تحلیل نگرش شخصیت‎های یک داستان کوتاه بر اساس نظریه کارکردهای نگرش مطالعه موردی تک داستان «یک روایت معتبر درباره‏ کشتن» اثر مصطفی مستور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س) (نویسنده مسئول)

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س)

3 دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی دانشگاه الزهرا(س)

چکیده

داستان، به‌مثابه یک مدل از جامعه، رسانه‎ای است که قادر به بازنمایی جنبه‎های مختلف روانی و اجتماعی انسان‎ها و افزایش توانایی‎های اجتماعی و موجب جامعه‎پذیری و تغییر در ابعاد شخصیتی انسان‏هاست. این پژوهش، به شیوه کتابخانه‏ای، مبتنی بر پژوهش کیفی و تحلیل محتوا، نگرش شخصیت‏های داستان کوتاه «یک روایت معتبر درباره کشتن» را بر اساس مطالعات روان‎شناسی اجتماعی «نگرش» و «کارکرد نگرش» بررسی و نگرش افراد را در روابط فردی، بینافردی و اجتماعی نسبت به رفتار انحرافی «قتل» تحلیل کرده است. مصطفی مستور در این داستان، جنبه‌های مختلف نگرش‏- مثبت و منفی- چند طیف از مردم جامعه را نسبت به قتل به تصویر کشیده و القای نگرش و ترسیم چشم‌انداز ایدئولوژیک کنشگران داستان، به‌ویژه شخصیت اول داستان، در کانون توجه متن قرار دارد. نظریه کارکردی نگرش، با رونمایی از انگیزه‏های درونی انسان، علت پدیداری نگرش‏ها را تبیین و نقش نگرش‏ها را در جهت دهی به رفتارهای اجتماعی تشریح می‏کند. به نظر می‎رسد، نگرش افراد جامعه نسبت به این پدیده غیر انسانی، مبتنی بر کارکردهای ارزش خواهانه قابل ارزیابی باشد؛ اما تحلیل متن نشان می‎دهد، نگرش افراد حتی نسبت به این پدیده مذموم می‎تواند بر اساس عوامل مختلف، در جهت کارکردهای سودجویانه تغییر جهت دهد و همچنین با وجود پایداری نسبی نگرش‎ افراد مختلف جامعه نسبت به یک پدیده؛ کیفیت تعامل و ارتباطات بینافردی انسان‎ها در رویارویی با رخدادها و پدیده‎های اجتماعی، می‎تواند منجر به ناهماهنگی شناختی شده و به میزان قابل توجهی در تغییرعناصر عاطفی و شناختی نگرش و نیز شکل‏گیری رفتارهای پیش بینی نشده موثر باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the attitude of the characters of a short story Based on the theory of attitudinal functions A case study of a single story "A valid narrative about killing" by Mostafa Mastour

نویسندگان [English]

  • arezo heidari 1
  • nasrin faghih malk marzban, 2
  • , morteza monadi 3
1 Alzahra University Student - Iran. Tehran
2 Al-Zahra University. Faculty of Literature and Humanities. Persian literature group. Iran Tehran,
3 Al-Zahra University. Faculty of Psychology. Department of Educational SciencTehran,es. Iran
چکیده [English]

The story, as a model of society, is a medium that is capable of representing the various mental and increasing social abilities and causing socialization and change in the personality dimensions of human beings. This research, in a library-based way, based on qualitative research and content analysis, examines the attitudes of the characters of the short story "A valid narrative about killing" based on social psychology studies "attitude" and "Functional Attitudes" In personal, interpersonal and social relationships to the deviant behavior of "murder." Mastour , the various aspects of the attitude depict a multitude of people in the community about murder and instilling the attitude and drawing the ideological perspective of the actors of the story, especially the first personality of the story, is at the center of attention of the text. The functional theory of attitude, by revealing the inner motives of man, explains the phenomenal cause of attitudes and describes the role of attitudes in directing social behaviors.It seems that the attitude of people in society towards this inhuman phenomenon can be evaluated based on value-based functions, but the analysis of the text shows that people's attitudes even towards this neglected phenomenon can be based on various factors, in For profitable functions. Also, despite the relative stability of the attitude of different people in society towards a phenomenon; the quality of interpersonal and interpersonal communication in confronting social events and phenomena can lead to cognitive imbalance and significantly attitudes and the formation of unpredictable behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • short story
  • Mostafa Mastour
  • social psychology
  • attitude

مراجع

 
 
ارونسون، الیوت(1378). روان‌شناسی اجتماعی، ترجمة حسین شکر کن، تهران: رشد.
استراوس، انسلم و جولیت کربین(1390). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، تهران: نشر نی.
آقاگل‌زاده، فردوس(1386). «تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات»، ادب پژوهی، شماره 1: 27-17.
بارون، رابرت؛ دان بیرت و نایلا برنسکامب(1394). روان‌شناسی اجتماعی، ترجمة یوسف کریمی، ویراست یازدهم، تهران: نشر روان.
باینگانی، بهمن و علی کاظمی(1389). «بررسی مبانی تئوریک مفهوم سرمایه فرهنگی»، برگ فرهنگ، شماره 21: 21-8
بلاو، آن ماری نیون، اُدیل(1385). روان‌شناسی اجتماعی (مقدمه‌ای بر نظریه‌ها و آیین‌ها)، ترجمة سیدمحمد دادگر، تهران: انتشارات آوای نور.
بوهنر، جرد و وانک، میکائیل(1382). نگرش و تغییر آن، ترجمة منیژه صادقی بنیس، تهران: ساولان.
بیابانی، غلامحسین؛ محمد سلطانی‌فر؛ افسانه مظفری و شهناز هاشمی (1396). «بررسی کارکرد نظریه مسئولیت اجتماعی و رسانه». توسعه اجتماعی، شماره 4: 160-160.
پاینده، حسین (1395). داستان کوتاه در ایران، جلد 2، تهران: نیلوفر.
پهلوان، محمدرضا و فائزه وزیرنژاد(1388). بررسی سبکی رمان «چراغ ها را من خاموش می کنم» با رویکرد فرانقش میان فردی نظریه نقش گرایی». ادب پژوهی، شماره 7 و 8:  78-51
توسلی، غلامعباس(1376). نظریه‌های جامعه‌شناسی، چاپ ششم، انتشارات سمت.
جمعی از روان‌شناسان اجتماعی(1377). روان‌شناسی اجتماعی: متون اساسی انگلیسی و امریکایی، ترجمۀ پرویز سرندی. تبریز، دانشگاه تبریز
رحمتی، محمدصادق(1371). روان‌شناسی اجتماعی معاصر، تهران: سینا.
روشبلاو، آن ماری و بورونیون، اُدیل(1371). روان‌شناسی اجتماعی (مقدمه‌ای بر نظریه‌ها، آیین‌ها در روان شناسی اجتماعی) ترجمة سیدمحمد دادگران، تهران: مروارید.
ریمون کنان، شلومیت(1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمة ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
ساروخانی، باقر(1370). دائرة‌المعارف علوم اجتماعی، تهران: کیهان.
ستوده، هدایت‌اله(1378). روان‌شناسی اجتماعی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سارنگ.
شفیعی کدکنی، محمدرضا(1382). «روانشناسی اجتماعی شعر فارسی»، بخارا، شماره 32: 66 تا 46.
صحرایی، قاسم و احمد گنجوری(1394). «رفتارشناسی شخصیت‌های داستان‌های عدل و دزد قالپاق نوشته صادق چوبک بر اساس نظریات روان‌شناسی اجتماعی»، ادبیات پارسی معاصر، شماره 4: 80 ـ 61.
عقدایی، تورج(1383). «روان‌شناسی اجتماعی زن در دیوان بهار»، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره 84: 53-42
فرجاد، محمدحسین و عباس محمدی اصل(1388). زمینه روان‌شناسی اجتماعی، اقتباس از کتاب زمینه روان‌شناسی اجتماعی لئونارد برکوتیز، تهران: علم.
فرهودیان، علی(1381). «تفاوت‌های فردی در ساختار نگرش» تازه‌های علوم شناختی، شماره 16: 63
کریمی، یوسف(1388). روان‌شناسی اجتماعی(نظریه‏ها، مفاهیم و کاربردها)، تهران: ارسباران.
مایرز، دیوید(1392). روان‌شناسی اجتماعی، ترجمة حمید شمسی‌پور و دیگران، جلد 1 و 2، تهران: ارجمند.
محسنی، منوچهر(1379). بررسی آگاهی‌ها نگرش‌ها و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی در تهران. تهران: زهد.
مستور، مصطفی(1384). حکایت عشقی بی قاف بی شین بی‌نقطه. تهران: چشمه.
منادی، مرتضی(1385). «روش تحلیل محتوای متن گفتاری و نوشتاری در علوم رفتاری و اجتماعی». حوزه و دانشگاه، شماره 48: 28-20.
منادی، مرتضی(1385). «روش کیفی در علوم اجتماعی و علوم رفتاری». روش‌شناسی علوم انسانی، شماره 47: 93 ـ 80.
منادی، مرتضی؛ فاطمه عابدی و لیلا طالب‌زاده شوشتری(1394). روش پژوهش کیفی کاربردی در علوم اجتماعی و علوم رفتاری. تهران: جامعه‌شناسان
وردانک، پیتر(1389). مبانی سبک‌شناسی، ترجمة محمد غفاری، تهران: نشر نی.
هرمن، دیوید(1393). عناصر بنیادین در نظریه‌های روایت، ترجمة حسین صافی، تهران: نی.
 
Huskinson, T.L.H. & Haddock, G.(2004). Individual differences in attitude structure: Variance in the chronic reliance on affective and cognitive information. Journal of Experimental Social Psychology,40, 82-90.
25 https://www.questia.com/library/literature/literary-themes-and-topics/psychology-and-literature
6 Halliday, M. A. K. and Christian Matthiessen (2004) An introduction to functional grammar, London, Arnold.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار