غزاله حسنیان؛ سیدمحسن بنی هاشمی؛ عبدالرضا سبحانی
چکیده
رسانه ها بر فرهنگ تغذیه و آداب تغذیه اثر دارند، اما به نظر می رسد که برنامه مدون، منسجم و دارای راهبردی سازمان یافته برای محتوای برنامه های تغذی های رسانه ای در ایران وجود نداشته باشد. خلاء نظارت مدیریت یافته بر تولیدات رسانه ای و محتوای ارائه شده، مسأله بزرگی است که می تواند به فرهنگ مخاطب و در نهایت جامعه ...
بیشتر
رسانه ها بر فرهنگ تغذیه و آداب تغذیه اثر دارند، اما به نظر می رسد که برنامه مدون، منسجم و دارای راهبردی سازمان یافته برای محتوای برنامه های تغذی های رسانه ای در ایران وجود نداشته باشد. خلاء نظارت مدیریت یافته بر تولیدات رسانه ای و محتوای ارائه شده، مسأله بزرگی است که می تواند به فرهنگ مخاطب و در نهایت جامعه آسیب برساند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل نحوه بازنمایی غذا و چگونگی محتوای برنامه های تغذیه ای تلویزیون داخلی ایران است. روش تحقیق مبتنی بر رویکرد تحلیل محتوای کیفی است. در این مطالعه بر اساس روش مایرینگ داده ها ضبط و گردآوری، پیاده سازی، تقلیل، استنباط و تحلیل میشوند. برای جمع آوری داده ها، سه برنامه از شبکه های فارسی‌زبان داخلی به‌عنوان نمونه انتخاب شده است. روش نمونه گیری هدفمند انتخابی است. یافته‌ها نشان داد 6 مقوله نمود فرهنگ در برنامه های غذایی تلویزیونی، طبخ غذا، جامعه شناسی تغذیه، وضعیت تجمل‌گرایی، اوقات فراغت و ظاهر و ساخت برنامه همراه با زیرمقوله های آنها در برنامه های تغذیه ای تلویزیون داخلی نمایش داده شده است. از بررسی برنامه های این پژوهش مشخص شد وضعیت برنامه های تغذیه داخلی شامل مواردی چون الگوسازی و بازنمایی فرهنگ، نمایش تجمل گرایی، حضور دین در حوزه تغذیه، نادیده گرفتن طبقات اجتماعی و نبود جلوه های بصری است. تلویزیون در انتقال ارزش ها، تغییر نگرش و رفتار و هدایت سبک زندگی و فرهنگ جامعه نقش پررنگی دارند. شیوه تغذیه میتواند باعث تغییر در تفکر، عادات، ارزش های جوامع شده و درنهایت بر فرهنگ اثر بگذارد. لازم است سیاست‌ها و راهبردهای تولیدات برنامه های غذایی سالم در رسانه در راستای حفظ هویت فرهنگ تغذیه ایرانی با توجه به مسائل اجتماعی و اقتصادی نظارت کافی و دقیقی بر برنامه ها داشته باشند.
محمد جلالی؛ لادن حیدری؛ سیدرضا صالحی امیری؛ محمد جواد جاوید
چکیده
سیاستگذاری فرهنگی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران تاکنون از رهگذر انطباق مراجع اصلی سیاستگذار فرهنگی (شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزارتخانه های «آموزش و پرورش» و «فرهنگ و ارشاد اسلامی» با مصادیق اصلی اصول حقوق عمومی (دموکراسی و حاکمیت قانون) بررسی نشده و مطالعه حاضر، با فرض عدم مراعات اصول مذکور ...
بیشتر
سیاستگذاری فرهنگی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران تاکنون از رهگذر انطباق مراجع اصلی سیاستگذار فرهنگی (شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزارتخانه های «آموزش و پرورش» و «فرهنگ و ارشاد اسلامی» با مصادیق اصلی اصول حقوق عمومی (دموکراسی و حاکمیت قانون) بررسی نشده و مطالعه حاضر، با فرض عدم مراعات اصول مذکور و با هدف تحلیل چالش های این حوزه و پیشنهاداتی برای اصلاح آن، با روش کتابخانه ای- اسنادی انجام شده است. جامعه پژوهش کتاب‌ها ومقالات علمی، اسناد بالادستی، قوانین و مقررات مرتبط است که با استفاده از برگههای یادداشتبردای، اطلاعات جمع‌آوری و مورد تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج، به جهت عدم تبیین ماهیت حقوقی سیاست های کلی نظام و تردید در جایگاه قانونی شورای عالی انقلاب فرهنگی، سیاستگذاری های این دو نهاد در حوزه فرهنگ با اصل حاکمیت قانون اصطکاک دارد. اما سایر نهادها با حاکمیت قانون، تا حدود زیادی در انطباق می باشند. با محک دموکراسی نیز، شورای عالی انقلاب فرهنگی و مصوبات آن و مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام و دو وزارتخانه آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی، واجد ایراد و محل تاملند.
فاطمه رادان
چکیده
درعصر ارتباطات، شکاف دیجیتالی پیامدهای متفاوتی را درحوزه فرهنگ به همراه داشته و کاهش میزان باروری زنان در دو دهه اخیر که نگرانی مسئولان و مدیران را به دنبال داشته نیز تحت تاثیر عوامل فرهنگی ناشی از شکاف دیجیتالی و دیگر عوامل موثر بر پدیده باروری، قرارگرفته است. در پاسخ به این سوال که شکاف دیجیتالی تا چه اندازه بر باروری زنان ساکن تهران ...
بیشتر
درعصر ارتباطات، شکاف دیجیتالی پیامدهای متفاوتی را درحوزه فرهنگ به همراه داشته و کاهش میزان باروری زنان در دو دهه اخیر که نگرانی مسئولان و مدیران را به دنبال داشته نیز تحت تاثیر عوامل فرهنگی ناشی از شکاف دیجیتالی و دیگر عوامل موثر بر پدیده باروری، قرارگرفته است. در پاسخ به این سوال که شکاف دیجیتالی تا چه اندازه بر باروری زنان ساکن تهران تاثیر داشته، 600 نفر از آنان به شکل نمونه تصادفی نظاممند بر اساس جدول لین انتخاب شدند و مورد بررسی گرفتند. یافتههای تحقیق مبین ارتباط معنادار بین شکاف دیجیتالی و باروری است و برخی از مولفههای اجتماعی (خاستگاه قومی، میزان تحصیلات و وضعیت اشتغال زنان) با باروری زنان ارتباط دارد. در نهایت آزمون مدل تحقیق با استفاده از معادلات ساختاری نشان می‌دهد که شکاف اجتماعی، شکاف دیجیتالی و آشنایی به زبانهای خارجی می‌توانند 51 درصد از تغییرات متغیر وابسته یعنی رفتار باروری زنان متاهل ساکن تهران را سال 1397 (2018) تبیین کنند.
