مقاله پژوهشی
عبدالله بیچرانلو
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، صفحه 9-34
چکیده
در این مقاله، ضمن بررسی ادبیات مربوط به موضوع تقابل میان رسانه‌های گوناگون، با بهره‌گیری از نتایج برخی مطالعات پیمایشی سال‌های اخیر دربارة وضعیت کاربری رسانه‌ها و محصولات فرهنگی در کشور، رقابت کنونی سینما با ویدئو، تلویزیون و ماهواره نیز تحلیل شده که در این رقابت، کفة گرایش مردم ایران به سمت ویدئو، تلویزیون و ماهواره ...
بیشتر
در این مقاله، ضمن بررسی ادبیات مربوط به موضوع تقابل میان رسانه‌های گوناگون، با بهره‌گیری از نتایج برخی مطالعات پیمایشی سال‌های اخیر دربارة وضعیت کاربری رسانه‌ها و محصولات فرهنگی در کشور، رقابت کنونی سینما با ویدئو، تلویزیون و ماهواره نیز تحلیل شده که در این رقابت، کفة گرایش مردم ایران به سمت ویدئو، تلویزیون و ماهواره سنگینتر شده است. در بررسی ریشههای رقابت بین سینما با ویدئو، تلویزیون و ماهواره، موضوع از دو منظر تأثیر تغییرات فناوری و ظهور فناوریهای جدید رسانهای در سینما و نیز تغییر در عادتهای تفریحی و فراغتی تماشاگران فیلم‌های سینمایی تبیین شده است.
مقاله پژوهشی
عبدالله بیچرانلو؛ محمدحسین ساعی
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، صفحه 35-56
چکیده
بیست‌وهشتمین جشنوارة بین‌المللی فیلم فجر، در بهمن سال 1388 برگزار شد. پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، در مصاحبه‌هایی تخصصی با 32 تن از کارشناسان و فعالان سینمایی1[1] دیدگاه‌های آن‌ها را بررسی کرده است. فعالان سینما مزیت‌هایی برای جشنواره قائل‌اند: 1. فضای رقابتی انگیزه‌بخشی به فیلم‌سازان برای تولید آثار ...
بیشتر
بیست‌وهشتمین جشنوارة بین‌المللی فیلم فجر، در بهمن سال 1388 برگزار شد. پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، در مصاحبه‌هایی تخصصی با 32 تن از کارشناسان و فعالان سینمایی1[1] دیدگاه‌های آن‌ها را بررسی کرده است. فعالان سینما مزیت‌هایی برای جشنواره قائل‌اند: 1. فضای رقابتی انگیزه‌بخشی به فیلم‌سازان برای تولید آثار پخته‌تر؛ 2. شناخت ضعف فیلم‌ها و اصلاح نسبی پیش از نمایش عمومی؛ 3. شناخت موضوعات مورد اقبال مخاطبان و منتقدان؛ 4. فرصتی سالیانه برای تعامل و تبادل دیدگاه‌ها درخصوص تحولات سینمای ایران. اغلب اهالی سینما معتقدند در مقطع کنونی تأمین هزینه‌های برگزاری و سازمان‌دهی جشنواره به وسیله دولت می‌تواند برای سینمای ایران مفید باشد. اغلب فعالان اذعان دارند که برگزیده و تحسین شدن یک فیلم یا عوامل آن در جشنوارة فیلم فجر باعث اعتباربخشی به آن می‌شود. فعالان سینمایی، ضمن تأیید اکران هم‌زمان فیلم‌های جشنواره در شهرهای بزرگ، معتقدند سلیقه و ذائقة سینمایی جوانان شهرستان‌ها ارتقا می‌یابد و باعث رشد و گسترش متوازن و متعادل سینما در کشور می‌شود؛ اگرچه بسیاری از آنان مخالف برگزاری بخش اصلی جشنواره در سایر شهرها بودند. اغلب تأثیر جشنوارة فیلم فجر را در اعتبار و جایگاه سینمای ایران در عرصة بین‌المللی مثبت، اما اندک ارزیابی می‌کنند. از نگاه آن‌ها روند برگزاری جشنـواره، اگرچه به دلیل تغییر مدیریت‌ها در سال‌های مختلف، افت‌وخیزهای بسیار داشته است، اما در مجموع، روبه رشد بوده است.
