اشغال سرزمینی و پیامدهای فرهنگی آن (مطالعه موردی اشغال عراق)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات.

چکیده

جنگ‌ها در طول تاریخ،  پیامدهای  خواسته و ناخواسته  بسیاری را  به‌ همراه  داشته‌اند، که تاثیر زیادی بر وضعیت ‌حال و آینده جامعه جنگ‌زده و محیط‌های پیرامونی خود به جا گذاشته است؛ که از جمله آنها می‌توان به؛ آوارگی، مهاجرت و پناهندگی انبوه جمعیت، گسترش و شیوع فرهنگ خشونت و افراطی‌گری، انهدام آثار فرهنگ و تمدنی، تهدید جدی بنیان خانواده، کاهش انسجام اجتماعی و تنزل هویت جمعی با افزایش تفاوت‏‏های قومی و مذهبی و ناهنجاری‌های فرهنگی و اجتماعی و هویت‌های برساخته مجعول ... اشاره کرد. یورش به سرزمین عراق و اشغال این کشور هم از این قاعده مستثنی نبوده و آثار و تبعات فرهنگی و اجتماعی بسیاری را به همراه داشته است که جامعه عراقی را در معرض از هم‎گسیختگی وآسیب‌های فرهنگی اجتماعی فراوان قرار داده است. همه اینها حاصل خشونت، ناامنی و ناپایداری ناشی جنگ و اشغال این کشور است. این درحالی است که اخبار منتشره دربارة پیامدهای فرهنگی اشغال عراق، اغلب به انهدام و غارت آثار باستانی این کشور معطوف بوده وکمتر به دیگر ابعاد اشغال پرداخته شده  است. در این مقاله تلاش شده،  ضمن طرح برخی از پیامدهای فرهنگی و باتوجه به مقوله هویت و پیامدهای ایجابی بر فرهنگ عراق در قانون جدید این کشور، ارزیابی مناسبی از پیامدهای فرهنگی ناشی از اشغال این کشور ارائه شود و به این سؤال که پیامدهای فرهنگی ناشی از اشغال عراق چه بوده است؟ پاسخ داده شود. روش تحقیق آن توصیفی- تحلیلی است، که از دیدگاه اندیشمندان حوزه امنیت فرهنگی با رویکرد سازه‏انگارانه بهره خواهیم برد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Occupation of the land and its cultural implications - Case Study" : The occupation of Iraq"

نویسنده [English]

  • Tohid moharrami
Faculty Member and Assistant Professor of Research Institute of Culture, Art & Communication
چکیده [English]

Throughout the history, wars have many wanted and unwanted consequences which have great impact on the present and future situation of conflict society and its surrounding areas. Among them displacement, Immigration and mass Refugee, deploy and prevalence of Violence culture and extremism, culture and civilization monument destruction, serious threat to the family, social solidarity and degradation of collective identity reduction, by increasing divisions ethnic and religious divisions and also cultural and social disorders and constructed false identities and so on can be mentioned. Raiding on Iraq and occupying this country was no exception. It has had many cultural and social consequences which has subjected Iraq under too many social and cultural damages and Disruptions. All of them were resulted from violence, insecurity and instability caused by the war and the occupation of the country, while news about the cultural consequences of the occupation, often have been focused on Ancient relics destruction and looting of the country and less has been said about another dimensions of occupation.    This paper after discussing cultural consequences regarding to the issue of identity and positive impact on Iraqi culture in new law of the country, attempts to present a proper assessment of the cultural consequences of the occupation of the country. At last the question of the research, what have been the cultural consequences of the occupation, would be answered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iraq
  • Occupation
  • culture
  • Identity
  • Cultural Consequences

