سیده راضیه یاسینی
چکیده
پیش از انفکاک تدریجی بخش‌هایی از ایران، کشورهایی که امروزه با نام‌های تاجیکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و افغانستان شناخته می‌شوند، جزیی از پهنة وسیع سرزمین ایران بوده‌اند. امروزه در مناطق مذکور، پوشاک سنتی زنان در مقایسه با ایران امروز، از هویت ایرانی بیشتری برخوردار است، به نحوی که پوشاک سنتی زنان تاجیک، ترکمن، آذربایجانی ...
بیشتر
پیش از انفکاک تدریجی بخش‌هایی از ایران، کشورهایی که امروزه با نام‌های تاجیکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و افغانستان شناخته می‌شوند، جزیی از پهنة وسیع سرزمین ایران بوده‌اند. امروزه در مناطق مذکور، پوشاک سنتی زنان در مقایسه با ایران امروز، از هویت ایرانی بیشتری برخوردار است، به نحوی که پوشاک سنتی زنان تاجیک، ترکمن، آذربایجانی و افغان را می‌توان نمونههایی زنده از پوشاک سنتی اقوام ایرانی دانست. در این مقاله، بر اساس آرای محققان در خصوص مد، سنت و هویت و به منظور دریافت شاخصهها و ویژگیهای پوشاک اصیل زنان ایران، پوشاک سنتی زنان در چهار کشور مذکور با روشی استقرایی و قیاسی، بررسی شده و بر این اساس، ویژگیهای پوشاک زنان در این مناطق به منظور یافتن مؤلفههایی از پوشاک اصیل زنان ایرانی تبیین شده است. بر اساس تحلیل دادهها، نتیجهگیریهایی مبنی بر چگونگی عامگرایی و خاصگرایی فرهنگی در پوشاک زنان و نیز اصول واحد در طراحی و ساختار لباس ایشان در این حوزه ارائه شده است.
حسین کرمانی
چکیده
هدف این مقاله ارائه الگویی برای اجرای مشاهده مشارکتی در گروه‌های تلگرامی و به دست دادن شناختی از این گروه‌ها است. تلگرام، در حال حاضر محبوب‌ترین برنامه پیام‌رسان فوری تلفن همراه در ایران است، بااین‌وجود تحقیقات زیادی درباره این برنامه و کاربری در آن اجرا نشده است. در این تحقیق می‌کوشم با ارائه الگوی مناسب، زمینه را برای اجرای ...
بیشتر
هدف این مقاله ارائه الگویی برای اجرای مشاهده مشارکتی در گروه‌های تلگرامی و به دست دادن شناختی از این گروه‌ها است. تلگرام، در حال حاضر محبوب‌ترین برنامه پیام‌رسان فوری تلفن همراه در ایران است، بااین‌وجود تحقیقات زیادی درباره این برنامه و کاربری در آن اجرا نشده است. در این تحقیق می‌کوشم با ارائه الگوی مناسب، زمینه را برای اجرای تحقیقات بعدی فراهم کرده و ویژگیهای این گروه‌ها را با نوع فعالیت کاربران ایرانی مورد مشاهده قرار دهم. برای اجرای این کار از شیوه ارائه شده توسط ماک و همکاران برای مشاهده مشارکتی استفاده کرده و آنرا برای استفاده در گروه‌های تلگرامی تغییر دادم. یافتههای تحقیق به ارائه جدول راهنمای مشاهده مشارکتی و همچنین تشخیص ویژگیهای گروه‌های تلگرامی انجامید. شاخصهای اصلی این جدول عبارتند از ظواهر، پیام‌ها و گفتوگوها، نقش اعضا، فضای شخصی و ترافیک گروه. در قسمت یافته‌ها، مشخصات مربوط به هر یک از این شاخصها که در گروه‌های مورد مشاهده وجود داشت ارائه شده است.
مسعود کوثری؛ امیرعلی تفرشی
چکیده
اقبال روزافزون مخاطبان ایرانی به شبکه‌های ماهواره‌ای، لزوم مطالعه محتوای این شبکه‌ها را - بالأخص مطالعه شبکه‌های کودک که کمتر مورد تحقیق قرار گرفته‌اند- دوچندان کرده است. بر این مبنا شبکه جم‌جونیور، بهعنوان مطرح‌ترین شبکه ماهواره‌ایِ پخش برنامه‌های کودک به زبان فارسی، برای مطالعه در نظم گفتمانی محل مناقشه‌ی «هویت ...
بیشتر
اقبال روزافزون مخاطبان ایرانی به شبکه‌های ماهواره‌ای، لزوم مطالعه محتوای این شبکه‌ها را - بالأخص مطالعه شبکه‌های کودک که کمتر مورد تحقیق قرار گرفته‌اند- دوچندان کرده است. بر این مبنا شبکه جم‌جونیور، بهعنوان مطرح‌ترین شبکه ماهواره‌ایِ پخش برنامه‌های کودک به زبان فارسی، برای مطالعه در نظم گفتمانی محل مناقشه‌ی «هویت مطلوب زنانه» انتخاب شد. با استفاده از قابلیتهای تحلیلیِ نظریه گفتمان لاکلا و موف[1]، سه برنامه شبکه جم‌جونیور با عناوین «باربی؛ زندگی در خانه رؤیایی»، «رقصندگان آسمان» و «اسکوبی دو؛ راز گنجینه» مورد مطالعه قرار گرفتند. در انیمیشن باربی، «زیبایی و جذابیت» بهعنوان دال مرکزی برنامه شناسایی شد و در دو انیمیشن دیگر، دال گفتمانیِ «اجتماعی بودن» بهعنوان دال مرکزی شناسایی شد. در برآیند کلی مطالعه گفتمان این شبکه، مشخص گردید که دال مرکزی مجموع برنامه‌های مطالعه شده در نظم گفتمانی هویت زنانه «اجتماعی بودن» است. این در حالی است که دال‌های پیرامونیِ دیگری نیز چون «فردگرایی»، «روابط میان جنسیتی»- روابط آزاد، غیررسمی و بر اساس دوستی- ، «اخلاق‌مداری»، «زیبایی و جذابیت»- به تعریف پوشش آزاد، اندام نما و نیمه برهنه- و ... منظومه گفتمانی این شبکه را در نظم گفتمانی هویت زنانه تشکیل می‌دهند. این گفتمان دیگری‌هایی را نیز برای خود متصور است که اغلب در قالب هویت‌هایی بی‌اخلاق، شرور و شیطانی، ضد انسانیت و... تصویر می‌شوند، که به‌حسب مذمومیت مطلق اینگونه دال‌ها، نشانه‌های کمتر بدیهیِ دیگری مانند عدم اجتماعی بودن، احساساتی نبودن و ... ، با آنها پیوند می‌خورد. این پیوندهای گفتمانی درواقع محل‌های نزاع اصلیِ گفتمان شبکه جم‌جونیور را تشکیل می‌دهند.[1]. Ernesto Laclau and Chantal Mouffeاقبال‌روز افزون مخاطبان‌ایرانی به شبکه‌های ماهواره‌ای،لزوم مطالعه محتوای این شبکه‌ها را دو چندان‌کرده‌است. در این میان اندک‌مطالعاتی به بررسی شبکه‌های‌ماهواره‌ای‌کودک و محتوای ارائه‌شده توسط آنها پرداخته‌اند. بر این مبنا شبکه‌جم‌جونیور، بعنوان مطرح‌ترین شبکه‌ماهواره‌ایِ پخش‌برنامه‌های‌کودک به زبان‌فارسی، برای‌مطالعه در نظم‌گفتمانی محل مناقشه‌ی«هویت‌مطلوب‌زنانه» انتخاب شد.با توجه به دید کلان‌نگر و قابلیتهای تحلیلیِ نظریه‌گفتمان لاکلا و موف،این رویکرد بعنوان نظریه و روش انتخابیِ پژوهش‌حاضر انتخاب‌شد. سه‌برنامه«باربی؛زندگی در خانه‌رویایی»،«رقصندگان آسمان»و «اسکوبی دو؛راز گنجینه» بعنوان نمونه‌مورد مطالعه در شبکه‌جم‌جونیور انتخاب شدند.طبق پژوهش صورت‌گرفته،در انیمیشن باربی،«زیبایی و جذابیت»بعنوان دال‌مرکزی برنامه شناسایی شد، و در دو انیمیشن دیگر، دال‌گفتمانیِ یکسانی با عنوان«اجتماعی بودن»به عنوان دال‌مرکزی مورد توجه قرار گرفت. در برآیند کلی مطالعه‌گفتمان این شبکه،مشخص‌گردید که دال‌مرکزی مجموع برنامه‌های مطالعه‌شده در نظم‌گفتمانیِ هویت‌زنانه«اجتماعی بودن»می‌باشد. این درحالی‌ست که دال‌های پیرامونیِ دیگری نیز چون «فردگرایی»،«روابط‌میان‌جنسیتی»-روابط آزاد، غیر رسمی و براساس‌دوستی-، «اخلاق‌مداری»،«زیبایی‌و‌جذابیت»-به تعریف پوشش‌آزاد، اندام‌نما و نیمه‌برهنه- و... منظومه‌گفتمانی این‌شبکه را در نظم‌گفتمانی‌هویت‌زنانه تشکیل‌می‌دهند. در مقابل،این گفتمان دیگری‌هایی را نیز برای‌خود متصور است که‌اغلب در قالب‌هویت‌هایی بی‌اخلاق، شرور و شیطانی، ضد انسانیت و... تصویر می‌شوند، که به‌حسب مذمومیت‌مطلق اینگونه دال‌ها، نشانه‌های کمتر بدیهیِ دیگری مانند عدم اجتماعی بودن، احساساتی‌نبودن و در یک‌کلام آنچه خلافِ دال‌های مطلوب گفتمان شبکه است،با آنها پیوند می‌خورد که در واقع محل‌های‌نزاع‌اصلیِ گفتمان شبکه‌جم‌جونیور را تشکیل‌می‌دهند.
ناصر باهنر؛ سید عبدالرسول علم‌الهدی
دوره 14، شماره 21 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 55-79
چکیده
در این مقاله با توجه به نظریه‌های هنجاری رسانه‌ها بهعنوان چارچوب نظری رابط ارزش‌ها و رسانه‌ها به بازشناسی عفاف اسلامی در ارتباطات انسانی و به‌خصوص ارتباطات جمعی با گردآوری کتابخانه‌ای پرداخته و سپس سیاست‌های اعلامی در موضوع عفاف و حجاب در رسانة ملی و معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را با توجه به معیارهای ...
بیشتر
در این مقاله با توجه به نظریه‌های هنجاری رسانه‌ها بهعنوان چارچوب نظری رابط ارزش‌ها و رسانه‌ها به بازشناسی عفاف اسلامی در ارتباطات انسانی و به‌خصوص ارتباطات جمعی با گردآوری کتابخانه‌ای پرداخته و سپس سیاست‌های اعلامی در موضوع عفاف و حجاب در رسانة ملی و معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را با توجه به معیارهای اسلامی عفاف با روش نظریة بنیادی در حد مقولهبندی، مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج برآمده از مقولهبندی آموزة عفاف اسلامی و روش تحلیل درونی و مقایسهای سیاست‌ها، نشان میدهد در رسانة ملی هر چند سیاست‌ها به‌طور جزئیتر به این موضوع پرداخته‌اند اما به‌طور جامع به همة آموزههای عفاف اسلامی توجه نشده و سیاست‌های سینما نیز، فاقد بسیاری از مقولههای عفاف اسلامی است. در پایان به راهبردهایی در جهت تدوین سیاست‌های کارا و جامع اشاره میشود.
زینب شریفی؛ افسانه مظفری؛ علی دلاور؛ علی‌اکبر فرهنگی
چکیده
چکیده: «روزنامه‌نگاری محیط زیست» به عنوان یکی از رشته‌های جدید با هدف ارتقای سطح آگاهی شهروندان و آموزش مسائل زیست‌محیطی به زبان عمومی در دنیا مورد توجه قرار گرفته و این در حالی است که هنوز مطبوعات ایران حتی یک صفحه ویژه محیط زیست ندارند. لزوم افزایش آگاهی و مشارکت مردم در حفظ محیط زیست توسط خبرنگاران، با توجه به بروز بحران‌های ...
بیشتر
چکیده: «روزنامه‌نگاری محیط زیست» به عنوان یکی از رشته‌های جدید با هدف ارتقای سطح آگاهی شهروندان و آموزش مسائل زیست‌محیطی به زبان عمومی در دنیا مورد توجه قرار گرفته و این در حالی است که هنوز مطبوعات ایران حتی یک صفحه ویژه محیط زیست ندارند. لزوم افزایش آگاهی و مشارکت مردم در حفظ محیط زیست توسط خبرنگاران، با توجه به بروز بحران‌های زیست‌محیطی ضروری است. براساس نظریه برجسته سازی و فریمینگ اولویت دادن به مسائل محیط زیست و قاب‌سازی‌های متنوع با رویکرد حرفه‌ای می‌تواند باعث ارتقای سواد زیست محیطی شهروندان و مسئولان و مشارکت آنان در حفظ آن شود. پرسش اصلی پژوهش پیش‌رو این است که «معیارهای حرفه‌ای» روزنامه‌نگاری محیط زیست تا چه اندازه در گزارش‌های زیست محیطی مطبوعات ایران رعایت شده‌اند؟ در این تحقیق، با روش تحلیل محتوا، 200 گزارش زیست محیطی چهار روزنامه ایران، اعتماد، شرق و شهروند در سال 94 بر اساس معیارهای جهانی روزنامه‌نگاری محیط زیست بررسی و با روش سرشماری در قالب 12 مقوله تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان میدهد که در گزارش‌ها 5/66 درصد معیار «فرایندمداری»، 5/72 درصد «بیان پیامدها»، در 84 درصد «نظرات اساتید» و در 5/66 درصد معیار «ارتباط موضوع با دیگر مناطق جغرافیایی» رعایت نشده و تنها در 5/2 درصد گزارش‌ها از «کاربرد نقشه و چارت» برای آسان سازی اطلاعات استفاده شده است. به‌طور کلی، بین روزنامه‌ها از لحاظ رعایت 12 معیار تخصصی روزنامه‌نگاری محیط زیست تفاوت معنی‌دار وجود دارد و هر کدام از روزنامه‌ها در رعایت برخی معیارها شدت و ضعف داشته‌اند.
اعظم راودراد؛ مصطفی اسدزاده
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 57-88
چکیده
سینما در ایران در مواجهة سیاسی جناح‌های مختلف، یکی از محل‌های اختلاف و بلکه نزاع بوده و هر جناحی، موقعیت سینما در زمان رقیب را نقد کرده است. این مقاله حاصل پژوهشی است در حوزة جامعه‌شناسی سیاسی سینمای ایران در دهة 1370 که در آن با روش «تحلیل محتوا» و «تحلیل متن» فیلم‌های منتخب دولت در جشنواره‌های فیلم فجر از یک‌سو ...
بیشتر
سینما در ایران در مواجهة سیاسی جناح‌های مختلف، یکی از محل‌های اختلاف و بلکه نزاع بوده و هر جناحی، موقعیت سینما در زمان رقیب را نقد کرده است. این مقاله حاصل پژوهشی است در حوزة جامعه‌شناسی سیاسی سینمای ایران در دهة 1370 که در آن با روش «تحلیل محتوا» و «تحلیل متن» فیلم‌های منتخب دولت در جشنواره‌های فیلم فجر از یک‌سو و فیلم‌های مورد اقبال مخاطبان سینمای ایران از سوی دیگر، به تبیین سیاست‌های فرهنگی ـ هنری دولت در عرصة سینما در دو دهة 1370 و 1380 پرداخته می شود و به نقش سیاست‌گذاران فرهنگی و مدیران هنری نظام در اجرای این سیاست‌ها اشاره میشود. این تحقیق نشان میدهد که سیاست‌گذاران و مدیران هنری دو گفتمان با عنوان «گفتمان اصولگرا» و «گفتمان اصلاحطلب» در حوزة سیاستگذاری در بخش سینما، بایدها و نبایدهای خود را بایدها و نبایدهای مردم تلقی کردهاند و هرگاه از سیاست‌های یکدیگر انتقاد داشته‌اند، با این استدلال که سینما با ارزش‌ها و باورهای «مردم» هماهنگ نشده است، به سیاست‌های فرهنگی و سینمایی یکدیگر تاختهاند. درحالیکه آنچه مردم و مخاطبان سینمای ایران همواره از آن در فیلمها استقبال کردهاند ترکیبی از ارزش‌های دینی به همراه ارزش‌های سیاسی ـ اجتماعی بوده است.
عباس مقتدایی؛ کبری راعی
دوره 14، شماره 23 ، آذر 1392، ، صفحه 57-93
چکیده
در این مقاله جایگاه شورای فرهنگ عمومی استان اصفهان در ساماندهی امور فرهنگی مطالعه‌شده و بررسی وضعیت سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در مصوبه‌های شورای فرهنگ عمومی استان اصفهان در سال‌های 1372 تا 1389 داده‌های پژوهش را تشکیل میدهد.
روش بررسی، تحلیل محتوای مصوبه‌های شورای فرهنگ عمومی با استفاده ازآزمون‌های «خی دو» ...
بیشتر
در این مقاله جایگاه شورای فرهنگ عمومی استان اصفهان در ساماندهی امور فرهنگی مطالعه‌شده و بررسی وضعیت سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در مصوبه‌های شورای فرهنگ عمومی استان اصفهان در سال‌های 1372 تا 1389 داده‌های پژوهش را تشکیل میدهد.
روش بررسی، تحلیل محتوای مصوبه‌های شورای فرهنگ عمومی با استفاده ازآزمون‌های «خی دو» و «دوجملهای» رابطة بین نوع مصوبهها بر اساس آییننامة شورا و سیاستگذاری و برنامه‌ریزی با ساماندهی امور فرهنگی سنجیده شده است.
نتایج نشان داد که بین مصوبه‌های مربوط به سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی با ساماندهی امور فرهنگی رابطة مستقیم وجود داشت؛ همچنین نیمی از مصوبه‌های شورای فرهنگ عمومی در امر سیاستگذاری فرهنگی، مرتبط و در وظیفة برنامه‌ریزی، بیشتر مصوبهها نامرتبط با وظایف شورا بودند.
محمد روزخوش؛ فرشته رازقی
چکیده
این پژوهش با میانجی مطالعۀ موردی تئاتر خصوصی، برخی از زمینههای اقتصادی- اجتماعی کلان اقتصاد هنر در ایران را واکاوی میکند. در سال‌های اخیر، شمار افرادی که به‌واسطۀ آموزش‌های دانشگاهی یا شیوه‌های معمول دیگر به «جامعۀ تئاتری» میپیوندند، افزایش یافته است. این در حالی است که به‌رغم افزایش جمعیت «تئاتریها»، ...
بیشتر
این پژوهش با میانجی مطالعۀ موردی تئاتر خصوصی، برخی از زمینههای اقتصادی- اجتماعی کلان اقتصاد هنر در ایران را واکاوی میکند. در سال‌های اخیر، شمار افرادی که به‌واسطۀ آموزش‌های دانشگاهی یا شیوه‌های معمول دیگر به «جامعۀ تئاتری» میپیوندند، افزایش یافته است. این در حالی است که به‌رغم افزایش جمعیت «تئاتریها»، زیرساخت‌ها چندان تغییری نکردهاند و امکانات سخت‌افزاری سالن‌های نمایشی کموبیش همان است که بود. از اوایل دهۀ 80، این ایده که خصوصیسازی تئاتر راهحلّ این مشکل و بسیاری دیگر از دردهای تئاتر ایران است به «ایدهای هژمونیک» بدل شد. بسیاری از فعالان عرصۀ نمایش این ایده را پذیرفتند. متولیان دولتی نمایش نیز برای خروج از بحران کمبود سالن‌های نمایش، نیمنگاهی به بخش خصوصی انداختند. اکنون با گذشت نزدیک به دو دهه از آن زمان، بیش از 20 تماشاخانۀ خصوصی در کنار تماشاخانههای دولتی در تهران فعالیت میکنند. حال وقت پرسیدن این پرسش است که آیا این برنامه توانست گرهی از کار فروبستۀ نمایش ایران بگشاید؟ دولت و بخش خصوصی در تئاتر چه نسبتی با یکدیگر برقرار کردهاند؟ فعالان و «ذی‌نفعان» میدان نمایش، این تجربه را چگونه ارزیابی میکنند؟ و اینکه مرور تجربۀ تئاتر خصوصی چه چیزی دربارۀ «اقتصاد فرهنگ» در ایران به ما می‌گوید؟ این پژوهش درصدد بوده است که این پرسشها را بر پایۀ بازخوانی دیدگاه‌ها و ارزیابی‌های «اهالی تئاتر» پاسخ گوید؛ اما فهم «فعالیت بخش خصوصی در تئاتر» بهعنوان مقولهای از اقتصاد هنر، مستلزم درک مناسبات کلیتر اجتماعی ـ اقتصادی است. بدین سبب مقاله کوشیده است «تئاتر خصوصی در ایران» را در پس‌زمینۀ تحولات اقتصادی ـ اجتماعیِ دو دهۀ اخیر ایران تحلیل کند. این پژوهش نشان میدهد که چگونه روند مسئلهآمیز اقتصادی ـ اجتماعی دو دهۀ اخیر ایران در «میدان نمایش» بازتاب یافته است. یکی از پیامدهای این روند، تأسیس «تماشاخانۀ خصوصی» بهجای «تئاتر خصوصی» است.
حمیده خالقی محمدی؛ صدیقه ببران
چکیده
بنابر آمار سازمان ملل متحد، تعداد سالمندان تا سال ۲۰۵۰ بیش از دو برابر میشود و از ۸۴۱ میلیون نفر به ۲ میلیارد نفر می‌رسد. ازجمله مسائل مهمی که در دورۀ سالمندی نیز مطرح است سبک زندگی است. محققان در این پژوهش از مدل بومی استاندارد داخلی موجود در خصوص سبک زندگی سالمندان استفاده کردند که دارای 5 بُعد پیش‌گیری؛ فعالیتهای جسمی، تفریحی، ...
بیشتر
بنابر آمار سازمان ملل متحد، تعداد سالمندان تا سال ۲۰۵۰ بیش از دو برابر میشود و از ۸۴۱ میلیون نفر به ۲ میلیارد نفر می‌رسد. ازجمله مسائل مهمی که در دورۀ سالمندی نیز مطرح است سبک زندگی است. محققان در این پژوهش از مدل بومی استاندارد داخلی موجود در خصوص سبک زندگی سالمندان استفاده کردند که دارای 5 بُعد پیش‌گیری؛ فعالیتهای جسمی، تفریحی، سرگرمی و ورزشی؛ تغذیۀ سالم؛ مدیریت تنش و روابط اجتماعی و بینفردی است. در این پژوهش، از دو راهکار همبستگی و توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد. جامعۀ آماری تمام شهروندان تهرانی با حداقل 60 سال سن هستند. نتایج نشان داد که رسانه‌ها در ابعاد پیش‌گیری، تغذیۀ سالم و روابط اجتماعی و بینفردی نقش دارند؛ درحالیکه بر ابعاد فعالیتهای جسمی، تفریحی، سرگرمی و ورزشی و مدیریت تنش تأثیر معنا‌داری ندارند.
محمدحسن یادگاری؛ مهدی منتظرقائم؛ مهدی کاشفی فر
چکیده
فنّاوری‌های رسانه‌ای جهان ذهنی جوامع را تغییر داده‌اند. این تغییرات، همگام با تغییرات شتابان و پرسرعت فنّاوری‌ها، نتایج گوناگونی را برای افراد به همراه داشته‌اند. مهم‌ترین این تفاوت‌ها تفاوت در نگرش‌های معرفتی هر نسل است. آنچه بهعنوان پیش‌فرض این پژوهش تلقی میشود این است که نظام معرفتی هر دوره ساخت‌پذیر است و عاملیت ...
بیشتر
فنّاوری‌های رسانه‌ای جهان ذهنی جوامع را تغییر داده‌اند. این تغییرات، همگام با تغییرات شتابان و پرسرعت فنّاوری‌ها، نتایج گوناگونی را برای افراد به همراه داشته‌اند. مهم‌ترین این تفاوت‌ها تفاوت در نگرش‌های معرفتی هر نسل است. آنچه بهعنوان پیش‌فرض این پژوهش تلقی میشود این است که نظام معرفتی هر دوره ساخت‌پذیر است و عاملیت اصلی برای ساخت هر نسل رسانه‌هایی است که هر نسل از آن استفاده میکند. به عبارتی، می‌توان از عاملیت رسانه در تغییرات نسلی با عنوان جامعه‌پذیری رسانه‌ای یاد کرد. در این پژوهش از ادبیات نظری مرتبط با نسل در جامعه‌شناسی و ادبیات مطالعات نسل از منظر مطالعات رسانه بهره برده شده است. از مصاحبۀ نیمه‌ساخت‌یافته برای جمعآوری دادهها و یافتن پاسخ پرسش‌های این پژوهش استفاده شده است. مصاحبه‌هایی با 30 نفر با بازۀ سنی 15 تا 45 سال صورت گرفت تا نگرش و تجارب آنها در خصوص تمایزها و تفاوت‌های نسلی شناسایی شود. یافتههای پژوهش چهار نسل را با عنوان‌های سازش‌پذیر، خطرپذیر، تحول‌پذیر و محدودیت‌ناپذیر شناسایی کرد. همچنین، یافته‌ها نشان میدهد که در هر نسل، رسانه‌ها و شیوه‌های ارتباطی و تعاملی عاملیت مؤثری در شکل‌گیری معرفت‌شناسی نسلی دارند. هر چه به سمت استفاده از رسانههای تعاملی و جهانی پیش می‌رویم، ارزش‌های سنتی و عرفی رنگ می‌بازند و افراد خارج از محدوده‌ها و نظم معرفتی رایج زیست میکنند.
علی مرشدی‌زاد؛ عباس کشاورزی شکری؛ صالح زمانی
دوره 13، شماره 18 ، شهریور 1391، ، صفحه 59-81
چکیده
مقالة پیش رو کوششی است که با در نظر گرفتن سه مولفة اساسی (خدا، فرد دین‌دار و دین‌داری) و با توجه به نظریة هویت و نظریة بازتابندگی آنتونی گیدنز انجام شده است. سینما نیز بهعنوان یکی از اثرگذارترین ابزارهای رسانه‌ای در جهان معاصر، متن اصلی این بازنمایی است. سوال اصلی، توجه به چگونگی بازنمایی هویت دینی در سینمای پس از انقلاب است. ...
بیشتر
مقالة پیش رو کوششی است که با در نظر گرفتن سه مولفة اساسی (خدا، فرد دین‌دار و دین‌داری) و با توجه به نظریة هویت و نظریة بازتابندگی آنتونی گیدنز انجام شده است. سینما نیز بهعنوان یکی از اثرگذارترین ابزارهای رسانه‌ای در جهان معاصر، متن اصلی این بازنمایی است. سوال اصلی، توجه به چگونگی بازنمایی هویت دینی در سینمای پس از انقلاب است. هدف از این مقاله، توصیف چگونگی بازنمایی هویت دینی (سنتی/ بازتابنده) در سینمای ایران است. روش تحقیق نیز مبتنی بر تحلیلمحتوای کیفی است و جامعة آماری، کلیة فیلم‌های سینمایی پس از انقلاب است که تأکیدی مستقیم یا غیرمستقیم به مولفههای هویت دینی داشته‌اند که تعداد 20 فیلم بهعنوان نمونه و در مصاحبه با صاحب‌نظران سینمایی و به‌صورت هدفمند و غیرتصادفی استخراج شده است. نتایج بهدست آمده حاکی از حضور قطعی مولفههای هویت دینی در سینمای ایران است که در طول سه دهه پس از انقلاب از قالب سنتی به قالب بازتابنده منتقل شده است و این نتایج با تغییرهای اجتماعی و سیاسی سال‌های پس از انقلاب همخوانی دارد.
سعید پیرو؛ سید حبیب‌الله میرغفوری
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، ، صفحه 59-78
چکیده
در سال‌های اخیر موضوع کارآفرینی فرهنگی به‌دلیل ماهیت فرهنگی، اهمیت مقولۀ فرهنگ و تأثیر آن بر رشد اقتصادی کشور‌ها اهمیت ویژه‌ای یافته است. نوشتار حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا، پیمایشی است. به‌منظور جمعآوری دادهها از ابزار پرسش‌نامۀ 25 سؤالی، استفاده شده است. جامعۀ مورد بررسی، کارآفرینانی هستند که در حوزۀ کسب و کار‌های ...
بیشتر
در سال‌های اخیر موضوع کارآفرینی فرهنگی به‌دلیل ماهیت فرهنگی، اهمیت مقولۀ فرهنگ و تأثیر آن بر رشد اقتصادی کشور‌ها اهمیت ویژه‌ای یافته است. نوشتار حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا، پیمایشی است. به‌منظور جمعآوری دادهها از ابزار پرسش‌نامۀ 25 سؤالی، استفاده شده است. جامعۀ مورد بررسی، کارآفرینانی هستند که در حوزۀ کسب و کار‌های فرهنگی فعالیت میکنند. همچنین، حجم نمونه بر اساس جدول مورگان تعداد 217 نفر محاسبه شد. ابزارهای مورد استفاده برای تحلیل دادهها شامل، تحلیل عاملی اکتشافی به‌منظور دسته‌بندی عوامل شناساییشده و تحلیل عاملی تأییدی با هدف تأیید مدل بهکار برده شده است. نتایج تحلیل دادهها با استفاده از ابزار یادشده نشان میدهد 23 عامل که در پنج بُعد نگرش فرهنگی، اطلاعات عمومی در حوزۀ فرهنگ، مهارتهای فردی، مهارتهای بازاریابی و آگاهی از منابع محیطی قرار میگیرند را می‌توان بهعنوان عوامل تأثیرگذار بر موفقیت کارآفرینی فرهنگی در نظر گرفت.
محمد آسیایی
دوره 10، شماره 8 ، بهمن 1388، ، صفحه 61-94
عبدالعلی رضایی
دوره 10، شماره 5 ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 61-88
چکیده
پیوست فرهنگی مفهوم جدیدی است که به دنبال واژگان راهبردی «مهندسی فرهنگ»، «مهندسی فرهنگی» و «مدیریت فرهنگی» مقام معظم رهبری در تاریخ 17/9/86 طرح کرده و علاوه بر اینکه دستور کار مراکز عمده سیاستگذاری قرار گرفته، اذهان بسیاری از پژوهشگران مراکز علمی و تحقیقاتی را به خود معطوف کرده است. سؤال اساسی این است که اجرای پیوست فرهنگی، ...
بیشتر
پیوست فرهنگی مفهوم جدیدی است که به دنبال واژگان راهبردی «مهندسی فرهنگ»، «مهندسی فرهنگی» و «مدیریت فرهنگی» مقام معظم رهبری در تاریخ 17/9/86 طرح کرده و علاوه بر اینکه دستور کار مراکز عمده سیاستگذاری قرار گرفته، اذهان بسیاری از پژوهشگران مراکز علمی و تحقیقاتی را به خود معطوف کرده است. سؤال اساسی این است که اجرای پیوست فرهنگی، فرهنگ عمومی کشور اسلامی را تا چه اندازه متحول میکند؟ پیوست فرهنگی مدیریت راهبردی کشور را با مدیریت اجرایی پیوند میدهد. در واقع از این پس بدون این ابزار هیچ یک از زمینههای اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور قابلیت اجرایی نخواهند یافت. تحلیل ضرورتهای پیوست فرهنگی از منظری جامعه‌شناختی از یک سو و تبیین مدل مفهومی پیوست فرهنگی از سوی دیگر، به عنوان ابعاد «چرایی» و «چیستی»، محورهای موضوعی مقاله حاضر را شکل می‌دهند.
محمدباقر خرمشاد؛ قادر آشنا
چکیده
یکی از مباحث مهم و اساسی دربارۀ داعش این است که به‌رغم مخالفت‌های جهانی و حملات نظامیِ همه‌جانبه تحت ائتلافهای دو، سه یا چندگانه علیه داعش، چگونه این گروه تروریستی تا سال 2017 میلادی همچنان ماندگار بوده است. در پاسخ، این مقاله مجموعۀ مؤلفههای متعددی را در ماندگاری این گروه دخیل میداند که در دو سطح درونی و بیرونی تقسیمبندی ...
بیشتر
یکی از مباحث مهم و اساسی دربارۀ داعش این است که به‌رغم مخالفت‌های جهانی و حملات نظامیِ همه‌جانبه تحت ائتلافهای دو، سه یا چندگانه علیه داعش، چگونه این گروه تروریستی تا سال 2017 میلادی همچنان ماندگار بوده است. در پاسخ، این مقاله مجموعۀ مؤلفههای متعددی را در ماندگاری این گروه دخیل میداند که در دو سطح درونی و بیرونی تقسیمبندی شده‌اند. در سطح درونی عوامل «عامل گفتمانی مؤثر در ماندگاری داعش»، «بهرهبرداری از نارضایتیهای سیاسی ـ اجتماعی»، «توانمندیهای اقتصادی ـ مالی»، «ترس و وحشت» و «تبلیغات» قابل ذکرند و در سطح بیرونی نیز «حمایت قدرتهای بینالمللی»، «تلاش برای توازن قدرت در منطقه»، «امنیت اسرائیل و درگیرسازی جبهۀ مقاومت»، به عنوان شاخصهای مؤثر در ماندگاری این گروه برآورد می‌شوند. این متغیرها به صورتی بسیار پیچیده و موزون باعث شده‌اند تا داعش به‌رغم تمام تلاش قدرتهای همسو که برای سرکوب آن میکوشیدند، سالها دوام بیاورد و خسارتهای غیرقابل جبرانی را بر کشورهای عراق و سوریه تحمیل کند و بهعنوان یک تهدید بینالمللی همچنان موجود باشد. چارچوب نظری این پژوهش، اسلام سیاسی و روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی است. روش گردآوری مطالب، کتابخانه‌ای و اسنادی است.
محیا برکت؛ سمیه سادات شفیعی
چکیده
بررسی روشمند محتوای کتاب‌های کودکان به جهت نقش زیاد آنان در جامعه‌پذیری نسل آینده، موضوعی میان رشته‌ای است که در قلمرو علوم اجتماعی به‌طور عام و در جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و نیز با رویکرد جنسیتی در مطالعات زنان به‌طور خاص مطرح است. جامعه آماری این پژوهش کتاب‌های گروه سنی الف است که نویسنده و تصویرگر ایرانی دارند و از سوی شورای ...
بیشتر
بررسی روشمند محتوای کتاب‌های کودکان به جهت نقش زیاد آنان در جامعه‌پذیری نسل آینده، موضوعی میان رشته‌ای است که در قلمرو علوم اجتماعی به‌طور عام و در جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و نیز با رویکرد جنسیتی در مطالعات زنان به‌طور خاص مطرح است. جامعه آماری این پژوهش کتاب‌های گروه سنی الف است که نویسنده و تصویرگر ایرانی دارند و از سوی شورای کتاب کودک در زمینه تصویرگری در سال‌های 1395-1342 برگزیده شده‌اند. بیست کتاب با 716 تصویر، این ویژگیها را داشت و تصاویر با کل شماری تحلیل شدند. روش این پژوهش کیفی و تحلیل نشانهشناسی اجتماعی است که نظریات هلیدی، کرس و ون لیون برای تحلیل تصاویر بکار رفته است. یافته‌ها حاوی گزارشی از افت و خیزهای موضوعی تصاویر کتاب کودک در نیم قرن گذشته و نیز نمایی از پرسوناژهای انسانی است که در قالب زنان در برابر چشم مخاطب قرار گرفته‌اند. همچنین نقشهای اجتماعی زنان را معرفی کرده، به ارزش‌های ضمنی نظر داشته و روندهای تاریخی را پی میگیرد.
آرمان حیدری؛ حمید صداقت؛ خیری حمیدپور
چکیده
با گسترش فضای مجازی و رسانه‌ای‌شدن فضای فرهنگی، هویت‌یابیِ افراد نیز دگرگون شده است. از منظر جامعه‌شناختی، تحلیلِ نمود هویتی زنان در فضاهای مجازی که آزادی کمتری در فضاهای «واقعی» سنتی برای ابراز هویت خود دارند، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا فضای مجازی ظرفیت بیشتری برای خلق و بازنمایی هویت مطلوب و آرمانی دارد. به‌علاوه، ...
بیشتر
با گسترش فضای مجازی و رسانه‌ای‌شدن فضای فرهنگی، هویت‌یابیِ افراد نیز دگرگون شده است. از منظر جامعه‌شناختی، تحلیلِ نمود هویتی زنان در فضاهای مجازی که آزادی کمتری در فضاهای «واقعی» سنتی برای ابراز هویت خود دارند، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا فضای مجازی ظرفیت بیشتری برای خلق و بازنمایی هویت مطلوب و آرمانی دارد. به‌علاوه، استفاده از رویکردهای کیفی برای فهم عمق و سیالیت فرایند هویتیابی سودمندتر است. ازاین‌رو، مقالۀ پیش‌رو فرایند هویت‌یابیِ 16 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه یاسوج در فضای مجازی را با رویکردی کیفی واکاوی کرده است. تکنیک جمعآوری دادهها مصاحبۀ بدون ساختار و نیمه‌ساختاریافته بوده است. روش نمونه گیری غیرتصادفی، هدفمند و با حداکثر تنوع؛ راهبرد تحلیل دادهها کدگذاری سه‌مرحلهای باز، محوری و گزینشی بوده است. بر اساس ماهیت مضامین مصاحبه‌ها، علل، بسترها و پیامدهای استفادۀ این دختران از فضای مجازی ذیل ده مقولۀ محوریِ «ماهیت ارتباط، ابراز جنبه‌های متفاوت خود، استفادۀ هدفمند جهت تأمین نیازها و خدمات متنوع، ارضای تمایلات روحی ـ فیزیولوژیک، پرکردن اوقات فراغت، ضعف شخصیت روانی و مهارتی، نابسامانی زندگی خانوادگی، خودهای متفاوت ارائه‌شده در فضای مجازی، قابلیتهای فضای مجازی در زندگی مدرن و دامنۀ آسیب‌های فضای مجازی» تحلیل شدند. در سطحی انتزاعی‌تر، می‌توان گفت مقولۀ هستۀ «فضای مجازی پژواکِ فضای واقعی و جولانگاه خودهای واقعی ـ وانمودی» بازتاب‌دهندۀ روند هویتیابی دختران موردمطالعه در فضای مجازی است که ناشی از تأثیر دوسویۀ ویژگیهای روان‌شناختی‌ـ‌فیزیولوژیک‌ـاجتماعیِ دختران و شرایط زیست فرهنگی‌ـ‌اجتماعیِ آنان در فضای واقعی جامعه است.
هژیر فتحی؛ فائزه تقی پور؛ نفیسه واعظ
چکیده
این پژوهش به دنبال شناسایی پیشران‌های مؤثر بر آینده شبکه‌های اجتماعی مجازی در مواجهه با رسانههای جمعی ایران در افق سال ۱۴۰۴ است. روش پژوهش از نوع آمیخته کمی و کیفی است که با استفاده از روش آینده‌پژوهی انجام شده است. این پژوهش از نوع توصیفی و اکتشافی با رویکرد شناسایی عدم قطعیت‌ها است که در این راستا با ۲۰ نفر از صاحب‌نظران و متخصصان ...
بیشتر
این پژوهش به دنبال شناسایی پیشران‌های مؤثر بر آینده شبکه‌های اجتماعی مجازی در مواجهه با رسانههای جمعی ایران در افق سال ۱۴۰۴ است. روش پژوهش از نوع آمیخته کمی و کیفی است که با استفاده از روش آینده‌پژوهی انجام شده است. این پژوهش از نوع توصیفی و اکتشافی با رویکرد شناسایی عدم قطعیت‌ها است که در این راستا با ۲۰ نفر از صاحب‌نظران و متخصصان حوزه رسانه، ارتباطات و شبکه‌های اجتماعی برخط که با روش گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته صورت گرفت. در پژوهش حاضر برای شناسایی پیشران‌ها از روش تشکیل پانل دلفی با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شد و برای کشف عوامل کلیدی نهایی مؤثر بر آینده شبکه‌های اجتماعی مجازی از روش مدل‌سازی تفسیری ـ ساختاری (ISM) بهره برده شد. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش مدل‌سازی تفسیری ساختاری، شامل پرسشنامه محقق ساخته حاوی جدول ماتریس تاثیرات متقابل است و داده‌های آن نیز توسط نرم افزار «میک مک» تحلیل شد. یافتههای پژوهش نشان داد ۲۷ پیشران بر آیند شبکه‌های اجتماعی مجازی تأثیر دارند که در چهار عامل کلی اجتماعی ـ فرهنگی، حقوقی ـ سیاسی، اقتصادی و فناوری قابل طبقه‌بندی است. طبق یافتههای پژوهش، فناورپایه شدن امور، بومیان دیجیتال، مالکیت رسانه‌ای و قدرت رسانههای سنتی بزرگ مقیاس، چهار عامل کلیدی نهایی موثر بر آینده شبکه‌های اجتماعی مجازی در مواجهه با رسانههای جمعی ایران در افق ۱۴۰۴ هستند.
صفیه حاتمی
دوره 16، شماره 31 ، آذر 1394، ، صفحه 63-81
چکیده
فرهنگ هر جامعه نشانه میزان رشد و تعالی معنوی آن جامعه است. بر همین اساس گرافیک محیطی به منزلة شاخه‌ای جدید از هنرهای کاربردی در کنار کاربردهای متنوعی که دارد، از طریق ایجاد ارتباط تصویری در فضاهای عمومی به ارتقای سطح نگرش افراد می پردازد. اما عوامل زیادی چون همزمانی احتمالی سایر رسانههای جمعی و همچنین مشکلات ارزیابی بازخوردها، ...
بیشتر
فرهنگ هر جامعه نشانه میزان رشد و تعالی معنوی آن جامعه است. بر همین اساس گرافیک محیطی به منزلة شاخه‌ای جدید از هنرهای کاربردی در کنار کاربردهای متنوعی که دارد، از طریق ایجاد ارتباط تصویری در فضاهای عمومی به ارتقای سطح نگرش افراد می پردازد. اما عوامل زیادی چون همزمانی احتمالی سایر رسانههای جمعی و همچنین مشکلات ارزیابی بازخوردها، موجب عدم اطمینان از میزان خالص اثربخشی این رسانة هنری در میان سایرین شده است. اما به راستی میزان اثربخشی گرافیک محیطی در کمک به ارتقای فرهنگ جامعه یا حل نمونه‌ای از یک مشکل فرهنگی، از نظر کمی چه مقدار است؟ پژوهش حاضر سعی کرده است از طریق روش‌های میدانی، ضمن محدود کردن سایر عوامل مؤثر بر رفتار(چون ترغیب، تشویق‌های کلامی و...) و با ارسال پیام تنها به گروه هدف، میزان تغییر رفتار آنها را قبل و بعد از اجرای یک کمپین گرافیک محیطی با موضوع تبلیغ فرهنگی از نظرکمی ارزیابی کند. بر همین اساس شیوه نیمه آزمایشی با مطالعه موردی ارتقای فرهنگ تفکیک پسماند در بین دانش‌آموزان پایة چهارم، پنجم و ششم دبستان، مبنای کار شد. پس از انتخاب تصادفی نمونه آماری با 230 نفر دانش‌آموز و 14 نفر پرسنل، چند استند محیطی متناسب با موضوع، طراحی، اجرا و در مدرسه نصب شد. برای ارزیابی بازخوردها نیز از دو روش استفاده شد: 1. اندازه‌گیری حجم پسماندهای ریخته شده در سطل‌های بازیافت، قبل و بعد از نصب استندها (متغیر مستقل) بر مبنای شیوة سری‌های زمانی. 2. توزیع پرسشنامه قبل و بعد از نصب استندها (پیش‌آزمون و پس‌آزمون) برای ارزیابی میزان اثربخشی طرح بر متغیرهای وابستة آگاهی، ترغیب، بهبود رفتار و تناسب طرح. نتایج پژوهش فوق علاوه بر اثبات اثر ترغیبی گرافیک محیطی در مسائل فرهنگی، نشان داد که حجم پسماندهای تفکیک شده بعد از اجرای این متغیر مستقل، با افزایش بیش از صددرصدی روبهرو بوده است. همچنین تحلیل پرسش‌نامة دانش‌آموزان و معلمان، در قالب نمودارهایی به نمایش در آمد که تغییرات معنا‌داری را در هر یک از متغیرها نشان میدهد.