1. اسامی صاحبنظران در پایان گزارش ذکر شده است.
مقاله پژوهشی
اعظم راودراد؛ مصطفی اسدزاده
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، صفحه 57-88
چکیده
سینما در ایران در مواجهة سیاسی جناح‌های مختلف، یکی از محل‌های اختلاف و بلکه نزاع بوده و هر جناحی، موقعیت سینما در زمان رقیب را نقد کرده است. این مقاله حاصل پژوهشی است در حوزة جامعه‌شناسی سیاسی سینمای ایران در دهة 1370 که در آن با روش «تحلیل محتوا» و «تحلیل متن» فیلم‌های منتخب دولت در جشنواره‌های فیلم فجر از یک‌سو ...
بیشتر
سینما در ایران در مواجهة سیاسی جناح‌های مختلف، یکی از محل‌های اختلاف و بلکه نزاع بوده و هر جناحی، موقعیت سینما در زمان رقیب را نقد کرده است. این مقاله حاصل پژوهشی است در حوزة جامعه‌شناسی سیاسی سینمای ایران در دهة 1370 که در آن با روش «تحلیل محتوا» و «تحلیل متن» فیلم‌های منتخب دولت در جشنواره‌های فیلم فجر از یک‌سو و فیلم‌های مورد اقبال مخاطبان سینمای ایران از سوی دیگر، به تبیین سیاستهای فرهنگی ـ هنری دولت در عرصة سینما در دو دهة 1370 و 1380 پرداخته می شود و به نقش سیاست‌گذاران فرهنگی و مدیران هنری نظام در اجرای این سیاستها اشاره می‌شود. این تحقیق نشان می‌دهد که سیاست‌گذاران و مدیران هنری دو گفتمان با عنوان «گفتمان اصولگرا» و «گفتمان اصلاحطلب» در حوزة سیاستگذاری در بخش سینما، بایدها و نبایدهای خود را بایدها و نبایدهای مردم تلقی کرده‌اند و هرگاه از سیاستهای یکدیگر انتقاد داشتهاند، با این استدلال که سینما با ارزشها و باورهای «مردم» هماهنگ نشده است، به سیاستهای فرهنگی و سینمایی یکدیگر تاختهاند. درحالیکه آنچه مردم و مخاطبان سینمای ایران همواره از آن در فیلم‌ها استقبال کرده‌اند ترکیبی از ارزشهای دینی به همراه ارزشهای سیاسی ـ اجتماعی بوده است.
مقاله پژوهشی
سید مجتبی رضوی طوسی؛ مهدیه احسانی
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، صفحه 89-112
چکیده
فیلم سینمایی اخراجی‌ها، به فروش بالا و بی‌سابقه‌ای در تاریخ سینمای ایران دست یافته است. دریافت زمینه‌ها و علل این موفقیت، بر اساس این نظریه که فروش بالا نشان از رضایت مخاطب سینما دارد، فعالان این حوزه را در سیاست‌گذاری‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و برنامه‌های آینده یاری خواهد کرد. بدین منظور پژوهشی پیمایشی از طریق نظرسنجی ...
بیشتر
فیلم سینمایی اخراجی‌ها، به فروش بالا و بی‌سابقه‌ای در تاریخ سینمای ایران دست یافته است. دریافت زمینه‌ها و علل این موفقیت، بر اساس این نظریه که فروش بالا نشان از رضایت مخاطب سینما دارد، فعالان این حوزه را در سیاست‌گذاری‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و برنامه‌های آینده یاری خواهد کرد. بدین منظور پژوهشی پیمایشی از طریق نظرسنجی تلفنی از افراد 15 ساله و بالاتر ساکن در مناطق بیست‌ودوگانة شهر تهران، که هم فیلم اخراجی‌های 1 و هم فیلم اخراجی‌های 2 را دیده‌اند، انجام شده است. نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد که بیشتر پاسخ‌گویان اخراجی‌های 2 را خوب و اخراجی‌های 1 را بهتر از اخراجی‌های 2 ارزیابی کرده‌اند. همچنین بیشتر پاسخ‌گویان اخراجی‌ها را فیلمی در فضای طنز می‌دانند تا دفاع مقدس و به عقیدة آن‌ها افراد عادی موفق‌ترین گروهی هستند که در این فیلم نشان داده شده‌اند. از نظر آن‌ها عواملی چون فضای طنزآمیز فیلم، حرف‌های متفاوت، انتخاب درست و به‌جای بازیگران، بازی خوب، و پخش سریال اخراجی‌های 1 از تلویزیون در استقبال از اخراجی‌های 2 تأثیر بسیاری گذاشته است. آن‌ها موافق‌اند که در این فیلم نشان داده شده است که دفاع از وطن به گروه خاصی منحصر نبوده، ایرانیان در هنگام تهدید کشور بدون توجه به اختلاف‌نظرها با هم متحدند. همچنین اظهار کرده‌اند این فیلم سبب مثبت‌تر شدن دید مردم به گروه‌های مذهبی شده است.
مقاله پژوهشی
محمدحسین ساعی؛ لیلا باقری؛ مهدیه احسانی
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، صفحه 113-146
چکیده
جشنوارة فیلم فجر فرصتی است تا ارزیابی کلی‌ای از سینما ایران به دست دهد؛ بدین منظور هم‌زمان با برگزاری جشنواره در بهمن 1388 از افراد 15 ساله و بالاتر ساکن در مناطق بیست‌ودوگانة شهر تهران یک بررسی پیمایشی از طریق نظرسنجی تلفنی انجام شده است. انتخاب تلفن‌های منازل مسکونی تصادفی و نمونة مورد بررسی 1065 تن بوده است.
نتایج نظرسنجی نشان ...
بیشتر
جشنوارة فیلم فجر فرصتی است تا ارزیابی کلی‌ای از سینما ایران به دست دهد؛ بدین منظور هم‌زمان با برگزاری جشنواره در بهمن 1388 از افراد 15 ساله و بالاتر ساکن در مناطق بیست‌ودوگانة شهر تهران یک بررسی پیمایشی از طریق نظرسنجی تلفنی انجام شده است. انتخاب تلفن‌های منازل مسکونی تصادفی و نمونة مورد بررسی 1065 تن بوده است.
نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد که 9/42 درصد از پاسخ‌گویان هدف خود را از شرکت در جشنواره «دیدن فیلمهایی که هنوز اکران عمومی نشده است» اعلام کرده‌اند و به نظر 40 درصد از آن‌ها «در جشنوارة امسال فیلمهایی نبودند که اجازة اکران و یا حضور در جشنواره نیابند.»
3/86 درصد از پاسخ‌گویان موضوع فیلم و 1/57 درصد از پاسخ‌گویان تبلیغات فیلم را از عواملی می‌دانند که به میزان بالایی در جذابیت فیلم‌ها مؤثرند.
همچنین با افزایش سن بهشدت از تعداد دفعات به سینما رفتن کاسته می‌شود و بالعکس.
مقاله پژوهشی
غلامرضا گرایی‌نژاد؛ منیژه هادی‌نژاد؛ آرزو بختیاری
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، صفحه 147-179
چکیده
مقالة حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر در تقاضای سینمای ایران است. بدین منظور، نمونه‌ای مشتمل بر 192 تن از تماشاگران سینما ارزیابی شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامه با استفاده از آزمون کروسکال ـ والیس نشان داد که رابطة مستقیمی بین درآمد افراد با تعداد دفعاتی که به سینما می‌روند، وجود دارد (به‌طوری که بیشترین دفعات سینما ...
