سکولاریزم و خشونت نمادین در گفتمان تلویزیونی: تحلیل گفتمانی برنامه «پرگار» تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

  این مقاله با بررسی چهار برنامة «پرگار» در تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی دربارة «نسبت» دین و مدرنیته و به‌طور خاص، اسلام وسیاست، با روش تحلیل گفتمانی، نتیجه‌ می‌گیرد که گفتار غالب پرگار، «سکولاریزم» فلسفی و اعتقادی،و سیاسی است. این دو گفتار، ضمن نفی و انکار پیوند دین و سیاست و طرد انگارة حکومت دینی، دست به حذف و خشونت نمادین علیه گفتمان اسلام سیاسی می‌زنند و به سبب برخورداری از قدرت و موقعیت و «دسترسی» به تریبون‌های عمومی، روش‌های شناخت خودشان از جهان را به شیوه‌ای گفتمانی اشاعه می‌دهند و به تمام امور و پدیده‌ها، معنای متناسب با «دال» مرکزی خود می‌بخشند. گفتمان سکولار به ‏منظور تعریف و توانمندسازی و نیز برای خاموش‌سازی و برون‌گذاری ‌عمل می‌کند و افزون بر تجسم تهدید علیه سنت و ایمان اسلامی، به ‌منظور یک اصل مشروعیت بخش برای سرکوب فعالیت‌های سیاسی در منطقه نیز به کار گرفته می‌شود.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Discourse Analysis of BBC Persian’s “Pargar”

نویسنده [English]

  • Seyyed Mohammad Mehdizadeh
Faculty Member at College of Communication – Allameh Tabataba'i University (Mahdizadeh45@yahoo.com)
چکیده [English]

This article studies four episodes of BBC Persian’s “Pargar” on the relation between religion and modernism, and specifically Islam and politics using discourse analysis. It concludes that the dominant discourse of Pargar is philosophical-ideological and political secularism. These two discourses reject and deny the combination of religion and politics and reject the idea of religious governance and also indicate symbolic violence against political Islam and try to eliminate it. Since they have power and access to public tribunes, they express their understanding of the world in the form of a discourse and give all affairs and phenomena a meaning congruent to their core signifier. Secular discourse works towards defining and empowering and also suppressing and omitting. Secularism is formed against Islamic tradition and faith and also becomes a legitimizing principle to suppress political activities in the region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse
  • symbolic violence
  • secularism
  • Political Islam
  • religion modernism
  • BBC Persian
  • Pargar
منابع و مأخذ
ـ اعوانی، غلامرضا(1375)، سکولاریسم و فرهنگ (میزگرد)، فصلنامه نامة فرهنگ، شماره 21.
ـ پایا، علی (1385)، دموکراسی، روشنفکری و دین، ماهنامه آیین، شماره 8.
ـ حدادعادل، غلامعلی(1375)، سکولاریسم و فرهنگ (میزگرد)، فصلنامه نامة فرهنگ، شماره 21.
- خراسانی، رضا( 1389)، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 49.
ـ خمینی، امام روح‌الله(1371)، وصیت‌نامه سیاسی الهی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
5. خواجه‌سروی، غلامرضا(1386)، وحدت دین و سیاست در اندیشه امام خمینی (ره)، مجله علوم سیاسی، شماره 16.
ـ سروش، عبدالکریم(1373)، مدارا و مدیریت مؤمنان، مجله کیان، شماره 21.
ـ سروش، عبدالکریم(1375)، تحلیل مفهوم حکومت دینی، مجله کیان، شماره 32.
ـ سروش، عبدالکریم(1388)، سکولاریسم، در «سنّت و سکولاریسم»، چاپ پنجم، انتشارات صراط.
ـ سروش، عبدالکریم(1389)، رازدانی و روشنفکری و دینداری، چاپ هشتم، انتشارات صراط.
ـ سعید، بابی(1379)، هراس بنیادین اروپا‌مداری و ظهور اسلام‌گرایی، ترجمه غلامرضا جمشیدی و موسی عنبری، انتشارات دانشگاه تهران.
ـ کنوبلاخ، هربرت(1391)، مبانی جامعه‌شناسی معرفت، ترجمه کرامت‌اله راسخ، نشر نی.
ـ لورنزو ـ داس، نوریا(1390)، گفتمان تلویزیونی، ترجمه محمد شهبا، مرکز تحقیقات صداوسیما.
ـ مهدی‌زاده، سیّدمحمد(1383)، بازنمایی ایران در مطبوعات غرب (رساله دکتری)، دانشگاه علامه طباطبایی.
ـ نصر، سیدحسین(1386)، اسلام سنّتی در دنیای متجدد، ترجمه محمد صالحی، دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
ـ وکیلی، والا(1376)، گفت‌وگوی دین و سیاست در ایران، ترجمه سعید محبی، نشریه کیان، شماره 37.
ـ ون‌دایک، تئون(1380)، قدرت و رسانه‌های خبری، در «ارتباطات سیاسی در عمل»، ترجمه مهدی شفقتی، انتشارات سروش.
ـ یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس(1389)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، نشر نی.
 
Devereux, E(2007), Understanding media, sage publications
Gamson, W. modigiliani, A (1989), Media Discourse and public opinion on nuclear power: A constructionist Approach, the American journal of sociology
Goffman, E(1974), Frame anlysis: an essay on the organization of experience, Cambridge, ma: Harvard university
Surrete, R (1998), Media, crime and criminal justice, wads worth publications
Zhou, Yuqiong, patricia Moy (2007), parsing framing processes: the interplay between online public opinion and media coverage, journal of communica 
 
ـ