بازنمایی زن در جوک‌های جنسیتی؛ تحلیل گفتمان انتقادی جوک‌های جنسیتی در مورد زنان در شبکه‌های موبایلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی.

2 کارشناسی‌ارشد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

مقاله پیش‌رو  با هدف بررسی چگونگی بازنمایی زنان در جوک‌هایی که در مورد آنها ساخته شده‌اند، انجام شده است. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که جوک‌های جنسیتی برآمده از چه گفتمانی بوده و نحوه بازنمایی زنان در آنها تا چه اندازه نتیجه چنین گفتمانی است. به دلیل برخورداری موضوع از وجوه کیفی بالا، از روش تحلیل گفتمان استفاده شده است. به این منظور با استفاده از الگوی سه بعدی نورمن فرکلاف، تعداد بیست مورد از میان بیش از یک‌صد مورد جوک جنسیتی انتخاب و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که جوک‌های جنسیتی، بازنمایی منفی و فرودست از زنان و دختران در مقابل مردان و حتی پسران داشته‏اند. در این جوک‌ها بازنمایی دختران متفاوت از زنان صورت گرفته است. بازنمایی زنان تحت تأثیر باورهای کلیشه‌ای، سنتی، مردسالارانه و تاحدودی کلیشه‌های رسانه‌ای صورت گرفته است؛ اما بازنمایی دختران به صورت عمده تحت تأثیر کلیشه‌های رسانه‌ای بوده است. همچنین نتایج نشان داد که جوک‌های جنسیتی از درون گفتمان مردسالاری برآمده و در نهایت به تأیید و تقویت این گفتمان منجر می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Representation of Women in Gender Jokes Critical Discourse Analysis of Gender Jokes about Women

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mehdi Forghani 1
  • Seyed Easa Abdi 2
1 Associate Professor in Communication Sciences, Allameh Tabatabai Uni(Corresponding author).
2 MA, Allameh Tabatabai Uni.
چکیده [English]

This article is based on academic research entitled "The Representation of Women in Gender Jokes" which aims to examine the representation of women in jokes. In this study, due to the subject's qualitative aspects, discourse analysis has been used. For this purpose, twenty gender jokes were selected out of more than a hundred cases and analyzed using the three-dimensional model of Norman Fairclough.    The results showed that representation of women and girls in gender jokes is negative and ignoble compared to men and even boys. In these jokes, the representations of women are different to girls. Representation of women is affected by the stereotypes, traditional and patriarchal beliefs and partially media stereotypes. On the other hand, the representation of girls was largely influenced by media stereotypes. Also, the results reveal that the gender jokes have emerged from the patriarchy discourse and at the end lead to confirmation and reinforcement of this discourse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Representation
  • Gender
  • Gender jokes
  • Discourse
  • Discourse Analysis

منابع و مآخذ

 

 

استریناتی، دومینیک(1380). مقدمه‌ای بر نظریه‌های فرهنگ عامه،ترجمه ثریا پاک نظر. تهران: گام نو.

 باتلر، جودیت(1386). آشفتگی جنسیتی، ترجمه امین قضایی. تهران: نشر مجله شعر.

 بارکر، کریس(1387). مطالعات فرهنگی(نظریه و عملکرد)، ترجمه مهدی فرجی و نفیسه حمیدی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

بوردیو، پیر(1390). دربارة تلویزیون و سلطه ژورنالیسم، ترجمه ناصر فکوهی. تهران: فرهنگ جاوید.

پاک‌نیا، محبوبه و مردیها، مرتضی(1390). سیطره جنس، تهران: نشرنی.

دان، رابرت جی(1385). نقد اجتماعی پست مدرنیته، ترجمه صالح نجفی، تهران: پردیس دانش.

 ریتزر، جرج(1392). نظریه جامعه‌شناختی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن، ترجمه خلیل میرزایی و علی بقایی سرابی. تهران: جامعه‏شناسان.

 سردار، ضیاءالدین و بورین ون لون(1388). فرهنگ‌شناسی، ترجمه زهره هدایتی، تهران: پردیس دانش.

 فرانکفورد، چاوا و نچمیاس، دیوید(1381). روش‌های پژوهش در علوم اجتماعی، ترجمه فاضل لاریجانی و رضا فاضلی، تهران: سروش.

 فرکلاف، نورمن(1379). تحلیل انتقادی گفتمان،گروه مترجمان. تهران : مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.

قجری، حسینعلی و نظری، جواد(1392). کاربرد تحلیل گفتمان در تحقیقات اجتماعی،تهران: جامعه شناسان.

کولومبرگ، سوزان(1378). رشد جنسیت، ترجمه مهرناز شهرآرای. تهران: ققنوس.

 معینی فر، حشمت السادات(1388). «بازنمایی کلیشه‌های جنسیتی در رسانه»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، سال دوم، شماره 7.

میشل، آندره(1376). پیکار با تبعیض جنسی، ترجمه محمدجعفر پوینده، تهران: نقش نگاه.

 مهدی‌زاده، سیدمحمد(1389). نظریه‌های رسانه، اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی. تهران: همشهری.

مهدی‌زاده، سیدمحمد(1387). رسانه‌ها و بازنمایی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها.

 وکیلی، شروین(1385). جامعه‌شناسی جوک و خنده، تهران: اندیشه سرا ـ کانون خورشید.

ون زونن، لیزبت(1383). رویکردهای فمینیستی به رسانه‌ها، ترجمه محمدرضا حسن‌زاده و حسن رئیس‌زاده، فصلنامه رسانه، سال پانزدهم، شماره1.

وود، جولیا(1383). ویژگی‌های ساختاری زبان و جایگاه زنان در جامعه، ترجمه ابراهیم احراری، فصلنامه پژوهش و سنجش، سال یازدهم، شماره 38.

 یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز(1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی. تهران: نشرنی.

 

Gamble, s (2001), postfeminism, in s, Gamble (ed) The Ruotledge companion to feminism and postfeminism, Ruotledge publications.

 Johnstone,  Barbara(2008), Discourse Analysis,  London: Blackwell Publishing.

 Laughey, D(2007) Key thems in Media Theory, McGraw Hill Poblications.

 Mills, Sara (1997), Discourse, London and New York: Routledge.

Van Dijk,  Teun A(2001), “Multidisciplinary CDA: a plea for diversity”. In Method of Critical Discourse Analysis by Wodak, Ruth; Meyer, Misheal, London: Sage.

 Walter, N(1999), The New Feminism, London: Virago.