مراجع

منابع و مأخذ
اسدی، علی(1388). مواجهه آیات و روایات با جنبه‌های منفی فرهنگ پذیری، چاپ اول، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
بوزان، باری(1387). مردم، دولتؤها و هراس، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بیگدلی،علی(1385). «نقشه تصاحب خاورمیانه، نگاهی به ماهیت استراتژی‌های امریکا درخاورمیانه»، ماهنامه زمانه،خرداد ماه.
پهلوان، چنگیز(1378). فرهنگ شناسی، چاپ اول، تهران: پیام امروز.
تراسبی، دیوید(1389). اقتصاد و فرهنگ، کاظم فرهادی، تهران: نشر نی.
خلیلی، محسن، فرایند تدوین و تصویب قانون اساسی جدید عراق، تهران: هیجدهمین همایش بین‌المللی خلیج‌فارس، 2008.
روح‏الامینی، محمود(1372).زمینه فرهنگ‏شناسی، پویایی و پذیرش، چاپ سوم، تهران: انتشارات عطار.
زواننبرگ، مارتین(1386). «اگزیستانسیالیسم درعراق: قطعنامه شماره 1483 شورای امنیت وحقوق اشغال نظامی» مترجم: حمیدرضا جاویدزاده، تهران: مجله حقوقی، نشریه امور حقوقی بین المللی معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، شماره 37.
طباطبایی، محمدحسین(1362). شیعه در اسلام، دفتر انتشارات اسلامی.
عطایی، محمدرضا(1375). شیعه در تاریخ، بنیاد پژوهش های اسلامی.
قاسمی، محمود(1388). «جایگاه مرجعیت وسیاست  را در عراق پس ازاشغال»، تهران: فصلنامه علوم ‌سیاسی، شماره45،   magiran.com
قیصی‏زاده، یونس(1363). خصوصیات فرهنگی، اطلاعات علمی، 16 آبان.
محرمی، غلامحسین(1378). دفاع از حقانیت شیعه، انتشارات مؤمنین.
محمدى، منوچهر(1382). تحلیلی از علل اشغال عراق توسط امریکا و انگلیس، ماهنامه معرفت، سال 12، ش 5مرداد ماه
مظفر، محمدحسین(بی‌تا). تاریخ شیعه، مکتبة بصیرتی، برگرفته از: خطط الشام، ج 5، ص9.
مهربان، احمد(۱۳۸۷). «جنگ علیه تروریسم و افزایش حملات انتحاری در عراق و افغانستان»، فصلنامه راهبرد، سال شانزدهم، شماره ۴۸.
یزدان‏فام، محمود(1386)،«دگرگونی در نظریه‏ها و مفهوم امنیت بین‌المللی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 10، شماره 38 .
منابع لاتین واینترنتی:
 
 Buzan&waever&wilde(1998), Security A new Framework for Analysis, London
Erin McKean،editor, Nation", The New Oxford American Dictionary, Second Edn., May 2005, Oxford University
Robinson, William(2004),What to Expect from U.S. Democracy Promotionin Iraq, University of California  (http://www.focusweb.org)
 
Schwartz. Michael(2007), Is the United States Killing 10,000 Iraqis Every Month? Or Is It More?. Global Research,Theme: Crimes against Humanity. In-depth Report: IRAQ REPORT
 