حنظله زینوند لرستانی؛ عباسعلی رستگار؛ عادل آذر؛ حسین دامغانیان
چکیده
اگرچه تاکنون موضوع رهبری و تأثیر سبک‌های مختلف آن بر عملکرد کارکنان مورد مطالعات زیادی قرار گرفته است، اما موضوع قومیت‌ها و پتانسیل آنها به عنوان یک خرده فرهنگ در انجام وظایف مختلف سازمانی و نحوه برقراری ارتباط و همکاری اثربخش میان آنها در سازمان‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا این پژوهش سعی بر آن دارد تا بواسطه بررسی فرهنگ ...
بیشتر
اگرچه تاکنون موضوع رهبری و تأثیر سبک‌های مختلف آن بر عملکرد کارکنان مورد مطالعات زیادی قرار گرفته است، اما موضوع قومیت‌ها و پتانسیل آنها به عنوان یک خرده فرهنگ در انجام وظایف مختلف سازمانی و نحوه برقراری ارتباط و همکاری اثربخش میان آنها در سازمان‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا این پژوهش سعی بر آن دارد تا بواسطه بررسی فرهنگ قومیت آذری زبان در کشور به ارائه الگوی رهبری متناسب با این قومیت را در سازمان بپردازد. پژوهش حاضر از حیث هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از حیث روش گردآوری اطلاعات در زمره پژوهش‌های ترکیبی طبقهبندی می‌شود. بهطوری که، پرسشنامهای در میان 532 نفر از افراد آذری زبان استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان توزیع گردیده و از نظرات 9 مدیر سازمانهای آذری زبان برای تکمیل اطلاعات استفاده شده است. به منظور بررسی نتایج به دست آمده به ترتیب از آمار توصیفی و روش تحلیل تم استفاده گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مدل فرهنگی افراد قومیت آذری زبان در دسته فرهنگ‌های فعال خطی قرار داشته و سبک رهبری تیممحور از بیشترین اثربخشی برای مدیریت و رهبری این افراد برخوردار است.
احسان طاهری حاجی وند؛ حمیدرضا جمالی
چکیده
حقوق فرهنگی بشر، به شکل رسمی و امروزین آن، همزمان با لایحه جهانی حقوق بشر و آن هم در قالب بخش کوچکی از میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مطرح شد. این دسته از حقوق در مقایسه با دیگر انواع حقوق بشر، همواره مورد غفلت و نادیده‌انگاری واقع شده است. با توجه به اهمیت بنیادین حقوق فرهنگی بشر و تاثیر مهمی که اجرای این حقوق و پایبندی ...
بیشتر
حقوق فرهنگی بشر، به شکل رسمی و امروزین آن، همزمان با لایحه جهانی حقوق بشر و آن هم در قالب بخش کوچکی از میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مطرح شد. این دسته از حقوق در مقایسه با دیگر انواع حقوق بشر، همواره مورد غفلت و نادیده‌انگاری واقع شده است. با توجه به اهمیت بنیادین حقوق فرهنگی بشر و تاثیر مهمی که اجرای این حقوق و پایبندی به آن بر زندگی بشر می‌گذارد، این ضرورت احساس می‌شود که شاید با شناخت موانع موجود بر سر راه حقوق فرهنگی بشر، بتوان گامی به منظور رفع آنها برداشته و نتیجه آن نیز به حمایت و ارتقاء این دسته از حقوق منتهی شود. این پژوهش با طرح این سئوال که «چه موانعی بر سر راه رشد، توسعه و اجرای حقوق فرهنگی بشر قرار دارد؟» با استفاده از روش تحلیل کیفی محتوا، به ارزیابی این فرضیه می‌پردازد که «استیلای اندیشه رئالیسم، بدبینی به رویکردهای ایده‌آلیستی، عدم امکان رشد آرمان‌های سوسیالیستی، عدم توجه کافی به مبانی انسان‌شناختی حقوق فرهنگی بشر و... همگی از موانع رشد و عدم ارائه تعریفی مشترک از فرهنگ و حقوق فرهنگی بشر، عدم ارائه‌فهرستی جامع از مصادیق آن، پراکندگی مبانی این حقوق در اسناد مختلف و... از موانع توسعه و همچنین عدم وجود نهادهای مشخص در زمینه اجرای این حقوق، نگرانی دولت‌ها از اجرا و نبود آموزش بین‌المللی از موانع اجرای حقوق فرهنگی بشر میباشد.»
صغری صالحی
چکیده
جریان سنتگرایان ایدئولوژیک پس از انقلاب و از درون جدالهای فکری دههی هفتاد درباره مدرنیته، مفهومسازی الگوی توسعه و عملی کردن نظریه‌های بومی سربرآورد و زمینه برای طرح بیشتر مسئله تقابل سنت و مدرنیته فراهم شد. مهدی نصیری به‌عنوان نماینده این جریان، نقش فعالی در این زمینه داشته است. بنابراین، با بررسی دیدگاههای او می‌توان ...
بیشتر
جریان سنتگرایان ایدئولوژیک پس از انقلاب و از درون جدالهای فکری دههی هفتاد درباره مدرنیته، مفهومسازی الگوی توسعه و عملی کردن نظریه‌های بومی سربرآورد و زمینه برای طرح بیشتر مسئله تقابل سنت و مدرنیته فراهم شد. مهدی نصیری به‌عنوان نماینده این جریان، نقش فعالی در این زمینه داشته است. بنابراین، با بررسی دیدگاههای او می‌توان به بنمایههای گفتمان سنتگرایان ایدئولوژیک دست یافت. هدف این پژوهش، بررسی نوع نگاه نصیری به‌عنوان نماینده جریان فکری سنتگرایان ایدئولوژیک به الگوی توسعه مدرن و پیامدهایی این رویکرد برای برنامه‌های توسعه و سیاستگذاری فرهنگی است. از اینرو، با روش مطالعه موردی میکوشد به این سوال پاسخ دهد که مهم‌ترین مبانی سنتگرایان ایدئولوژیک در رابطه با توسعه مدرن چیست و این رویکرد چه پیامدهایی برای برنامه‌های توسعه و سیاستگذاری فرهنگی دارد؟ رویکرد سنتگرایان ایدئولوژیک بر مبنای نفی کلی توسعه مدرن، ردّ نوظهورها، جدال معرفتی با توسعه، استناد به توقیفی بودن و دفاع از ارزش‌های سنتی و اسلامی بازنمایی شده است. در این گفتمان، توسعهخواهی بهشیوه غربی نه تنها محلی از اعراب ندارد بلکه توسعه بهشیوه اسلامی نیز جایگاهی ندارد؛ چون بنابر دیدگاههای سنتی نماینده این جریان، ماهیت توسعه، غربی است و با منطق اسلامی ناسازگار است. این دیدگاه‌ها، موضع انفعالی را به پیش میکشد که باید به انتظار آیندهای نشست که نوسازی آن مبتنی بر بازگشت به سنت است. این گفتمان بهرغم تاکید بر ارزش‌های مثبت، نظر بدیلی برای الگوی توسعه ارائه نداده و برای رویارویی با مشکلات فعلی سیاستگذاری فرهنگی کشور فاقد بن‌مایه ایجابی است که بتوان از آن بهرهبرداری عملی کرد.
زهره سعیدی
چکیده
کانت بحث فرهنگ را معطوف به خیر اعلای انسان که بیان‌گر کمال مطلوب انسان در جمع میان فضیلت و سعادت است و غایت نهایی او به شمار می‌رود، طرح کرده است. وی که پیش از این در نقد دوم مفهومی انتزاعی و ایده‌آل از خیر اعلا عرضه داشته و تحقق آن را مبتنی بر کمک خداوند کرده بود، در نقد سوم برای نشان دادن وجه انضمامی خیر اعلا از مفهوم فرهنگ بهره میگیرد ...
بیشتر
کانت بحث فرهنگ را معطوف به خیر اعلای انسان که بیان‌گر کمال مطلوب انسان در جمع میان فضیلت و سعادت است و غایت نهایی او به شمار می‌رود، طرح کرده است. وی که پیش از این در نقد دوم مفهومی انتزاعی و ایده‌آل از خیر اعلا عرضه داشته و تحقق آن را مبتنی بر کمک خداوند کرده بود، در نقد سوم برای نشان دادن وجه انضمامی خیر اعلا از مفهوم فرهنگ بهره میگیرد که انضباط و مهارت دو مؤلفة آن به شمار میروند و به ترتیب ناظر به فضیلت و سعادت انسان هستند. مفهوم مذکور مبتنی بر تلاش و فعالیت مختارانة انسان است و به‌مثابه یک هدف اجتماعی از طریق فاعل بشری محقق خواهد شد. بزرگترین ظهور فرهنگ از نظر کانت آزادی معقول است. آزادی معقول درون انسان را که ناظر به اخلاق است و بیرونِ او را که ناظر به جامعة مدنی است، دربرمیگیرد و رشد و گسترش آن در نوع انسان و در طول تاریخ و در طی نسلها منجر به سیادت عقل بر جهان و حاکمیت فرهنگ آزادی خواهد شد.
سید علیرضا انوری؛ محمد مظلوم خراسانی؛ محسن نوغانی دخت بهمی
چکیده
این تحقیق رابطۀ متغیرهای عاملیت کنشگر- ساختار را در فرهنگ کسب‌وکار دانش‌بنیان و بر اساس مفهوم عادتوارۀ کسب‌وکار بررسی میکند. جامعۀ آماری، تمام اعضای شرکتهای رشد و دانش‌بنیان دانشگاه فردوسی مشهد با حجم نمونۀ 204 نفر میباشند. عادتوارۀ کسب‌وکار بر اساس نظریۀ بوردیو و با چهار بُعد نوآوری، تعامل اجتماعی، بازارگرایی و تدوین ...
بیشتر
این تحقیق رابطۀ متغیرهای عاملیت کنشگر- ساختار را در فرهنگ کسب‌وکار دانش‌بنیان و بر اساس مفهوم عادتوارۀ کسب‌وکار بررسی میکند. جامعۀ آماری، تمام اعضای شرکتهای رشد و دانش‌بنیان دانشگاه فردوسی مشهد با حجم نمونۀ 204 نفر میباشند. عادتوارۀ کسب‌وکار بر اساس نظریۀ بوردیو و با چهار بُعد نوآوری، تعامل اجتماعی، بازارگرایی و تدوین طرح کسب‌وکار مفهومسازی و سنجیده می‌شود. متغیرهای عاملیت نیز شامل حمایت اجتماعی، سیاست‌های حمایتی و شبکۀ حمایتی دانشاند. روابط همبستگی بین متغیرها نشان می‌دهند که تمام متغیرهای عاملیت، با عادتوارۀ کسب‌وکار رابطۀ مستقیم و معنادار دارند و با افزایش آنها، میزان عادتوارۀ کسب‌وکار افزایش مییابد. در تحلیل رگرسیون گامبهگام نیز مشخص می‌شود که حدود 5/0 از تغییرات متغیر وابسته به وسیلۀ متغیرهای عاملیت تبیین می‌شود که سهم متغیر حمایت اجتماعی بیشتر از سایر متغیرهاست. نتیجۀ تحقیق این است که عادتوارۀ کنشگران، در فرهنگ کسب‌وکار دانش‌بنیان نقش اساسی دارد و برای افزایش توان کسب‌وکار خود باید برنامهریزی منظم و تعامل هدفمند و دوجانبه به منظور برقراری رابطه و جذب و دریافت منابع مختلف از بخشهای گوناگون داشته باشند.
سید محمد زرگر؛ طیبه رحیمیان
چکیده
مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر ابعاد فرهنگی هافستد بر پذیرش فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات به‌ویژه همراه بانک صورت گرفته است. تحقیق پیش رو بر اساس هدف کاربردی و گردآوری اطلاعات توصیفی ـ پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق، شامل تمامی افراد ایرانی بود که حداقل یک حساب بانکی فعال و دستگاه تلفن همراه با قابلیت انجام فعالیت‌های مالی ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر ابعاد فرهنگی هافستد بر پذیرش فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات به‌ویژه همراه بانک صورت گرفته است. تحقیق پیش رو بر اساس هدف کاربردی و گردآوری اطلاعات توصیفی ـ پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق، شامل تمامی افراد ایرانی بود که حداقل یک حساب بانکی فعال و دستگاه تلفن همراه با قابلیت انجام فعالیت‌های مالی داشتند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود که در مجموع 400 پرسشنامه جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل شد. بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها، از روش مدلیابی معادلات ساختاری و تکنیک حداقل مربعات جزئی استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیهها نشان داد که مردگرایی، فردگرایی، اجتناب از عدم اطمینان و فاصله قدرت با سهولت استفاده ادراک شده توسط کاربران همراه بانک رابطه مستقیم دارد و رابطه مستقیم مردگرایی و فاصله از قدرت با سودمندی ادراک شده در استفاده از همراه بانک تأیید شد. همچنین تأثیر مستقیم سهولت استفاده ادارک شده از همراه بانک و سودمندی ادراک شده از همراه بانک بر نیت رفتاری نیز تأیید شد.
رضا پیشقدم؛ آیدا فیروزیان پوراصفهانی؛ سحر طباطبائی فارانی
چکیده
پژوهش پیش‌رو سعی بر آن دارد تا در پرتوی مفهوم هَیجامَد (هیجان+ بسامد) و با بهرهگیری از مدل هایمز (1967)، به بررسی موشکافانۀ قطعۀ زبانی «ناز کردن» در زبان فارسی بپردازد. یافتههای این پژوهش نمایانگر آن است که قطعۀ زبانی «ناز کردن» و ترکیبهای حاصل از آن، همواره در فرهنگ سنتی و جمعگرای ایرانی جاری و ساری است و واژگان ...
بیشتر
پژوهش پیش‌رو سعی بر آن دارد تا در پرتوی مفهوم هَیجامَد (هیجان+ بسامد) و با بهرهگیری از مدل هایمز (1967)، به بررسی موشکافانۀ قطعۀ زبانی «ناز کردن» در زبان فارسی بپردازد. یافتههای این پژوهش نمایانگر آن است که قطعۀ زبانی «ناز کردن» و ترکیبهای حاصل از آن، همواره در فرهنگ سنتی و جمعگرای ایرانی جاری و ساری است و واژگان مرتبط با آن، چه بسا دربارة گذشته، دارای گستردگی بیشتری میباشد. تعدد کاربرد این زباهنگ (زبان+ فرهنگ) بر پایۀ رویکردهای مبتنی بر هیجانات، حاکی از آن است که مردم ایران نسبت به این مفهوم دارای درجۀ بالایی از حس عاطفی بوده و در نتیجه، سطح هَیجامَد آنان از این زباهنگ در سطح بالایی (هَیجامَد درونی و هَیجامَد کلی) قرار دارد. برخورداری از هَیجامَد بالا به این زباهنگ، منجر به درک کامل و عمیق آن توسط ایرانیها و در نتیجه افزایش شمار واژگان مرتبط با این مفهوم در زبان فارسی شده است. علاوه‌بر این، نتایج حاصل از بررسی دقیق این قطعۀ زبانی با در نظر گرفتن الگوی هایمز (1967)، حاکی از آن است که این زباهنگ اغلب در موقعیتهای غیررسمی در گفتار، توسط شرکتکنندگانی که رابطۀ میانشان ممکن است از نوع همتراز یا غیرهمتراز باشد، عمدتاً با هدف حفظ معیارهای ادب با لحنهای مختلفی نظیر لحنهای ملتمسانه، تحسینآمیز، توهینآمیز، کنایهآمیز و ... در مکالمات شفاهی مورد کاربرد قرار میگیرد.
سیده راضیه یاسینی
چکیده
پیش از انفکاک تدریجی بخش‌هایی از ایران، کشورهایی که امروزه با نام‌های تاجیکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و افغانستان شناخته میشوند، جزیی از پهنة وسیع سرزمین ایران بوده‌اند. امروزه در مناطق مذکور، پوشاک سنتی زنان در مقایسه با ایران امروز، از هویت ایرانی بیشتری برخوردار است، به نحوی که پوشاک سنتی زنان تاجیک، ترکمن، آذربایجانی ...
بیشتر
پیش از انفکاک تدریجی بخش‌هایی از ایران، کشورهایی که امروزه با نام‌های تاجیکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و افغانستان شناخته میشوند، جزیی از پهنة وسیع سرزمین ایران بوده‌اند. امروزه در مناطق مذکور، پوشاک سنتی زنان در مقایسه با ایران امروز، از هویت ایرانی بیشتری برخوردار است، به نحوی که پوشاک سنتی زنان تاجیک، ترکمن، آذربایجانی و افغان را می‌توان نمونههایی زنده از پوشاک سنتی اقوام ایرانی دانست. در این مقاله، بر اساس آرای محققان در خصوص مد، سنت و هویت و به منظور دریافت شاخصهها و ویژگیهای پوشاک اصیل زنان ایران، پوشاک سنتی زنان در چهار کشور مذکور با روشی استقرایی و قیاسی، بررسی شده و بر این اساس، ویژگیهای پوشاک زنان در این مناطق به منظور یافتن مؤلفه‌هایی از پوشاک اصیل زنان ایرانی تبیین شده است. بر اساس تحلیل دادهها، نتیجهگیریهایی مبنی بر چگونگی عامگرایی و خاصگرایی فرهنگی در پوشاک زنان و نیز اصول واحد در طراحی و ساختار لباس ایشان در این حوزه ارائه شده است.
توحید محرمی
دوره 16، شماره 31 ، آذر 1394، ، صفحه 199-223
چکیده
جنگ‌ها در طول تاریخ، پیامدهای خواسته و ناخواسته بسیاری را به همراه داشته‌اند، که تاثیر زیادی بر وضعیت حال و آینده جامعه جنگ‌زده و محیط‌های پیرامونی خود به جا گذاشته است؛ که از جمله آنها می‌توان به؛ آوارگی، مهاجرت و پناهندگی انبوه جمعیت، گسترش و شیوع فرهنگ خشونت و افراطی‌گری، انهدام آثار فرهنگ و تمدنی، تهدید ...
بیشتر
جنگ‌ها در طول تاریخ، پیامدهای خواسته و ناخواسته بسیاری را به همراه داشته‌اند، که تاثیر زیادی بر وضعیت حال و آینده جامعه جنگ‌زده و محیط‌های پیرامونی خود به جا گذاشته است؛ که از جمله آنها می‌توان به؛ آوارگی، مهاجرت و پناهندگی انبوه جمعیت، گسترش و شیوع فرهنگ خشونت و افراطی‌گری، انهدام آثار فرهنگ و تمدنی، تهدید جدی بنیان خانواده، کاهش انسجام اجتماعی و تنزل هویت جمعی با افزایش تفاوتهای قومی و مذهبی و ناهنجاری‌های فرهنگی و اجتماعی و هویت‌های برساخته مجعول ... اشاره کرد. یورش به سرزمین عراق و اشغال این کشور هم از این قاعده مستثنی نبوده و آثار و تبعات فرهنگی و اجتماعی بسیاری را به همراه داشته است که جامعه عراقی را در معرض از همگسیختگی وآسیب‌های فرهنگی اجتماعی فراوان قرار داده است. همه اینها حاصل خشونت، ناامنی و ناپایداری ناشی جنگ و اشغال این کشور است. این درحالی است که اخبار منتشره دربارة پیامدهای فرهنگی اشغال عراق، اغلب به انهدام و غارت آثار باستانی این کشور معطوف بوده وکمتر به دیگر ابعاد اشغال پرداخته شده است. در این مقاله تلاش شده، ضمن طرح برخی از پیامدهای فرهنگی و باتوجه به مقوله هویت و پیامدهای ایجابی بر فرهنگ عراق در قانون جدید این کشور، ارزیابی مناسبی از پیامدهای فرهنگی ناشی از اشغال این کشور ارائه شود و به این سؤال که پیامدهای فرهنگی ناشی از اشغال عراق چه بوده است؟ پاسخ داده شود. روش تحقیق آن توصیفی- تحلیلی است، که از دیدگاه اندیشمندان حوزه امنیت فرهنگی با رویکرد سازهانگارانه بهره خواهیم برد.
محمدحسین ساعی؛ سیدوحید عقیلی
دوره 15، شماره 28 ، اسفند 1393، ، صفحه 107-136
چکیده
در طراحی الگوی توسعه جمهوری اسلامی ایران، موارد اختلاف متعددی در میان نخبگان وجود دارد؛ یکی از این موارد اختلافی، مبانی طراحی الگوی توسعه نظام ارتباطات و فضای مجازی به شکل اعم و مواردی مانند طراحی مبانی شبکه‌های اجتماعی بومی، بهصورت خاص است؛ این مقاله به شناخت و واکاوی همین اختلاف ذهنیت‌ها در این حوزه می‌پردازد؛ اینکه آیامیتوان ...
بیشتر
در طراحی الگوی توسعه جمهوری اسلامی ایران، موارد اختلاف متعددی در میان نخبگان وجود دارد؛ یکی از این موارد اختلافی، مبانی طراحی الگوی توسعه نظام ارتباطات و فضای مجازی به شکل اعم و مواردی مانند طراحی مبانی شبکه‌های اجتماعی بومی، بهصورت خاص است؛ این مقاله به شناخت و واکاوی همین اختلاف ذهنیت‌ها در این حوزه می‌پردازد؛ اینکه آیامیتوان فضای مجازی، اینترنت، رسانه‌های اجتماعی و به‌طور خاص شبکه‌های اجتماعی را براساس فرهنگ و هویت هر کشور، سیاستگذاری، مدیریت و برای توسعه برنامهریزی کرد؟ و اگر ممکن است، اصول حاکم بر آن چه خواهد بود؟ و ... . این مقاله، تفاوت عمده‌ای با عموم کارهای پژوهشی موجود در کشور دارد؛ عموم پژوهش‌های صورت گرفته در کشور، در این حوزه، با اتخاذ رویکردی ماتریالیستی و احتساب فرهنگ به مثابه یک متغیر وابسته در برابر متغیرهای مستقلی مانند فناوری، به دنبال یافتن نوع و عمق تأثیرات فضای سایبر، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بر فرهنگ و هویت ما هستند. در حالیکه در این مقاله، با استفاده از روش کیو، سعی براین بوده است تا ذهنیتهای موجود در بین نخبگان، مدیران، سیاستگذاران، فعالان و دستاندرکاران حوزه فضای مجازی را نسبت به نقشی که میتواند فرهنگ و هویت، به مثابه یک متغیر مستقل بر ایجاد شبکه‌های اجتماعی بومی داشته باشد، را شناخت؛ در این تحقیق با تجزیه و تحلیل پرسشنامههایی که در اختیار فعالان مؤثر فضای مجازی کشور قرار داده شد، بهصورت روشن، در پایان 5 نوع ذهنیت نسبت به این مسئله (نقش فرهنگ و هویت ملی در شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی) یافته شد که ابعاد هرکدام از آنها در این مقاله بهصورت اختصار ولی گویا توضیح داده شده است؛ امری که پیش از این در پژوهش‌های مشابه سابقه نداشته است. و در پایان این مقاله نیز براساس درکی که از این ذهنیت‌ها و نسبت مابین آنها پیدا شده، توصیههایی عملیاتی برای سیاستگذاران کشور در این حوزه مطرح گردیده است.
محمدرحیم جعفرزاده؛ سید محمد حسینی؛ حسینعلی جاهد
دوره 15، شماره 28 ، اسفند 1393، ، صفحه 165-190
چکیده
هدف این مقاله تعیین میزان تأثیر جنگ نرم بر هویت فرهنگی دانشجویان دانشگاه‌های شهرستان بهبهان است که با استفاده از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی در جامعه آماری شامل 13095 نفر و نمونه آماری 335 نفر انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده و داده‌های جمعآوریشده با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی از ...
بیشتر
هدف این مقاله تعیین میزان تأثیر جنگ نرم بر هویت فرهنگی دانشجویان دانشگاه‌های شهرستان بهبهان است که با استفاده از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی در جامعه آماری شامل 13095 نفر و نمونه آماری 335 نفر انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده و داده‌های جمعآوریشده با استفاده از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی از قبیل جداول توزیع فراوانی، آزمونهای تی تک نمونهای و مستقل تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان داد حدود نیمی از دانشجویان مورد مطالعه بیشتر از حد متوسط در معرض جنگ نرم قرار دارند و میزان پایبندی به مؤلفه‌های هویت فرهنگی ملی، مذهبی و قومی در دانشجویانی که بیشتر در معرض جنگ نرم بوده‌اند نسبت به دانشجویانی که کمتر در معرض جنگ نرم بوده‌اند به طور معناداری کمتر است و میزان آمادگی آنها برای پذیرش مؤلفه‌های فرهنگی تبلیغی دشمن به طور معناداری بیشتر است. همچنین نتایج حاکی از آن بود که در وضعیت کنونی، دانشجویان هنوز وابستگی و پایبندی مطلوبی به هویت فرهنگی ایرانی- اسلامی دارند
جلال درخشه؛ بهنام سرخیل
دوره 15، شماره 25 ، خرداد 1393، ، صفحه 37-72
چکیده
حقوق‌بشر در حوزة مباحث بین‌المللی اغلب از منظر سیاسی و بازتاب‌های آن مورد اعتنا قرار میگیرد. این درحالی است که سنگ بنای حقوق‌بشر معاصر بر پایة رفع نابرابری‌ها و آلام اجتماعی- اقتصادی گسترده‌ای شکل گرفته که در پی جنگ‌های جهانی و متعاقب آن تعارض‌ها و بحران‌های گوناگون به یک معضل پایدار بین‌المللی مبدل شده است. لذا در چارچوب ...
بیشتر
حقوق‌بشر در حوزة مباحث بین‌المللی اغلب از منظر سیاسی و بازتاب‌های آن مورد اعتنا قرار میگیرد. این درحالی است که سنگ بنای حقوق‌بشر معاصر بر پایة رفع نابرابری‌ها و آلام اجتماعی- اقتصادی گسترده‌ای شکل گرفته که در پی جنگ‌های جهانی و متعاقب آن تعارض‌ها و بحران‌های گوناگون به یک معضل پایدار بین‌المللی مبدل شده است. لذا در چارچوب نظریة مکتب انتقادی که از دو ویژگی مهم (یعنی تبیین ناکارآمدی «وضعیت موجود» با هدف دستیابی به «وضعیت مطلوب» و همچنین اهتمام آن به مقوله‌های بیناذهنی نظیر فرهنگ، هنجارها و فهم مشترک) بهره می‌برد، این بخش مهم حقوق‌بشر از زاویة مباحث فرهنگی کنکاش و بررسی شده و در پایان نیز راهکارهایی برای طراحی ساختارهای نوین بین‌المللی که حاوی مفاهیم و گفتمانی جدید برای پیشبرد حقوق‌بشر باشد، ارائه شده است. از آن جمله اجماعسازی حقوقی با تکیه بر اخلاق مسئولیت و نیز ایجاد اتحادیة سازمانهای غیردولتی حمایتی پیشنهاد می‌شود.
رضا اسماعیلی؛ نسرین قلانی؛ مینا جلالی
دوره 15، شماره 25 ، خرداد 1393، ، صفحه 149-169
چکیده
جهانی شدن به‌عنوان فرایند تحول نسبتاً عمیق و با دامنة گسترده ، تقریباً همة ساخت‌های زندگی بشر به‌خصوص فرهنگ‌های ملی را که پایة تمدن و هویّت ملت‌هاست در معرض تغییر و تحول و در بیشتر مواقع مورد تضعیف قرار می‌دهد. این مقاله در پی تبیین مفهوم همزیستی فرهنگی در بین جوامع چندفرهنگی، قومی است و همچنین در پی پاسخ به این سؤال است: جامعه‌ای ...
بیشتر
جهانی شدن به‌عنوان فرایند تحول نسبتاً عمیق و با دامنة گسترده ، تقریباً همة ساخت‌های زندگی بشر به‌خصوص فرهنگ‌های ملی را که پایة تمدن و هویّت ملت‌هاست در معرض تغییر و تحول و در بیشتر مواقع مورد تضعیف قرار می‌دهد. این مقاله در پی تبیین مفهوم همزیستی فرهنگی در بین جوامع چندفرهنگی، قومی است و همچنین در پی پاسخ به این سؤال است: جامعه‌ای که شاهد حضور فرهنگ‌ها و قومیت‌های مختلف است و با توجه به فرایند گریزناپذیر جهانی شدن، فرهنگ‌های گوناگون چگونه می‌توانند در کنار یکدیگر به حیات خود ادامه دهند؟ در این مقاله سعی شده با روش اسنادی و تکیه بر منابع مکتوب و رهیافت تحلیلی در حوزة فرهنگ، به بازاندیشی در مفهوم همزیستی فرهنگی پرداخته شود. برای تحلیل این موضوع دیدگاه تلفیقی میان نظریه‌های جامعه‌شناسان کلاسیک و معاصر و حوزة پست‌مدرن بررسی شده است. همچنین در این زمینه دیدگاه اندیشمندانی چون هاروی، فیدرستون و فوکویاما تحت واکاوی قرار گرفته است. یافته‌ها حاکی از آن است که در فرایند همزیستی فرهنگی در جوامع چندفرهنگی، وجود تغییرات اجتماعی و فرهنگی در جوامع، ذاتی است اما اگر این تغییرات و دگرگونی‌ها هماهنگ با هویّت ملی و حفظ عناصر فرهنگ‌های قومی باشد، نه‌تنها میتواند به پویایی فرهنگی کمک کند بلکه میتواند عاملی برای افزایش همزیستی و انسجام ملی در جوامع چندفرهنگی باشد.
علی سروری‌مجد
دوره 15، شماره 25 ، خرداد 1393، ، صفحه 197-216
چکیده
چکیده
فرهنگ احسان از موضوعاتی است که هم شناخت ابعاد آن و هم راه‌های تحقق آن از نیازهای ضروری بشر است. هیچ جامعه‌ای بدون فهم و گسترش این فرهنگ به تعالی نمی‌رسد. ضرورت امروز و فردای جوامع بشری نهادینه کردن فرهنگ احسان است. آموزه‌های قرآن و عترت که ناظر به تعالی فرد و جامعه بوده، درصدد گسترش این فرهنگ در تمام زوایای زندگی مردم است. لذا ...
بیشتر
چکیده
فرهنگ احسان از موضوعاتی است که هم شناخت ابعاد آن و هم راه‌های تحقق آن از نیازهای ضروری بشر است. هیچ جامعه‌ای بدون فهم و گسترش این فرهنگ به تعالی نمی‌رسد. ضرورت امروز و فردای جوامع بشری نهادینه کردن فرهنگ احسان است. آموزه‌های قرآن و عترت که ناظر به تعالی فرد و جامعه بوده، درصدد گسترش این فرهنگ در تمام زوایای زندگی مردم است. لذا پرسش اصلی این است که ابعاد انسانساز فرهنگ احسان از دیدگاه قرآن و روایتها چیست؟ خطابههای قرآنی «یا ایها الناس» و «یا ایها الانسان» ناظر به تغییر، تحول و تعالی زندگی بشر است. منشأ احسان، باور به معنویت و عمل به مقتضای انسانیت و تأله اوست. روش این مقاله به شیوة تحلیلی- توصیفی و شیوة گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای اسنادی است که با مراجعة مسئلهمحورانه به منابع دینی (قرآن و روایتهای معتبر معصومین(ع)) در چارچوب آموزه‌های قرآن و عترت پرداخته شده است.
فرهنگ احسان در چارچوب تعالیم وحیانی قرآن و عترت که منشأ آن همان هدف خلقت انسان نیز است در چند بُعد خلاصه می‌شود: ایمان به خدا و عمل صالح، نیکی به خلق، عفو، صفح و کظم غیظ، صبر، جهاد
مجید توسلی رکن‌آبادی؛ محمد شجاعیان
دوره 14، شماره 22 ، شهریور 1392، ، صفحه 157-180
چکیده
نظریة عدالت سندل بر اساس عضویت افراد در اجتماع‌ها شکل گرفته و هدفش ارزشمند شمردن خیر عمومی است. دفاع سندل از خیر عمومی، مستلزم ارزشمند شمردن اجتماع‌ها و فرهنگ‌های مختلف موجود در آنهاست که نقش تقویم‌بخش در هویت فرد دارند. خیر مورد نظر سندل در درون اجتماع و زمینه‌های فرهنگی به‌دست می‌آید. آموزة عضویت در اجتماع‌ها که ...
بیشتر
نظریة عدالت سندل بر اساس عضویت افراد در اجتماع‌ها شکل گرفته و هدفش ارزشمند شمردن خیر عمومی است. دفاع سندل از خیر عمومی، مستلزم ارزشمند شمردن اجتماع‌ها و فرهنگ‌های مختلف موجود در آنهاست که نقش تقویم‌بخش در هویت فرد دارند. خیر مورد نظر سندل در درون اجتماع و زمینه‌های فرهنگی به‌دست می‌آید. آموزة عضویت در اجتماع‌ها که نقطة کانونی نظریة عدالت سندل است دارای دلالت فرهنگی است. به این دلیل که شیوههای عضویت در اجتماع‌ها را رویکردهای فرهنگی موجود در اجتماع، مشخص و صورتبندی میکند. بخشی از اجتماع، فرهنگ و در واقع، فرهنگ‌های مختلفی است که در درون آن وجود دارد. خود مورد نظر سندل، خودی روایتگونه است که از طریق قرار گرفتن در یک زمینة تاریخی و فرهنگی خاص، تفسیر می‌شود. آراء سندل دربارة عدالت تأثیر قابل ملاحظهای در فلسفة اخلاقی و سیاسی معاصر داشته است. یکی از این تأثیرها، رویکرد به اجتماع و فرهنگ است که به‌ویژه از سوی فلاسفة سیاسی لیبرال مورد غفلت قرار گرفته بود.
حمید عبداللهیان؛ آیدا حسینی‌فر
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، ، صفحه 35-60
چکیده
این مقاله به مطالعة روش‌های متنی شدة بازنمایی ایدئولوژی در کتاب‌های آموزشی زبان انگلیسی اینترچنج پرداخته و برای یافتن پاسخی برای این پرسش‌ها که کتاب‌های زبان انگلیسی اینترچنج، به‌مثابه صور نمادین، به معنایی که تامپسون به‌کار می‌برد، چگونه معنای ایدئولوژیک خود را به نوآموزان زبان انگلیسی انتقال می‌دهند؟ و اینکه ...
بیشتر
این مقاله به مطالعة روش‌های متنی شدة بازنمایی ایدئولوژی در کتاب‌های آموزشی زبان انگلیسی اینترچنج پرداخته و برای یافتن پاسخی برای این پرسش‌ها که کتاب‌های زبان انگلیسی اینترچنج، به‌مثابه صور نمادین، به معنایی که تامپسون به‌کار می‌برد، چگونه معنای ایدئولوژیک خود را به نوآموزان زبان انگلیسی انتقال می‌دهند؟ و اینکه چگونه در این کتاب‌ها ایدئولوژی و سبک زندگی آمریکایی به شکلی طبیعی و همگانی نشان داده می‌شود؟ ابتدا هر چهار کتاب زرد، قرمز، آبی و سبز اینترچنج مطالعه شد تا مؤلفه‌هایی که به‌وسیلة آنها سبک زندگی بازنمایی شده استخراج شود. سپس الگوی بازنمایی سبک زندگی آمریکایی در این کتاب‌ها کشف و مشخص شد که این الگوها راهبردهای اصلی این کتاب، جهت انتقال دیدگاه‌ها و عقاید آمریکایی هستند. برای پیگیری ادعاهای مقاله، روش‌شناسی مقاله طوری طراحی شد که ابتدا چهار بحث گروهی متمرکز انجام شود تا نحوة برخورد مخاطبان با این کتاب‌ها مطالعه و واکاوی شود. با تحلیل اظهارنظر زبان آموزان، یافته‌هایی به‌دست آمد مبنی بر اینکه اگرچه سبک زندگی و فرهنگ بازنمایی‌شده در این کتاب‌ها بیشتر آمریکایی است، اما این خود مخاطبان هستند که به‌هنگام برخورد با آنچه در این کتاب‌ها مطرح می‌شود و اینکه باید از چه سبک آداب و رسوم و عادت‌های اجتماعی پیروی شود، دست به انتخاب می‌زنند. یافتههای این نوشتار همچنین نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، زبان‌آموزان حتی در انتخاب خود به‌گونه‌ای دست به یک بریکولاژ فرهنگی می‌زنند.
حاکم قاسمی؛ زهرا ناظری
دوره 13، شماره 19 ، آبان 1391، ، صفحه 91-112
چکیده
نوروز از آئین‌های کهن ایرانیان و نماد فرهنگ ایرانی از دورة باستان تا امروز پایدار مانده است. با ظهور فرایند جهانی شدن، شرایط جدیدی برای فرهنگ‌ها رقم خورده است. وضعیتی که میتواند به از بین رفتن فرهنگ‌های بومی و آئین‌های کهن منجر شود. پرسش این است که نوروز در مواجهه با فرایند جهانی شدن چه وضعیتی پیدا خواهد کرد؟ برای پاسخ به ...
بیشتر
نوروز از آئین‌های کهن ایرانیان و نماد فرهنگ ایرانی از دورة باستان تا امروز پایدار مانده است. با ظهور فرایند جهانی شدن، شرایط جدیدی برای فرهنگ‌ها رقم خورده است. وضعیتی که میتواند به از بین رفتن فرهنگ‌های بومی و آئین‌های کهن منجر شود. پرسش این است که نوروز در مواجهه با فرایند جهانی شدن چه وضعیتی پیدا خواهد کرد؟ برای پاسخ به این پرسش با استخراج ویژگیهای نوروز و ویژگیهای جهانی شدن، قابلیت انطباقپذیری فرهنگ ایرانی و نوروز با جهانی شدن تبیین می‌شود. نوروز دارای ویژگیهای عام انسانی و جهانی است. تأکید بر ارزش‌های اخلاقی و انسانی، ترویج و تحکیم روابط انسانی و نوعدوستی، اهمیت دادن به محیطزیست و تأکید بر بهداشت و پاکیزگی از ویژگیهای انسانی و جهانی فرهنگ نوروز است. با توجه به این ویژگیها، این فرهنگ قابلیت انطباق با جهانی شدن را دارد و می‌توان، از فرصتهای موجود در عرصة جهانی برای حفظ و گسترش این فرهنگ سود جست.
علی سروری‌مجد
دوره 13، شماره 18 ، شهریور 1391، ، صفحه 83-111
چکیده
جامعة آرمانی یکی از آرزوهای بشر بوده و هست. یکی از شاخص‌های تحقق چنین جامعه‌ای ارتقاء فرهنگ در تمام شئون آن است.
در این مقاله به‌طور اختصار به این سوال پاسخ داده می‌شود که فرهنگ چگونه در تحقق جامعة آرمانی قرآنی نقش‌آفرینی میکند؟ لذا به چند بعد از ابعاد فرهنگ در جامعة آرمانی مانند شکوفایی عقل، گسترش دانش، برادری و محبت، سلامت ...
بیشتر
جامعة آرمانی یکی از آرزوهای بشر بوده و هست. یکی از شاخص‌های تحقق چنین جامعه‌ای ارتقاء فرهنگ در تمام شئون آن است.
در این مقاله به‌طور اختصار به این سوال پاسخ داده می‌شود که فرهنگ چگونه در تحقق جامعة آرمانی قرآنی نقش‌آفرینی میکند؟ لذا به چند بعد از ابعاد فرهنگ در جامعة آرمانی مانند شکوفایی عقل، گسترش دانش، برادری و محبت، سلامت و بهداشت و توجه به محیطزیست اشاره شده است.
اما از همه مهمتر آن است که ارتقاء فرهنگ بدون تحقق حکومت الهی و حضور امام شکل نخواهد گرفت. بنابراین در این مقاله به اختصار به موضوع امامت در قرآن و ویژگیهای امام برای اعتلای فرهنگ در جامعة آرمانی قرآنی اشاره خواهد شد. بدیهی است امامی که خود مظهر عدل، علم و حکمت مطلق خداوند است و علمش وابسته به علم الهی و مبسوطالید برای تحقق تعالیم و دستورهای عادلانة الهی باشد و مردم هم عاقلانه و آگاهانه در خدمت این حاکمیت باشند خواهد توانست جامعة آرمانی را محقق سازد.
رضا اسماعیلی؛ ثریا معمار؛ صدیقه رئوفی‌منش
دوره 12، شماره 13 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 9-40
چکیده
مقاله حاضر با موضوع «بررسی جایگاه هویت فرهنگی ایران در کتاب‌های کودکان در سال‌های 75، 80 و 85»، به بررسی و مطالعه هویت فرهنگی ایران در کتاب‌های کودکان که در سال‌های 75، 80 و 85 منتشر شده، پرداخته است. این پژوهش با روش تحلیل‌محتوا، مؤلفه‌های هویت فرهنگی را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است و پایایی مقوله‌های مورد بررسی ...
بیشتر
مقاله حاضر با موضوع «بررسی جایگاه هویت فرهنگی ایران در کتاب‌های کودکان در سال‌های 75، 80 و 85»، به بررسی و مطالعه هویت فرهنگی ایران در کتاب‌های کودکان که در سال‌های 75، 80 و 85 منتشر شده، پرداخته است. این پژوهش با روش تحلیل‌محتوا، مؤلفه‌های هویت فرهنگی را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است و پایایی مقوله‌های مورد بررسی با استفاده از ضریب پای اسکات برابر با 83 درصد تعیین شد. جامعه آماری شامل 88 داستان واقعگرا از میان 21 عنوان کتاب مناسب برای گروه سنی ب و ج بود که توسط نویسندگان ایرانی نوشته شده بودند و توسط شورای کتاب کودک در سال‌های 75،80 و 85انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش چک لیست بوده و برای تحلیل دادهها از نرمافزار spss 18 استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی هفت مؤلفه در زمینه هویت فرهنگی شامل، مؤلفه‌های «علاقه به آداب و رسوم و سنت‌های ملی» با 7/34 درصد، «علاقه به زبان و ادبیات» با 0/32 درصد دارای بالاترین درصد فراوانی بوده است. مطالعه وضعیت هویت فرهنگی در هریک از سال‌های مورد بررسی، نشان می‌دهد، که میزان توجه داستانهای کودک به مؤلفه هویت فرهنگی در سه مقطع زمانی بررسی شده، یکسان نیست.
محمد محمدخانی ملکوه؛ ابراهیم فتحی
دوره 12، شماره 13 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 123-154
چکیده
افزایش روزافزون شبکه‌های خبری ماهواره‌ای، حکایت از نقش مهم رسانه‌های جمعی در اطلاع‌رسانی دارد و در این میان، آغاز به کار تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی با پوشش جغرافیایی سه منطقه فارسی‌زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان، برخی تمایزهای جدی محتوایی و روشی را میان این رسانه نوپا و سایر تلویزیون‌های ماهواره‌ای آشکار می‌سازد. ...
بیشتر
افزایش روزافزون شبکه‌های خبری ماهواره‌ای، حکایت از نقش مهم رسانه‌های جمعی در اطلاع‌رسانی دارد و در این میان، آغاز به کار تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی با پوشش جغرافیایی سه منطقه فارسی‌زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان، برخی تمایزهای جدی محتوایی و روشی را میان این رسانه نوپا و سایر تلویزیون‌های ماهواره‌ای آشکار می‌سازد. شبکهای که آغاز به کار آن را باید موج جدیدی از «جنگرسانهای نرم» علیه ایران دانست. در این مقاله برای بررسی برداشتها، استنتاجها و پیشفرضها در برنامه‌های بیبیسیفارسی علاوه بر تحلیل‌محتوا از روش تحلیلگفتمان سود جستهایم. هدف این مقاله این است که با بررسی برنامه‌های فارسی‌زبان شبکه خبری بی‌بی‌سی به بررسی شیوههای مورد استفاده در برنامه‌های تلویزیونی پی ببریم تا دریابیم آنها از چه تکنیکها، رویکردها و... در جهت مأموریت خبررسانی و تبلیغی خود برای جذب مخاطبان استفاده می‌کنند.
مسعود مهدوی؛ علی احمدی
دوره 12، شماره 13 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 155-183
چکیده
جغرافیای فرهنگی یکی از شاخه‌های جغرافیای انسانی است که علل تفاوت فرهنگ‌ها و ارزش‌های انسانی را در نواحی فرهنگی مورد بررسی قرار می‌دهد.
در این نوشتار به بررسی ماهیت، مبانی نظری و روش‌شناختی جغرافیای فرهنگی پرداخته شده است. سوال اصلی این مقاله این است که قلمرو و ماهیت جغرافیای فرهنگی چیست و چه سیر تحولی را طی کرده است؟ و ...
بیشتر
جغرافیای فرهنگی یکی از شاخه‌های جغرافیای انسانی است که علل تفاوت فرهنگ‌ها و ارزش‌های انسانی را در نواحی فرهنگی مورد بررسی قرار می‌دهد.
در این نوشتار به بررسی ماهیت، مبانی نظری و روش‌شناختی جغرافیای فرهنگی پرداخته شده است. سوال اصلی این مقاله این است که قلمرو و ماهیت جغرافیای فرهنگی چیست و چه سیر تحولی را طی کرده است؟ و کاربرد روش‌های جغرافیای فرهنگی در شناخت نواحی فرهنگی چیست؟ بدین منظور، برای روشنتر شدن چارچوب مطالعاتی جغرافیای فرهنگی، رابطه جغرافیا، فرهنگ و سیر تحول جغرافیای فرهنگی قدیم و جدید بررسی می‌شود. این مقاله سعی دارد با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و از طریق منابع کتابخانهای به سوالات مورد نظر پاسخ دهد.
با ارائه چارچوب مطالعاتی این حوزه از جغرافیای انسانی، اولاً زمینه‌های شناخت علمی آن در تحقیقات میانرشتهای علوم انسانی روشن می‌شود؛ ثانیاً قلمرو، روش و مبانی نظری جغرافیای فرهنگی شناسایی و برای درک علل تفاوتهای فضایی ـ مکانی نواحی جغرافیایی به‌کار گرفته می‌شود.
موسی کاظم زاده؛ کمال کوهی
دوره 11، شماره 12 ، اسفند 1389، ، صفحه 183-212
چکیده
در نظام نوین جهانی، ما در عصر رسانه‌ها زندگی می‌کنیم؛ عصری که در آن رسانه‌های گروهی جزو جدایی‌ناپذیر زندگی ما هستند. رسانه‌ها با اتخاذ سیاست‌های متفاوت ارتباطی، توسعه فرهنگی کشورها را تسهیل و تسریع می‌کنند. کارکرد رسانه‌ها در عصر ارتباطات، بی‌شک در همه ابعاد زندگی اجتماعی و فرهنگی جوامع بشری انکارناپذیر است. ...
بیشتر
در نظام نوین جهانی، ما در عصر رسانه‌ها زندگی می‌کنیم؛ عصری که در آن رسانه‌های گروهی جزو جدایی‌ناپذیر زندگی ما هستند. رسانه‌ها با اتخاذ سیاست‌های متفاوت ارتباطی، توسعه فرهنگی کشورها را تسهیل و تسریع می‌کنند. کارکرد رسانه‌ها در عصر ارتباطات، بی‌شک در همه ابعاد زندگی اجتماعی و فرهنگی جوامع بشری انکارناپذیر است. امروزه جامعه‌ای توسعه یافته تلقی می‌شود که بتواند در کنار توسعه شاخص‌های اجتماعی واقتصادی مانند درآمد سرانه، توزیع ناخالص ملی و نرخ مرگ و میر، بر معیار آموزش و اطلاعات و در حقیقت عنصر دانایی اجتماعی تأکید کند.
در چنین جامعه‌ای، وسایل نوین ارتباط جمعی با تولید و توزیع مطلوب اطلاعات، نقش زیادی در بالا بردن آگاهی‌های گوناگون و ضروری به عهده می‌گیرند و جامعه را در نیل به تعالی و ترقی همه جانبه یاری می‌کنند. حال این رسانه‌ها هستند که با اتخاذ سیاست‌های پویای اجتماعی و ترکیب آن با سیاست‌های فرهنگ‌گرا می‌توانند عامل آمیختگی، توازن و پیوند دادن باورهای اصیل اعتقادی و سنت‌های بارور جامعه باشند و با گسترش آفرینندگی و افزایش رشد فرهنگی به توسعه همه جانبه کشورمان کمک کرده و باعث پویایی افکار شوند.
در این میان به نظر می‌رسد، برای یکپارچگی توسعه فرهنگی جهت تقویت هویت و وحدت ملی، در دستور کار قراردادن برنامه ریزی آینده توسعه فرهنگی کشور، متناسب با سیاست فرهنگی، در کنار اجرای افق سیاست رسانه‌ای براساس چشم انداز توسعه در جامعه اطلاعاتی عصر حاضر، ضروری به نظر می‌رسد.
