قمه‏‌زنی؛ عزاداری یا خرافه؟

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجوی کارشناسی ارشد فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

حماسه عاشورا در کربلا از حماسه‏های جاودان خلقت است که در راستای هدایت انسان‏ها توسط خداوند متعال در خلال اختیار انسان‏ها طراحی شده است و عزاداری احیای این حماسه انسان ساز است. اگرچه مصادیق عزاداری توسط عرف مردم در هر عصر تعیین می‏شود، اما این عرف نباید با اصول و مبانی عقلی و نقلی تعارض داشته باشد. در این مقاله قمه‏زنی به‏منزله روشی که نه تنها عرف اندیشمندان آن را تأیید نمی‏کنند، بلکه عمل بدعت و خرافی که هیچ دلیل استواری آن را حمایت نمی‏کند معرفی می‏شود. شبه ادله‏ای که طرفداران اندک این عمل برای خود دارند معرفی شده و مورد نقد قرار می‏گیرند و ادلّه فقهای عظام مبنی بر بدعت بودن، مصداق اضرار و ایذاء نفس، وسیله وهن و تضعیف مذهب و دین و سوء‏استفاده دشمنان به‏مثابه ادله حرمت این عمل معرفی شده است. کلمات و فتاوی جمع قابل توجهی از فقهای حال و گذشته به‏منزله مؤید این فتوی آورده شده و در نهایت به انعکاس این عمل خرافی در سایت‏ها و فیلم‏ها و رسانه‏های دشمنان پرداخته می‏شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tatbir, Superstitious or Mourning?

نویسندگان [English]

  • AhmadAli Ghane 1
  • MohammadReza Fathollah Bayati 2
1 Asistant Professor, Imam SadeghUniversity
2 M.A.Student of Culture and Communications
چکیده [English]

The epic of Ashoura in Karbala is one of the eternal epics of creation. This epic has been created by Allah the almighty for guidance of human. Mourning for Imam Hussein (Pbuh) is for reviving this epic. Although the quality and quantity of this mourning is different in every time and place but it should not disagree with wisdom and traditions. In this paper we introduced using of the Tatbir (Qamazani) as an act which wise people are not agree with. And there is no tradition or any historical evidence to confirm it. We narrated the verdicts of many Jurists in this ground for condemning this action. This action can be a pretext for the enemies of Islam for propaganda against Islam and Shiite thought..

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tatbir
  • mourning
  • illegality of Tatbir
  • Suprstitious
  • Innovation
قرآن کریم
اکبرنژاد، محمدتقی، از شور تا شعور حسینی، قمه‏زنی حقیقت یا افسانه، انتشارات صفحه نگار، قم، چاپ اول، 1385.
امین، سید محسن، عزاداری های نامشروع، ترجمه جلال آل احمد، انتشارات شروه، چاپ دوم، بوشهر، 1371.
بهرامی احمدی، حمید، قواعد فقه قاعده لاضرر، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، 1389، چاپ اول
پیشوائی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء(ع)، به اهتمام جمعی از تاریخ پژوهان، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، 1392، چاپ اول.
خامنه ای، سیدعلی، اجوبه الاستفتائات، مؤسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، تهران، 1391.
رحیمیان، محمد حسن، در سایه آفتاب، مؤسسه پاسدار اسلام، قم، چاپ دوم، 1371.
شیرازی، سلطان الواعظین، شبهای پیشاور، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1364، چاپ سی و یکم.
طبرسی، مشکاه الانوار فی غررالاخبار، مؤسسه الآعلمی للمطبوعات، بیروت، 1411.
طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تحقیق مؤسسه بعثت، نشر مؤسسه بعثت، قم، 1414ق، چاپ اول.
طوسی، ابن جعفر، تهذیب الاحکام، تصحیح علی اکبر غفاری، نشر صدوق، تهران، 1376، چاپ اول.
مسائلی، مهدی، قمه‏زنی سنت یا بدعت؟، انتشارات گلبن، اصفهان، چاپ ششم، 1386.
مطهری، مرتضی، جاذبه و دافعه علی(ع)، انتشارات صدرا، تهران، چاپ بیست و دوم، 1375.
عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعه، المکتبه الاسلامیه، تهران، 1373، چاپ هشتم
عاملی، شیخ حر، وسائل الشیعه، احیاء التراث العربی، بیروت، 1403.
غریفی، سید محمود، الشعائرالحسینیه بین الوعی و الخرافه، مکتبة الفجر الجدید، بحرین، 1415، الطبعة الاولی.
فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، امیرالعلم، قم، چاپ دهم، 1380.
قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، قم: انتشارات هجرت، ج1، چاپ دوم، 1409ق.
کلینی، محمدبن یعقوب، اصول کافی، با ترجمه مصطفوی، انتشارات علمیه اسلامیه، بی تا، تهران.
مؤسسه فرهنگی فخرالائمه، دست پنهان، بوستان کتاب، قم، 1387، چاپ ششم.
موسوی خمینی، سید روح‏الله، استفتائات، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ سوم، 1375.
محمدی ری شهری، میزان الحکمه، مکتب الاعلام الاسلامی، تهران، 1367، چاپ دوم
مکارم شیرازی، ناصر، القواعد الفقهیه، مدرسه الامام علی بن ابی طالب، قم، 1425ق، چاپ اول.