بیشتر
مقالة حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر در تقاضای سینمای ایران است. بدین منظور، نمونه‌ای مشتمل بر 192 تن از تماشاگران سینما ارزیابی شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامه با استفاده از آزمون کروسکال ـ والیس نشان داد که رابطة مستقیمی بین درآمد افراد با تعداد دفعاتی که به سینما می‌روند، وجود دارد (به‌طوری که بیشترین دفعات سینما رفتن، مربوط به کسانی است که درآمد بیشتری دارند). همچنین بین تعداد افراد خانوار با دفعات سینما رفتن، رابطة معکوس وجود دارد (به طوری که با افزایش تعداد افراد خانوار، تعداد دفعات سینما رفتن کاهش می‌یابد). در ادامه، نتایج حاصل از آزمون دوجمله‌ای نشان داد که «موضوع فیلم»، «حضور بازیگران و کارگردان مشهور»، «کیفیت فیلم و سینماها»، «روز و ساعت رفتن به سینما»، «تناسب و تنوع موضوعات فیلم برای همة سطوح و گروه‌ها»، «زمان و مدت مناسب اکران فیلم» و «تبلیغات مناسب» از جمله عوامل مؤثر در سینما رفتن است.
همچنین، در ادامة پژوهش به برآورد تابع تقاضای سینما با استفاده از اطلاعات سری زمانی دورة 1386 ـ 1361 پرداخته شد. نتایج حاکی از آن است که تمامی ضرایب از نظر آماری معنی‌دار و همخوان با واقعیت‌های اقتصادی است، یعنی افزایش تعداد افراد خانوار تقاضای سینما را کاهش و افزایش درآمد، تقاضای سینما را افزایش می‌دهد.
مقاله پژوهشی
غلامرضا گودرزی؛ مرتضی شاپوری
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، صفحه 181-207
چکیده
لازمة رقابت در دنیای تولید کنونی بهره‌گیری از تمام فنون، ابزارها و اندیشه‌های جدید ناب است. در نیمة دوم قرن بیستم، تولیدکنندگان جهان با محیط رقابتی جدیدی مواجه شدند که با نیمی از سرمایه و امکانات لازم، محصولات را با کیفیتی بهتر، تنوعی بیشتر و قیمتی پایین‌تر به بازار جهانی عرضه می‌کردند. یکی از این تکنیک‌های جدیدْ تولید ...
بیشتر
لازمة رقابت در دنیای تولید کنونی بهره‌گیری از تمام فنون، ابزارها و اندیشه‌های جدید ناب است. در نیمة دوم قرن بیستم، تولیدکنندگان جهان با محیط رقابتی جدیدی مواجه شدند که با نیمی از سرمایه و امکانات لازم، محصولات را با کیفیتی بهتر، تنوعی بیشتر و قیمتی پایین‌تر به بازار جهانی عرضه می‌کردند. یکی از این تکنیک‌های جدیدْ تولید ناب نام دارد. تولید ناب در واقع رویکردی سامانمند برای حذف ضایعات و اتلافها و از بین بردن هر فرآیند اضافی است، از مرحلة تهیة مواد اولیه گرفته تا تولید و در نهایت فروش. این مقاله با توجه به مراحل تولید فیلم سینمایی و تطبیق این فرآیند با آنچه در خط تولید صنعتی اتفاق میافتد، در پی شناسایی و کشف اتلافهایی است که طی مراحل ساخت فیلم پیش میآید. تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از روش تحقیق مفهومسازی بنیادین منجر به شکلگیری پانزده مفهوم و به تبع آن پنج مقولة اصلی شد. این مقولات شامل سه نوع اتلاف زمان، دوبارهکاری، ناهماهنگی و دو عامل زیرساختی و فرهنگی در فرآیند تولید فیلم سینمایی است.
