مقاله پژوهشی
جبار رحمانی؛ یاسمن فرح‌زاد
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، صفحه 7-30
چکیده
فیلم شهر زنان(1377) اثر عطاالله حیاتی، در قالب فیلمی داستانی به آیین برف‌چال در روستای آب‌اسک آمل اشاره می‌کند. در این اثر، یک آیین سنّتی به شیوۀ «نمایشی‌شده» بازسازی می‌شود. با توجه به ورود اثر به حوزۀ آیین‌ها و فرهنگ بومی مردم یک منطقۀ واقعی، استفاده از فیلم‌های مستند، تأکید بر واقعی بودن داده‌های فیلم و همچنین طبقه‌بندی ...
بیشتر
فیلم شهر زنان(1377) اثر عطاالله حیاتی، در قالب فیلمی داستانی به آیین برف‌چال در روستای آب‌اسک آمل اشاره می‌کند. در این اثر، یک آیین سنّتی به شیوۀ «نمایشی‌شده» بازسازی می‌شود. با توجه به ورود اثر به حوزۀ آیین‌ها و فرهنگ بومی مردم یک منطقۀ واقعی، استفاده از فیلم‌های مستند، تأکید بر واقعی بودن داده‌های فیلم و همچنین طبقه‌بندی این اثر در گروه «فیلم‌های میانه»، این فیلم با نگاه مردم‌نگارانه و با معیار نقد یک فیلم مستند نقد می‌شود. با توجه به فقر مستندات در زمینۀ مطالعات مردم‌شناختی ایران، هر اثر شبه‌مستند یا میانه‌ای ممکن است اثری مستند در حوزۀ مردم‌نگاری و بر همین اساس قابل استناد و واقعی تلقی شود، لزوم نقد این دست آثار در تأکید بر اهمیت پژوهش علمی، پیش از تولید هر فیلمی در حوزۀ مردم‌شناسی است. فیلم‌ساز با گذشتن از کنار اعتقادهای مردم منطقه و با نمایش جزئیات غیرواقعی از آیین، بدون توجه به اهمیت پژوهش‌های علمی و دقیق در این زمینه، نه‌تنها از بافت جامعه‌ای که تصویر می‌کند، بسیار دور افتاده است، بلکه با ارائۀ داده‌های فرضی، باعث به‌وجود آمدن برداشت‌های اشتباه متعدد در مخاطب و بروز سوءتفاهم در مردم منطقه می‌شود. هدف نوشتار حاضر، علاوه بر نقد مردم‌نگارانۀ این فیلم، تأکید بر اهمیت تشخیص نوع یک اثر پیش از نقد آن است.
مقاله پژوهشی
مریم صادقی‌گیوی؛ زهرا رامهران
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، صفحه 31-58
چکیده
نظر به امکان ارسال پیامک‌های متنوعِ وابسته به ادبیات به‌وسیلۀ تلفن همراه و به جهت وجود طیف گستردۀ آثار ادبی در انواع غنایی و تعلیمی، مقالۀ حاضر می‌کوشد با هدف بررسی چگونگی شکل‌گیری انواع مذکور در پیامک‌های ارسالی، با روش تحلیل محتوا، به این پرسش پاسخ گوید که کمّیت و کیفیت پیامک‌ها در انواع غنایی و تعلیمی چگونه است؟ جامعۀ آماری ...
بیشتر
نظر به امکان ارسال پیامک‌های متنوعِ وابسته به ادبیات به‌وسیلۀ تلفن همراه و به جهت وجود طیف گستردۀ آثار ادبی در انواع غنایی و تعلیمی، مقالۀ حاضر می‌کوشد با هدف بررسی چگونگی شکل‌گیری انواع مذکور در پیامک‌های ارسالی، با روش تحلیل محتوا، به این پرسش پاسخ گوید که کمّیت و کیفیت پیامک‌ها در انواع غنایی و تعلیمی چگونه است؟ جامعۀ آماری 16 هزار و 327 پیامک است که در آن، نوع غنایی به هفت زیرمقوله تقسیم شده، نوع عاشقانه بهعلت نمایش واکنش فرهنگی ـ ادبی به نیازهای اجتماعی و برطرف کردن حس انزوای کاربران، بیشترین میزان توجه را دربرداشته؛ نوع تعلیمی به 10 زیرمقوله تقسیم شده کهپند و آموزش به اعتبار کتابت از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. با توجه به تعامل سنخی دو نوع مذکور، نوع ترکیبی غنایی ـ تعلیمی نیز از میان پیامک‌ها استخراج شده است.
