احمد پاکتچی
دوره 9، شماره 3 ، آبان 1387، ، صفحه 89-119
چکیده
جریان‌های معناشناسی معاصر را می‌توان به دورة متقدم و دورة متأخر تقسیم کرد. در دورة متقدم که جریان‌های معناشناسی، خصوصاً در اروپای غربی، متأثر از دیدگاه‌های سوسور است، مکاتب معرفی‌شده عمدتاً در تکمیل دیدگاه‌های او حرکت کرده‌اند. در حوزة اروپای مرکزی، جریان‌های برخاسته از فرانسه و دانمارک و حوزة آلمانی‌زبان و ...
بیشتر
جریان‌های معناشناسی معاصر را می‌توان به دورة متقدم و دورة متأخر تقسیم کرد. در دورة متقدم که جریان‌های معناشناسی، خصوصاً در اروپای غربی، متأثر از دیدگاه‌های سوسور است، مکاتب معرفی‌شده عمدتاً در تکمیل دیدگاه‌های او حرکت کرده‌اند. در حوزة اروپای مرکزی، جریان‌های برخاسته از فرانسه و دانمارک و حوزة آلمانی‌زبان و کشورهایی که تحت عنوان کشورهای اروپای شرقی شناخته میشوند، به همراه اشاره به حرکتهای مختصری که در روسیه انجام شده بود، مورد توجه قرار گرفتهاند. جریان‌های حوزة آلمانی‌زبان و کشورهای اروپای شرقی کمتر شناخته شدهاند، زیرا انگلیسیزبانان یا فرانسهزبانان از جریان‌های مهم معناشناسی حوزة آلمانی‌زبان و روسیه شناخت ندارند. جریان‌های معناشناسی دورة متقدم در مناطق اروپای غربی، اروپای مرکزی و دست آخر با بررسی جریان‌های آنگلوساکسون معرفی شدهاند و همین تقسیمبندی و نحوة بحث در معرفی جریان‌های متأخر رعایت شده است.
فاطمه کاسی؛ یحیی طالبیان؛ رحیمه سیاهی‌پور
دوره 15، شماره 25 ، خرداد 1393، ، صفحه 89-114
چکیده
ساخت‌گرایی یکی از شیوه‌های نقد ادبی است که به بررسی ساختار‌های اجتماعی در آثار ادبی میپردازد. ایدئولوژی، از مهم‌ترین مباحث مورد توجه منتقدان ساخت‌گرا و ازجمله مباحث مهم داستان‌نویسی عصر صادق چوبک است. چوبک در داستان‌های خود به انحاء و روش‌های مختلف، ایدئولوژی‌های گوناگون حاکم در جامعة وقت، ازجمله ایدئولوژی اجتماعی(مرد‌سالاری، ...
بیشتر
ساخت‌گرایی یکی از شیوه‌های نقد ادبی است که به بررسی ساختار‌های اجتماعی در آثار ادبی میپردازد. ایدئولوژی، از مهم‌ترین مباحث مورد توجه منتقدان ساخت‌گرا و ازجمله مباحث مهم داستان‌نویسی عصر صادق چوبک است. چوبک در داستان‌های خود به انحاء و روش‌های مختلف، ایدئولوژی‌های گوناگون حاکم در جامعة وقت، ازجمله ایدئولوژی اجتماعی(مرد‌سالاری، طبقاتی و... )، سیاسی و مذهبی را به چالش می‌کشاند. در این مقاله، ایدئولوژی و بازتاب آن در همة داستان‌های چوبک با رویکرد جامعهشناسی ساخت‌گرا، از دیدگاه دو منتقد معروف مارکسیست، لوسین گلدمن و جورج لوکاچ مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش تحلیل و تفسیر، به تبیین یکی از مباحث مهم و اصلی مدنظر منتقدان ساخت‌گرا، تحت عنوان «ایدئولوژی» و جستجوی آن در داستان‌های چوبک از سه جنبة سیاسی، اجتماعی و مذهبی پرداخته شده است. نقد روحیة استعمارستیزی روشنفکران، ارائة تصویر برجسته از فشار سیاسی، ابراز تنفر از بی‌ثباتی وضعیت حاکم، اعتراض به فقدان آزادی بیان و... بازتاب ایدئولوژی سیاسی حاکم در جامعة عصر چوبک است. در بُعد اجتماعی، چوبک پایه و اساس تمام عقب‌ماندگی و رکود جامعة عصر خود را سوای بی‌لیاقتی حاکمان و حضور استعمار در ایران، غلبة فقر در جامعه در زوایای مختلف ازجمله: مالی، فرهنگی و اجتماعی ناشی از برداشت‌های غلط از ایدئولوژی حاکم می‌داند. بازتاب ایدئولوژی مذهبی، تقریباً در تمامی داستان‌های چوبک به چشم می‌خورد. وی در داستان‌های خود به تشریح اثر منفی باورهای عامیانه و خرافی در ضعف فرهنگی جامعة خود میپردازد.
حامد بخشی؛ فاطمه‌السادات ایازی
دوره 16، شماره 30 ، شهریور 1394، ، صفحه 89-108
چکیده
مسئله اصلی مقاله حاضر میزان و نوع بازنمایی دین در فیلم‌نامه‌های سینمایی ارسالی به اولین جشنواره فیلم دینی رویش است. برای این منظور، با توجه به تعاریف مختلفی که از دین صورت گرفته بود، تعریف برون‌دینی لئوبا با قدری تغییر استفاده شد. بر اساس این تعریف، دین مجموعه‌ای شامل چهار بعد نظری ـ اعتقادی، درون فردی، رفتاری و نهادی در نظر گرفته ...
بیشتر
مسئله اصلی مقاله حاضر میزان و نوع بازنمایی دین در فیلم‌نامه‌های سینمایی ارسالی به اولین جشنواره فیلم دینی رویش است. برای این منظور، با توجه به تعاریف مختلفی که از دین صورت گرفته بود، تعریف برون‌دینی لئوبا با قدری تغییر استفاده شد. بر اساس این تعریف، دین مجموعه‌ای شامل چهار بعد نظری ـ اعتقادی، درون فردی، رفتاری و نهادی در نظر گرفته شده است. روش اجرای تحقیق اسنادی بوده و با تکنیک تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه آماری تحقیق تمام فیلم‌نامه‌های ارسالی به جشنواره بوده که از این میان 158فیلمنامه به شیوه نمونه‌گیری تصادفی نظاممند انتخاب شدهاند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند بعد درون فردی دین کمترین تجلّی را در فیلم‌نامه‌های ارسالی به جشنواره داشته و ابعاد تجسمیافته از دین همچون تجلیات مادی و رفتاری دین بیشترین ظهور را داشته است. درنتیجه، به نظر میرسد آنچه با عنوان فیلم‌نامه‌های دینی ارسال شده است بهطور عمده شامل عناصر از پیش ساختهشده دینی ـ همچون هنجارها و ابنیه دینی ـ بوده است تا تجربه دینی یا ارزش‌های اخلاقی.
لیدا بلیلان اصل؛ زهرا کفاشیان؛ مولود اقبالی؛ میرداود هاشمی
چکیده
در دوران حکومت قاجار ارتباطات هر چه بیشتر شاهان قاجاری با اروپا تأثیری عمیق در حوزه هنر ایرانی داشته است. ارسال هنرمندان ایرانی به اروپا و ورود عناصر فرهنگی مانند کارت‌پستال، تمبر و در نهایت اختراع دوربین عکاسی و ورود این فناوری به کشور، همگی باعث تغییری عمیق بر نگرش هنرمندان ایرانی به‌خصوص نقاشان داشته است. این پژوهش در راستای پاسخگویی ...
بیشتر
در دوران حکومت قاجار ارتباطات هر چه بیشتر شاهان قاجاری با اروپا تأثیری عمیق در حوزه هنر ایرانی داشته است. ارسال هنرمندان ایرانی به اروپا و ورود عناصر فرهنگی مانند کارت‌پستال، تمبر و در نهایت اختراع دوربین عکاسی و ورود این فناوری به کشور، همگی باعث تغییری عمیق بر نگرش هنرمندان ایرانی به‌خصوص نقاشان داشته است. این پژوهش در راستای پاسخگویی به این سؤال اساسی که «عناصر نامبرده چه تأثیری بر هنر دیوارنگاری در دوره قاجار داشته‌اند؟» انجام یافته است؛ این مقاله به روش تطبیقی ـ تاریخی در قالب مطالعات میدانی با حضور در محل و ثبت تصویری نگارهها و همچنین توصیف و تشریح آنها در کنار مطالعات کتابخانه‌ای به انجام رسیده است. نتیجه بررسیها نشان داد: که در اکثر موضوعات دیوارنگاری، ویژگی‌های هنر غرب مشاهده می‌شود که از آن جمله؛ به نحوه ژست گرفتن افراد در مقابل دوربین عکاسی، نوع پوشش زنان و نقاشی هنرمندان از روی تصاویر می‌توان اشاره کرد و از دلایل این تأثیر می‌توان به ورود دوربین عکاسی، کارتپستالها و تمبرها به کشور و کاربرد آن اشاره کرد.
سیده راضیه یاسینی
چکیده
این مقاله به واکاوی تطور سیاست‌های گفتمانی در دورۀ پهلوی‌ها و نوع تأثیرگذاری آنها بر پوشاک زنان ایران میپردازد و با رویکردی جامعهشناختی ویژگی‌های ظاهری و دلالت‌های معنایی پوشاک زنان تحت تأثیر عوامل فرهنگی ـ اجتماعی، پیامدهای کردارهای گفتمانی متفاوت دورۀ پهلوی اول و دوم بر پوشاک زنان را مطالعه می‌کند. ضرورت این‌چنین ...
بیشتر
این مقاله به واکاوی تطور سیاست‌های گفتمانی در دورۀ پهلوی‌ها و نوع تأثیرگذاری آنها بر پوشاک زنان ایران میپردازد و با رویکردی جامعهشناختی ویژگی‌های ظاهری و دلالت‌های معنایی پوشاک زنان تحت تأثیر عوامل فرهنگی ـ اجتماعی، پیامدهای کردارهای گفتمانی متفاوت دورۀ پهلوی اول و دوم بر پوشاک زنان را مطالعه می‌کند. ضرورت این‌چنین مطالعاتی، ناظر بر اهمیت بازشناسی تبعات سیاست‌های آمرانه و اشاعه‌گرایانه در عرصه‌های فرهنگی است. رویکرد مطالعه، کیفی و توصیفی ـ تحلیلی است و از تحلیل گفتمان انتقادی برای تحلیل کردارهای گفتمان غالب در دوره‌های پهلوی اول و دوم استفاده شده است. هدف از این مطالعه، پاسخ به این سؤال است که دو رویکرد متفاوت در دورۀ پهلوی اول (آمرانه) و در دورۀ پهلوی دوم (اشاعه‌گرایانه) با پدیدۀ کشف حجاب، به چه نتایجی منجر شده است؟ نتایج نشان می‌دهد کردارهای متفاوت در گفتمان پهلوی در دو دوره، به‌رغم برخورداری از گفتمان واحد، پیامدهای مختلفی داشت و به‌دلیل تمرکز کردارهای گفتمانی در دورۀ پهلوی دوم بر اقتضائات اجتماعی و فرهنگی روز، نسبت به کردارهای گفتمانی پهلوی اول، بیشتر به اهداف خود نزدیک شد. همچنین درنتیجۀ هژمونیک شدن گفتمان پهلوی‌ها، نوعی «همگن‌سازی» نسبی پوشش زنان در ایران رخ داد که نتیجۀ یکی از کردارهای این گفتمان در دورۀ اول پهلوی‌ها بود.
حسن مجیدی؛ مهناز اعتضادی‌فر
دوره 14، شماره 22 ، شهریور 1392، ، صفحه 91-117
چکیده
در این مقاله با بهرهگیری از نظریة شرق‌شناسی ادوارد سعید و غیریت‌سازی نظریة گفتمان، به رویارویی ادبای مسیحی عرب با فرهنگ اسلامی پرداخته و نشان داده شده است که نقش مسیحیان عرب در اسلام‌ستیزی و گسترش نفوذ فرهنگی غرب به دنیای عرب به‌خصوص مدیترانة عربی از جمله کشورهای مصر، سوریه و تونس قابل توجه و بسیار گسترده بوده است و بر ...
بیشتر
در این مقاله با بهرهگیری از نظریة شرق‌شناسی ادوارد سعید و غیریت‌سازی نظریة گفتمان، به رویارویی ادبای مسیحی عرب با فرهنگ اسلامی پرداخته و نشان داده شده است که نقش مسیحیان عرب در اسلام‌ستیزی و گسترش نفوذ فرهنگی غرب به دنیای عرب به‌خصوص مدیترانة عربی از جمله کشورهای مصر، سوریه و تونس قابل توجه و بسیار گسترده بوده است و بر غیریت‌سازی از فرهنگ اسلامی تأکید داشته‌اند. مهم‌ترین مصادیق برساختن هویت «غیر» از فرهنگ اصیل اسلامی عربی در استهزای فرهنگ و احکام اسلامی، قبحشکنی از معاصی و خطوط قرمز اسلام همچون روابط نامشروع و خودکشی و ترویج برخی آموزه‌های مسیحی مانند: اعتراف به گناه یا معرفی مسیحیت به‌عنوان دین آرامش و مدارا، بیدین کردن خط و زبان عربی، بازنمایی اسلام بهمنزلة دینی عقبمانده و مترادف با جهل و بیسوادی، تاریخسازی و القای آغاز دوران رونق و ترقی با ورود فرهنگ غرب به جهان عرب و نیز تصویرسازی از غرب و مهاجمان متجاوز به‌مثابه پیامآوران تمدن و پیشرفت، برخی از راهبردهای ادیبان مسیحی عرب در تاریخ معاصر در قالب داستانها و اشعار بهشمار می‌رود.
مسعود کوثری؛ معصوم آقازاده؛ سیدمحمدعلی سیدحسینی
چکیده
امروزه بازی‌های رایانه‌ای، به یکی از پرطرفدارترین تفریحات مردم در دنیا تبدیل شدهاند؛ تفریحی که انسان‌های بیشماری را ساعت‌ها فارغ از دنیای واقعی مجذوب خود می‌کند و آرزوهای دست‌نیافتنی هر یک از آنها را در دنیای مجازی تبدیل به واقعیت می‌کند. این نوع گذران اوقات فراغت، با در نظر گرفتن پیامدهای آن، قابل تأمل است. همین امر توجه ...
بیشتر
امروزه بازی‌های رایانه‌ای، به یکی از پرطرفدارترین تفریحات مردم در دنیا تبدیل شدهاند؛ تفریحی که انسان‌های بیشماری را ساعت‌ها فارغ از دنیای واقعی مجذوب خود می‌کند و آرزوهای دست‌نیافتنی هر یک از آنها را در دنیای مجازی تبدیل به واقعیت می‌کند. این نوع گذران اوقات فراغت، با در نظر گرفتن پیامدهای آن، قابل تأمل است. همین امر توجه پژوهشگران این حوزه را به میزان مصرف بازیها به‌ویژه در میان گروههای سنی کودکان و نوجوانان و نگرش آنان نسبت به بازی‌های رایانه‌ای برانگیخته است که مقاله حاضر نیز به بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداخته است. این مطالعه در بین افراد 7 تا 40 سال کشور با استفاده از روش نمونه‌گیری چندمرحلهای انجام شده است. یافتهها، حاکی از آشنایی 6/79 درصد افراد با بازی‌های رایانه‌ای و ویدئویی و انجام این بازیها توسط 4/54 درصد آنها است. از بین ژانرهای مختلف، بازی‌های ورزشی، اکشن و جنگی از بازی‌های مورد علاقه بازیکنان بوده است. در مجموع نگرش 4/13 درصد از کل بازیکنان نمونه نسبت به بازیها مثبت، 8/68 درصد بینابین و 8/17 درصد نگرش منفیای نسبت به بازی‌های رایانه‌ای داشتند.
سمیه تاجیک اسماعیلی؛ مهدی آقایی
چکیده
پژوهش پیش‌رو با هدف مقایسه روابط صمیمانه در کاربران وابسته و غیروابسته به اینترنت در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران در سال 1397 طراحی و اجرا شده است. روش پژوهش توصیفی است و با تکنیک پیمایش و ابزار اندازهگیری پرسشنامه انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد میزان و نوع روابط صمیمانه در کاربران وابسته و غیروابسته به ...
بیشتر
پژوهش پیش‌رو با هدف مقایسه روابط صمیمانه در کاربران وابسته و غیروابسته به اینترنت در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران در سال 1397 طراحی و اجرا شده است. روش پژوهش توصیفی است و با تکنیک پیمایش و ابزار اندازهگیری پرسشنامه انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد میزان و نوع روابط صمیمانه در کاربران وابسته و غیروابسته به اینترنت، تفاوت دارد. از میان ابعاد «روابط صمیمانه»، بعد «سطح نزدیکی به دیگری» در کاربران وابسته به اینترنت با کاربران غیروابسته تفاوت دارد. همچنین یافتهها تفاوت معناداری بین «بعد اشتراکگذاری ارزش‌ها» و «فعالیت مشترک» در کاربران وابسته و غیروابسته به اینترنت نشان داد. بدین معنی که روابط صمیمانه در میان کاربران وابسته به اینترنت در ابعاد ذکرشده، ضعیفتراز کاربران غیروابسته است. امّا روابط صمیمانه در دو «بعد شناخت از یکدیگر» و «بعد روابط عاطفی» درمیان کاربران وابسته به اینترنت و کاربران غیروابسته تفاوتی ندارد.
جهاندار امیری؛ ابراهیم فتحی؛ احمد علی احمدپور
چکیده
خبر ماده اصلی ارتباطات جمعی، از نیازهای اصلی مخاطبان و در صدر تولیدات رسانه‌ها قرار دارد. این پژوهش با تشکیک در اصل عدم‌تغییر گرایش نسل‌های مختلف مخاطبان به کسب خبر ، گرایش سه نسل از جوانان تهرانی را با استفاده از روش شبه پانل گذشته یاد، بررسی و مقایسه کرده است. جامعه آماری جوانان 15 تا 24 ساله شهر تهران در دهه‌های 90، 80 و 70 شمسی است که ...
بیشتر
خبر ماده اصلی ارتباطات جمعی، از نیازهای اصلی مخاطبان و در صدر تولیدات رسانه‌ها قرار دارد. این پژوهش با تشکیک در اصل عدم‌تغییر گرایش نسل‌های مختلف مخاطبان به کسب خبر ، گرایش سه نسل از جوانان تهرانی را با استفاده از روش شبه پانل گذشته یاد، بررسی و مقایسه کرده است. جامعه آماری جوانان 15 تا 24 ساله شهر تهران در دهه‌های 90، 80 و 70 شمسی است که با ابزار پرسشنامه از 401 نمونه، داده‌ها جمع‌آوری و نتایج گرایش هر سه نسل به کسب خبر به تفکیک با هم مقایسه شده است. متغیرهای مورد بررسی، ادراک از فایده، ادراک از سهولت و سازگاری، متغیرهای مؤثر بر رسانه منتشر کننده خبر، رضایت از سایر بخشهای زندگی و عادت به کسب خبر است. براساس نتایج ،گرایش جوانان به کسب خبر دچار تغیر شده و رابطه معنادار میان مؤلفههای ادراک فایده کسب خبر، ادراک سهولت کسب خبر، ادراک سازگاری با کسب خبر، هنجارهای ذهنی از کسب خبر و ادراک رفتاری کنترلشده با گرایش به کسب خبر تایید شده است. همچنین گرایش به کسب خبر با رضایت از سایر بخشهای زندگی نسل اول رابطه معنادار داشته اما این معناداری در نسل دوم و سوم تایید نشده است.
احسان رحمانی خلیلی
دوره 16، شماره 32 ، اسفند 1394، ، صفحه 93-117
چکیده
شادابی اجتماعی به دلیل آنکه همواره با خرسندی، خوش‌بینی و امید و اعتماد همراه است می‌تواند به منزلة کاتالیزور، نقش تسریعکنندهای در فرایند توسعه یک جامعه داشته باشد. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که؛ بنا به اهمیت و جایگاه سرمایه اجتماعی در توسعه آیا می‌توان از آن به منزلة عاملی اثرگذار بر شادابی اجتماعی سود جست؟ و تأثیر سرمایه ...
بیشتر
شادابی اجتماعی به دلیل آنکه همواره با خرسندی، خوش‌بینی و امید و اعتماد همراه است می‌تواند به منزلة کاتالیزور، نقش تسریعکنندهای در فرایند توسعه یک جامعه داشته باشد. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که؛ بنا به اهمیت و جایگاه سرمایه اجتماعی در توسعه آیا می‌توان از آن به منزلة عاملی اثرگذار بر شادابی اجتماعی سود جست؟ و تأثیر سرمایه اجتماعی بر شادابی اجتماعی در حضور متغیرهای حمایت اجتماعی و دینداری چگونه است؟ رویکرد مقاله حاضر اثباتگرایی و از نوع توصیفی ـ تبیینی است. متغیر شادابی اجتماعی براساس شاخصهای لیندنبرگ اندازهگیری و پرسشنامه پس از بررسی روایی و پایایی، با تلفیق روش نمونه‌گیری طبقهبندی و خوشهای چند مرحلهای، با برآورد حجم نمونه از طریق فرمول کوکران، بین 810 خانوار در پنج منطقه شهر تهران در سال 1392 اجرا شد. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که متغیر دینداری بر حمایت اجتماعی و دینداری و حمایت اجتماعی بر سرمایه اجتماعی موثرند و در نهایت سرمایه اجتماعی بر شادابی اجتماعی نیز موثر است.
امیر رستگار خالد؛ ابوالفضل اقبالی؛ عاطفه خالقی
چکیده
خانوادهگرایی به‌مثابه یک گفتمان هژمونیک در فضای فرهنگی و رسانهای کشور در سالهای اخیر توسط گفتمانهای رقیب از جمله جریان فکری و فرهنگی فمینیسم به چالش کشیده شده است. امروزه فضای فرهنگی و رسانهای جامعۀ ایرانی به‌ویژه عرصۀ مطبوعات و نشر محل تخاصم گفتمانی این دو رویکرد هستند. این پژوهش درصدد بررسی کیفیت بازنمایی گفتمانهای ...
بیشتر
خانوادهگرایی به‌مثابه یک گفتمان هژمونیک در فضای فرهنگی و رسانهای کشور در سالهای اخیر توسط گفتمانهای رقیب از جمله جریان فکری و فرهنگی فمینیسم به چالش کشیده شده است. امروزه فضای فرهنگی و رسانهای جامعۀ ایرانی به‌ویژه عرصۀ مطبوعات و نشر محل تخاصم گفتمانی این دو رویکرد هستند. این پژوهش درصدد بررسی کیفیت بازنمایی گفتمانهای نظری پیرامون خانواده در عرصۀ مجلات عامهپسند ایرانی است. روش مورد استفاده در این تحقیق، تحلیل گفتمان با بهرهگیری از روششناسی لاکلا و موفه است. نمونه مورد بررسی در این پژوهش مجلات خانواده سبز، خانوادۀ ایرانی، موفقیت و روزهای زندگی بوده و متون ستون‌های خانوادگی این مجلات به‌عنوان واحد تحلیل این تحقیق خوانش شدهاند. نتایج پژوهش حاکی از این است که مؤلفهها و عناصر گفتمان خانوادهگرا که با محوریت جمعگرایی و دال مرکزی «سازش» در فضای نظری کشور صورتبندی میگردد، در مجلات عامهپسند به‌صورت پررنگتری برساخت شده و در مقابل عناصر و مؤلفههای گفتمان فمینیستی با محوریت فردگرایی و دال مرکزی «حقوق» حضور کمرنگتری در مطالب این مجلات داشته است. به نظر میرسد در فضای فرهنگی جامعه ایرانی هنوز ردپای نظم دینی ـ سنتی خانواده به‌صورت کاملاً پررنگ محسوس بوده و گفتمانهای رقیب از جمله جریان فمینیستی یا روشنفکری نتوانستهاند گفتار غالبی را در حوزۀ خانواده و مناسبات آن برای عامۀ مردم ارائه نمایند.
مهسا ماه‌پیشانیان
دوره 12، شماره 13 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 95-121
چکیده
با ورود به عصر اطلاعات، کیفیت و شرایط جنگ‌ها از پیچیدگی مفهومی و روشی بسیار زیادی برخوردار شده و جنبه‌های نوینی از درگیری در فضای سایبر شکل گرفته است. جنگ سایبری مجموعه‌ای از فنون عملیاتی جدید و سبک نوینی از جنگ است که در مناقشه‌هایی در بالاترین سطح شدت به منظور هدف قرار دادن مخالفان به‌کار می‌رود. این جنگ شکل جدیدی از ...
بیشتر
با ورود به عصر اطلاعات، کیفیت و شرایط جنگ‌ها از پیچیدگی مفهومی و روشی بسیار زیادی برخوردار شده و جنبه‌های نوینی از درگیری در فضای سایبر شکل گرفته است. جنگ سایبری مجموعه‌ای از فنون عملیاتی جدید و سبک نوینی از جنگ است که در مناقشه‌هایی در بالاترین سطح شدت به منظور هدف قرار دادن مخالفان به‌کار می‌رود. این جنگ شکل جدیدی از جنگ فرماندهی و کنترل است که کمتر به جغرافیا بستگی دارد بلکه بیشتر به ماهیت فضای شبکه‌های الکترونیک مربوط می‌شود. جنگ سایبر با هدف اختلال، آسیبزدن یا تغییر آنچه جمعیت هدف فکر می‌کنند با تمرکز بر روی افکارعمومی، نخبگان و یا هر دو به انجام میرسد. ایالات متحده امریکا با استفاده از قابلیتهای فضای سایبر کوشیده است ابعاد نوینی از جنگ نرم بر ضد کشورمان را در این فضا شکل دهد. با توجه به اهمیت این جنبه نوین درگیری، متن حاضر به بررسی مشخصات اصلی جنگ سایبر به عنوان یک محیط استراتژیک پرداخته است و از طریق بررسی ماهیت، اهداف، ابزار و روش‌های حملات در فضای مجازی واکنشهای دفاعی مناسب در برابر این حملات را نیز مورد تحلیل قرار می‌دهد.
حمید خسروانی
دوره 10، شماره 8 ، بهمن 1388، ، صفحه 95-126
ذبیح‌اله صدفی؛ سکینه بابائی
دوره 9، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 95-132
چکیده
این پژوهش با تکیه بر رویکرد جامعهشناختی[1] در مطالعه و بررسی پدیدة وسائل ارتباط جمعی به مثابه نماد دهکدة جهانی (درقالب سنجش گرایش جوانان به گزینشِ برنامه‌‌های کانال‌های تلویزیونی ماهواره‌‌ای دربین نمونه‌‌ای به‌‌حجم 1400 نفر به تفکیک 750 نفر از دانشجویان دانشگاه دولتی زنجان (دانشکده‌‌های علوم انسانی، علوم ...
بیشتر
این پژوهش با تکیه بر رویکرد جامعهشناختی[1] در مطالعه و بررسی پدیدة وسائل ارتباط جمعی به مثابه نماد دهکدة جهانی (درقالب سنجش گرایش جوانان به گزینشِ برنامه‌‌های کانال‌های تلویزیونی ماهواره‌‌ای دربین نمونه‌‌ای به‌‌حجم 1400 نفر به تفکیک 750 نفر از دانشجویان دانشگاه دولتی زنجان (دانشکده‌‌های علوم انسانی، علوم پایه، فنی مهندسی، کشاورزی) و650 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی زنجان (دانشکده‌‌های علوم انسانی، علوم پایه، فنی مهندسی، آموزش معلمان)؛ با استفاده از فرمول برآورد حجم نمونة دبلیو جی کوکران)؛ مبتنی‌‌بر روش تحقیق پیمایشی جهت آزمون فرضیه‌‌های پژوهش (طبق برنامة SPSS)، به سنجش و اندازهگیری متغیرهای بنیادی ذیل میپردازد: اول متغیر گرایش (به عنوان متغیر وابسته) که تابع دو عنصر است: 1) انتظار فایده[2]، یعنی یک فرد تا چه حد از یک رفتار یا پدیده در آیندة دور یا نزدیک، انتظار فایده در ارضای نیازهای شخصی یا جمعی دارد 2) ارزیابی فایده[3]؛ یعنی آیا آن رفتار یا پدیده در حال حاضر در مقایسه با گذشته، برای آن فرد در ارضای نیازهای شخصی یا جمعی فایده دارد یا نه. دوم متغیر گزینش یا هنجار ذهنی تابع دو عنصر است: 1) دیگران مهم[4]، یعنی انتظار اینکه یک رفتار خاص در چهارچوب عوامل کارکردی، چگونه ازنظر دیگر افراد مهم ارزیابی می‌شود؟ 2) انگیزش پیروی[5]، یعنی انگیزة فرد برای پیروی از رفتاری خاص در چهارچوب عوامل ساختاری دربرابر انتظارات دیگران به صورت مثبت است یا منفی؟
[1]. Sociological Appreach
[2]. Expextation of outcome
[3]. Evaluation of outcome
[4]. Significant others
[5]. Motivation of following
یحیی میرحسینی؛ محمود کریمی
دوره 14، شماره 23 ، آذر 1392، ، صفحه 95-114
چکیده
دین اسلام، امر به معروف و نهی از منکر را به‌عنوان بهترین شیوة رویارویی با مخالفان و منحرفان معرفی کرده است. اهمیت این آموزه را می‌توان در آیه‌های قرآن و یادکرد پربسامدش در روایت‌ها دید. هرچند عمل به این آموزه بر هر مسلمانی واجب است، برای کسانی که از مقام دینی و دنیوی بالاتری برخوردار باشند، ضرورت بیشتری ایجاب می‌کند. از آنجا ...
بیشتر
دین اسلام، امر به معروف و نهی از منکر را به‌عنوان بهترین شیوة رویارویی با مخالفان و منحرفان معرفی کرده است. اهمیت این آموزه را می‌توان در آیه‌های قرآن و یادکرد پربسامدش در روایت‌ها دید. هرچند عمل به این آموزه بر هر مسلمانی واجب است، برای کسانی که از مقام دینی و دنیوی بالاتری برخوردار باشند، ضرورت بیشتری ایجاب می‌کند. از آنجا که والاترین امرِ به معروف، ارشاد مردمان به دین حق و مهم‌ترین نهی از منکر، بازداشتن گمراهان از باورهای فاسدشان میباشد، ائمه(ع) مهم‌ترین وجهة همت خود را به ارائة واقعی دین خدا و هدایت گمراهان به مذهب امامیه منعطف نمودند. امامرضا(ع) نیز به مقابله و مبارزه با ادیان و فرقههای منحرف پرداختند، زمانی که اکثر فرقهها به تئوریزهکردن عقاید و تبلیغ باورهایشان مشغول بودند. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که امامرضا(ع) با چه شیوههایی به مقابله با فرق رفتهاند؟ آیا می‌توان از آن ضابطه و قاعده استخراج و آنرا به‌عنوان یک الگوی مبارزاتی تعریف کرد؟
ساره امیری؛ احسان آقابابایی
چکیده
هدف مقاله پیش‌رو پاسخ به این پرسش است که تصویر زن روشنفکر در سینمای پس از انقلاب اسلامی چگونه برساخته شده است؟ برای نیل به این هدف از مفهوم «روشنفکر خاص» «میشل فوکو» و روش «تحلیل روایت» استفاده شد. حجم نمونه شامل 13 فیلم تولیدشده بین سالهای 1360-1390 است که به شیوۀ هدفمند گزینش شده است. یافتهها نشان می‌دهد که در ...
بیشتر
هدف مقاله پیش‌رو پاسخ به این پرسش است که تصویر زن روشنفکر در سینمای پس از انقلاب اسلامی چگونه برساخته شده است؟ برای نیل به این هدف از مفهوم «روشنفکر خاص» «میشل فوکو» و روش «تحلیل روایت» استفاده شد. حجم نمونه شامل 13 فیلم تولیدشده بین سالهای 1360-1390 است که به شیوۀ هدفمند گزینش شده است. یافتهها نشان می‌دهد که در سینمای پس از انقلاب، زن روشنفکر، زنی مستقل، شاغل، تحصیلکرده با پوششی مدرن است که در تقابل با مناسبات خانوادگی قرار گرفته است؛ ازاینرو، در سینمای پس از انقلاب «خانواده» حوزه اصلی فعالیت زنان روشنفکر بازنمایی شده است و روایت سینما از تحول شخصیت این زنان، روایت تغییر شکل برساخت «تقابل روشنفکر بومی و روشنفکر غربی» در سالهای پایانی دهه شصت، به برساخت «روشنفکر مدرن ایستاده و مقاوم» در دهه هفتاد و «روشنفکر مدرن شکستخورده» دهه هشتاد است؛ همچنین برساخت سینمایی این مفاهیم در راستای بازتولید گفتمانهای سیاسی ـ اجتماعی مسلط در هر دهه عمل می‌کند.
محمدرضا انواری؛ سیدعلی رحمانزاده؛ محمدباقر تاج الدین؛ سروناز تربتی
چکیده
پژوهش پیش‌رو از نظر اهداف کاربردی، از نظر ماهیت و نوع مطالعه در زمره پژوهشهای کیفی و در زمره مطالعات تفسیری است که با بهرهگیری از راهبرد پژوهش پدیدارشناسی «وان مانن» در صدد تبیین و تفسیر جوهره تجربه زیسته فرهنگ سیاسی دانشجویان در شبکه‌های اجتماعی مجازی و شناخت عمیق این پدیده است. میدان مطالعه تحقیق شامل دانشجویان واحد ...
بیشتر
پژوهش پیش‌رو از نظر اهداف کاربردی، از نظر ماهیت و نوع مطالعه در زمره پژوهشهای کیفی و در زمره مطالعات تفسیری است که با بهرهگیری از راهبرد پژوهش پدیدارشناسی «وان مانن» در صدد تبیین و تفسیر جوهره تجربه زیسته فرهنگ سیاسی دانشجویان در شبکه‌های اجتماعی مجازی و شناخت عمیق این پدیده است. میدان مطالعه تحقیق شامل دانشجویان واحد علوم و تحقیقات تهران است و انتخاب نمونه تا اشباع نظری داده‌ها ادامه یافت و به 21 نفر رسید. پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها درونمایههای اصلی و چندین درونمایه فرعی بدست آمد که در مجموع نتایج نشان داد که نقش روشنفکران به مثابه افراد آگاه وجدان بیدار جامعه، چه در نهادهای مدنی و سازمانهای اجتماعی غیرسیاسی و چه در حالت متعلق بودن به احزاب و تشکلهای سیاسی، به‌صورت عمومی به مثابه افراد متعلق به یک قشر اجتماعی به شکلی از اشکال تاحدودی موجب ارتقای فرهنگ سیاسی جامعه بوده و موجب پویایی و بیداری شعور اجتماعی و سیاسی دانشجویان نهایتاً در شکل‌گیری تفکر و احساسی ملی خواهد شد.
محمدعلی طالبی؛ خلیل میرزائی؛ سید محمد صادق مهدوی
چکیده
جوکها به‌منزلۀ خردهفرهنگهای هر جامعه، معانی و مفاهیم اجتماعی گوناگونی را بازنمایی می‌کنند که نشانگر فضای ذهنی آن جامعه و ویژگی‌های افراد آن است. در این میان، جوک‌های جنسیتی نمایشگر نگاه اجتماعی جامعه به مقولۀ جنسیت هستند. اقبال جامعۀ ایران به فناوریهای نوین تلفن همراه و پیامرسانها ازجمله، تلگرام از یکسو ...
بیشتر
جوکها به‌منزلۀ خردهفرهنگهای هر جامعه، معانی و مفاهیم اجتماعی گوناگونی را بازنمایی می‌کنند که نشانگر فضای ذهنی آن جامعه و ویژگی‌های افراد آن است. در این میان، جوک‌های جنسیتی نمایشگر نگاه اجتماعی جامعه به مقولۀ جنسیت هستند. اقبال جامعۀ ایران به فناوریهای نوین تلفن همراه و پیامرسانها ازجمله، تلگرام از یکسو و کشیده شدن جوکها به این فضا از سوی دیگر، لزوم بررسی و مطالعه آن را بیشتر از قبل میطلبد. این مقاله با روش کیفی و شیوۀ مردم‌نگاری درون‌شبکه‌ای و با استفاده از نظریۀ برساخت‌گرایی اجتماعی، جوک‌های مختلف جنسیتی را در پیام‌رسان تلگرام مقایسه کرده است. نتایج بررسی سه کانال جوک تلگرامی که بعد از فیلترینگ و در تیر ۱۳۹۷ ارزیابی‌شده است، نشان می‌دهد ۵۰ درصد کل جوک‌های این کانال‌ها را جوک‌های جنسیتی تشکیل داده و به لحاظ شکلی، بیشترین جوک‌های جنسیتی مربوط به جوک‌های کلامی است که جوک‌های مربوط به زنان در هر سه کانال، تقریباً دو برابر جوک‌های مردان بوده است. برساختههای جنسیتی برای مردها در جوکها بیشتر با موضوع جنسی و برای زنان بیشتر با موضوع کلیشه‌های جنسیتی مانند: «احمقشمردن»، استفادۀ بی‌رویه از لوازم آرایش، تمایل به ازدواج، ناتوانی در رانندگی، الزام به انجام کارهای خانه و زودرنجی است که به‌نوعی بازتعریف نقش اجتماعی زنان در شرایط اجتماعی فعلی است.
مهدی خسروشاهی؛ فائزه تقی پور؛ رضا ابراهیم زاده دستجردی
چکیده
هدف این پژوهش، طراحی و ارائۀ الگو از روزنامه‌نگاری شهروندی به‌منظور گسترش مشارکت مدنی در ایران براساس نظریۀ داده‌بنیاد است. براین‌اساس، داده‌های پژوهش از 25 نفر از صاحبنظران و خبرگان حوزۀ علوم ارتباطات اجتماعی، با استفاده از مصاحبۀ نیمه‌‌ساختاریافته و به‌واسطۀ روش نمونه‌گیری نظری انتخاب و گردآوری شدهاند. همچنین ...
بیشتر
هدف این پژوهش، طراحی و ارائۀ الگو از روزنامه‌نگاری شهروندی به‌منظور گسترش مشارکت مدنی در ایران براساس نظریۀ داده‌بنیاد است. براین‌اساس، داده‌های پژوهش از 25 نفر از صاحبنظران و خبرگان حوزۀ علوم ارتباطات اجتماعی، با استفاده از مصاحبۀ نیمه‌‌ساختاریافته و به‌واسطۀ روش نمونه‌گیری نظری انتخاب و گردآوری شدهاند. همچنین برای تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبهها، از فرایند کدگذاری نظری به‌منظور شمارش مفاهیم(مقولات پایهای)، مقولات فرعی و مقولات اصلی استفاده شد. پس از اشباع نظری در مباحث کارشناسی مطرحشده، نتایج پژوهش پیش‌رو به الگویی مطلوب و جدید که شامل 14 مقولۀ اصلی، 41 مقولۀ فرعی و 509 مفهوم بود سوق داده شد. بدینمنظور، برای اعتبارسنجی مقولات و الگوی برساختهشده، از دو روش ارزیابی به شیوۀ ارتباطی و تشکیل گروه کانونی یا متمرکز و برای پایاییسنجی در بخش قابلیت تکرارپذیری، از روش ضریب توافق بین دو کدگذار و نیز در بخش قابلیت تعمیمپذیری، از شیوۀ نمونه‌گیری نظری جامع و منظم استفاده شده است.
آمنه صدیقیان بیدگلی
چکیده
به‌موازات گسترش فنّاوری‌های رسانهای و افزایش حضور دانشجویان در فضای مجازی، پژوهش هایی نیز در زمینۀ مسائل مرتبط با آنها صورت گرفته است. یکی از مسائل نوظهور مربوط به جرائم و آزارهایی است که در فضای سایبری حادث میشوند و دامنه‌شان، از شکستن قفل نرم‌افزار گرفته تا مزاحمت‌های اینترنتی، متنوع است. این مقاله با نظرگاهی ...
