً ارتباطات و اطلاعات یکی از لوازم ضروری آن به‌نظر می‌رسد، می‌پردازد. مطابق با برخی رویکردها، جهانی شدن به‌طور عام و جهانی شدن فرهنگی یکی از عواملی است که امروزه امنیت اجتماعی را به خطر انداخته است. بدین اعتبار سؤال اصلی ...
بیشتر
مقالة حاضر به بحث دربارة احساس امنیت اجتماعی به‌عنوان یکی از نیازهای ضروری بشر در دوران امروز که خصوصاً ارتباطات و اطلاعات یکی از لوازم ضروری آن به‌نظر می‌رسد، می‌پردازد. مطابق با برخی رویکردها، جهانی شدن به‌طور عام و جهانی شدن فرهنگی یکی از عواملی است که امروزه امنیت اجتماعی را به خطر انداخته است. بدین اعتبار سؤال اصلی این است که آیا استفاده از اینترنت که از لوازم جهانی شدن فرهنگی است باعث تضعیف احساس امنیت اجتماعی می‌شود؟ این نوشتار با استفاده از روش پیمایش و در بین نمونه‌ای 349 نفری از دانشجویان دانشگاه باهنر کرمان اجرا شده است. چارچوب نظری، یک چارچوب تلفیقی از نظریه‌های مکتب کپنهاگ و نظریة چلبی بر اساس آجیل پارسونز می‌باشد. نتایج به‌دست آمده از بررسی نشان می‌دهد که هرچه میزان و سابقة استفاده از اینترنت بیشتر شود، احساس امنیت اجتماعی کاهش پیدا می‌کند. همچنین بین نوع و میزان استفاده از اینترنت و احساس امنیت اجتماعی نیز رابطه وجود دارد. به‌گونه‌ای که از یکسو استفادة بیانگر از اینترنت در مقایسه با مصرف ابزاری آن احساس امنیت اجتماعی را بیشتر کاهش می‌دهد و از سوی دیگر کسانی که از سایت‌های فیلترشده استفاده می‌کنند، احساس امنیت اجتماعی پایین‌تری نیز نسبت به بقیه دارند