مقاله پژوهشی
سعید پیرو؛ سید حبیب‌الله میرغفوری
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، صفحه 59-78
چکیده
در سال‌های اخیر موضوع کارآفرینی فرهنگی به‌دلیل ماهیت فرهنگی، اهمیت مقولۀ فرهنگ و تأثیر آن بر رشد اقتصادی کشور‌ها اهمیت ویژه‌ای یافته است. نوشتار حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا، پیمایشی است. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از ابزار پرسش‌نامۀ 25 سؤالی، استفاده شده است. جامعۀ مورد بررسی، کارآفرینانی هستند که در حوزۀ کسب و کار‌های ...
بیشتر
در سال‌های اخیر موضوع کارآفرینی فرهنگی به‌دلیل ماهیت فرهنگی، اهمیت مقولۀ فرهنگ و تأثیر آن بر رشد اقتصادی کشور‌ها اهمیت ویژه‌ای یافته است. نوشتار حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا، پیمایشی است. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از ابزار پرسش‌نامۀ 25 سؤالی، استفاده شده است. جامعۀ مورد بررسی، کارآفرینانی هستند که در حوزۀ کسب و کار‌های فرهنگی فعالیت می‌کنند. همچنین، حجم نمونه بر اساس جدول مورگان تعداد 217 نفر محاسبه شد. ابزارهای مورد استفاده برای تحلیل داده‌ها شامل، تحلیل عاملی اکتشافی به‌منظور دستهبندی عوامل شناساییشده و تحلیل عاملی تأییدی با هدف تأیید مدل بهکار برده شده است. نتایج تحلیل داده‌ها با استفاده از ابزار یادشده نشان می‌دهد 23 عامل که در پنج بُعد نگرش فرهنگی، اطلاعات عمومی در حوزۀ فرهنگ، مهارتهای فردی، مهارتهای بازاریابی و آگاهی از منابع محیطی قرار میگیرند را میتوان به‌عنوان عوامل تأثیرگذار بر موفقیت کارآفرینی فرهنگی در نظر گرفت.
مقاله پژوهشی
عباس تقی زاده؛ علی اصغر کیا
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، صفحه 79-104
چکیده
سواد رسانه‌ای، مهارتی حیاتی برای زیستن در عصر کنونی است. در این مقاله، ضرورت، اهداف، محتوا، شیوۀ اجرا، تدریس، ارزشیابی و محدودیت‌های ورود آموزش سواد رسانه‌ای به مدارس کشور با روش مطالعۀ کتابخانه‌ای، اسنادی و دلفی از دیدگاه صاحب‌نظران بررسی شده است.
یافته‌ها نشان داد بومی‌سازی و ورود آموزش سواد رسانه‌ای به مدارس، منجر به ...
بیشتر
سواد رسانه‌ای، مهارتی حیاتی برای زیستن در عصر کنونی است. در این مقاله، ضرورت، اهداف، محتوا، شیوۀ اجرا، تدریس، ارزشیابی و محدودیت‌های ورود آموزش سواد رسانه‌ای به مدارس کشور با روش مطالعۀ کتابخانه‌ای، اسنادی و دلفی از دیدگاه صاحب‌نظران بررسی شده است.
یافته‌ها نشان داد بومی‌سازی و ورود آموزش سواد رسانه‌ای به مدارس، منجر به توانمندسازی دانشآموزان در استفادۀ بخردانه از رسانهها، حفظ و تقویت هویت و فرهنگ ایرانی ـ اسلامی خواهد شد. اجرای آزمایشی دورههای آموزشی، ارزشیابی توصیفی، تدوین محتوا و ارائه به شکل تلفیق با متون درسی در دورۀ ابتدایی و ارائۀ کتاب مستقل در دورۀ متوسطه از دیگر یافته‌ها است. همچنین محتوا باید به شناخت انواع رسانهها، تولید، ارزیابی و تحلیل انتقادی متون رسانه‌ای، توجه کند.نتایج نشان داد، بهرهمندی دانشآموزان از آموزش سواد رسانه‌ای و مزایای آن، ضروری است.
مقاله پژوهشی
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، صفحه 105-130
چکیده
کارتون‌های سیاسی به‌عنوان شکلی از گفتمان خبری همانند پنجره‌هایی در دنیای سیاسی عمل می‌کنند و نقش مهمی در روابط متقابل فرهنگ مردم‌پسند و سیاست بین‌المللی دارند. هدف این بررسی تحلیل بصری برنامۀ هسته‌ای ایران در کارتون‌های سیاسی آمریکا از منظر مطالعات فرهنگی است تا سیاست‌های بین‌المللی کنونی و فرایندهای سیاسی و شکل‌گیری موضوع‌های ...