بیشتر
به‌موازات گسترش فنّاوری‌های رسانهای و افزایش حضور دانشجویان در فضای مجازی، پژوهش هایی نیز در زمینۀ مسائل مرتبط با آنها صورت گرفته است. یکی از مسائل نوظهور مربوط به جرائم و آزارهایی است که در فضای سایبری حادث میشوند و دامنه‌شان، از شکستن قفل نرم‌افزار گرفته تا مزاحمت‌های اینترنتی، متنوع است. این مقاله با نظرگاهی جامعه شناختی در صدد بررسی انحرافات سایبری است و از زاویۀ نظریه‌های پیوند اجتماعی و کنترل اجتماعی، تأثیر دینداری، پیوند اجتماعی و متغیرهای زمینهای بر متغیر وابسته را بررسی کرده است. پژوهش با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه در میان دانشجویان دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری در تهران با حجم نمونه 400 نفر صورت گرفت. در این پژوهش، دینداری در ابعاد اعتقادی، مناسکی و التزام سنجیده شده است. شاخص دینداری با میانگین 18/3 نشان از دینداری متوسط رو به بالای دانشجویان دارد. 75 درصد دانشجویان دارای پیوند اجتماعی متوسط رو به بالایی هستند. شاخص انحرافات سایبری نشان می‌دهد تنها 2/14 درصد دانشجویان به میزان زیاد و خیلی زیاد تجربۀ این انحرافات را داشته‌اند و میزان آنها در بین دانشجویان مقاطع و سنین پایین‌تر بیشتر است. دینداری و پیوند اجتماعی نیز هر دو رابطۀ معکوسی با ارتکاب انحرافات دارند. همچنین، تحلیل رگرسیونی نشان می‌دهد مدل نظری پژوهش توانسته 7/73 درصد تغییرات انحرافات سایبری را تبیین کند. به‌علاوه، نتایج تحلیل مسیر نشان می‌دهد متغیری که بیشترین تأثیر مستقیم را بر متغیر وابسته داشته متغیر پیوند اجتماعی است.
افشین محمدی؛ غزال بی‌بک آبادی
دوره 11، شماره 11 ، آبان 1389، ، صفحه 97-138
چکیده
پدیده سبک زندگی از مشخصات جهان نوین و مدرنیته است و به تعبیر دیوید چنی(1378 :16) کسانی که در جوامع مدرن زندگی می‌کنند برای توصیف کنش‌های خود و دیگران از مفهوم سبک زندگی استفاده می‌کنند. افراد تحت تاثیر رسانه‌ها به سلیقه‌ها و ارزش‌های خود شکل می‌دهند و این سلیقه‌ها و ارزشهاست که منجر به بروز رفتار و در نهایت شکل‌گیری ...
بیشتر
پدیده سبک زندگی از مشخصات جهان نوین و مدرنیته است و به تعبیر دیوید چنی(1378 :16) کسانی که در جوامع مدرن زندگی می‌کنند برای توصیف کنش‌های خود و دیگران از مفهوم سبک زندگی استفاده می‌کنند. افراد تحت تاثیر رسانه‌ها به سلیقه‌ها و ارزش‌های خود شکل می‌دهند و این سلیقه‌ها و ارزشهاست که منجر به بروز رفتار و در نهایت شکل‌گیری سبک زندگی آنها می‌شود. از سوی دیگر دو مفهوم سنت و مدرنیته و سیر تحولات و تغییر مناسبات و ارزش‌ها و رفتار مردم در قالب این دو مفهوم، در سالهای اخیر به یکی از اساسی‌ترین و پرچالش‌ترین حوزه‌های مطالعه و پژوهش تبدیل شده است و به دلیل اهمیت موضوع است که در این پژوهش مولفه‌های سبک زندگی را تحت دو عنوان اصلی سبک زندگی سنتی و مدرن و الگوی رفتار را تحت دو عنوان الگوی رفتار مادی و الگوی رفتار فرهنگی بررسی خواهیم کرد. برای این بررسی از رسانه سینما استفاده کرده‌ایم. چرا که صنعت رسانه‌ایی سینما که در فیلم‌های پرفروش و پرمخاطب آن نمود پیدا می‌کند می‌تواند به یکی از اسناد معتبر برای بررسی مولفه‌های شیوه زندگی مخاطبان سینما و نیز دست اندرکاران فیلم‌ها تبدیل شود. چرا که فیلم‌های پرفروش و پرمخاطب می‌تواند بازنمایی از نگرش‌ها و ارزش‌های موجود در جامعه ایران باشد که به شکل رفتار مردم در جامعه، انتخاب‌هایشان و الگوی مصرف‌شان نمود پیدا کرده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده این است که سبک زندگی سنتی بیشترین سبک مشاهده شده؛ الگوی رفتار فرهنگی بیشترین الگوی رفتار مشاهده شده در فیلم‌ها را شامل میشوند.
علی قنبری برزیان
چکیده
هدف پژوهش پیش‌رو، مطالعه تأثیر محتوی، میزان و مدت زمان استفاده از فضای مجازی بر هویت دینی نوجوانان است. این پژوهش حاصل پیمایشی است که در میان 3800 نفر از دانش‌آموزان دبیرستانی دختر و پسر 15تا 17سال تهران، اصفهان، تبریز، اهواز، مشهد، شیراز، کرج، رشت در سال 1395 انجام شده است. اعتبار ابزار تحقیق، از نوع اعتبار صوری بوده، که اساتید خبره در ...
بیشتر
هدف پژوهش پیش‌رو، مطالعه تأثیر محتوی، میزان و مدت زمان استفاده از فضای مجازی بر هویت دینی نوجوانان است. این پژوهش حاصل پیمایشی است که در میان 3800 نفر از دانش‌آموزان دبیرستانی دختر و پسر 15تا 17سال تهران، اصفهان، تبریز، اهواز، مشهد، شیراز، کرج، رشت در سال 1395 انجام شده است. اعتبار ابزار تحقیق، از نوع اعتبار صوری بوده، که اساتید خبره در این حوزه، آن را تایید کردند. پایایی آن هم با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ به صورت میانگین، برای گویه‌های ابعاد هویت دینی میزان (ɑ˃0/82) محاسبه شد. بر اساس یافته‌های توصیفی این تحقیق، دانش‌آموزان تهرانی بیشترین میانگین میزان استفاده از فضای مجازی (128دقیقه در روز) و دانش‌آموزان اصفهانی کمترین (64 دقیقه) میزان استفاده را انجام داده‌اند. یافته‌های تبیینی این پژوهش، نشان می‌دهد که آزمون تا-کندال c رابطه بین محتوی مصرف فضای مجازی با هویت دینی نوجوانان را تأیید نموده است. همچنین رابطه بین میزان ساعات مصرف فضای مجازی با هویت دینی نوجوانان با استفاده از آزمون تا-کندال b با سطح اطمینان 99/0 تأیید گردید. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که میانگین استفاده دختران نوجوان از فضای مجازی بیشتر از پسران نوجوان است. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیونی، سه متغیر میزان ساعات استفاده از فضای مجازی، محتوی فضای مجازی و جنسیت، 87/0 از هویت دینی نوجوانان در مواجه با فضای مجازی برای نوجوانانرا تبیین می‌کنند. پیشنهاد این پژوهش برای سیاستگذاران حوزه فرهنگی، طراحی، تقویت و دسترسی‌پذیری آسان و ارزان برنامه‌ها و بازی‌های رایانه‌ای متناسب با ساختار فرهنگی ـ اجتماعی جامعه ایرانی ـ اسلامی در فضای مجازی برای نوجوانان است.
سیدحامد حسینیان؛ مسعود کیانپور؛ علی ربانی خوراسگانی
چکیده
تبلیغ دین فراگرد ارتباط بین مردم و روحانیت با هدف ترویج آموزه‌های دینی است و انواع اختلال ارتباطی مانعی مؤثر در این زمینه خواهند بود و شناسایی آنها از منظر جامعهشناسی ارتباطات می‌تواند نسخۀ مناسبی را برای ارتقای کیفی تبلیغ دین ارائه دهد. چارچوب مفهومی این پژوهش بر اساس مدل «منبع معنی» بنا نهاده شده که به روند فراگرد ...
بیشتر
تبلیغ دین فراگرد ارتباط بین مردم و روحانیت با هدف ترویج آموزه‌های دینی است و انواع اختلال ارتباطی مانعی مؤثر در این زمینه خواهند بود و شناسایی آنها از منظر جامعهشناسی ارتباطات می‌تواند نسخۀ مناسبی را برای ارتقای کیفی تبلیغ دین ارائه دهد. چارچوب مفهومی این پژوهش بر اساس مدل «منبع معنی» بنا نهاده شده که به روند فراگرد ارتباط و اختلالات آن میپردازد و پژوهشگران، با بهرهگیری از روش توصیف کیفی ساندلوسکی و مصاحبه‌های عمیق با طلاب نخبۀ تبلیغی، اختلال معنایی در تبلیغ دین را توصیف کرده‌اند. میدان تحقیق تمامی روحانیون مبلّغی هستند که هر ساله در دفتر تبلیغات اسلامی، تلاش‌های تبلیغی آنها ارزیابی می‌شود. نمونه‌‌گزینی نیز 21 نفر از نخبگان تبلیغی هستند که در دو همایش «برترین‌های تبلیغ» تقدیر شدند. براساس بازنمایی داده‌ها، مشارکت‌کنندگان، مفاهیم مهجورشدۀ آیات و روایات، تفسیر به‌رأی و غلط‌خوانی، ذیل مقولۀ «قرآن‌گریزی» و همچنین مفاهیم منبری‌های خواب‌پرداز، خرافه‌زایی، درویش‌گرایی و کرامت‌سازی، ذیل مقولۀ «خواب‌زدگی و خرافه‌گرایی» توصیف شدهاند. همچنین مشارکت‌کنندگان مفاهیم کلیشه‌های محتوایی، تعمیمی و زمانی را ذیل مقولۀ «کلیشه‌های تبلیغی»؛ و مفاهیم جامعه‌گریزی، کارکرد‌گریزی و منظومه‌گریزی را ذیل مقولۀ «دین فردی» توصیف کرده‌اند.
بهاره نصیری
چکیده
بحث در مورد دورکاری و قرنطینه خانگی زنان عضو هیأت علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در ایام کرونا و مطالعۀ تجارب زیستۀ آنها می‌تواند نقش مؤثری در شناخت و توسعۀ ادبیات اشتغال زنان ایفا نماید. این پژوهش پدیدارشناسانه، تجارب زیستۀ 30 نفر از زنان عضو هیأت علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های مشارکت‌کننده، با هدف کشف و توصیف دورکاری و قرنطینۀ ...
بیشتر
بحث در مورد دورکاری و قرنطینه خانگی زنان عضو هیأت علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در ایام کرونا و مطالعۀ تجارب زیستۀ آنها می‌تواند نقش مؤثری در شناخت و توسعۀ ادبیات اشتغال زنان ایفا نماید. این پژوهش پدیدارشناسانه، تجارب زیستۀ 30 نفر از زنان عضو هیأت علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های مشارکت‌کننده، با هدف کشف و توصیف دورکاری و قرنطینۀ خانگی در ایام کرونا را مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش برای گردآوری داده‌ها، از مصاحبه نیمه ساختارمند و با روش نمونه‌گیری هدفمند بهره برده است. بر اساس روش پدیدارشناسی فرایند تحلیل در سه سطح کلان انجام شد. در سطح سوم تحلیل، حاصل یکسان‌سازی افق‌های فکری: تعداد 5 افق مربوط به دورکاری، 9 افق مربوط به قرنطینۀ خانگی و 9 افق مربوط به استراتژی‌ها و راهکارها بود. در سطح دوم، توصیفات منسجم روایات به تفکیک دورکاری، قرنطینه خانگی و استراتژی‌ها و راهکارها شکل گرفت و در بالاترین سطح انتزاعی یا همان سطح اول تحلیل، ادغام ساختاری توصیف‌های منسجم انجام شد. بر اساس یافته‌های این پژوهش، وجود قرنطینۀ خانگی ناشی از ویروس کرونا و شیوع آن باعث ظهور فرهنگ قرنطینه در کشور و جهان شده است که این امر منجر به بازتعریف روابط و مناسبات اجتماعی، مسئله اخلاق، تعهدات اجتماعی، الگوهای روابط انسانی، اجتماعی، توجه به توازن میان نقش‌های شغلی و خانوادگی و اخلاق مراقبتی زنان در زندگی، تأکید شده است. در نهایت با توجه به نتایج، راهکارهایی در حوزه‌های، پژوهش، مدیریت و خانواده ارائه گردید.
مهناز شایسته‌فر
دوره 10، شماره 7 ، آبان 1388، ، صفحه 99-114
چکیده
خداوند کتب آسمانی را محور هدایت انسان و قرآن را محور تمامی کتب آسمانی قرار داد. تولد آثار غنی و مؤثر در فرهنگ و تمدن اسلامی نیز بر پایة این رهیافت رخ داد. آیت‌الله مرعشی نجفی از دوران جوانی با توجه به علاقه و احساس ضرورت در بازشناسی نسخه‌های خطی، شروع به جمع‌آوری این ذخایر کرد. او دست به تأسیس کتابخانه‌ای زد که یکی از بزرگ‌ترین ...
بیشتر
خداوند کتب آسمانی را محور هدایت انسان و قرآن را محور تمامی کتب آسمانی قرار داد. تولد آثار غنی و مؤثر در فرهنگ و تمدن اسلامی نیز بر پایة این رهیافت رخ داد. آیت‌الله مرعشی نجفی از دوران جوانی با توجه به علاقه و احساس ضرورت در بازشناسی نسخه‌های خطی، شروع به جمع‌آوری این ذخایر کرد. او دست به تأسیس کتابخانه‌ای زد که یکی از بزرگ‌ترین مجموعههای جهان اسلام محسوب می‌شود و امروزه گنجینهای بزرگ از نسخه‌های خطی ادوار گوناگون به شمار می‌رود. در این مقاله در پی آن هستیم تا پس از آشنایی با خطوطِ شش سدة اولیه اسلام و ویژگی‌های تزیینی(تذهیب) صفحات قرآنی، به بررسی نسخه‌های این کتابخانه بپردازیم و به این پرسشها پاسخ میدهیم که: - خوشنویسی مورد استفاده در قرآن‌های خطی شش سدة اول اسلام از چه نوع بوده است؟ - نسخ خطی قرآنی موجود در کتابخانة آیت‌الله مرعشی، متعلق به شش سدة اول اسلام، از حیث شیوة خوشنویسی و تذهیبهای به کار رفته چه ویژگی‌های بارزی دارند؟
