نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکتری جامعهشناسی دانشگاه تهران (نویسندۀ مسئول)
2 کارشناسی‌ارشد کارگردانی تئاتر دانشگاه تهران
چکیده
این پژوهش با میانجی مطالعۀ موردی تئاتر خصوصی، برخی از زمینههای اقتصادی- اجتماعی کلان اقتصاد هنر در ایران را واکاوی میکند. در سال‌های اخیر، شمار افرادی که به‌واسطۀ آموزش‌های دانشگاهی یا شیوههای معمول دیگر به «جامعۀ تئاتری» میپیوندند، افزایش یافته است. این در حالی است که به‌رغم افزایش جمعیت «تئاتریها»، زیرساخت‌ها چندان تغییری نکردهاند و امکانات سخت‌افزاری سالنهای نمایشی کموبیش همان است که بود. از اوایل دهۀ 80، این ایده که خصوصیسازی تئاتر راهحلّ این مشکل و بسیاری دیگر از دردهای تئاتر ایران است به «ایدهای هژمونیک» بدل شد. بسیاری از فعالان عرصۀ نمایش این ایده را پذیرفتند. متولیان دولتی نمایش نیز برای خروج از بحران کمبود سالنهای نمایش، نیمنگاهی به بخش خصوصی انداختند. اکنون با گذشت نزدیک به دو دهه از آن زمان، بیش از 20 تماشاخانۀ خصوصی در کنار تماشاخانههای دولتی در تهران فعالیت میکنند. حال وقت پرسیدن این پرسش است که آیا این برنامه توانست گرهی از کار فروبستۀ نمایش ایران بگشاید؟ دولت و بخش خصوصی در تئاتر چه نسبتی با یکدیگر برقرار کردهاند؟ فعالان و «ذی‌نفعان» میدان نمایش، این تجربه را چگونه ارزیابی میکنند؟ و اینکه مرور تجربۀ تئاتر خصوصی چه چیزی دربارۀ «اقتصاد فرهنگ» در ایران به ما می‌گوید؟ این پژوهش درصدد بوده است که این پرسشها را بر پایۀ بازخوانی دیدگاه‌ها و ارزیابی‌های «اهالی تئاتر» پاسخ گوید؛ اما فهم «فعالیت بخش خصوصی در تئاتر» بهعنوان مقولهای از اقتصاد هنر، مستلزم درک مناسبات کلیتر اجتماعی ـ اقتصادی است. بدین سبب مقاله کوشیده است «تئاتر خصوصی در ایران» را در پس‌زمینۀ تحولات اقتصادی ـ اجتماعیِ دو دهۀ اخیر ایران تحلیل کند. این پژوهش نشان میدهد که چگونه روند مسئلهآمیز اقتصادی ـ اجتماعی دو دهۀ اخیر ایران در «میدان نمایش» بازتاب یافته است. یکی از پیامدهای این روند، تأسیس «تماشاخانۀ خصوصی» بهجای «تئاتر خصوصی» است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Issues and Limitations of Private Theater in Iran from the Perspective of the Actors
نویسندگان [English]
- Muhammad Roozkhkkjsh 1
- Fereshteh Razeghi 2
2 Fine arts university of Tehran
چکیده [English]
This study is a mediatorof a case study of the private theater which seeks to explore some of the major socio-economic fields of art economics in Iran. Recently, there has been an increase in the number of people joining the theater community through academic or other routine practices. Despite the theatrical population growth, the infrastructure has not changed much; the facilities of the showrooms are just as low. Since early 1980s, the idea of the privatization of the theater and some of the other theatrical effects of Iran, became the "hegemonic idea",. Many activists accepted this. Governmental theater custodians had a glance to the private sector, to eliminate crisis because of showrooms shortage. Now, more than 20 private theaters have been operating alongside state showrooms in Tehran. Still there are some questions: could this program open a knot of Iran's overwhelming work? How do the activists and "stakeholders" evaluate the experience of the field? The research attempts to answer questions on the basis of revising the views and evaluations of the theater activists, but understanding the "private activity of the theater" as a category of art economics requires an understanding of the more general social relations.
The article attempts to analyze the "private theater in Iran" in the context of the socioeconomic transformation of the last two decades of Iran. It shows the reflection of the socioeconomic problem during last two decades. One consequence of this trend is to establish "private showroom" instead of "private theater".
کلیدواژه‌ها [English]
- Privatization
- Private theatre
- Market economy
)