تحلیل جامعه‌شناختی بازتاب تحولات اجتماعی در آثار نگارگری حسین بهزاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد هنر اسلامی، دانشکدۀ هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول)

2 استادیار گروه هنر اسلامی، دانشکدۀ هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

تأثیرپذیری هنرمند از تحولات اجتماعی موجب تحول در هنر اوست. یکی از دوره‌های تاریخی ـ اجتماعی خاص ایران که هنر و هنرمندان تحت تأثیر آن قرار گرفتند، زمان وقوع جنگ‌های جهانی اول و دوم است. همزمانی قحطی و فقر ناشی از این جنگ‌ها با کودکی و نوجوانی حسین بهزاد، نگارگر معاصر، سبب شد این هنرمند از اوضاع اجتماعی زمان خود به‌شدت متأثر شود. این مقاله با هدف شناخت چگونگی بازتاب وقایع اجتماعی در آثار بهزاد، به شیوۀ توصیفی‌-تحلیلی و با مطالعات کتابخانه‌ای، ضمن تحلیل و تفسیر مضمون و ساختار بصری آثار هنرمند، این پرسش را دارد که تحولات اجتماعی مؤثر بر زندگی بهزاد چگونه در آثار وی بازتاب یافته است؟ در این مقاله سعی شده زندگی و آثار وی در مضمون و ساختار بر مبنای رویکرد بازتاب تحلیل شود. یافته‌ها نشان دادند که وقایع اجتماعی در مضمون و با نوآوری فنّی هنرمند در ساختار بصری آثار، به‌روشنی بازتاب یافته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sociological Analysis of the Reflection of Social Evolutions in the Artworks of Hussein Behzad

نویسندگان [English]

  • zeinab rajabi 1
  • Khashayar Ghazizadeh 2
1 MA student of Islamic Art, art faculty, shahed university, Tehran, Iran (Corresponding Author)
2 Assistant professor of Islamic Art, art faculty, Shahed university, Tehran, Iran
چکیده [English]

The transformation of art in every period of artist’s life is affected by the social evolutions. One of the special historical periods associated with the specific social conditions in Iran that influenced on the art and artists, was the occurrence of the First and Second World War. The coincidence of famine and poverty caused by these wars and the events of the horrible condition of Hussein Behzad’s life, in the childhood and adolescence, made him affected a lot by the social conditions.
This paper, which aims at understanding the reflection of social events in Behzad's artworks, has been performed by descriptive-analytical methods and with library studies. In addition, it analyzes the content and visual structures of the works of the artist, and tries to answer this question: how do the social evolutions and the reflection of them affect the life and the artworks of Hossein Behzad? In this article, his life and artworks on the theme and visual structure that based on the reflection approach have been analyzed. The findings showed that social evolutions were clearly reflected in the theme and with the technical innovation of the artist in the visual structure of the works.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Artistic evolution
  • Reflection
  • Hossein Behzad
  • Persian painting
منابع و مأخذ
استینسون، اوکویرک و کایتون، ویگ بون(1394). مبانی هنر، نظریه و عمل، ترجمۀ محمدرضا یگانه‌دوست، چاپ سوم، تهران: سمت.
اسفندیاری، حسینعلی(1353). «نخستین دیدار با بهزاد»، خاطرات وحید، شمارۀ 35: 47-43.
بهزاد، حسین(1344). «ساعتی با استاد»، هنر و مردم. شمارۀ 34: 44-41.
بیچرانلو، عبدالله(۱۳۹۰)، بازنمایی ایران و اسلام در هالیوود، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
داندیس، دونیس اِ. (1386). مبادی سواد بصری، ترجمۀ مسعود سپهر، چاپ پانزدهم، تهران: سروش.
راودراد، اعظم(1382).  نظریه‌های جامعه‌شناسی هنر و ادبیات تهران: دانشگاه تهران.
رزّاق‌زاده،‌ هادی(1391). پایان نامۀ کارشناسی‌ارشد با عنوان« بررسی آثار و جایگاه استاد حسین بهزاد در نگارگری معاصر ایران»، تهران: دانشگاه تربیت مدرّس.
سفیری،‌ خدیجه(1387). روش تحقیق کیفی، تهران: پیام پویا.
 فلدمن، ادموند بورک(1378). تنوع تجارب تجسمی، ترجمۀ پرویز مرزبان، چاپ اوّل، تهران: سروش.
فلیک، ا. (1392). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ‌ هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
فوران، جان(1380). تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ترجمۀ احمد تدین، تهران: رسا.
کاندینسکی، واسیلی(1384). معنویت در هنر، ترجمۀ اعظم نورالله‌‌‌خانی، چاپ سوم، تهران: اسرار دانش.
کتابی، احمد(1384). قحطی‌های ایران، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
الکساندر، ویکتوریا(1390). جامعه شناسی هنرها، ترجمۀ اعظم راودراد، تهران: فرهنگستان هنر.
گلدمن، لوسین(1382). نقد تکوینی، ترجمۀ محمدتقی غیاثی، تهران: نگاه.
مایل هروی، نجیب(1372). کتاب‌آرایی در تمدن اسلامی، چاپ اوّل، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
میراحمدی، مریم(1366). پژوهشی در تاریخ معاصر ایران، تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
میربها، ابوالفضل(1350). شرح احوال استاد حسین بهزاد، تهران: ادارۀ کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر.
ناصری‌پور، محمد(1383). آفرین بر قلمت ای بهزاد، چاپ دوم، تهران: سروش.
وحیدا، فریدون(1388). جامعه شناسی در ادبیات، تهران: سمت.
ولف، جانت(1367). تولید اجتماعی هنر، ترجمۀ نیره توکلی، تهران: نشر مرکز.