علی محبی؛ علی اصغر کیا
چکیده
هدف اصلی پژوهش بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر تغییرات و جهت‌گیری‌های فرهنگی با توجه به نظریه اینگلهارت است. بر این اساس، پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال بود که؛ شبکه‌های اجتماعی جهت تغییرات فرهنگی را به سمت ارزش‌های مادی موردنظر اینگلهارت می‌برند یا به سمت ارزش‌های فرا مادی؟ در این پژوهش از روش ترکیبی (تحلیل محتوا و پیمایش) استفاده ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر تغییرات و جهت‌گیری‌های فرهنگی با توجه به نظریه اینگلهارت است. بر این اساس، پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال بود که؛ شبکه‌های اجتماعی جهت تغییرات فرهنگی را به سمت ارزش‌های مادی موردنظر اینگلهارت می‌برند یا به سمت ارزش‌های فرا مادی؟ در این پژوهش از روش ترکیبی (تحلیل محتوا و پیمایش) استفاده شد. در بخش پیمایش نگرش‌های دانشجویان نسبت به ارزش‌های مادی و فرامادی مدنظر اینگلهارت در شبکه‌های اجتماعی (در سال 1398) سنجیده شد و در بخش تحلیل محتوا نیز محتوای شبکه‌های اجتماعی در سال 1398 با ارزش‌های مادی و فرامادی مدنظر اینگلهارت سنجش شد. نتایج پیمایش در مورد «ارزش‌های موردتوجه کاربران در شبکه‌های اجتماعی» نشان داد که 53 درصد دانشجویان به ارزش‌های فرامادی توجه دارند. یافتههای تحلیل محتوا نیز نشان داد که حدود 54 درصد پیام‌های تولیدشده در سه شبکۀ اجتماعی توییتر، تلگرام و اینستاگرام دارای ارزش فرامادی هستند. ترکیب نتایج تحقیق نشان میدهد محتوای فضای مجازی منطبق با نگرش‌های دانشجویان بوده و بیشترین توجه به سمت ارزش‌های فرامادی است. این یافته‌ها منطبق با نظریات اینگلهارت است و نشان میدهد سیر فرهنگی کشور همسو با تغییرات فرهنگ جهانی است.
سیدحسن آذری؛ مهدی منتظرقائم؛ سعید باقری
چکیده
روزنامه‌نگاری سبک زندگی با توجه به گستردگی، مخاطب‌پسندی و روند فزایندۀ آن جایگاه و اهمیت بالایی را در روزنامه‌نگاری امروز به خود اختصاص داده است. در این میان، نظام رسانه‌ای و بافت فرهنگی و اجتماعی هر جامعه‌ای متغیری مهم است که در میزان، ماهیت و شیوۀ استفاده از این نوع روزنامه‌نگاری نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. ازاین‌رو مقالۀ حاضر ...
بیشتر
روزنامه‌نگاری سبک زندگی با توجه به گستردگی، مخاطب‌پسندی و روند فزایندۀ آن جایگاه و اهمیت بالایی را در روزنامه‌نگاری امروز به خود اختصاص داده است. در این میان، نظام رسانه‌ای و بافت فرهنگی و اجتماعی هر جامعه‌ای متغیری مهم است که در میزان، ماهیت و شیوۀ استفاده از این نوع روزنامه‌نگاری نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. ازاین‌رو مقالۀ حاضر فراوانی استفاده از موضوعات مختلف روزنامه‌نگاری سبک زندگی را در وبگاههای خبری کشور مورد سنجش قرار داده و در ادامه به‌صورت عمقی‌تر، ماهیت و ویژگیهای هرکدام از مقوله‌ها را دسته‌بندی و تحلیل میکند. روش تحقیق استفاده‌شده در بخش اول تحلیل محتوای کمّی، و در بخش دوم نوع کیفی آن است. جامعۀ آماری تحقیق اخبار منتشرشده در پنج وبگاه خبری پرمخاطب کشور (بر اساس رتبه‌بندی الکسا در بهار 1397) شامل تابناک، ایسنا، باشگاه خبرنگاران جوان، جام‌نیوز و فارس در شش ماه دوم سال 1396 بوده است. حجم نمونه نیز 10 درصد از جامعۀ آماری، یعنی 18 روز، و به‌صورت تصادفی نظام‌مند انتخاب شده‌اند. یافتههای تحقیق نشان میدهد که در دورۀ زمانی مطالعه‌شده 2,535 مطلب از نوع روزنامه‌نگاری سبک زندگی بوده و باشگاه خبرنگاران جوان، تابناک، جام‌نیوز، فارس و ایسنا به‌ترتیب بیشترین و کمترین مطالب را در این زمینه منتشر کردهاند. ذیل روزنامه‌نگاری سبک زندگی، درمجموع سه مقولۀ «سلامت»، «مذهب» و «فنّاوری فردی» به‌ترتیب در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفته‌اند. اما یافتههای حاصل از تحلیل محتوای کیفی نشان میدهد روزنامه‌نگاری سبک زندگی در وبگاههای خبری مطالعه‌شده را می‌توان در طیفی نشان داد که یک سوی آن مذهب و سلامت و سوی دیگر آن سبک زندگی سلبریتی‌ها و مد و زیبایی است.
عبدالرحیم قاسمی نژاد؛ محمدصادق نصراللهی
چکیده
مسئلة تأثیر بر مخاطب یا ارتباط‌گیر یکی از اساسی‌ترین مسائل در علم فرهنگ و ارتباطات است. ظهور اینترنت و، بالتبع، پیدایش شبکه‌های اجتماعی مجازی، با توجه به ماهیت تعاملی و چندسویة آن، ضمن آنکه اهمیت حوزۀ مخاطب‌شناسی را دوچندان کرده، سازوکار جذب مخاطب را بیش‌ازپیش پیچیده کرده است. میدان رقابت ارتباط‌گران در شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های ...
بیشتر
مسئلة تأثیر بر مخاطب یا ارتباط‌گیر یکی از اساسی‌ترین مسائل در علم فرهنگ و ارتباطات است. ظهور اینترنت و، بالتبع، پیدایش شبکه‌های اجتماعی مجازی، با توجه به ماهیت تعاملی و چندسویة آن، ضمن آنکه اهمیت حوزۀ مخاطب‌شناسی را دوچندان کرده، سازوکار جذب مخاطب را بیش‌ازپیش پیچیده کرده است. میدان رقابت ارتباط‌گران در شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های اجتماعی آن‌چنان بالا گرفته که گزینه‌های فراوانی را بهعنوان حق انتخاب در اختیار ارتباط‌گیران گذاشته است. در این میان، جذب اولیۀ مخاطب در جهت تصمیم اولیة او به ملحق‌شدن به یک گروه یا کانال (جذب اولیۀ مخاطب) و تصمیم وی به استمرار عضویت (نگهداشت مخاطب) مقدمه و شرط لازم تأثیر بر مخاطب است. از طرف دیگر، مروری گذرا بر زیست‌بوم شبکه‌های اجتماعی نشان از ضعف جدی کانال‌های فرهنگی و دینی در جذب و نگهداشت مخاطب دارد. مسئلة این پژوهش آن است که، با استناد به مطالعة کیفیت فعالیت و عملکرد کانال‌های موفق فارسی در تلگرام، چه سیاست‌ها و شیوه‌هایی را می‌توان برای جذب ارتباط‌گیران به کنشگران دینی و فرهنگی شبکه‌های اجتماعی پیشنهاد کرد. جهت پاسخ‌گویی به این سؤال، این پژوهش انجام مصاحبۀ نیمه‌ساخت‌یافته را با ارتباط‌گیران کانال‌های موفق ایرانی منتخب در پیام‌رسان تلگرام در دستور کار قرار داده و، با پیاده‌سازی روش «تحلیل مضمون»، 22 پیشنهاد را بهعنوان سیاست‌ها و شیوه‌های جذب مخاطب مطرح کرده است. از پربسامدترین پیشنهاد‌ها می‌توان به اعتماد کاربران به کانال و پیام‌های آن، مدیریت زمانی ارسال پیام‌ها، تنوع در قالب‌های انتشار پیام، تنوع و جامعیت در محتوای پیام‌ها و رعایت ایجاز در محتوای ارسالی اشاره کرد.
محمدحسین شریفی ساعی
چکیده
اولین نسل جنبش زنان در ایران، از اواخر قاجار و انقلاب مشروطه ظهور یافتند. آنها با وقوع مشروطه، صاحب نشریه و روزنامه شدند. این نشریات، تنها رسانههای فراگیر در ایران عصر قاجار قلمداد می شدند. نشریات زنان، مهم‌ترین ابزار آنها برای رساندن صدای خود به جامعه و پیگیری جنبش مطالبهگری در راستای برابری جنسیتی بود. پژوهش حاضر ...
بیشتر
اولین نسل جنبش زنان در ایران، از اواخر قاجار و انقلاب مشروطه ظهور یافتند. آنها با وقوع مشروطه، صاحب نشریه و روزنامه شدند. این نشریات، تنها رسانههای فراگیر در ایران عصر قاجار قلمداد می شدند. نشریات زنان، مهم‌ترین ابزار آنها برای رساندن صدای خود به جامعه و پیگیری جنبش مطالبهگری در راستای برابری جنسیتی بود. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی مسائل و مطالبات خانوادگی زنان در مطبوعات عصر مشروطه است. در این راستا، تمام شمارههای باقی‌مانده از هفت نشریه زنان در دوران مشروطه (شامل نشریات «دانش»، «شکوفه»، «زبان زنان»، «نامه بانوان»، «جهان زنان»، «عالم نسوان» و «مجله جمعیت نسوان وطنخواه») با روش تحلیل مضمون، مورد واکاوی و تحلیل قرار گرفته است. یافتههای این پژوهش نشان داد که در نشریات زنان در عصر مشروطه، خانواده ایرانی کانون دغدغه ها و مطالبات گوناگون بوده است. در این نشریات، سلطه پدرسالاری، ریشه تمام مسائل و مشکلات زنان قلمداد میشد که پیامدهای گوناگونی چون ازدواج اجباری دختران، کودک همسری آنها، چندهمسری مردان، طلاق های آسان زنان توسط مردان، خشونت های خانگی علیه زنان، ممانعت از اشتغال زنان، زنانه شدن فقر و گسترش روسپیگری و امثال آن را برای زنان ایرانی به همراه آورده بود. زنان در نشریات خود در یک نبرد گفتمانی با ایدئولوژی پدرسالاری و مصادیق متعدد آن قرار گرفتند. آنها با تضعیف گفتمان جنسیتی حاکم در عرصه های مختلف، می کوشیدند که زمینه تغییر قوانین خانواده در کشور را مهیا سازند تا از این طریق، پیامدهای پدرسالاری در زنان و خانواده را مهار کنند.
حمید اخوان
دوره 12، شماره 14 ، مرداد 1390، ، صفحه 65-107
چکیده
موضوع بررسی تأثیر متقابل فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)[1] و برخی دستاوردهای آن بر حوزۀ سیاست[2] در کشور ما بسیار تازه است و جستجوهای هوشمندانه در سایت‌های اینترنتی نیز گواهی بر این مدعاست که حتی در کشورهای پیشرفتۀ صنعتی که پیشقراولان عرصۀ فناوری هستند، بررسی این تأثیر به حوزههای بسیار محدودی مانند رأیگیری الکترونیکی و برگزاری ...
بیشتر
موضوع بررسی تأثیر متقابل فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)[1] و برخی دستاوردهای آن بر حوزۀ سیاست[2] در کشور ما بسیار تازه است و جستجوهای هوشمندانه در سایت‌های اینترنتی نیز گواهی بر این مدعاست که حتی در کشورهای پیشرفتۀ صنعتی که پیشقراولان عرصۀ فناوری هستند، بررسی این تأثیر به حوزههای بسیار محدودی مانند رأیگیری الکترونیکی و برگزاری انتخابات مکانیزه، افزایش دسترسی تودهها به اطلاعات سیاسی و... منحصر شده است.
بررسی همهجانبۀ این موضوع نیازمند تخصصهای بیندیسیپلینی است. این مقاله به مثابه گامی نخست به طرح نظری همین بحث می‌پردازد و تلاش میکند تأثیر متقابل «فناوری اطلاعات و ارتباطات» را بر مهم‌ترین عنصر عرصۀ سیاست، یعنی «دولت»[3] و نیز بر حوزۀ «توسعۀ سیاسی»[4] و پیش‌نیازهای آن مطالعه نماید. بنابراین کنکاش و جستجوی رابطۀ احتمالی بین این مقوله‌ها و چگونگی آن، مسئله و هدف اصلی این نوشته است و نگارنده ضمن تأکید بر اهمیت بررسی این موضوع، وجود رابطه مثبت بین این مفاهیم سه‌گانه را مهم‌ترین یافتۀ نوشتۀ خود معرفی میکند و نشان میدهد که چگونه توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند به کارکردهای اساسی دولت در جامعه مدد رساند، فرایند توسعۀ سیاسی را تسهیل نماید و در نتیجه توسعۀ مستمر و پایدار خود را نیز تضمین کند.
2. Information, Communication & Technology (ICT)
3. Politics
4. State
5. Political Development
مهناز شایسته‌فر
دوره 11، شماره 12 ، اسفند 1389، ، صفحه 65-88
چکیده
نگارگری مناسک حج، جلوه‌ای است از چیره‌دستی هنرمندان نگارگر مسلمان در بازنمایی مذهب در هنر اسلامی؛ همچنین بیانگر نمودی از حلقه مودت و محبت در میان مسلمانان است.
نگاره‌های مورد بحث در این مقاله از دوره‌های تاریخی ایلخانی، تیموری: فوی و ترکان عثمانی، حدفاصل سده‌های هشتم تا هفدهم/یازدهم/ چهاردهم و از میان نسخه‌های خطی جامع ...
بیشتر
نگارگری مناسک حج، جلوه‌ای است از چیره‌دستی هنرمندان نگارگر مسلمان در بازنمایی مذهب در هنر اسلامی؛ همچنین بیانگر نمودی از حلقه مودت و محبت در میان مسلمانان است.
نگاره‌های مورد بحث در این مقاله از دوره‌های تاریخی ایلخانی، تیموری: فوی و ترکان عثمانی، حدفاصل سده‌های هشتم تا هفدهم/یازدهم/ چهاردهم و از میان نسخه‌های خطی جامع التواریخ، لیلی و مجنون، آثار آل مظفر، شاهنامه قوامالدین، جنگ اسکندر سلطان، سلسلة الذهب، روضة الصفا، خمسه نظامی، حبیب السیر، سیرالنبی و چند نگاره تک برگی انتخاب شده است.
در این مقاله ضمن بررسی محتوایی نگارهها با محوریت حج و خانه کعبه، اهداف زیر پیگیری می‌شوند: 1. بررسی نوع تأثیرگذاری مناسک حج در همبستگی ملی و وحدت اسلامی در نگارگری اسلامی / 2. بررسی تکنیکی و ویژگیهای هنری ترسیم مراسم حج در نگارگری اسلامی.