ابتهاج، امیر، توسعه فرهنگی چیست؟، 26مهر1392،http://puyesh.net/fa/news/4869   
اشغال عراق و بازتاب‌های آن بر خانواده عراقی، سایت مرز نیوز، جمعه ۲۶ مهر ۱۳۹۲، ۱۲ مرداد ۱۳۹۰.
آشنا، حسام الدین(1391). ایجاد نوآوری در حوزه تماس فرهنگی و خَلق حوزه امنیت فرهنگ، تاریخ رجوع؛17/01/94  http://www.rasanews.ir
پایگاه خبری تحلیلی فرارو: 6/6 ۱۳۸۹- تاریخ رجوع : 06/11/۱۳۹۲.
پوریزدان پرست، صالح، گزارشی ازعراق درسال‌های اشغال(قسمت­اول)، 03/10/1393 http://okhowah.com
داداندیش پروین. دوران اشغال­عراق و سرنگونی رژیم. وبلاگ نویسنده . 29/05/ 1392.
زیاد منی «پاکسازی فرهنگی درعراق»‏ترجمه: احمد مزارعی، مقدمه کتاب، به نقل ازسایت الجزیره، ۱۴ ژوئن ۲۰۱۰‏
جام­جم­آنلاین: 06/02/1382،تاریخ رجوع: 06/11/1392.
جام­جم­آنلاین:26/1/82 و،The Looting of Cultural Treasures, Charlesto Net April 2003
جام­جم­آنلاین، صندوق ویژه یونسکو برای حمایت از میراث فرهنگی عراق ، 06/02/1382، تاریخ رجوع: 06/11/1392
سایت خبرگزاری کتاب ایران، پاکسازی فرهنگی هدف امریکا در جنگ عراق،27 دی 1388.
سلیمی، جمال، هویت ملی و نظام آموزشی؛ بررسی جایگاه نظام آموزشی در تحولات     هویتی،1393،http://salimi1359.blogfa.com/post-21
شفیعی سروستانی، اسماعیل، عراق، هدف حمله مسیحیان صهیونیست،  25آذر1392، تاریخ رجوع :28/11/93،  https://rasekhoon.net
طرح خاورمیانه بزرگ، تاریخ مراجعه؛ 15/06/1393- 26/05/93، http://www.presstv.ir/farsi/detail
عباسپور، رضا، اینک آخرالزمان: جنگ عراق ایده وقوع آرماگدون در آخرالزمان را تشدید مى‏کند تاریخ رجوع17/08/93   http://www.aviny.com
عبدالله زاده،محمدعلی،طرح خاورمیانه بزرگ،ریشه‌ها و اهداف/ Nosazi.ir
قانون اساسی جدید عراق ،تاریخ رجوع:08/05/1393 ،04/09/۱۳۹۲:asnoor.comو http://hoghoogh.online.
قانون اساسی موقت عراق؛ بررسی دیدگاه و منافع شیعیان عراق و تأثیرات این قانون بر منافع ملی ایران، نشست تخصصی، سایت مرکز تحقیقات استراتژیک 25/1/1383، تاریخ رجوع:28/893.
چهارصدوچهل وهفت زن عراقی دریازده زندان سری امریکایی،20شهریور 1390، http://www.womenrc.ir
گزارش «مروری بر وضعیت اسفبار روسپی‏گری زنان عراقی»، forum.ir/thread-8438 http://www.iran
گزارش بررسی وضعیت تخریب و غارت میراث فرهنگی عراق،مرکز پژوهش‏های مجلس شورای اسلامی، تهران، تیرماه ١٣٨٢.
گزارش زتقانا حیفا به پارلمان اروپا در ژانویه 2014(بهمن 92) دربارة وضعیت زنان در عراقی پایگاه خبری «گلوبال ریسرچ» اسفند ۱۳۹۲،Seratnews.ir
گزارش فارس (سایت خبرگزاری فارس ، ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۹ ) به نقل از خبرگزاری ملی عربستان.
گزارش کتابخانه گنگره امریکا «از بین رفتن اسناد وکتاب سوزی درکتابخانه ملی بغداد» ،2003 http://www.loc.gov/rr/amed/iraqreport/iraqreport.
محقق سید عدنان، نقش و کارکرد فراطایف‏های مرجعیت شیعه درعراق معاصر، فصلنامه مطالعات خاور میانه» پاییز 1389 - شماره 62: http://www.did.ir/reader
محقق سیدعدنان، عالی زهرا، جایگاه ونقش عشایر در تحولات سیاسی عراق، http://did.ir/reader/?cn=16BB169
 
محمدپور، علی، فوکویاما هم اعتراف می‌کند، 1386، تاریخ رجوع: 93.9.12  http://www.hawzah.net
مصفا، نسرین و شاه نوری، ندا، زنان عراقی قربانی خشونت جنسی. سایت  پویش مادران مسلمان برای صلح15/06/92
مطهری، مرتضی(1385). انسان کامل، تاریخ رجوع12/12/93    http://library.tebyan.net 
مظفّری، آیت، مسیحیت­ صهیونیستی ­و آینده ­جهان، مجله: حصون، تابستان 1386، ش12، http://www.hawzah.net
نخستین یادگارهای تمدن بشری در اینترنت به فروش می‌رسند. سایت خبرگزاری میراث فرهنگی، 30/04/1383 تاریخ مراجعه: 26/11/93 
 
http://did.ir/reader/?cn=NA00020032312221717212.16.84.218, 2014/1/18
http://www.koksav.org.tr/ebulten/nisan2008/080429
http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/338240
http://www.vajehyab.com/farhangestan
http://mouood.org/component ۱۱/5/۱۳۹۰، تاریخ مراجعه:26/11/93.
http://www.chn.ir۱۳۸۳/۴/۳۰.
http://iranunesco.ir25/11/1393.
 http://mouood.org۵۰۰ دانشمند عراقی ترور شده‌اند ۱۱/5/۱۳۹۰، تاریخ مراجعه :26/11/93.          
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار