تحلیل نگرش صاحب‌نظران علوم ارتباطات اجتماعی دربارۀ عوامل مؤثر بر بی‌موبایل‌هراسی در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت رسانه، گروه مدیریت رسانه، دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ایران.

2 دانشیار گروه فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول).

3 استادیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران.

4 استادیار گروه علوم ارتباطات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران.

چکیده

پژوهش کیفی ـ کمّی (آمیخته) پیش ‎رو به‌منظور تحلیل نگرش صاحب‌نظران علوم ارتباطات اجتماعی دربارۀ عوامل مؤثر بر بی‌موبایل‌هراسی در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی انجام شد. ابتدا، با رویکرد کیفی و روش تحلیل داده‌بنیان، ویژگی‌ها و مؤلفه‌ها را استخراج کردیم. بر این اساس، با 22 نفر از استادان و نخبگان دارای سابقۀ تدریس و پژوهش در حوزۀ رسانه، علوم ارتباطات اجتماعی و جامعه‌شناسی ارتباطات مصاحبۀ عمیق انجام شد. تحلیل داده‌بنیان داده‌های بخش کیفی به استخراج 72 مفهوم، 6 مقولۀ اصلی و 19 مقولۀ فرعی منجر شد که بیشترین تأکید بر چهار مؤلفۀ اصلی (عوامل فردی و خانوادگی؛ عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی؛ عوامل مداخله‌گر و نقش رسانه‌ها) در بروز پدیدۀ بی‌موبایل‌هراسی بود. در مرحلۀ دوم، برای سنجش یافته‌های بخش کیفی (چهار عامل بروز پدیدۀ بی‌موبایل‌هراسی)، از رویکرد کمّی ‌و روش پیمایش استفاده شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در بخش کمّی پرسش‌نامۀ استاندارد، محقق‌ساخته و موردتأیید خبرگان با 40 سؤال بود که پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. واحد تحلیل در بخش کمّی دانشجویان هستند. پس از آزمون فرضیات، وجود رابطۀ میان عوامل عدم خودآگاهی و اضطراب، عدم اعتماد به نفس، خودنمایی، سواد رسانه‎ای، وابستگی به تلفن همراه هوشمند و فضای مجازی، کتاب‌خوانی، مهارت و خودکنترلی با بروز پدیدۀ بی‌موبایل‌هراسی تأیید شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Attitudes of Social Communication Experts on the Factors Affecting Nomophobia among Islamic Azad University Students

نویسندگان [English]

  • Zahra Dastgheyb Shirazi 1
  • Mohammad Dadgaran 2
  • nasim majidi 3
  • Neda Soleimani 4
1 PhD in Media Management, Department of Media Management, Faculty of Management and Economics, Science and Research Branch, Islamic Azad University of Iran.
2 Associate Professor, Culture and Communication Department, Islamic Azad University, Tehran Central Branch, Tehran, Iran (Corresponding Author).
3 Assistant Professor, Social Communication Science Department, Islamic Azad university, Tehran Central Branch, Iran.
4 Assistant Professor, Communication Science Department, Islamic Azad university, Tabriz Branch, Iran.
چکیده [English]

The present research is a qualitative quantitative (mixed) research which has been done in order to analyzing attitudes of social communication experts on the factors affecting Nomophobia among Islamic Azad University Students. We first extracted the features and components with a qualitative approach and data analysis method. Based on this, in-depth interviews were conducted with 22 professors and elites with teaching and research backgrounds in the fields of media, social communication sciences and communication sociology. Analysis of data base of qualitative sector data, lead to extraction; 72 concepts, six main categories and 19 sub-categories, with the greatest emphasis on the four main components; Individual and family factors, cultural, social, economic and political factors, intervening factors and the role of the media in the occurrence of the phenomenon of immobile phobia. In the second stage of the research to measure the findings of the quality sector (four factors in the occurrence of the phenomenon of non-mobile phobia); Quantitative approach and navigation method were used. The data collection tool in the quantitative section was a standard, researcher-made questionnaire approved by experts with 40 questions, the reliability of which was confirmed by Cronbach's alpha test. The unit of analysis in the quantitative section were the students. After testing the hypotheses, the relationship between the factors of lack of self-awareness and anxiety, lack of self-confidence, ostentation, media literacy, dependence on smart phones and cyberspace, reading, skills and self-control was confirmed with the occurrence of mobile phobia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Networks
  • Smartphone
  • Panic
  • Nomophobia
  • Students

