نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد دانشکدۀ علوم ارتباطات، دانشگاه طباطبائی (نویسندۀ مسئول) hadi.khaniki@gmail.com
2 دکتری علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبائی mousavi.193@gmail.com
چکیده
مقالۀ پیشرو به دنبال شناخت روابط قدرت دخیل در صورتبندی گفتمانی مسئلۀ آب ایران در روزنامههای شرق و ایران است. به این منظور، با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی و با کاربرد الگوی فرکلاف و وندایک، 14 نمونۀ معرف از این روزنامهها در بازۀ زمانی 12/5/1392 تا 29/12/1398 بررسی شدهاند. طبق یافتهها، برخی از متون روزنامۀ شرق با هدف زمینهسازی برای اجرای برنامهها و سیاستگذاریهای دولت‌های یازدهم و دوازدهم منتشر شده است. در روزنامۀ ایران نیز نقش مسئولان و سیاستگذاران در ایجاد بحران و مسئولیت آنان در حل آن کماهمیت قلمداد میشود. برخی از متون این روزنامه غیرمستقیم در خدمت توجیه علت ناموفق‌بودن دولت‌های یازدهم و دوازدهم در حل بحران آب و کاهش مطالبات مردم از دولت است. در روزنامۀ ایران، مردم به‌علت مشارکت‌نکردن در حل بحران سرزنش میشوند. به این ترتیب، ساختارهایی که مانع از مشارکت مردم در مسائل میشوند رؤیتناپذیر میشوند و مشارکت مردم به صرفهجویی تقلیل مییابد. این روزنامه جامعه را ناجی آب جلوه میدهد و آنان را از تغییر سیاستگذاریهای دولتی دلسرد میکند. بر اساس نتایج، اثر قدرتهای سیاسی و اقتصادی بر صورتبندی گفتمان مسئلۀ آب در این روزنامهها مشهود است. رسانههای موردبررسی، به‌جای اینکه نمایندۀ مردم باشند، به سخنگوی دولت تبدیل شدهاند. پرداختن به مسئلۀ آب به بهانهای برای ناکارآمد جلوه‌دادن جناح مخالف، کاهش انتظارات از دولت‌های یازدهم و دوازدهم و رفع مسئولیت از قوۀ مجریه و نمایندگان مجلس تبدیل شده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Power relations participating in the discourse formation of Iran’s water problem in “Shargh” and “Iran” newspapers
نویسندگان [English]
- هادی خانیکی 1
- Seyede Soraya Mousavi 2
1 Professor of Communications, Faculty of Communication Sciences, University of Allameh Tabataba'i (Corresponding Author). hadi.khaniki@gmail.com
2 Ph.D. in Communication Sciences, Faculty of Communication Sciences, Allameh Tabataba'i University. soraya_mousavi@atu.ac.ir
چکیده [English]
The following article seeks to understand the power relations participating in the discourse formation of Iran's water problem in “Shargh” and “Iran” newspapers. To this end, critical discourse analysis has been applied and 14 samples “Shargh” and “Iran” newspapers from 2013/8/3 to 2020/3/19 have been reviewed. According to the findings, some texts of the “Shargh” newspaper were published with the aim of laying the groundwork for implementation of the plans and policies of the 11th and 12th governments programs. In “Iran” newspaper, the role of officials and policy makers in creating the crisis and their responsibility in solving it is invisible. Furthermore, some of the “Iran” newspaper texts indirectly serve to vindicate government’s failure in solving the water crisis and reduce the expectations from the government. In “Iran” newspaper, people are blamed for not participating in solving the problem. In this way, the structures that prevent people's participation are become invisible and people's participation is reduced to saving. “Iran” newspaper portrays the society as a savior and discourages them from changing government policies. Based on the results, the effect of political powers on the formation of the water problem discourse in these newspapers is evident. Furthermore, water issue has become an excuse to make the opposition party appear ineffective, reduce expectations from the 11th and 12th governments, and eliminate responsibility from the governments and parliamentarians.
کلیدواژه‌ها [English]
- critical discourse analysis
- power relations
- Iran's water problem
- Iran newspaper
- Shargh newspaper
)