نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• احمد پاکتچی

استادیار بنیاد دایرﺓ‌المعارف بزرگ اسلامی.

چکیده

توسعة روزافزون علوم جدید در غرب و آشنایی اندیشمندان و دانش‌پژوهان مملکت اسلامی ما با این دستاوردها، این پیش‌فرض را به وجود آورده است که در دانش نظری و علوم و فناوری‌های گوناگون، هیچ نظر یا دیدگاهی در سنت فکری ایرانی ـ اسلامی نمی‌تواند در حکم دیدگاهی «پیشرو» مطرح باشد. این گمان هرچند فعلاً در برخی از شاخه‌های معرفتی صادق است، اما این تصور که ما باید در همة شاخه‌های معرفتی فقط مصرف‌کنندة دستاوردهای غربی‌ها باشیم، محل تأمل است.
یکی از علومی که شاید در بدو امر چنین گمانی را دامن زند، «معناشناسی» است. در همین مجموعه با مکاتب معناشناسی معاصر در غرب و دستاوردهای آن آشنا شدیم.
مقایسة این مطالب با دیدگاه‌های معناشناسی نوین، که در همین مجموعه بدان پرداخته شده است و دیدگاه‌های مفسران و اصولیون، توان آموزه‌هایی را که علمای اسلامی درباب مسائل معنا بیان کرده‌اند، آشکار می‌سازد و این نکته را یادآور می‌شود که آگاهی دقیق و عمیق از سنت فکری اسلامی می‌تواند دست‌کم در حوزة برخی از دانش‌های نظری، به از میان برداشتن هر گونه فاصلة معنادار یا بی‌معنا بین ایران اسلامی و غرب بینجامد.[

کلیدواژه‌ها

• معنای معنا در قرآن
• نظریة بیان
• نظریة معنا در قرآن
• بسط نظریة معنا در علم تفسیر و اصول

عنوان مقاله [English]

Study of the Meaning in the Islamic Tradition

نویسنده [English]

• 0 0

0

چکیده [English]

This paper has been organized according to the speech of Dr. Ahmad Pakatchi under the title of “Study of the Meaning in the Islamic Tradition”.
Increasing development of new science in west and acquaintance of intelligentsia and scholars of our Islamic country with these accomplishments, have made this pre-assumption that any viewpoint in the Islamic-Iranian intellectual tradition can not be posed as a “progressive” viewpoint in various theoretical science, and technologies. Although today, this assumption is confirmed for some of cognitive branches, this imagination that in all cognitive branches we should just be a consumer of westerns’ achievements, requires investigation.
“Semantic” is one of the sciences that may provoke above-mentioned assumption. At this assemblage, we acquainted with current western semantic ideologies and their achievements. Acquaintance with these accomplishments on the one hand, is very essential, on the other hand, may create this delusion that listing any issues about meaning should be offered through theoretical frame of current semantic accomplishments.
Although considering those accomplishments is important for listing the issues of meaning, it is wrong to say that no intellectual activity or accomplishment would have been taken place among Islamic-Iranian intelligentsia and scholars and we have to refer to westerns, entirely. In technological area, somehow it might be confirmed; however in the area of theoretical science it is less acceptable.  As one of the posed issues in listing current semantic is “the meaning of meaning” and it sounds quite “new”, this thought will be generated that with the prime issues that current western linguists, philosophers and logicians have offered, there would remain no place for relying on theoretical science in the Islamic tradition in which no basic transition have occurred for tens, or rather hundreds, years.
At this paper, first an introduction about the course of the meaning discussion in the Islamic tradition is presented, then by relying on the text of Quran, as one of the basic source of perception of viewpoints