مراجع

منابع و مأخذ
اسکندری، حسین (1391). نظریه و عمل رسانه‌های آموزشی در عصر دیجیتال. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
اکبری، فاطمه، علی محمدرضایی و محمدآقا دلاورپور (1398). رابطه نوموفوبیا با درگیری شناختی و عاملیت یادگیرنده‌های کاربر گوشی هوشمند. سومین کنفرانس ملی روان‌شناسی تربیتی‌شناختی، تهران 11 اردیبهشت، بازیابی‌‌شده در:
Tehran،https://civilica.com/doc/973149
بابایی، علی، سکینه حسینی، حسن سرابندی و نسرین خلیقی (1393). اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های زندگی بر بلوغ اجتماعی. نخستین همایش ملی علوم تربیتی و روان‌شناسی، مرودشت، شرکت اندیشه‌سازان مبتکر جوان.
حمیدی، فاطمه و فروزان الیاسی (1398). اختلالات روان‌پزشکی همبود و عوامل روان‌شناختی مرتبط با نوموفوبیا. نهمین کنگره ملی روان‌پزشکی کودک و نوجوان با تأکید بر آسیب‌شناسی روانی ـ اجتماعی در نوجوانی، بازیابی‌شده در:
Tehran،https://civilica.com/doc/996568
دانسی، مارسل (1387). نشانه‌شناسی رسانه‌ها. ترجمه گودرز میرانی و بهزاد دوران. تهران: چاپار.
عسکری، سعید و علی دلاور و علی‌اکبر فرهنگی (۱۳۹۶). «بررسی رابطه میان الگوی مصرف موبایل و احساس بی‌موبایل‌هراسی در میان کاربران تلفن ‌همراه کلان‌شهر تهران». فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، شماره 4: 224-197.
کرسول، جان‌دبلیو (1391). طرح پژوهش: رویکردهای کیفی، کمّی و ترکیبی. ترجمه علیرضا کیامنش و مریم دانای‌طوسی. تهران: جهاد دانشگاهی (دانشگاه علامه طباطبایی).
م‍ارش‍ال، ک‍ات‍ری‍ن و راس‌ م‍ن گ‍رچ‍ن‌ (1377). ‌روش‌پژوهش‌ ک‍ی‍ف‍ی. ت‍رج‍م‍ه‌ ع‍ل‍ی‌ پ‍ارس‍ائ‍ی‍ان‌ و م‍ح‍م‍د اع‍راب‍ی. ‏ت‍ه‍ران‌: دف‍ت‍ر پ‍ژوه‍ش‌‌های‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی.
معین، محمد (1388). فرهنگ فارسی معین ۶ جلدی. تهران: امیرکبیر.
‌ میمنت‌آبادی، قباد و سمیه تاجیک اسماعیلی (1400). «رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با تحول هویت زبانی و فرهنگی در استان کردستان». فصلنامه علمی مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات، شماره 22: 212ـ183.   
Ainsworth, M. D. S. (1969). ‘Object relationships, dependency, and attachment: A theoretical review of the infant-mother relationship’. Child Development, 40: 969–1026.
Arpaci, I., Baloğlu, M., Özteke Kozan, H. İ., & Kesici, Ş. (2017). ‘Individual Differences in the Relationship Between Attachment and Nomophobia Among College Students: The Mediating Role of Mindfulness’. Journal of Medical Internet Research, 19(12), e404.
Bond, E. (2010). ‘Managing mobile relationships’. Childhood, 17(4), 514-529.
Celik, B. (2011). ‘Cellular telephony in Turkey: A technology of self-produced modernity’. European Journal of Cultural Studies, 14(2), 147-161.
Gezgin, D. M., Cakir, O., & Yildirim, S. (2018). ‘The Relationship between Levels of Nomophobia Prevalence and Internet Addiction among High School Students: the factors influencing Nomophobia’. International Journal of Research in Education and Science, 4(1), 215–225.
Hall, H. K., & Kerr, A.W. (1997). ‘Motivational antecedents of precompetitive anxiety in youth sport’. The Sport Psychologist, 11, 24-42.
Kelley, F.L. (2007). Face-Time: The Construction of Identity on Facebook. London: Wadsworth.
Lin, C.Y., Griffiths, M. D., & Pakpour, A.H. (2018). ‘Psychometric evaluation of Persian Nomophobia Questionnaire: Differential item functioning and measurement invariance across gender’. Journal of Behavioral Addictions, 7(1), 100–108.
Mendoza, J. S., Pody, B. C., Lee, S., Kim, M., & McDonough, I. M. (2018). ‘The effect of cellphones on attention and learning: The influences of time, distraction, and nomophobia’. Computers in Human Behavior, 86, 52-60.
Mowday, R.T., Steers, R.M., Porter, L.W. (1979). ‘The measurement of organizational commitment’. Journal of Vocational Behavior, 14(2), 224–247.
 
Öz, H., & Tortop, H.S. (2018). ‘Investigation of university students’ nomophobia levels between personality types’. Electronic journal of new media, 2(3), 146-159.
Soderstrom, S. (2011). ‘Staying safe while on the move exploring differences in disabled and non-disabled young people’s perceptions of the mobile phone’s significance in daily life’. Young, 19(1), 91-109.
Wajcman, J., Bittman, M. & Brown, J.E. (2008). ‘Families without borders: Mobile phones, connectedness and work-home division’. Journal of Sociology, 42(4), 635-652.
Wei, R., & Hwei Lo, V. (2006). ‘Staying connected while on the move cellphone use and social connectedness’. New Media & Society, 8(1), 53-72.
Witt, L.A. (1998). ‘Enhancing organizational goal congruence: A solution to organizational politics’. Journal of Applied Psychology, 83, 666–674.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار