%0 Journal Article %T گفتمان‌شناسی «قسمت» در زبان و فرهنگ مردم ایران %J فصلنامه مطالعات فرهنگ - ارتباطات %I پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات %Z 2008-8760 %A پیش‌قدم, رضا %A عطاران, آتنا %D 2016 %\ 12/01/2016 %V 17 %N 35 %P 129-149 %! گفتمان‌شناسی «قسمت» در زبان و فرهنگ مردم ایران %K تقدیرگرایی %K فرهنگ‌کاوی %K زباهنگ جبرگرایی %K قسمت %R 10.22083/jccs.2016.42574 %X واژة «قسمت» و عبارت‌های هم‌معنای آن مفاهیم عجین‌شده در فرهنگ فارسی هستند که به‌کاربردن صحیح و فهم آنها نیاز به تعمق و بررسی دارد؛ ازاین‌رو، در این پژوهش کوشیدیم تا نگاهی زبانی ـ تاریخی به باور تقدیرگرایی در جامعة ایران بیندازیم و با به‌کاربردن نظریة اسنادی به بررسی دقیق‌تر این باور بپردازیم؛ بنابراین، در 4 ماه، 280 موقعیت گفتمانی از افراد با گروه‌های سنی، سطح تحصیلات و مشاغل مختلف گردآوری شد. سپس، با استفاده از مدل هایمز (1967) تفکر تقدیرگرایی واکاوی شد و معنای مفهوم قسمت و واژگان هم‌نشین با آن بررسی شد. افزون ‌بر این، با بهره‌گیری از فرهنگ‌کاوی این باور در جامعه، «زباهنگ جبرگرایی» را معرفی کردیم و نشان دادیم که می‌توان مفهوم «قسمت» را فصل مشترک دو زباهنگ «جبرگرایی» و «صراحت‌گریزی» دانست. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان داد تقدیرگرایی با سن رابطه‌ای مستقیم و با تحصیلات رابطه‌ای معکوس دارد. %U https://www.jccs.ir/article_42574_f8a20dc38fbec6a33572146bb24cd3a5.pdf