بیشتر
کارتون‌های سیاسی به‌عنوان شکلی از گفتمان خبری همانند پنجره‌هایی در دنیای سیاسی عمل می‌کنند و نقش مهمی در روابط متقابل فرهنگ مردم‌پسند و سیاست بین‌المللی دارند. هدف این بررسی تحلیل بصری برنامۀ هسته‌ای ایران در کارتون‌های سیاسی آمریکا از منظر مطالعات فرهنگی است تا سیاست‌های بین‌المللی کنونی و فرایندهای سیاسی و شکل‌گیری موضوع‌های سیاسی غالب در آمریکا را مفهومسازی کند. نتایج تحلیل کیفی عمیق نشان داد که فضای گفتمانی حاکم در این کارتونها، بهنحو مؤثری منعکسکنندۀ خطمشی شرقشناسی تعریفشده در فرهنگ عامهپسند و گفتمان حاکم در غرب و بهویژه آمریکاست. امنیت به یک توجیه اساسی برای تبدیل هراس و ترس از دیگری به نام ایران و اسلام صورتبندی شده و هراس صورتبندیشده در این روایت عامهپسند سیاسی، در مفهومی برجستهشده از خطر نهفته انعکاس یافته است. بدین معنی که ایران به‌عنوان یک کشور اسلامی و انرژی هسته‌ای آن، خطر و تهدیدی برای امنیت آمریکا و غیرقابل اعتماد است و باید الان سیاست مداخلهجویانه را بهکار گرفت.
مقاله پژوهشی
مصطفی سلطانی؛ حسین بصیریان‌جهرمی
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، صفحه 131-154
چکیده
«اثر سینمایی» ازجمله موارد مهم در فهرست آثار قابل حمایت در حقوق مالکیت فکری بوده و از مقررات حمایتی آن بهره‌مند است. بررسی سیر تاریخی پیدایش و حمایت حقوقی از این دسته آثار، بیانگر آن است که شناسایی اثر سینمایی به‌عنوان اثری مجزا و مستقل، بر خلاف سایر آثار قابل حمایت، با موانعی روبرو بوده که عمده‌ترین آنها عبارت‌اند از: تعیین ...
بیشتر
«اثر سینمایی» ازجمله موارد مهم در فهرست آثار قابل حمایت در حقوق مالکیت فکری بوده و از مقررات حمایتی آن بهره‌مند است. بررسی سیر تاریخی پیدایش و حمایت حقوقی از این دسته آثار، بیانگر آن است که شناسایی اثر سینمایی به‌عنوان اثری مجزا و مستقل، بر خلاف سایر آثار قابل حمایت، با موانعی روبرو بوده که عمده‌ترین آنها عبارت‌اند از: تعیین موضوع حمایت و تعیین پدیدآورندۀ اثر سینمایی. این مقاله، تلاش می‌کند تا با بررسی تطبیقی قوانین ملّی و داخلی فرانسه و انگلستان از یکسو و قانون حمایت از حقوق مؤلّفان، مصنفان و هنرمندان ایران (مصوب سال 1348) از سوی دیگر، سابقۀ تاریخی این دو چالش را مورد تجزیه و تحلیل و مقایسه قرار دهد. از نتایج مهم بررسی حاضر که به آن اشاره شده، ضرورت رفع نیازهای موجود در حوزۀ حقوق آثار سینمایی با مدنظر قرار دادن تجربههای سایر کشور‌ها و نظامهای حقوقی پیشرو توسط قانونگذار ایرانی است تا موضوع حمایت در آثار سینمایی، تعیین و با توجه به این موضوع، پدیدآورندۀ اثر نیز شناسایی شود.
مقاله پژوهشی
غلامرضا محمدی‌مهر؛ عبدالله بیچرانلو
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، صفحه 155-176
چکیده
در این مقاله چگونگی تصویرپردازی از مؤلّفه‌های فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در فیلم‌های ایرانی برنده‌شده در جشنواره‌های بین‌المللی بررسی شده است. روش بررسی، تحلیل‌محتواست و جامعۀ آماری، 20 فیلم بلند داستانی را شامل می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهد در دو فیلم بادکنک سفید و باد ما را خواهد برد، مؤلّفه‌های فرهنگ ایرانی ـ اسلامی پررنگ‌تر ...
بیشتر
در این مقاله چگونگی تصویرپردازی از مؤلّفه‌های فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در فیلم‌های ایرانی برنده‌شده در جشنواره‌های بین‌المللی بررسی شده است. روش بررسی، تحلیل‌محتواست و جامعۀ آماری، 20 فیلم بلند داستانی را شامل می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهد در دو فیلم بادکنک سفید و باد ما را خواهد برد، مؤلّفه‌های فرهنگ ایرانی ـ اسلامی پررنگ‌تر بازنمایی شده و در سایر فیلمها، نمایش این مؤلّفهها، کمرنگتر بوده است. همچنین بر اساس یافته‌ها، موضوع‌های بکر و متفاوت بودن داستانها و مضامین، مهم‌ترین ویژگی این فیلمها و احتمالاً زمینهساز موفقیت بین‌المللی آنها بوده است.
مقاله پژوهشی
سیده راضیه یاسینی
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، صفحه 177-208
چکیده
امروزه شخصیت‌های مقدس در آثار هالیوود به‌نحوی ظاهر می‌شوند که گاهی فاقد تقدس پیشین خود هستند. هدف این مقاله بررسی چگونگی تصویرپردازی از پیامبران در سینمای هالیوود به‌عنوان مهم‌ترین نظام تولید و توزیع فیلم در جهان از منظر تنزیه‌گرایی و تشبیه‌گرایی است. این مقاله به تحلیل نشانه‌شناختی چهار اثر سینمایی هالیوودی می‌پردازد که زندگی ...
بیشتر
امروزه شخصیت‌های مقدس در آثار هالیوود به‌نحوی ظاهر می‌شوند که گاهی فاقد تقدس پیشین خود هستند. هدف این مقاله بررسی چگونگی تصویرپردازی از پیامبران در سینمای هالیوود به‌عنوان مهم‌ترین نظام تولید و توزیع فیلم در جهان از منظر تنزیه‌گرایی و تشبیه‌گرایی است. این مقاله به تحلیل نشانه‌شناختی چهار اثر سینمایی هالیوودی می‌پردازد که زندگی پیامبران را دستمایۀ خود قرار دادهاند و عبارت‌اند از: ده فرمان، ملک داوود، آخرین وسوسۀ مسیح و مصائب مسیح. در این مقاله، ضمن تحلیل صحنههایی منتخب از فیلم‌های یادشده، نحوه و کیفیت تصویرپردازی از شخصیت‌های مقدسی که در این آثار به نمایش درآمدهاند، تحلیل شده است.
مقاله پژوهشی
منصور وثوقی؛ احسان رحمانی‌خلیلی
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، صفحه 209-233
چکیده
سرمایۀ اجتماعی، دلالت بر مجموعه روابط، شبکه‌ها، تعامل‌ها، انجمن‌ها و مؤسسه‌هایی دارد که به‌واسطۀ هنجارها و ارزش‌های مشترک شکل گرفته و موجب گرمی اجتماع انسانی شده و کنش متقابل اجتماعی را تسهیل می‌کند. برخی از صاحب‌نظران رسانه‌های جمعی، از آن به‌عنوان ابزارهای اشاعۀ «سرمایۀ اجتماعی» یاد می‌کنند. بر این اساس اهداف این ...
بیشتر
سرمایۀ اجتماعی، دلالت بر مجموعه روابط، شبکه‌ها، تعامل‌ها، انجمن‌ها و مؤسسه‌هایی دارد که به‌واسطۀ هنجارها و ارزش‌های مشترک شکل گرفته و موجب گرمی اجتماع انسانی شده و کنش متقابل اجتماعی را تسهیل می‌کند. برخی از صاحب‌نظران رسانه‌های جمعی، از آن به‌عنوان ابزارهای اشاعۀ «سرمایۀ اجتماعی» یاد می‌کنند. بر این اساس اهداف این مقاله عبارت‌اند از: بررسی میزان و تأثیر استفاده از تلویزیون و اینترنت بر سرمایۀ اجتماعی افراد و ابعاد کیفیت (اعتماد و معاملۀ متقابل) و ساختار شبکه (رسمی/ غیر رسمی و اندازه و ظرفیت شبکه). رویکرد نوشتار حاضر، رابطهایـ علَی با روش پیمایشی در بین391 شهروند تهرانی است. سنجش متغیر سرمایۀ اجتماعی با الهام از مدل استون پس از بومی‌سازی و متغیر مصرف رسانه‌ای، از طریق میزان ساعت صرفشده برای استفاده از تلویزیون و اینترنت صورت گرفته است. برخی از یافتههای بررسی حاضر بر اساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد که میزان زمان صرفشده برای تماشای تلویزیون و استفاده از اینترنت، با سرمایۀ اجتماعی، رابطۀ مثبت و معنادار دارد که در بررسی علّی توسط آزمون رگرسیون، از بین دو متغیر مذکور، بیشترین تأثیر مربوط به میزان زمان صرفشده برای استفاده از اینترنت است.
