نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکترای فرهنگ عامه
چکیده
پژوهش در فرهنگ عامه یا تحقیق در فولکلور، حرکت برای شناخت باورها، اعتقادات، آئین‌ها و اسطوره‌های گذشتگان است و می‌تواند در خودشناسی، خودباوری و درنهایت هویت‌یابی نسل امروز مؤثر باشد.
بخش عمده‌ای از فرهنگ جامعه در ادبیات شفاهی متبلور است و ازاین‌رو، این‌گونه ادبیات با نوع معیشت، سطح آرزوها، اقتصاد و اعتقاد مردم همخوانی شگرفی دارد. ادبیات شفاهی پدیدآورندگانی گمنام، ولی ناقلانی آشنا دارد و از نظر محتوایی در برگیرنده آرزوها و انتظارات بر باد رفته یا دور از دسترس، اسطوره‌ها، اعتقادات و باورهای فردی و جمعی مردم گذشته است که برخی از این اسطوره‌ها، باورها و اعتقادات به مخلوقات ماورایی از قبیل جن و پری مربوط می‌شود.
وقتی بشر دیروز نتوانست برای دیده‌ها و شنیده‌هایش از پدیده‌های پیرامونش، پاسخی منطقی و متناسب با دانایی و تجربه و انتظاراتش پیدا کند، به تحیر فرو رفت، به خیال‌پردازی و افسانهسازی روی آورد و با خلق مخلوقاتی ماورایی و اسطوره‌ای و نسبتدادن بسیاری از امور به آنها، به پرسش‌های واقعی خود پاسخی خیالی داد و از نظر روانی خود را قانع کرد.
ادبیات شفاهی مردم خراسان که تجلّی‌گاه این امور است، گاهی به نثر و در قالب قصه و افسانه، نقل روایت، چیستان، ضرب‌المثل و گاهی به نظم و موزون بوده و در قالب مثنوی، قطعه، غزل، دوبیتی، رباعی، مفردات و ... بیان شده است. نگارنده تلاش دارد در این جستار کوتاه به بررسی جن و پری در ادبیات شفاهی منظوم (لالایی، دوبیتی، رباعی و...) خراسان بپردازد. به بیان دیگر در این مقالة پژوهشی در پی آن هستیم که دریابیم اسطوره جن و پری درکدام بخش از ادبیات شفاهی منظوم خراسان بیشتر بروز و ظهور دارند و بروز و ظهور این مخلوقات در قالب‌های متعدد چگونه است؟ تحقیق و بررسی، مطالعه و پژوهش در فرهنگ عامه و ادبیات شفاهی، حرکتی است بهمنظور شناخت نیاکان و بهره‌گیری از ذهن و زبان آنها برای زندگی بهتر.
برای گردآوری داده‌های این مقاله 2007 دوبیتی، 675 رباعی، 954 لالایی، 186 چیستان و حدود 30000 ضرب‌المثل منظوم بررسی شدکه درنهایت باید گفت: این مخلوقات که برای پاسخ به نیاز انسان‌ها خلق شده‌اند، در سایر فرهنگ‌ها مشابه‌هایی دارند و برخی از آنها با اعتقادات مردم گره خورده و بعضی مواقع آفرینشی مردانه‌خواه دارند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Elf and Fairy Myth in Khorasan Poetic Oral Literature
نویسنده [English]
- Mahmoudreza Ekramifa
PhD in Public Culture
چکیده [English]
Researching on public culture or folklores is a measure to learn about the beliefs, traditions and myths of the people of old times and may be useful in self-cognition, self-confidence and eventually, identity achievement of the contemporary generation. A major part of society’s culture is represented in its oral literature. Therefore, such type of literature is extraordinarily along with the level of dreams, economy and beliefs of the public. Oral literature has unknown authors, but known narrators and in terms of contents, it includes perished or inaccessible dreams and expectations, myths, and individual and group beliefs of the people of the past, while some of these myths and beliefs are associated to supernatural creatures such as elf and fairy. When the mankind in the past failed to find a logical answer and in proportion to his/her knowledge, experience and expectations from his/her surrounding phenomena, (s)he was surprised and therefore started making imagination and fantasy and created supernatural and mythical creatures and attributing several issues to them, through which (s)he answered his realistic questions using fantasy responses and therefore mentally persuaded himself/herself. Khorasanian oral literature, which manifests these issues, has been sometimes in prose, and within the framework of stories and fictions, narrations, mazes, proverbs and sometimes as poems and been expressed in the form of masnavi, part, sonnets, couplets, quatrains, materia, etc. In this brief work, the author strives to study elf and fairy in poetic oral literature (lullaby, couplets, quatrains, etc.) of Khorasan. In other words, in this research article we are trying to find out that in which part of Khorasan poetic oral literature, elf and fairy are more manifested and emerged and how is the emergence of these creatures in different frameworks? Examining, studying and researching on public culture and oral literature are a measure to recognize the ancestors and take benefit from their minds and language for a better life. In order to collect the data of this article, 2,007 couplets, 675 quatrains, 954 lullaby, 186 mazes and roughly 3,000 poetic proverbs have been studied, after which it should eventually be specified that these creatures have been created to meet the needs of humans. They have some similar entities in the other culture and some of them are embedded in the public beliefs, and sometimes they have a masculine creation.
کلیدواژه‌ها [English]
- myth
- Elf
- Fairy
- Supernatural Creatures
- Poetic Oral Literature (Lullaby
- Couplets Quatrain
- etc.)
)