نقش برنامه‌های فرهنگی دانشگاه قم در تربیت دانشجویان از دیدگاه استادان و دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم

2 استادیار گروه علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم (نویسندۀ مسئول)

3 استادیار گروه علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارزیابی برنامه­های فرهنگی دانشگاه قم در تربیت دانشجویان از دیدگاه استادان و دانشجویان در سال تحصیلی 98-1397 است. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی و تحلیلی است. جامعۀ آماری شامل تمامی دانشجویان کارشناسی دختر و استادان زن دانشگاه قم در سال تحصیلی 98-1397 است که 357 نفر از دانشجویان دختر به روش نمونه­گیری تصادفی‌ـ‌طبقه­ای و 152 نفر از استادان زن به روش نمونه‌گیری هدفمند جهت پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع‌­آوری داده‌­ها پرسش‌نامۀ محقق‌ساختۀ ارزیابی فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه است که روایی و پایایی آن تأیید شد. تحلیل داده­‌ها با نرم‌­افزار SPSS-23 و با آزمون­های t، ANOVA و LSD انجام شد که نتایج پژوهش نشان داد دانشجویان معتقد بودند نقش برنامه­‌های فرهنگی در تربیت دانشجویان به میزان متوسط بوده است که این اثربخشی به‌ترتیب در تربیت اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی بیشتر از متوسط؛ در تربیت سیاسی به میزان متوسط و در تربیت فرهنگی‌ـ‌هنری کمتر از متوسط بوده است. همچنین از دیدگاه استادان، نقش برنامه­‌های فرهنگی دانشگاه در تربیت دانشجویان کمتر از متوسط بوده است که این اثربخشی به‌ترتیب در تربیت اعتقادی در حد متوسط؛ و در تربیت اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی‌ـ‌هنری کمتر از متوسط بوده است. برنامه‌­ریزی فرهنگی ابزاری برای دستیابی به توسعۀ فرهنگی است که خود مهم‌ترین ابزار دستیابی به توسعۀ پایدار است. لازم است که برنامه‌­های فرهنگی دانشگاه‌­ها مرتبط با نیاز و علایق دانشجویان باشد تا میزان اثربخشی این برنامه‌­ها افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Cultural Programs in University of Qom in Training Students from the Perspective of Students and Professors

نویسندگان [English]

  • Ali Naghi Faghihi 1
  • Susan Bahrami 2
  • Reza Jafari Harandi 1
  • Sohrab Abdi Zarrin 3
1 Associate Professor, Department of Educational Sciences, University of Qom.
2 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, University of Qom (Corresponding Author).
3 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, University of Qom.
چکیده [English]

The purpose of the present study was to evaluate the cultural programs of University of Qom in training students from the perspective of professors and students in the academic year of 2018-19. This study was done by descriptive survey and analytical method. The statistical population consisted of all undergraduate female students and female professors in University of Qom. Subjects were selected from professors and students, that with purposive sampling 152  female professors and 357  female students were selected by random quota sampling. Data collection tool was a researcher-made questionnaire of cultural activities of the university that its validity and reliability were confirmed. Data were analyzed by SPSS  software version 23 using T-test, ANOVA and LSD tests. Students believed that the role of cultural programs in training students was moderate, which was more than average in religious, moral and social training, moderate in political training, and less than average in cultural/artistic training, respectively. Also, from the professors' point of view, the role of university's cultural programs in training students was less than average, which has had a less than average effect on religious, social, political, and cultural/artistic training. Cultural planning is a tool for achieving cultural development and it is the most important tool for achieving sustainable development. It is necessary that the university's cultural programs be linked to the needs and interests of the students in order to increase the effectiveness of these programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural programs
  • University of Qom
  • Training
  • Students
  • Professors
منابع و مآخذ
اعلایی بوسجن، محسن و حسین بشیری گیوی (1396). «نقش توسعه برنامه‌های فرهنگی‌ـ‌اجتماعی دانشگاه پیام نور بر نشاط اجتماعی دانشجویان در سال 1395». مطالعات توسعه اجتماعی ایران، شماره 34: 51-41.
بابایی، محمدباقر و امیر رشیدی و نادی علیزاده (1390). «ارائه الگوی بومی سنجش اثربخشی در سازمان­ها و نهادهای فرهنگی». مجله مدیریت فرهنگی، شماره 12: 67-54.
بهرامی، سوسن (1399). تبیین شاخص‌های فرهنگی در سبک مدیریت اسلامی. ششمین کنفرانس ملی علوم انسانی و مطالعات مدیریت.
بهرامی، سوسن و علی نقی فقیهی و فاطمه علیزاده (1399). «تأثیر اخلاق کار اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی بر بهره­وری اعضای هیئت علمی و کارکنان زن دانشگاه قم». پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، شماره 20: 49-27.
توسلی، الهام و فائزه تقی‌پور (1395). «شناسایی عوامل فرهنگی مؤثر در جهت بهبود فعالیت‌های فرهنگی مدرسه عالی شهید مطهری (دانشگاه شهید مطهری واحد تهران) از دیدگاه دانشجویان». فصلنامه مطالعات علوم اجتماعی، شماره 3: 35-25.
دادوند، حسن (1394). اثربخشی فعالیت‌های فرهنگی از دیدگاه دانشجویان آموزشکده فنی ‌و حرفه­ای امیرکبیر اراک. تهران:  پنجمین کنفرانس ملی و سومین کنفرانس بینالمللی حسابداری و مدیریت با رویکردهای کاربردی و پژوهش نوین.
دلبری، سید مهدی و ولی‌الله رمضانی (1394). «مطالعه عوامل مؤثر بر ایجاد انگیزه و پویایی در فعالیت­های فرهنگی و اجتماعی دانشجویان». مهندسی فرهنگی، شماره 84: 63-42.
ذکایی، محمدسعید و ابوتراب طالبی و علی انتظاری (1396). «مفهوم­سازی سبک ­زندگی فرهنگی». جامعه‌پژوهی فرهنگی، شماره 1: 23-45.
رشیدی، حمیدرضا و سید ابراهیم میرشاه جعفری و مصطفی شریف خلیفه سلطانی (1384). «بررسی روند برنامه‌ریزی فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه­های دولتی اصفهان طی برنامه دوم و سوم توسعه کشور». مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، شماره 1: 220-199.
رنجبران، داود (1394). «بررسی میزان تفاوت توانایی بالقوه و بالفعل تشکل‌های دانشجویی در تأثیرگذاری مهندسی فرهنگی در دانشگاه از نگاه دانشجویان». فرهنگ در دانشگاه اسلامی، شماره 14: 54-37.
سلیمی، محمد و سید رضا صالحی امیری (1393). «الگویی مطلوب از شاخص­های سنجش امور فرهنگی در رسانه ملی». فصلنامه راهبرد اجتماعی‌ـ‌فرهنگی، شماره 14: 86-57.
صافی، احمد (1393). آموزش و پرورش ابتدایی، دوره اول و دوم متوسطه. تهران: انتشارات سمت.
صالح عمران، ابراهیم و حجت صفار حیدری (1393). بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه مازندران نسبت به فعالیت­های فرهنگی و هنری و میزان مشارکت آنها در این فعالیت‌ها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشگاه مازندران. 
عبدی ­زرین، سهراب (1397). دین و سلامت روان (با رویکرد روانشناسی سلامت). قم: انتشارات دانشگاه قم.
عبدی­ زرین، سهراب و علی نقی فقیهی و محمدرضا ضمیری (1397). «نقش دینداری در سلامت روان، هویت‌یابی و امنیت اجتماعی دانشجویان دانشگاه قم». مطالعات ملی، شماره 3: 122-99.
فاضل‌نیا، غریب و مرتضی توکلی و کاظم تاجبخش (1389). «ارزیابی برنامه‌های توسعه فرهنگی در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان رستم». فصلنامه تحقیقات فرهنگی، شماره 3: 177-149.
فرزانه، عبدالحمید و مژگان امیریان‌زاده (1395). «میزان اثربخشی برنامه­های فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی فارس از دیدگاه دانشجویان». فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، شماره 27: 178-163.
فولادیان، مجید و حسن رضایی بحرآباد و محسن سوهانیان حقیقی (1399). «بررسی تحولات هویت جوانان ایرانی (۱۳۹۴- ۱۳۵۳(». فصلنامه علمی مطالعات فرهنگ‌ـ‌ارتباطات، شماره 81: 179ـ147.  
قائدعلی، حمیدرضا و حسین جوان آراسته (1394). «فعالیت فرهنگی به‌مثابه امر به معروف و نهی از منکر». مهندسی فرهنگی، شماره 85: 108-92.
قائدعلی، حمیدرضا و مهدی عاشوری (1393). «مشکلات و کاستی­های اثربخشی فعالیت­های فرهنگی در دانشگاه». پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، شماره 9: 190-169.
کرشی، مسعود و ناهید ده‌پناه و سحر حیدری (1395). بررسی نقش تربیت در ترویج فرهنگ و توسعه سبک زندگی اسلامی ایرانی دانش­آموزان. کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی و علوم رفتاری.
محمدی وفا، محمد و مصطفی باقری (1394). مدیریت و برنامه‌ریزی امور فرهنگی. دومین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روان‌شناسی آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران.
مذبوحی، سعید و حسن ملکی (1391). «الگوی مطلوب فرهنگ دانشجویی در قرآن». فرهنگ در دانشگاه اسلامی، شماره 1: 149-168.
مشکاتی، علیرضا (1387). ارزیابی برنامه‌های مدیریت فرهنگی و فوق‌برنامه دانشگاه فردوسی مشهد با استفاده از الگوی سیپ .(Cipp) پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی (گرایش مدیریت آموزشی)، دانشگاه فردوسی مشهد.
منافی شرف­آباد، کاظم و الهام زمانی (1392). «نقش نظام آموزش­عالی در مهندسی ­فرهنگی جامعه». مهندسی فرهنگی، شماره 77: 102-127.
نیک‌کار، ملیحه و فرزانه فرزین و رکن‌الدین احمدی لاری (1384). «بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه شیراز نسبت به برنامه‌های فرهنگی و هنری و عوامل مؤثر بر شرکت آن‌ها در این‌گونه فعالیت‌ها». مجله علوم اجتماعی و انسانی، شماره 45: 1-14.
هاشم زهی، نوروز و بهروز میرزا و آذر رشتیانی (1390).« عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان به برنامه‌های فرهنگی دانشگاه (مقایسه دانشگاه آزاد اسلامی تهران شرق با دانشگاه دولتی شهید بهشتی)». مطالعات توسعه اجتماعی ایران، شماره 13: 99-111.
Babbie, E. R. (2020). The practice of social research. Cengage learning.
Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2017). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage publications.
De Wit, H. (2002). Internationalization of higher education in the United States of America and Europe: A historical, comparative, and conceptual analysis. Greenwood Publishing Group.
Dublin. Public Communication Center. (2004). Street Survey on Young People: Awareness & Participation in Arts & Culture. Available at: https://b2n.ir/f13619
Klak, T., & Martin, P. (2003). Do university-sponsored international cultural events help students to appreciate “difference”?. International journal of intercultural relations27(4), 445-465. Available at: https://doi.org/10.1016/S0147-1767(03)00033-6
Miles, S., Anderson, A., & Meethan, K. (2002). The changing consumer: markets and meanings. London: New York: Routledge.
Sathish, S., & Rajmohan, A. (2012). ‘Consumer Behaviour and lifestyle Marketing’. International Journal of Marketing, Financial Services & Management Research, 1(10), 152-166.
Schein, E. (2010). Organizational Culture and leadership. USA: Wiley, Joddey Bass.
.Spencer-Oatey, H. (Ed.). (2008). Culturally speaking second edition: Culture, communication and politeness theory. Bloomsbury Publishing.