سیدعلی روحانی؛ پویان غفاری
چکیده
از آغاز پیدایش سینما در ایران تا امروز مجموعه آثاری پدید آمده‌اند که با عنوان کلی فیلم‌های کلاه مخملی شناخته می‌شوند. این فیلم‌ها با بهره‌گیری آگاهانه و مکرر از عناصر محتوایی و بصری فرهنگ عامه توانسته‌اند در ادوار مختلف سینمای ایران حضور داشته، مخاطبان عام و گاهی خاص را جذب کرده و به رونق صنعت سینمای ایران یاری رسانند. در این پژوهش ...
بیشتر
از آغاز پیدایش سینما در ایران تا امروز مجموعه آثاری پدید آمده‌اند که با عنوان کلی فیلم‌های کلاه مخملی شناخته می‌شوند. این فیلم‌ها با بهره‌گیری آگاهانه و مکرر از عناصر محتوایی و بصری فرهنگ عامه توانسته‌اند در ادوار مختلف سینمای ایران حضور داشته، مخاطبان عام و گاهی خاص را جذب کرده و به رونق صنعت سینمای ایران یاری رسانند. در این پژوهش علاوه‌بر تأکید بر ضرورت توجه به رویکرد مطالعات فرهنگی در تبیین تولیدات سینمای ملی و نفی نخبه‌گرایی فرهنگی، از آرای اروین پانوفسکی در تحلیل سطوح معنایی تصاویر و تمایز میان شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی استفاده شده و تأثیر این آراء بر رویکردِ گونه‌شناسیِ موسوم به رویکرد شمایل‌نگارانه در مطالعات سینمایی بررسی می‌شود. در ادامه و پس از تشریح سیر تاریخی سینمای کلاه مخملی تلاش می‌شود با بهره‌گیری از عناصر شمایل نگارانه و شمایل‌شناسانه، سطوح معنایی این آثار به‌عنوان یک گونه سینمایی تشریح شده و نشان داده شود که چگونه این آثار سینمایی با آگاهی از زمینه‌های تاریخی موثر بر مخاطبان بومی و بهره‌گیری از عناصر بصری فرهنگ عامه و رویکرد مفهومی به آئین‌های فتوت و جوانمردی به عنوان گونه‌ای از سینمای ملی قابل تحلیل هستند و حوزه مهمی در مطالعات سینمای بومی به شمار می‌آیند.
