مقاله پژوهشی
علیاشرف نظری
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، صفحه 7-33
چکیده
در فضای کنونی متأثر از گسترش نقش فزایندة رسانه‌ها و ابزارهای ارتباطی، تصور قالبی به‌عنوان یک مسئله قدیمی ابعاد جدیدی یافته و چالشهای جدیدی را در حوزههای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی موجب شده است. در این مقاله تلاش خواهد شد تصور قالبی و نقش رسانه‌ها در روابط بین گروههای هویتی مورد بررسی و سنجش (رویکردی پیمایشی) قرار گیرد. جامعة ...
بیشتر
در فضای کنونی متأثر از گسترش نقش فزایندة رسانه‌ها و ابزارهای ارتباطی، تصور قالبی به‌عنوان یک مسئله قدیمی ابعاد جدیدی یافته و چالشهای جدیدی را در حوزههای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی موجب شده است. در این مقاله تلاش خواهد شد تصور قالبی و نقش رسانه‌ها در روابط بین گروههای هویتی مورد بررسی و سنجش (رویکردی پیمایشی) قرار گیرد. جامعة آماری این نوشتار شامل کلیة دانشجویان دانشگاه تهران در سال تحصیلی 1390 تا 1391 می‌باشد. بر اساس یافته‌ها، شبکه‌های ماهوارهای، از بیشترین فراوانی در مقایسه با دیگر وسایل ارتباطی در خصوص ترویج ذهنیتی خاص نسبت به اقوام برخوردار است. تلویزیون داخلی، تلفن همراه و اینترنت نیز از سهم زیادی در این زمینه برخوردارند. در این میان، رادیو از فراوانی اندکی برخوردار است. بنابراین، با افزایش استفاده از رسانه‌های خارجی، میزان تصور قالبی افزایش خواهد یافت.
مقاله پژوهشی
حمید عبداللهیان؛ آیدا حسینی‌فر
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، صفحه 35-60
چکیده
این مقاله به مطالعة روش‌های متنی شدة بازنمایی ایدئولوژی در کتاب‌های آموزشی زبان انگلیسی اینترچنج پرداخته و برای یافتن پاسخی برای این پرسش‌ها که کتاب‌های زبان انگلیسی اینترچنج، به‌مثابه صور نمادین، به معنایی که تامپسون به‌کار می‌برد، چگونه معنای ایدئولوژیک خود را به نوآموزان زبان انگلیسی انتقال می‌دهند؟ و اینکه ...
بیشتر
این مقاله به مطالعة روش‌های متنی شدة بازنمایی ایدئولوژی در کتاب‌های آموزشی زبان انگلیسی اینترچنج پرداخته و برای یافتن پاسخی برای این پرسش‌ها که کتاب‌های زبان انگلیسی اینترچنج، به‌مثابه صور نمادین، به معنایی که تامپسون به‌کار می‌برد، چگونه معنای ایدئولوژیک خود را به نوآموزان زبان انگلیسی انتقال می‌دهند؟ و اینکه چگونه در این کتاب‌ها ایدئولوژی و سبک زندگی آمریکایی به شکلی طبیعی و همگانی نشان داده می‌شود؟ ابتدا هر چهار کتاب زرد، قرمز، آبی و سبز اینترچنج مطالعه شد تا مؤلفه‌هایی که به‌وسیلة آنها سبک زندگی بازنمایی شده استخراج شود. سپس الگوی بازنمایی سبک زندگی آمریکایی در این کتاب‌ها کشف و مشخص شد که این الگوها راهبردهای اصلی این کتاب، جهت انتقال دیدگاه‌ها و عقاید آمریکایی هستند. برای پیگیری ادعاهای مقاله، روش‌شناسی مقاله طوری طراحی شد که ابتدا چهار بحث گروهی متمرکز انجام شود تا نحوة برخورد مخاطبان با این کتاب‌ها مطالعه و واکاوی شود. با تحلیل اظهارنظر زبان آموزان، یافته‌هایی به‌دست آمد مبنی بر اینکه اگرچه سبک زندگی و فرهنگ بازنمایی‌شده در این کتاب‌ها بیشتر آمریکایی است، اما این خود مخاطبان هستند که به‌هنگام برخورد با آنچه در این کتاب‌ها مطرح می‌شود و اینکه باید از چه سبک آداب و رسوم و عادت‌های اجتماعی پیروی شود، دست به انتخاب می‌زنند. یافته‌های این نوشتار همچنین نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، زبان‌آموزان حتی در انتخاب خود به‌گونه‌ای دست به یک بریکولاژ فرهنگی می‌زنند.
مقاله پژوهشی
محمود شهابی؛ قدسی بیات
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، صفحه 61-86
چکیده
مقالة حاضر علل حضور کاربران جوان تهرانی در شبکه‌های اجتماعی مجازی را مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه مبتنی بر چارچوب نظری استفاده و رضامندی و با انجام مصاحبه‌های عمقی بدون ساختار، انگیزه‌ها و اهداف عضویت جوانان در این شبکه‌ها را با وجود ممنوعیت قانونی دسترسی به برخی از آنها شناسایی نموده است. یافته‌ها حاکی از آن است ...
بیشتر
مقالة حاضر علل حضور کاربران جوان تهرانی در شبکه‌های اجتماعی مجازی را مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه مبتنی بر چارچوب نظری استفاده و رضامندی و با انجام مصاحبه‌های عمقی بدون ساختار، انگیزه‌ها و اهداف عضویت جوانان در این شبکه‌ها را با وجود ممنوعیت قانونی دسترسی به برخی از آنها شناسایی نموده است. یافته‌ها حاکی از آن است که اکثر کاربران به‌منظور تسهیل روابط فعلی، احیای ارتباطات قدیمی، ایجاد و حفظ ارتباطات دوستانه بدان روی آوردهاند و فضای شبکه‌های اجتماعی مجازی را سیاسی نمیدانند. هرچند در کنار دیگر عوامل، برخی پیامدها و دلالتهای سیاسی در فرایند کنشگری شبکهای آنان قابل درک است که مقاله در بخش نهایی به تبیین و تشریح آنها پرداخته است.
مقاله پژوهشی
جلال درخشه؛ کسری صادقی‌زاده
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، صفحه 87-116
چکیده
طرح تجزیه و دولت‌سازی یکی از مواردی است که دولت‌های استعماری نظیر بریتانیا برای استمرار حاکمیت و حفظ منافع خود در مناطق مختلف جهان به اجرا گذاشته‌اند. تأسیس رژیم اسرائیل در سال 1948 در همین راستا و با هدف دفاع از منافع غرب در برابر جهان اسلام، صورت پذیرفت. اما از آنجایی‌که هستة اصلی کسانی که خود را شهروند اسرائیل می‌دانند ...
بیشتر
طرح تجزیه و دولت‌سازی یکی از مواردی است که دولت‌های استعماری نظیر بریتانیا برای استمرار حاکمیت و حفظ منافع خود در مناطق مختلف جهان به اجرا گذاشته‌اند. تأسیس رژیم اسرائیل در سال 1948 در همین راستا و با هدف دفاع از منافع غرب در برابر جهان اسلام، صورت پذیرفت. اما از آنجایی‌که هستة اصلی کسانی که خود را شهروند اسرائیل می‌دانند عموماً چندپاره است و خارج از مرزهای فلسطین اشغالی به این سرزمین مهاجرت کردهاند، این رژیم نتوانسته است پروژة ملتسازی را در سرزمینهای اشغالی با موفقیت به پایان برساند و با آسیب‌های ساختاری متنوعی نظیر شکافهای قومی، نژادی و مذهبی، منازعههای هویتی میان دینداران و سکولارها، مسئلة اقلیت عرب فلسطینی مسلمان در درون اراضی اشغالی 1948، رشد مهاجرت معکوس و برهم خوردن توازن جمعیتی در سالهای آتی و همچنین ظهور اندیشههای ساختارشکنانه نظیر پستصهیونیسم روبرو است. نویسندگان در این مقاله میکوشند چالشهای مزبور را مورد بررسی و کندوکاو قرار دهند.
مقاله پژوهشی
مجتبی عباسی‌قادی؛ زینب میرعلی سیدخوندی
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، صفحه 117-141
چکیده
مقالة حاضر درصدد توصیف و تبیین سواد رسانه‌ای مخاطبان رسانه‌های نوشتاری در شهر تهران است. از این منظر، از نظریة جیمز پاتر به‌منظور توصیف و از نظریه‌های استفاده و خشنودی و نیز کاشت برای تبیین موضوع استفاده شده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسش‌نامه بر روی600 نفر از مخاطبان در شهر تهران که از طریق نمونه‌گیری ...
بیشتر
مقالة حاضر درصدد توصیف و تبیین سواد رسانه‌ای مخاطبان رسانه‌های نوشتاری در شهر تهران است. از این منظر، از نظریة جیمز پاتر به‌منظور توصیف و از نظریه‌های استفاده و خشنودی و نیز کاشت برای تبیین موضوع استفاده شده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسش‌نامه بر روی600 نفر از مخاطبان در شهر تهران که از طریق نمونه‌گیری خوشهایی چند مرحلهایی انتخاب شدند؛ دادهها جمعآوری شد. جهت احتساب اعتبار شاخصها از اعتبار محتوایی صوری و نیز اعتبار سازهای و جهت احتساب روایی شاخصها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که متغیرهای مدت، میزان، نوع استفاده از رسانه‌ها، واقعی تلقی کردن محتوای رسانه، انگیزه و هدف مخاطبان و میزان تحصیلات رابطة معناداری با سواد رسانه‌ای دارند.
مقاله پژوهشی
طاهر روشندل‌اربطانی؛ احمد کوهی
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، صفحه 143-168
چکیده
ورود رسانه‌های جدید رقم‌زنندة عصر جدید هم‌گرایی رسانه‌ها می‌باشد. بر اساس نظریة فرهنگ هم‌گرایی، رسانه‌های جدید رسانه‌های مشارکتی هستند و مخاطبان، تولیدگران و مشارکت‌جویان در چرخة محتوا می‌باشند. این تحول به‌نظر می‌رسد موجب تغییر فرهنگ مصرف رسانه‌ای شده است. نحوة جدید استفاده از تلویزیون در فرهنگ ...
بیشتر
ورود رسانه‌های جدید رقم‌زنندة عصر جدید هم‌گرایی رسانه‌ها می‌باشد. بر اساس نظریة فرهنگ هم‌گرایی، رسانه‌های جدید رسانه‌های مشارکتی هستند و مخاطبان، تولیدگران و مشارکت‌جویان در چرخة محتوا می‌باشند. این تحول به‌نظر می‌رسد موجب تغییر فرهنگ مصرف رسانه‌ای شده است. نحوة جدید استفاده از تلویزیون در فرهنگ جدید رسانه، موجب پدیدآمدن مخاطب جدید با خصوصیات چندقالبی، مشارکتجو و فعال شده است. مقالة حاضر به دنبال بررسی تأثیر اینترنت بر تلویزیون در عصر هم‌گرایی به‌واسطة تبیین رابطة تولید محتوای اینترنتی با نحوة جدید استفاده از تلویزیون می‌باشد و با استفاده از پیمایش نشان می‌دهد: ۶۵ درصد از شهروندان، تولیدگر محتوای اینترنتی هستند و مخاطبان بهنحوی جدید به تماشای تلویزیون میپردازند. همچنین بر اساس آزمون فرضیهها، تولید محتوای اینترنتی با چندقالبی بودن، مشارکتجویی و فعالبودن در برابر تلویزیون رابطة مستقیم دارد که بیانگر فرهنگ واحد هم‌گرایی در رسانه‌ها می‌باشد. اینترنت بر تلویزیون تأثیر گذاشته است ولی نه بر کاهش محبوبیت آن؛ بلکه موجب تعامل هرچه بیشتر رسانه‌های سنتی و نوین شده است.
مقاله پژوهشی
طاهر روشندل‌اربطانی؛ احمد کوهی
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، صفحه 169-191
چکیده
گوناگونی فرهنگی روندی گریزناپذیر در جهان کنونی است که به‌واسطة جهانی‌شدن و فراگیر شدن ارتباطات شتابی دوچندان گرفته است. در این نوشتار به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که اگر در جهان امروز در هیچ جامعه‌ای و از جمله در ایران امکان تحقق یگانگی فرهنگی یا ایجاد نوعی فرهنگ یکدست و یکپارچه وجود ندارد، چگونه می‌توان سیاستی فرهنگی ...
بیشتر
گوناگونی فرهنگی روندی گریزناپذیر در جهان کنونی است که به‌واسطة جهانی‌شدن و فراگیر شدن ارتباطات شتابی دوچندان گرفته است. در این نوشتار به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که اگر در جهان امروز در هیچ جامعه‌ای و از جمله در ایران امکان تحقق یگانگی فرهنگی یا ایجاد نوعی فرهنگ یکدست و یکپارچه وجود ندارد، چگونه می‌توان سیاستی فرهنگی شالودهریزی کرد که به وحدت ملی بینجامد؟ ضمن انتقاد از انواع گفتمانهای یگانهباور که سودای شالودهریزی جامعه و فرهنگی یگانه و یکدست در سر دارند، در دفاع از گوناگونی فرهنگی و چندگانگی هویتی استدلال می‌شود و با تکیه بر همان استدلالها و با عنایت به شرایط خاص تاریخی و فرهنگی ایران، در پیش گرفتن سیاستی فرهنگی که توانایی جذب آحاد مختلف جامعة ایران را داشته باشد پیشنهاد می‌شود.
