بررسی مؤلفه‌های شخصیت پرخاشگر براساس نظریۀ کارن هورنای در آثار جمال‌زاده و هدایت با تکیه بر داستان‏های آدم ‌بدنام و علویه ‌خانم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

پرخاشگری یکی از انواع روان رنجوری است. برخی از روانشناسان چون فروید، آدلر، هورنای، گوردون آلپورت، مک‌ کری، پل کاستا، فروم و موری نظریاتی را دربارۀ پرخاشگری مطرح کرده‌اند. در این پژوهش، نظریۀ کارن هورنای به عنوان چارچوب نظری انتخاب شده است؛ زیرا دیدگاه او با داستان‌های  جامعۀ آماری این پژوهش و همچنین با نحوۀ شخصیت‌پردازی داستان‌ها، تناسب بیشتری دارد. هورنای، یکی از پیروان فروید در زمینۀ روان‌کاوی اجتماعی است. وی، افراد روان‌رنجور را به سه تیپ: 1. مهرطلب ( مطیع) 2. برتری‌طلب (پرخاشگر) 3. عزلت‌طلب (منزوی)، تقسیم می‌کند. برتری‌طلبی‌ یا پرخاشگری، موضوع اصلی این پژوهش است. از مباحثی که هورنای دربارۀ پرخاشگری مطرح کرده‏است؛ شش مؤلفۀ مهم به روش استنتاجی و استنباطی به دست آمد که عبارت‌اند از: 1. سلطه‌جویی، بی‌اعتنایی به دیگران و داشتن توقعات نابجا 2. بدزبانی وتحقیر دیگران 3. بی‌رحمی4. آشکار کردن بی‌ملاحظۀ خشونت 5. اصالت منفعت و استثمار دیگران 6. جر و بحث شدید و انتقاد از دیگران . بررسی‌ها نشان می‌دهد که بسامد مؤلفۀ بدزبانی ‌و تحقیر دیگران، از سایر مؤلفه‌ها بیشتر است . روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. چشم‌انداز پژوهش، نشان‌دهندۀ آن است که پرخاشگری، یکی از ویژگی‌های مهم رفتاری ایرانیان بر اساس داستان‏های جمال‌زاده و هدایت است؛ زیرا در این داستان‏ها شمار زیادی از مصادیق پرخاشگری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

studying components of aggressive personality based on Karen Horney's theory in the works of Jamalzade and Hedayat relying on stories: Notorious Human and Miss alavie

نویسندگان [English]

  • fateme Badieifard 1
  • maryam sadeghi givi 2
1 Ph.D. student of Persian language and literature, Islamic Azad University
2 Associate Professor of Islamic Azad University, Central Tehran Branch(corresponding Author)
چکیده [English]

Aggression is one kind  of neuroticism. Some psychologists such as Freud, Adler, Horney, Gordon Alport, McCraey, Paul Costa, forum and muri have put forward theories about aggression. In this research, Karen Hornayaye's theory has been chosen as the framework. Because his View is more suitable with the stories of the statistical society of this research. It is also more relevant to the characterization of the stories. She has divided neuroticism into three types:1. Affection begger (Submissive) 2. Extremist (aggressive) 3. Distributor (isolate). Supremacy Extremism or aggression is the main subject of this research. From Horney's discussion of aggressiveness six important components were derived by deductive and inferential as: 1. dominance, disregard for others, and aberrant expectations 2. abduction and humiliation of others 3. brutality 4. unconsciously revealing violence 5.the originality of the interest and the exploitation of others 6. intense debate and criticizing others. Studies show that the frequency of mischief and humiliation of others are more than other components. The method of the research is qualitative content analysis.
   The results of the research indicates that aggression is one of the important characteristic of Iranian behavior based on jamalzadeh and Hedayat's stories, because there are a lot of examples of aggression in these stories.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Horney
  • Jamalzadeh
  • Hedayat
  • Aggression

مراجع

منابع و مأخذ
 استور، آنتونی(1381). ستیزه‌خویی وخشونت، ترجمۀ حسن صالحی، تهران: فراگفت.
جمال‌زاده، محمدعلی(1379). قلتشن دیوان به کوشش علی دهباشی، تهران: سخن.
دهباشی، علی(1377).یاد محمدعلی جمال‌زاده، تهران: ثالث.
گنجی، حمزه(1389). روان‌شناسی تفاوت‌های فردی، چاپ 13، تهران: بهشت.
هدایت، صادق(2536). علویه‌خانم، تهران:جاویدان.
هورنای، کارن(1396). تضادهای درونی ما، ترجمۀ محمدجعفر مصفا، مقدمه ا. خواجه نوری، چاپ 21، تهران: بهجت.
هورنای، کارن(1395الف). شخصیت عصبی زمانه ما (عصبانی‌های عصر ما)، ترجمۀ محمدجعفر مصفا، چاپ 10 تهران: بهجت.
هورنای، کارن(1395ب). عصبیت و رشدآدمی، ترجمۀ محمدجعفر مصفا، با مقدمه ا. خواجه نوری، چاپ 23، تهران: بهجت.
شاهین، شهناز(1383). «دیدگاه‌های روان‌شناسانه در گرادیوا و عروسک پشت پرده»، پژوهش زبان‌های خارجی، شماره17: 20-5.
حسینی فاطمی، آذر؛ مصطفی مرادی مقدم و مژگان یحیی‌زاده(1392). «گوتیک در ادبیات تطبیقی: بررسی برخی از آثار صادق هدایت و ادگار آلن پو» مطالعات زبان وترجمۀ، شماره 4: 155-135.
کالیراد، علی(1393).«نقطه‌ای در تاریک خانه (تحلیل روان‌شناختی دو داستان کوتاه تاریک‌خانه اثر صادق هدایت و نقطه‌ای بر روی نقشه اثر سعید فائق»، پژوهش‌های ایران‌شناسی، شماره 2: 63-45.
عبداللهی و حسینی المدنی(1395). «بررسی و تعیین رابطه بین پس فکرهای نشخوار خشم پرخاشگری نوجوانان» مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، شماره 8: 30-15.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار