تبیین الگوی عملکرد رسانه در راستای تقویت کارکردهای خانواده اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه خوارزمی

چکیده

ازمنظر قرآن کریم، حکمت تشکیل خانواده رسیدن به آرامش روانی است. براین‏اساس در سوره شریفه روم بیان شده که « ...از نشانه‌های او این است که از جنس خودتان همسری آفرید تا در کنارش آرام گیرید...(آیه21)» .این مطلب به بهترین شکلی به ابعاد اجتماعی و فردی خانواده اشاره دارد. سبکی که خانواده برای تعامل با فرزندان انتخاب می‏کند بر انتخاب ارزش‌های ایشان و همچنین از جمله حقوق فرزندان، به ایشان در تشکیل خانواده کمک می‏کند. این امر به‏طور طبیعی با تأکید بر ارزش‌های اسلامی تدوین می‏شود و بیانگر ارتباط دو جانبه کارکردها و تقویت ارزش‏هاست. کارکردهای رسانه در تبیین و ترویج ارزش‌های خانواده از دیدگاه اسلام در کنارِ کارکردهای رسانه در تأمین نیاز مخاطبان قابل بررسی است. این مقاله با تکیه بر پژوهش اسنادی به جمع‏آوری اطلاعاتی در مورد عملکرد رسانه‏های داخلی به‏ویژه تلویزیون در تقویت کارکردهای خانواده اسلامی پرداخته است و با نگاهی تحلیلی بر حجم گسترده‌ای از منابع و تحقیقات موجود، تلاش شده تا الگویی برای کارآیی مؤثر رسانه‏ها در تأمین نیاز مخاطبان تعریف شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explanation of a Model for Media's Function Concerning Islamic Values

نویسنده [English]

  • Zohreh khoshneshin
Assistant Professor of Educational Technology Psychology, Education Faculity, Kharazmi University
چکیده [English]

It is noted in the holy Quran that "God desired to give the feel of peace to the kinds of human been who lives within family as wife or husband". This is the best way to think the importance of family as an institution in each society and it could present the main dimensions of family as individual or social presence. Each family around the world has the special way of treating their children and contact others based on accepted values and norms of their societies. The values In Islamic society have special instructions. These orders and instructions are applicable through families. This paper aims at study Media’s functions as explanation and promotion of family values from Islamic viewpoint as well as fulfilling the desires of audiences. In this paper, by gathering data through documentary research method and analyzing many sources and existing researches tried to define a model for media to fulfill the desires of audiences effectively

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media functions
  • support functions
  • function of socialization
  • companionship
  • affection function
  • function of providing social status
  • social monitoring function
احمدی خدابخش، فتحی؛ آشتیانی، علی و عرب‌نیا، علی‏رضا(1386)، «بررسی رابطه بین تقیدات مذهبی و سازگاری زناشویی»، فصلنامه خانواده پژوهی‏، سال سوم،شماره 5
بستان(نجفی)، حسین(1387)، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، قم
باهنر، ناصر(1388)، آموزش مفاهیم دینی همگام با روانشناسی رشد، شرکت چاپ ونشر بین الملل، ایران، تهران
علامه مجلسی(1387)، بحارالانوار، انتشارات احسن‌الحدیث، ایران، تهران
بهمنی، مهرزاد(1386)، «هماهنگی تلویزیون، خانواده، مدرسه در جامعه‌پذیری دانش‌آموزان (بررسی موردی سریال نرگس)»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، مرکز تحقیقات ومطالعات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران،تهران
بیچرانلو،عبدالله(1389)، بررسی تأثیراتِ شبکه‌های ماهواره‌ای برخانواده ایرانی، آینده‌پژوهی مسایل خانواده، معاونت پژوهش‌های فرهنگی، اجتماعی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکزتحقیقات استرانژیک،
پوراسماعیلی، مصطفی مظفری(1390)، «اخلاق‌گرایی نه قانون‌گذاری: سهم اخلاق در پهنه خانواده»، فصلنامه خانواده‌پژوهی، شماره سال هفتم، شماره 27، پاییز،1390
سعدی‌پور، اسماعیل، چگونگی نمایش ازدواج وطلاق درسریال‌های تلویزیون ایران (1386) فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، مرکز تحقیقات ومطالعات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران
سعدی‌پور، اسماعیل؛ علی‌پور، محمد(1386)، «محتوای سریال‌های تلویزیونی ایرانی از نظر روش‌های تربیتی»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، مرکز تحقیقات ومطالعات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران
سفیری،خدیجه(1392)، «بررسی تأثیر سریال‌های ماهواره‌ای (سریال‌های خانوادگی شبکه (GEM Classic بر روابط زوجین»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا(س). انتشار نیافته.
شریفی، مسعود؛ سمندری ناهید؛ حیدری، محمود(1384)، «بررسی تأثیر رفتار والدین بر ریتم‌های زیستی فرزندان»، فصلنامه خانواده پژوهی، سال اول، شماره 1، بهار1384.
صادقی، منصورالسادات؛، مظاهری، محمدعلی؛ حیدری، محمود(1386)، «میزان مذهبی‏بودن والدین منابع شناخت دینی وتصور از خدا»، فصلنامه خانواده پژوهی، سال سوم، شماره 6.
عرفانی(1384)، «تأثیر گرایش ارزشی اولیا برجوانان»، سال اول، شماره1، بهار1384
علیزاده، فتحی‌نیا(1386). «سبک زندگی طبقات اجتماعی در سریال‌های خانوادگی تلویزیون»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، مرکز تحقیقات ومطالعات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران،تهران.
فولادچنگ،محبوبه(1385). «نقش الگوهای خانوادگی در سازگاری نوجوانان»، فصلنامه خانواده پژوهی، سال دوم، شماره 7، پاییز 1385
 
مهرافشا، علی‌اکبر(1375)،«مواظب آنچه کودکان شما تماشا می‌کنند، باشید» (ترجمه) یلتیرن، سیلیا: لتی فیلبسون و انجلاشوله، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، شماره239
قربانی، حسن و سعدی‌پور، اسماعیل(1386). «چگونگی نمایش ازدواج وطلاق درسریال‌های تلویزیون ایران» فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، مرکز تحقیقات ومطالعات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران
مجدفر، فاطمه(1382). جامعه‌شناسی عمومی، تهران، شعاع، چاپ اول: 276
نیکو،مینو(1375). «نگرش  به رادیو تلویزین در سال طی سال‌ها» (ترجمه) گونتر، بری: مایکل سون ویک، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، شماره266
مرادی عباس‌آبادی(1386). «روش‌های تشویق و تنبیه کودکان ونوجوانان در سریال‌های خانوادگی تلویزیون» فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، مرکز تحقیقات ومطالعات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران
مطهری، مرتضی(1368). مسئله حجاب، انتشارات صدرا، ایران، تهران.
معدنی‏پور)1384). «تأثیرخانواده ورسانه برپندپذیری جوانان»، فصلنامه خانواده پژوهی، سال اول، شماره 1
موریش، ایور(1987). ترجمه غلامعلی سرمد، مرکز نشر دانشگاهی1387، ایران، تهران.
نیکو، مینو؛ سعیدیان، ایما؛ سرکیسیان، وازگن و شیخ، سعادت (1375). «استفاده و رضامندی از رادیو و تلویزین بین جوانان»، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صدا سیمای جمهوری اسلامی ایران، شماره 205
نیکو، مینو(1375). «مقالاتی در زمینه روش‌شناسی شناخت مخاطب»،مجموعه مقالات، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صدا سیمای جمهوری اسلامی ایران، شماره 304.
 
Gordon,C. “Impression management on reality TV: Emotion parental accounts in(2011), Journal of Pragmatics. 43(14), 3551–3564
Hee Shin,D. “Defining sociability and social presence in Social TV(2013)”. Journal of Computers in Human Behavior,29(3), 939-947
Nathanson, A. I. (1999). “Identifying and explaining the relationship between parental mediation and children’s aggression. Communication Research”, 26(2), 124–143.
Valkenburg, P. M., Krcmar, M., Peeters, A. L., & Marseille, N. M. (1999). “Developing a scale to assess three styles of television mediation: “Instructive mediation,” “restrictive mediation,” and social coviewing”. Journal of  Broadcasting & Electronic Media, 43(1), 51-52