نویسندگان

• رضا پیش‌قدم ¹
• آتنا عطاران ²

¹ استاد گروه آموزشی زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشجوی دکتری آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

واژة «قسمت» و عبارت‌های هم‌معنای آن مفاهیم عجین‌شده در فرهنگ فارسی هستند که به‌کاربردن صحیح و فهم آنها نیاز به تعمق و بررسی دارد؛ ازاین‌رو، در این پژوهش کوشیدیم تا نگاهی زبانی ـ تاریخی به باور تقدیرگرایی در جامعة ایران بیندازیم و با به‌کاربردن نظریة اسنادی به بررسی دقیق‌تر این باور بپردازیم؛ بنابراین، در 4 ماه، 280 موقعیت گفتمانی از افراد با گروه‌های سنی، سطح تحصیلات و مشاغل مختلف گردآوری شد. سپس، با استفاده از مدل هایمز (1967) تفکر تقدیرگرایی واکاوی شد و معنای مفهوم قسمت و واژگان هم‌نشین با آن بررسی شد. افزون ‌بر این، با بهره‌گیری از فرهنگ‌کاوی این باور در جامعه، «زباهنگ جبرگرایی» را معرفی کردیم و نشان دادیم که می‌توان مفهوم «قسمت» را فصل مشترک دو زباهنگ «جبرگرایی» و «صراحت‌گریزی» دانست. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان داد تقدیرگرایی با سن رابطه‌ای مستقیم و با تحصیلات رابطه‌ای معکوس دارد.

کلیدواژه‌ها

• تقدیرگرایی
• فرهنگ‌کاوی
• زباهنگ جبرگرایی
• قسمت

20.1001.1.20088760.1395.17.35.6.0

عنوان مقاله [English]

Discourse Analysis of "Qesmat" in Iranian Culture and Language

نویسندگان [English]

• Reza Pishghadam ¹
• Atena Attaran ²

¹ Professor in TEFL, Ferdowsi University of Mashhad

² PhD Candidate in TEFL, Ferdowsi University of Mashhad (Corresponding Author)

چکیده [English]

Culturology of language along with a historical analysis of it can lead to a better understanding of a culture, and may provide the opportunity to change or cultivate the wrong beliefs systems of a society. In fact, any culture can be cultivated by a deep understanding of its contexts, speech events, and social conventions. The reason for this is that language and culture cannot be entirely separated and they are interwoven. One of the commonly used concepts in Iranian culture is “qesmat” and its related collocations which needs detailed investigation of its roots and origin as well as its utilization. The article thus aimed at having a linguistic-historic look toward fatalism and analyzes it based on aspect hypothesis. In doing so, a total of 280 contexts were recorded in natural situations, transcribed, and later analyzed. The data reflected the attitude of people in different age groups, levels of education, and occupations toward fatalism. Hymes’ model of SPEAKING was then applied to scrutinize the aforementioned attitude. Moreover, the concept of "qesmat" and its related collocations were discussed. Through culturology of “qesmat”, a new notion under the title of "fatalism cultuling" was introduced, and “qesmat” was found to be a common feature of both "fatalism cultuling" and "indirectness cultuling".
The results also reported the fact that there was a positive relationship between age and fatalism; however, this relationship became negative when it came to level of education.

کلیدواژه‌ها [English]

• fatalism
• culture mining
• fatalism cultuling
• qesmat