سیدجمال‌الدین اکبرزاده جهرمی
چکیده
همگرایی اینترنت و تلویزیون نه تنها شیوه‌های تولید، پخش و تماشای برنامه‌های تلویزیونی، بلکه ساختار صنعت تلویزیون را دگرگون ساخته است. به تبع این دگرگونی اغلب کشورهای جهان ناگزیر به اتخاذ سیاست‌های جدید و تغییر مقررات رسانهای شده‌اند. در ایران نظام سیاسی و ساختار انحصاری تلویزیون ادغام اینترنت و تلویزیون را با موقعیت خاصی روبه‌رو ...
بیشتر
همگرایی اینترنت و تلویزیون نه تنها شیوه‌های تولید، پخش و تماشای برنامه‌های تلویزیونی، بلکه ساختار صنعت تلویزیون را دگرگون ساخته است. به تبع این دگرگونی اغلب کشورهای جهان ناگزیر به اتخاذ سیاست‌های جدید و تغییر مقررات رسانهای شده‌اند. در ایران نظام سیاسی و ساختار انحصاری تلویزیون ادغام اینترنت و تلویزیون را با موقعیت خاصی روبه‌رو کرده است. این مقاله با بهرهگیری از روش کیفی مصاحبۀ عمیق در صدد ارائۀ چشم‌اندازی از این وضعیت و شناسایی چالشهای ناشی از همگرایی برای سیاست‌های رسانهای است. در مجموع با 17 نفر از سیاستگذاران و کارشناسان حوزۀ تلویزیون و رسانههای جدید مصاحبه عمیق شده و برای تجزیه و تحلیل یافتهها از فن مقایسۀ دائمی استفاده شده است. بخشی از نتایج تحقیق نشان میدهد علی‌رغم آشفتگی‌های فراوان در فرایند سیاست‌گذاری و وجود نهادهای متعدد و موازی، ایدۀ مرکزی «مهندسی فرهنگی» همچنان در حال شکل‌دهی به سیاست‌های رسانهای در فضای پساهم‌گرایی است. اولویت اصلی سیاست‌گذاری رسانهای گرچه در وهلۀ اول حفظ امنیت ملّی و تأمین اهداف سیاسی است، با این حال همگرایی تلویزیون و اینترنت در ایران همگام با روندهای نئولیبرالبیستی صنعت تلویزیون در جهان متأثر از خصوصی‌سازی و تجاری شدن فزاینده است.
علی‌اصغر فیروزجائیان؛ محمود شارع‌پور؛ نازنین فرزام
چکیده
امروزه حضور افراد و گروه‌های مختلف با اندیشه‌ها و رفتارهای متفاوت در کنار هم و لزوم احترام به حقوق یکدیگر، داشتن زندگی مسالمت‌آمیز و دوری از رفتارهای شتاب‌زده توأم با خشونت از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. لازم است تا با انجام تحقیقات علمی زمینه همزیستی افراد متفاوت فراهم شود. در این مقاله با استفاده از نظریه منش و میدان بوردیو ...
بیشتر
امروزه حضور افراد و گروه‌های مختلف با اندیشه‌ها و رفتارهای متفاوت در کنار هم و لزوم احترام به حقوق یکدیگر، داشتن زندگی مسالمت‌آمیز و دوری از رفتارهای شتاب‌زده توأم با خشونت از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. لازم است تا با انجام تحقیقات علمی زمینه همزیستی افراد متفاوت فراهم شود. در این مقاله با استفاده از نظریه منش و میدان بوردیو به دنبال بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر ارتباطات بین فردی با تأکید بر مدارای اجتماعی و به‌طور خاص مدارای رفتاری می‌باشد. برای بررسی مدارای اجتماعی (رفتاری) از تقسیم‌بندی کینگ استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه جوانان 35-18 سال شهر ساری (176996نفر) بوده که 400 نفر از آنها به‌عنوان حجم نمونه تحقیق انتخاب شده‌اند. همچنین دادههای مورد نیاز تحقیق از طریق ابزار پرسشنامه به روش میدانی گردآوری شده است. تحلیل داده نیز به وسیله نرم‌افزارهای اس‌پی‌اس‌اس[1] و آموس[2] انجام گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایه فرهنگی و ابعاد آن با مدارای اجتماعی (رفتاری) رابطه و تأثیر معناداری وجود دارد. نتایج آزمون مدل ساختاری نشان میدهد که سرمایه فرهنگی تأثیر مستقیم (56/0Beta:) را بر مدارای اجتماعی (رفتاری) فرد دارد. همچنین سازه سرمایه فرهنگی توانسته 31 درصد از تغییرات سازه مدارای اجتماعی را تبیین کند.[1].SPSS[2]. Amos
علیرضا مشهدی‌زاده؛ سارا حاجی‌زاده
چکیده
ببابا توجه به ماهیت اختراعات که به راحتی مورد استفاده غیرمجاز قرار میگیرند باید به دنبال شناسایی سوءاستفادههایی که ممکن است از این حقوق صورت گیرد و مقابله با آنها بود. یکی از موارد سوءاستفاده از حق اختراع که در کشور امریکا مورد توجه قرارگرفته، وجود مؤسسه‌هایی به نام پتنتترول[1] است. این اشخاص[2] مؤسسه‌های غیرتولیدی هستند ...
بیشتر
ببابا توجه به ماهیت اختراعات که به راحتی مورد استفاده غیرمجاز قرار میگیرند باید به دنبال شناسایی سوءاستفادههایی که ممکن است از این حقوق صورت گیرد و مقابله با آنها بود. یکی از موارد سوءاستفاده از حق اختراع که در کشور امریکا مورد توجه قرارگرفته، وجود مؤسسه‌هایی به نام پتنتترول[1] است. این اشخاص[2] مؤسسه‌های غیرتولیدی هستند که با خریداری اختراعات جزئی، فعالیتی در زمینه تجاریسازی آنها نمی‌کنند و هدف آنها تنها اعطای مجوز بهره‌برداری در خصوص این اموال فکری پس از نقض آنها توسط تولیدکنندگان دیگر و در نتیجه محروم ساختن جامعه از نتایج ابتکارات مخترعان می‌باشد. مطالعه در این خصوص نشان داد که پیامدهای پنتت ترول بر بنگاه‌های اقتصادی، رفاه عمومی و مسائلی از این قبیل باعث واکنش قانونگذاری، قضایی و اندیشههای حقوقی در کشور امریکا شده و برای کاهش فعالیت پتنتترول اقدام‌هایی همچون وضع قوانین جدید و تغییر روشهای جبران خسارت در دعاوی نقض اختراع صورت گرفته است. چراکه اکثر حقوقدانان وجود این مؤسسه‌ها را مخرب ابتکار می‌دانند. با توجه به نو ظهور بودن این پدیده در عرصه مالکیت فکری، این نوشتار درصدد بررسی واکنش سیستم حقوقی در برابر وجود پتنتترول به‌عنوان مسأله‌ای بحث‌انگیز در حوزه اختراعات است.[1]. واژهPatent Troll واژهای با بار منفیست که از دو فصل Patent به معنی اختراع و Trollبه معنی غول تشکیل شده است. اشخاصی که با این عنوان نامیده میشوند مالک اختراعات متعددی هستند که منبع کسب درآمد آنها است و از این جهت که به دنبال تجاریسازی و استفاده عملی از اختراعات خود نمیباشند شاید بتوان مسامحتاً آنان‌را محتکران اختراع دانست. با توجه به نبودن واژه مناسب فارسی معادل که نشان دهنده ماهیت واقعی آنها باشد در متن حاضر این واژه به کار میرود.[2]. پتنت‌ترولها ممکن است در قالب شخصیت حقوقی یا حقیقی فعالیت نمایند ولی در اکثر موارد به صورت یک مؤسسه با شخصیت حقوقی فعالیت کرده و به همین دلیل در این مقاله با عنوان مؤسسه از آنها یاد می‌شود.
رضا پیش‌قدم؛ آیدا فیروزیان پوراصفهانی
چکیده
پژوهش پیش‌رو بر آن است تا در بستر الگوی هایمز (1967)، به کنکاش و شناسایی کاربردهای گفتمانی «نمیدانم» در زبان فارسی بپردازد. در این تحقیق از نوع کیفی بوده و جمعآوری دادههای مورد نیاز بر مبنای مشاهده در محیط طبیعی و به شکل هدفمند صورت گرفته است؛ به این صورت که تعداد 450 بافت طبیعی که افراد در تعاملات روزمرۀ خود مورد استفاده ...
بیشتر
پژوهش پیش‌رو بر آن است تا در بستر الگوی هایمز (1967)، به کنکاش و شناسایی کاربردهای گفتمانی «نمیدانم» در زبان فارسی بپردازد. در این تحقیق از نوع کیفی بوده و جمعآوری دادههای مورد نیاز بر مبنای مشاهده در محیط طبیعی و به شکل هدفمند صورت گرفته است؛ به این صورت که تعداد 450 بافت طبیعی که افراد در تعاملات روزمرۀ خود مورد استفاده قرار میدادند و در آنها قطعۀ زبانی «نمیدانم» بکار رفته بود ضبط گردید و براساس الگوی هایمز تحلیل و بررسی موشکافانه قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش، حاکی از آن است که انگیزۀ نهفته در کاربرد «نمیدانم» در شرایطی که گوینده دارای اطلاعات مورد نیاز برای ارائه به مخاطب می‌باشد، در اغلب موارد تلاش برای ملاحظۀ منزلت اجتماعی، پایبندی به اصول ادب و حفظ وجهۀ مخاطب است. بر این اساس، می‌توان پنج کاربرد اصلی «حفظ وجهه»، «اجتناب از بروز تناقض و اختلاف نظر»، «نشانۀ غیرمستقیمگویی»، «نشانۀ عدم اطمینان» و «اجتناب از تعهد و کاهش بار مسئولیت» را برای این قطعۀ زبانی در زبان فارسی برشمرد.
محمدرضا جوادی یگانه؛ مینو صدیقی کسمایی
چکیده
ایران در شهریور ۱۳۲۰ به اشغال نیروهای متفقین درآمد. در این زمان هیچ‌گونه مقاومت مردمی‌ای علیه نیروهای بیگانه صورت نگرفت. این در حالی است که ایرانیان در دورة قاجار یا سالهای پس از جنگ جهانی اول، مقاومت‌های جدی‌ای در مقابل بیگانگان از خود نشان داده بودند. این مقاله با استفاده از روش‌شناسی تطبیقی ـ تاریخی میل به همین مسئله می‌پردازد ...
بیشتر
ایران در شهریور ۱۳۲۰ به اشغال نیروهای متفقین درآمد. در این زمان هیچ‌گونه مقاومت مردمی‌ای علیه نیروهای بیگانه صورت نگرفت. این در حالی است که ایرانیان در دورة قاجار یا سالهای پس از جنگ جهانی اول، مقاومت‌های جدی‌ای در مقابل بیگانگان از خود نشان داده بودند. این مقاله با استفاده از روش‌شناسی تطبیقی ـ تاریخی میل به همین مسئله می‌پردازد و به‌طور خاص مقاومت‌های مردمی را در برابر بیگانگان بررسی میکند و نقش نیروهای اجتماعی در هر یک از این مقاومت‌های مردمی را پی می‌گیرد. این نیروهای اجتماعی شامل روحانیون، لوطیان، اصناف و سران ایلات هستند. سپس به بررسی وضعیت این نیروها در دورة رضاشاه پرداخته می‌شود. مدعای این مقاله آن است که پس از فروشکستن چند روزة ارتش رضاشاه در برابر متفقین در ۱۰ شهریور ۱۳۲۰، علت عدم مشاهدة مقاومت‌های مردمی، تضعیف نیروهای اجتماعی در طول ۱۶ سال حکومت رضاشاه بوده است.
رؤیا معتمدنژاد؛ مرضیه اسماعیلی فلاح
چکیده
چکیده بحث جنسیت و زن در آگهی‌های تجاری یکی از مباحث جنجالی است. این موضوع بین منتقدان آگهی‌ها به‌ویژه در کشورهای غربی که شیوع استفادۀ ابزاری از زنان رایج‌تر است، از جایگاه خاصی برخوردار است. برخوردهای کلیشه‌ای و برداشت‌های اجتماعی معین از نقش زنان در جامعه موضوع این مناقشات را شکل میدهد. با توجه به تأثیر‌گذاری تولیدات رسانهای ...
بیشتر
چکیده بحث جنسیت و زن در آگهی‌های تجاری یکی از مباحث جنجالی است. این موضوع بین منتقدان آگهی‌ها به‌ویژه در کشورهای غربی که شیوع استفادۀ ابزاری از زنان رایج‌تر است، از جایگاه خاصی برخوردار است. برخوردهای کلیشه‌ای و برداشت‌های اجتماعی معین از نقش زنان در جامعه موضوع این مناقشات را شکل میدهد. با توجه به تأثیر‌گذاری تولیدات رسانهای و از آن جمله تبلیغات بر فرهنگ، چگونگی بازنمایی زنان در تبلیغات و قوانین حمایتگر جهت تضمین بازنمایی صحیح دارای اهمیت ویژه‌ای است. این مقاله در پی آن است که به شیوه توصیفی و با بهرهگیری از روش مطالعۀ اسنادی و کتابخانهای به بررسی و ارزیابی حمایتهای صورت گرفته از شأن و منزلت زن در قوانین و مقررات آگهی‌های تجاری موجود بپردازد. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که در کشور ما هنوز مقررات جامعی در این زمینه وضع نشده است و با وجود زمینه‌های بسیار مساعد و مناسب در فقه و قانون اساسی، کشور ما بدون حقوق تدوین شده در این زمینه است. از سوی دیگر همین قواعد موجود نیز بعضاً از ضمانت اجرای کافی و مؤثری برخوردار نمیباشند.
سعیدرضا عاملی؛ سیداحمد عسکری
چکیده
مفهوم خرید در مطالعات فرهنگی، با فراگیرشدن رسانههای اجتماعی در قالب خرید آنلاین و بازار مجازی و به‌عنوان کنشی هویتبخش، دچار دگردیسی شد. این مقاله با هدف بررسی نقش شبکههای اجتماعی مجازی بر تجربۀ خرید شهروندان تهرانی، این پرسش را دنبال میکند که تجربۀ خرید در فضای مجازی، چه تفاوت و شباهتی با فضای واقعی دارد؟ این پژوهش برای ...
بیشتر
مفهوم خرید در مطالعات فرهنگی، با فراگیرشدن رسانههای اجتماعی در قالب خرید آنلاین و بازار مجازی و به‌عنوان کنشی هویتبخش، دچار دگردیسی شد. این مقاله با هدف بررسی نقش شبکههای اجتماعی مجازی بر تجربۀ خرید شهروندان تهرانی، این پرسش را دنبال میکند که تجربۀ خرید در فضای مجازی، چه تفاوت و شباهتی با فضای واقعی دارد؟ این پژوهش برای درک تجربۀ خرید در فضای اوّل و دوم، از پارادایم دوفضایی‌شدنها بهره میبرد و با مطالعۀ الگوی رفتار خرید در اینستاگرام و کانال‌های فروش در تلگرام با روش اتنوگرافی و نتنوگرافی، به پژوهش در این حوزۀ دوفضایی می‌پردازد. مشاهدۀ فضای خرید آنلاین و آفلاین، پس از گونه‌شناسی و تشریح عوامل تشویق‌کننده و تحدیدکنندۀ خرید مجازی نشان داد که اینستاگرام و تلگرام، بیشتر از اینکه به‌عنوان فضاهایی برای خرید مستقیم عمل کنند، کارکرد «تبلیغ کالا در بازار واقعی» را برعهده دارند و بیشتر از اینکه در مرحلۀ اجرا موفق باشند، در مراحل آگاهی ایفای نقش میکنند. پژوهش پیش‌رو، به این یافته رسید که اگرچه خرید فراغتی و پرسهزنی در بازار واقعی و مجازی رواج دارد، اما برخلاف ایدۀ میشل دوسرتو و متفکرانی که از مقاومت، فراغت، لذت و پرسهزنی مخاطب دفاع میکنند، خریدار با حضور فعال در مراکز خرید شهری و عضویت در کانال‌های مجازی، درگیر «چرخۀ مصرف» است؛ به‌گونهای که تاکتیکهای مصرفکننده نتوانسته به‌عنوان عنصری رهایی‌بخش در برابر استراتژی جامعۀ مصرفی بکار گرفته شود.
محمدرضا مزیدی‌شرف‌آبادی؛ فائزه تقی‌پور؛ سیدعلیرضا افشانی
چکیده
این مقاله به بررسی رابطه بین مهارت کاربران در استفاده از شبکههای اجتماعی موبایلی و کاربردهای مثبت و منفی آن می‌پردازد. برای این پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، 385 پرسشنامه محقق‌ساخته بین جوانان شهر یزد توزیع و جمعآوری شد. نتایج نشان داد که هر چه سطح مهارت کاربر افزایش یابد، میزان کاربردهای مثبت شبکههای ...
بیشتر
این مقاله به بررسی رابطه بین مهارت کاربران در استفاده از شبکههای اجتماعی موبایلی و کاربردهای مثبت و منفی آن می‌پردازد. برای این پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، 385 پرسشنامه محقق‌ساخته بین جوانان شهر یزد توزیع و جمعآوری شد. نتایج نشان داد که هر چه سطح مهارت کاربر افزایش یابد، میزان کاربردهای مثبت شبکههای اجتماعی موبایلی نیز افزایش یافته و هرچه سطح مهارت کاربر کاهش پیدا کند میزان کاربردهای منفی شبکههای اجتماعی موبایلی افزایش می‌یابد. همچنین مهارت‌های کاربر در استفاده از شبکه اجتماعی موبایلی 33 درصد واریانس کاربردهای مثبت و 14 درصد از کاربردهای منفی شبکههای اجتماعی موبایلی را تبیین میکند. علاوهبر این نتایج مدلیابی معادله ساختاری نشان داد که برازش دادهها به مدل برقرار است و شاخصهای برازش دلالت بر مطلوبیت مدل معادله ساختاری دارند.
سوسن باستانی؛ هادی خانیکی؛ سعید ارکان‌زاده یزدی
چکیده
رسانههای نوین در ایران امروز، روی رسانههای جریان اصلی تأثیرات عمیقی گذاشته‌اند و در مواردی باعث شده‌اند که آنها کارکرد خود را از دست بدهند. پژوهش پیش‌رو، با استفاده از روش ترکیبی تلاش کرده است تأثیر رسانههای نوین بر مکانیزم‌های داخلی رسانههای ایران و همچنین ارتباط این رسانه‌ها با مردم و نظام سیاسی ــ اقتصادی را بررسی کند. ...
بیشتر
رسانههای نوین در ایران امروز، روی رسانههای جریان اصلی تأثیرات عمیقی گذاشته‌اند و در مواردی باعث شده‌اند که آنها کارکرد خود را از دست بدهند. پژوهش پیش‌رو، با استفاده از روش ترکیبی تلاش کرده است تأثیر رسانههای نوین بر مکانیزم‌های داخلی رسانههای ایران و همچنین ارتباط این رسانه‌ها با مردم و نظام سیاسی ــ اقتصادی را بررسی کند. تأثیر رسانههای نوین بر رسانه‌ها و تأثیر آنها بر ارتباط رسانه‌ها با نظام سیاسی ــ اقتصادی با روش کیفی گراندد تئوری و تأثیر رسانههای نوین بر ارتباط مردم با رسانه‌ها به روش کمی پیمایش ارزیابی شد. در انتها، محقق به این نتیجه رسید که رسانههای نوین به‌خودی‌خود سبب تغییر نظام رسانهای ایران نشده‌اند؛ بلکه به‌دلیل نقش پررنگ دولت و غیرحرفه‌ای بودن در پس‌زمینۀ مهندسی فرهنگی و رواج فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات، این دگرگونی رخ داده و رسانههای نوین تشدیدکننده این وضعیت بوده‌اند. در نظام رسانهای ایران، فعالان نظام سیاسی ــ اقتصادی و مردم به‌دلیل اختلال در کارکرد رسانههای جریان اصلی به‌سوی رسانههای نوین رفته‌اند؛ اما این رسانه‌ها نتوانسته‌اند به‌طور کامل جانشین رسانههای جریان اصلی شوند و نوعی از جا دررفتگی در شبکۀ رسانههای ایران به وجود آمده است.
گلاله آهنگری؛ باقر ساروخانی؛ محمد سلطانی فر
چکیده
امروزه، به‌دلیل ورود شبکههای مجازی به‌ویژه تلگرام در کشور ما، نقش جدیدی از روابط اجتماعی شکل گرفته است. بر این اساس هدف پژوهش پیش‌رو بررسی تأثیر عضویت در شبکۀ اجتماعی پیام‌رسان تلگرام بر هویت ارتباطی است. برای تحقق این هدف روش کمی ـ پیمایشی استفاده شد. جامعۀ آماری پژوهش جوانان 18تا30 سال ساکن شهر تهران که تعداد آنان 287345 نفر هستند؛ ...
بیشتر
امروزه، به‌دلیل ورود شبکههای مجازی به‌ویژه تلگرام در کشور ما، نقش جدیدی از روابط اجتماعی شکل گرفته است. بر این اساس هدف پژوهش پیش‌رو بررسی تأثیر عضویت در شبکۀ اجتماعی پیام‌رسان تلگرام بر هویت ارتباطی است. برای تحقق این هدف روش کمی ـ پیمایشی استفاده شد. جامعۀ آماری پژوهش جوانان 18تا30 سال ساکن شهر تهران که تعداد آنان 287345 نفر هستند؛ با استفاده از فرمول کوکران 524 نفر بین جوانان تهرانی 18تا30 سال انتخاب شده و بر مبنای نمونهگیری خوشه‌ای بین آنان پرسشنامه استاندارد توزیع شده است. بعد از جمعآوری دادهها، تجزیه‌وتحلیل بر مبنای spss و lisrel صورت گرفته است. یافتهها بیانگر آن است که 83 درصد از جوانان تهرانی در تلگرام عضویت دارند که میانگین میزان استفاده دو ساعت در شبانه‌روز بوده است. کاربران تلگرام بیشتر در گروه‌ها و سپس جهت ارتباطات خصوصی و دوطرفه، زمان خود را سپری میکنند؛ اما کانال‌ها کمترین استفاده بین کاربران ازلحاظ زمانی برخوردار است. نتایج نشان میدهد که میزان استفاده از گروه‌های تلگرام، استفاده از پیامهای خصوصی تلگرام، میزان مشارکت کاربران و میزان استفاده از تلگرام، گروه‌ها و کانال‌های عضو شده ازلحاظ موضوع مرتبط با ارتباطات اجتماعی بر هویت ارتباطی در سطح اطمینان 95 درصد و 99 درصد معنادار و معکوسی بوده است؛ ولی میزان استفاده از کانال تلگرام تأثیری بر هویت ارتباطی نداشته است.
علی شاکر؛ هادی خانیکی
چکیده
پژوهش پیش‌رو به روزنامه‌نگاری صلح، که مفهومی به نسبت تازه در ادبیات روزنامه‌نگاری جهان محسوب می‌شود، می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش کمک به تبیین و ارتقای سطح ادبیات موضوعی روزنامه‌نگاری صلح است. در این میان، به تبیین شاخص‌ها و ارزش‌های این شیوه روزنامه‌نگاری پرداخته‌ایم، تا میزان بهرهگیری شش روزنامه سراسری کشور (کیهان، ...
بیشتر
پژوهش پیش‌رو به روزنامه‌نگاری صلح، که مفهومی به نسبت تازه در ادبیات روزنامه‌نگاری جهان محسوب می‌شود، می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش کمک به تبیین و ارتقای سطح ادبیات موضوعی روزنامه‌نگاری صلح است. در این میان، به تبیین شاخص‌ها و ارزش‌های این شیوه روزنامه‌نگاری پرداخته‌ایم، تا میزان بهرهگیری شش روزنامه سراسری کشور (کیهان، رسالت، اطلاعات، همشهری، اعتماد، یاس‌نو) را از ارزش‌های صلح، در جنگ میان نیروهای ائتلاف و عراق در فروردین 82 بسنجیم. در این پژوهش، نظریه گالتونگ و چهار مؤلفه اصلی روزنامه‌نگاری صلح (راه‌حل‌گرایی، فرایندمداری، حقیقت‌گرایی و مردم‌گرایی) را مبنا قرار دادیم و دو بایسته اساسی را یعنی «موازین حرفه‌ای» و «اصول اخلاقی» به آن افزودیم؛ بنابراین ادعای نظری ما این است که چهار مؤلفه ذکر شده باید با دو بایسته موازین اخلاقی و حرفه‌ای رابطه‌ای دوسویه داشته باشند و استمرار آن می‌تواند زمینه صلحی پایدار توسط رسانه‌ها را فراهم کند. پس از استخراج و تعریف ارزش‌ها و مؤلفه‌های مربوط به روزنامه‌نگاری صلح با روش تحلیل محتوا نمونه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان میدهد که میزان استفاده از مؤلفه‌های مربوط به روزنامه‌نگاری صلح در دوره مورد بررسی بسیار پایین است و هرچند به مؤلفه مردم‌گرایی در مقایسه با سایر مؤلفهها بیشتر توجه شده، اما به نظر می‌رسد این امر در جنگ عراق برخاسته از نوعی مجاورت معنوی میان ایران و عراق باشد. از طرف دیگر، انعکاس مظلومیت مردم عراق در شش روزنامه مورد بررسی کاملاً یک‌سویه و محدود به جنگ است و کمتر برای روشن کردن ابعاد و دامنه‌های جنگ تلاش شده است. روزنامه‌ها خبرنگار اعزامی به عراق نداشته‌اند و گزارش‌های توصیفی کمتری به چاپ رسانده‌اند و به جای گزارش‌های تحلیلی و تحقیقی ترجیح داده‌اند ابتدا فقط به مسئله و خبر درگیری میان دو طرف بپردازند.
آرزو غفوری؛ کیوان صالحی
چکیده
فضای مجازی، با تشکیل مرزهایی نوین در ارتباطات اجتماعی، زمینه‌شکل‌گیری فرصت‌ها و تهدیدهایی را برای انسان ایجاد کرده است. پژوهش پیش‌رو تلاش دارد تجربۀ زیستۀ بزرگسالان از فرصت‌ها و تهدیدهای ناشی از فعالیت در فضای مجازی را شناسایی کند. بدین‌منظور با استفاده از راهبرد نمونهگیری هدفمند از نوع ملاکی، تعداد 22 مصاحبه ایمیلی با سؤال‌های ...
بیشتر
فضای مجازی، با تشکیل مرزهایی نوین در ارتباطات اجتماعی، زمینه‌شکل‌گیری فرصت‌ها و تهدیدهایی را برای انسان ایجاد کرده است. پژوهش پیش‌رو تلاش دارد تجربۀ زیستۀ بزرگسالان از فرصت‌ها و تهدیدهای ناشی از فعالیت در فضای مجازی را شناسایی کند. بدین‌منظور با استفاده از راهبرد نمونهگیری هدفمند از نوع ملاکی، تعداد 22 مصاحبه ایمیلی با سؤال‌های باز انجام شد. بزرگسالان در چهار خوشۀ مجزا به سؤال‌ها پاسخ دادند. برای دقت در تحلیل دادهها، از نرم‌افزار مکس کیو دی ای نسخه 12 استفاده شد. برای افزایش اتکاپذیری، تأییدپذیری، باورپذیری صحت دادهها، از شیوه‌های «بازرسی و بازبینی در زمان کُدگذاری»، «بهرهگیری از نظرات همکاران پژوهشی و تأئید آنها»، «تبیین جزئیات دقیق فرایند گردآوری و تحلیل دادهها»، «درگیری طولانی مدت» و سه‌سو‌سازی استفاده شد. در بخش فرصت‌های فضای مجازی و در خوشه‌های خانوادگی، فرزند یا دانش‌آموز و جامعه، به ترتیب «آگاهی از اخبار روز و تسهیل در انجام امور خانواده»، «استفاده از اخبار روز، افزایش سطح اجتماعی شدن و همگرایی با دوستان» و «کاهش هزینه‌ها» به‌مثابه مهم‌ترین درون‌مایه شناسایی شد. در مؤلفۀ تهدیدهای فضای مجازی، تقریباً همۀ درون‌مایه‌ها از لحاظ تکرار دارای وزن یکسانی بودند و تنها در دو خوشۀ فردی و خانوادگی، تکرار کُدهای مربوط به درون‌مایۀ اتلاف وقت، بیشتر بوده است. نتایج نشان داد که بهرغم وجود فرصت‌های بی‌شمار فضای مجازی، به‌دلیل فقدان آموزش مناسب و کافی، تهدیدهای برآمده از فضای مجازی روز به روز بیشتر نمایان و اثرگذار می‌شود و ضرورت آموزش فراگیر سواد رسانهای و مدیریت این فضا بیش از پیش احساس می‌شود.
سعیدرضا عاملی؛ یونس شکرخواه؛ تمنا منصوری
چکیده
این مطالعه که به تجربة سوگ افراد معمولی پس از مرگ عزیزان در میدان تحقیق خود، یعنی شبکة اجتماعی فیسبوک می‌پردازد، با پارادایم دوفضایی شدن و تکیه بر دیدگاه جامعه‌شناسانه و نیز شناخت اجتماعی به حافظه، حافظه جمعی و خاطرات روزمره را در کنار خاطرات خود زندگی‌نامه‌ای قرار داده است تا از چشم‌انداز میان رشته‌ای خاطرات واسطه رسانهای ...
بیشتر
این مطالعه که به تجربة سوگ افراد معمولی پس از مرگ عزیزان در میدان تحقیق خود، یعنی شبکة اجتماعی فیسبوک می‌پردازد، با پارادایم دوفضایی شدن و تکیه بر دیدگاه جامعه‌شناسانه و نیز شناخت اجتماعی به حافظه، حافظه جمعی و خاطرات روزمره را در کنار خاطرات خود زندگی‌نامه‌ای قرار داده است تا از چشم‌انداز میان رشته‌ای خاطرات واسطه رسانهای شده به پدیده سوگواری مجازی بنگرد. تحلیل محتوای کیفی مصاحبه با 16 کاربر فیسبوک با استفاده از نرم‌افزار MAX QDA نشان میدهد که اهمیت استمرار ارتباط با فرد متوفی هم انگیزه اولیه کاربران سوگوار برای ادامة این تجربه در فضای فیسبوک را تشکیل میدهد و نیز به وجوه مختلف در کردارهای آنلاین آنها اثر میگذارد. سوگواری نیز مانند دیگر عرصههای تجربه دچار کیفیتی دوفضایی در عصر دیجیتال شده است که به مدد فناوری‌های ثبت و بایگانی این کردار اجتماعی فرهنگی را واجد جنبه‌های نمایشی، عادتی و آیینی میسازد.
محمدحسین ساعی؛ محمدحسین آزادی؛ هادی البرزی دعوتی
چکیده
عبارت جدید «خبر جعلی» با پدیدار شدن تغییرات گسترده در زیرساخت های ارتباطاتی و پدید آمدن رسانه های نو و تغییرات بعدی در ساختارها و نهادهای جوامع انسانی، ازجمله در سیاست و اقتصاد، در سالهای اخیر به یکی از مسائل بحثبرانگیز حوزههای عمومی و دانشگاهی رشته های مرتبط با روزنامه نگاری، رسانه، ارتباطات و فرهنگ تبدیل ...
بیشتر
عبارت جدید «خبر جعلی» با پدیدار شدن تغییرات گسترده در زیرساخت های ارتباطاتی و پدید آمدن رسانه های نو و تغییرات بعدی در ساختارها و نهادهای جوامع انسانی، ازجمله در سیاست و اقتصاد، در سالهای اخیر به یکی از مسائل بحثبرانگیز حوزههای عمومی و دانشگاهی رشته های مرتبط با روزنامه نگاری، رسانه، ارتباطات و فرهنگ تبدیل شده است. این اصطلاح علمی در مباحث عمومی برای تبیین پدیده های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که لزوماً در معنای دقیق کلمه خبر جعلی نیست. فقدان تعریف واضح از اصطلاح خبر جعلی و مواردی که به صورت معمول با این اصطلاح علمی اشتباه گرفته میشوند شناسایی و مقابله با هرکدام از این موارد را دشوار میکند. این مقاله، با بررسی جامع منابع علمی موجود، انواع گونههای مشابهی را که بعضاً حتی از سوی افراد دانشگاهی با خبر جعلیْ یکسان در نظر گرفته میشوند شناسایی کرده است. این گونه های مشابه عبارتاند از: محتوای طنز، نقیضه، محتوای ساختگی، محتوای دستکاریشده، پروپاگاندا، محتوای تجاری، محتوای حیله گرانه و شایعه. سپس از طریق مصاحبۀ عمیق با 18 نفر از متخصصان حرفه ای و دانشگاهی حوزۀ خبر و رسانه، شاخصه هایی برای مقایسه و سازماندهی مفهومی این پدیده های رسانه ای به دست آمد که عبارتاند از: «مؤلف»، «سردبیری»، «محتوا» و «جنس رابطه». در پایان این مقاله، بر اساس شاخصههای به دست آمده، به تبیین اصطلاح خبر جعلی و تدوین یک جدول کامل برای بیان روشن تمایزها و تشابه ها پرداخته شده است.
محسن جوهری؛ حسن بشیر
چکیده
پیش از آغاز دوران مدرن و توسعۀ اعجاب‌آور فنّاوری ارتباطات جمعی، مقولۀ هنر در کانون توجه اهالی اندیشه بود. اما پس از بسط رسانههای جمعی و توسعۀ ادبیات حوزۀ فرهنگ و ارتباطات، نسبتِ مقولاتی از قبیل هنر، فرهنگ و ارتباطات مغفول ماند و همین مسئله معضلات فراوانی را موجب شد. این پژوهش بر آن است که، با بررسی برخی از سازه‌های مفهومی و نظری ...
بیشتر
پیش از آغاز دوران مدرن و توسعۀ اعجاب‌آور فنّاوری ارتباطات جمعی، مقولۀ هنر در کانون توجه اهالی اندیشه بود. اما پس از بسط رسانههای جمعی و توسعۀ ادبیات حوزۀ فرهنگ و ارتباطات، نسبتِ مقولاتی از قبیل هنر، فرهنگ و ارتباطات مغفول ماند و همین مسئله معضلات فراوانی را موجب شد. این پژوهش بر آن است که، با بررسی برخی از سازه‌های مفهومی و نظری موجود، به بررسی رابطۀ سه مقولۀ هنر، فرهنگ و ارتباطات بپردازد. ابتدا مفاهیم «هنر»، «فرهنگ»، «ارتباطات» و «فرهنگ و ارتباطات» واکاوی شدند و سپس آرا و دیدگاههای متفکرانی همچون هایدگر، بنیامین، نصر، آوینی و مددپور در حوزۀ نسبت بین این مقولات بررسی شدند و جمعبندی با دو رهیافت توصیفی و تجویزی صورت گرفت و اتخاذ رویکرد «ارتباطات هنرمندانۀ فرهنگساز» بهمثابۀ نسبت مطلوب بین مقولات پیشنهاد شد.
عصمت مومنی
چکیده
پژوهش پیش رو تلاش دارد چرخۀ زیست نظام ارتباطات را با رویکردهای مدل‌های ذهنی بر اساس نظریه‌های معنا ارائه کند. روش پژوهش از نوع هدف بنیادی و به روش تحلیل محتوای کیفی به شیوۀ قیاسی است. گردآوری اطلاعات از طریق مرور پژوهش‌ها و تحلیل ادبیات مرتبط بوده و نیز یکپارچه‌سازی پژوهش‌های انجام‌شده مبنای ارائۀ یافتهها و تبیین نتایج است. جامعۀ ...
بیشتر
پژوهش پیش رو تلاش دارد چرخۀ زیست نظام ارتباطات را با رویکردهای مدل‌های ذهنی بر اساس نظریه‌های معنا ارائه کند. روش پژوهش از نوع هدف بنیادی و به روش تحلیل محتوای کیفی به شیوۀ قیاسی است. گردآوری اطلاعات از طریق مرور پژوهش‌ها و تحلیل ادبیات مرتبط بوده و نیز یکپارچه‌سازی پژوهش‌های انجام‌شده مبنای ارائۀ یافتهها و تبیین نتایج است. جامعۀ پژوهش شامل مفاهیم اولیه از مطالعۀ متون بر اساس ماتریس ساخت‌نیافته است. در فرایند پژوهش، با مطالعۀ مفاهیم اولیه در 6 مرحله، نسبت به اضافه‌کردن مفاهیم جدید اقدام شده است. روایی و پایایی پژوهش بر قابلیت اعتماد و اطمینان به متون موردپژوهش مبتنی است. واکاوی پژوهش‌های پیشین نشان میدهد ارزش‌یابی نظام ارتباطات با رویکرد عینی و ذهنی در حل مسائل چهارگانۀ ارتباطات موجب شکل‌گیری اشکال ارتباطات در فرایند عناصر ارتباطات شده است و از طرفی 8 نظریۀ معنا با رویکردهای مدل‌های ذهنی ـ که می‌توانند بخشی از تفکر، تجربه، فرض‌های ذهنی، محسوسات و سازوکار پردازش اطلاعات باشند ـ چرخۀ زیست نظام ارتباطات را با دخالت افراد و متخصصان ایجاد میکنند. چرخۀ زیست نظام ارتباطات با تأکید بر «وجود معنا در ذهن نه در پیام» در ذهن ارتباط‌گر و ارتباط‌گیر موجب حیات و پویایی خواهد شد. پیشنهاد می‌شود چرخۀ زیست نظام ارتباطات با تبیین فلسفی نظریه‌های معنا بر اساس بازنمود شناختی ذهن مورد بررسی قرار گیرد و به نظر می‌رسد به تحلیل گفتمان و شبکۀ ارتباطی جدیدی منجر شود.
سیدمحمدعلی غمامی؛ علی اصغر اسلامی تنها
چکیده
اندیشۀ «میانفرهنگی» پاسخی به بحران «خودمحوری» در جهان معاصر است که در قالب «غرب‌گرایی»، «نژادپرستی» و «تکفیر» پدیدار شده است. سؤال اصلی این پژوهش آن است که تفکر اسلامی چه مسیری را در مواجهه با «دیگری» پیشنهاد میکند که به دیگرستیزی یا دیگرپرستی نمیانجامد. در این مقاله، الگوی قرآنی ارتباطات ...
بیشتر
اندیشۀ «میانفرهنگی» پاسخی به بحران «خودمحوری» در جهان معاصر است که در قالب «غرب‌گرایی»، «نژادپرستی» و «تکفیر» پدیدار شده است. سؤال اصلی این پژوهش آن است که تفکر اسلامی چه مسیری را در مواجهه با «دیگری» پیشنهاد میکند که به دیگرستیزی یا دیگرپرستی نمیانجامد. در این مقاله، الگوی قرآنی ارتباطات میانفرهنگی با طرح سؤالات پنج‌گانه (چرایی، کیستی، کجایی، چیستی و چگونگی)، با روش «قرآن به قرآن» و در خلال رویکردی تطبیقی، «استنطاق» شده است. برای مطالعۀ تطبیقی، اندیشههای میانفرهنگی اندیشمندانی همچون مید و گادیکانست در حوزۀ معرفتیِ انگلیسی؛ اشتروس و کاربو در حوزۀ معرفتیِ فرانسوی؛ و اندیشههای هابرماس و ویمر در حوزۀ معرفتی آلمانی تحت عنوان «تطابق»، «تعاون» و «تحاور» (همسازی، همکاری، هم‌گویی) بررسی شده است. در مقابل، الگوی مفهومی ارتباطات میانفرهنگی در قرآن با بررسی آیات مرتبط با مضمون «تفاوت» و «اختلاف» در میان انسان‌ها و با محوریت آیۀ 13 سورۀ حجرات بیان شده است. ساختار این آیه رابطۀ «تفاوت» و «تقوا» را با سازوکار «تعارف» به معنای «همشناسی» و «تبادل معروف» تبیین میکند. دکترین ارتباطات میانفرهنگی در اسلام تعارف را جایگزین تفاخر، تحقیر و تکفیر میکند و این تعارف بر آیات 17و 18 زمر بر «استماع» و گشودگی در برابر دیگری ـ در عین «اجتناب» از طاغوت ـ استوار است. در ادامه، مؤلفهها و فرایند این الگوی قدسی تحت عنوان «همشناسی فرهنگی» مورد تحلیل قرار گرفته و تمایز آن با سه الگوی دیگر روشن شده است.
زهرا زمانی؛ حسن ملائکه؛ منصور حقیقتیان
چکیده
بهرهگیری صحیح و مناسب از فناوری‌های نوین اطلاع‌رسانی، سطح آگاهی افراد را افزایش داده و باعث تغییر در توقعات آنان از زندگی و در نتیجه عملکرد دولت می‌شود. بنابراین سطح رضایتمندی شهروندان از زندگی تغییر میکند و می‌تواند زمینه‌های تغییر در عملکردها و شیوه‌های اجرایی نظام سیاسی را به‌وجود آورد. هدف این ...
بیشتر
بهرهگیری صحیح و مناسب از فناوری‌های نوین اطلاع‌رسانی، سطح آگاهی افراد را افزایش داده و باعث تغییر در توقعات آنان از زندگی و در نتیجه عملکرد دولت می‌شود. بنابراین سطح رضایتمندی شهروندان از زندگی تغییر میکند و می‌تواند زمینه‌های تغییر در عملکردها و شیوه‌های اجرایی نظام سیاسی را به‌وجود آورد. هدف این پژوهش، مطالعه ارتباط میان سواد رسانهای دیجیتال و رضایتمندی سیاسی شهروندان تهرانی است. بنابراین تأثیر سواد رسانهای دیجتال بر مؤلفه‌های رضایتمندی شهروندان از نظام سیاسی شامل وضعیت موجود، کارگزاران و ساختارهای نظام سیاسی با استفاده از روشهای دلفی، اسنادی و پیمایشی مطالعه شده است. جامعه آماری را شهروندان ایرانی بالای 18 سال ساکن شهر تهران تشکیل میدهند که تعداد آنها 6559171 نفر است. حجم نمونه به روش کوکران 385 نفر تعیین و پرسشنامه‌ها با استفاده از روش نمونهگیری خوشهی تصادفی توزیع و دادههای لازم جمعآوری شدند معناداری بین سواد رسانهای و رضایتمندی سیاسی شهروندان تهرانی، وجود نداشته و بهرغم سطح متوسط سواد رسانهای دیجیتال، رضایتمندی سیاسی شهروندان تهرانی بسیار اندک است. به همین دلیل و به منظور بهره‌مندی مناسب از رسانههای دیجیتال در سیاستگذاری‌های نظام سیاسی، پیشنهادهابی برای سیاستگذاران و مدیران حوزههای رسانهای ارائه شده است.
محمود ترابی اقدم؛ علی اصغر فهیمی فر؛ شهاب اسفندیاری؛ امیرحسن ندایی
چکیده
بازنمایی «دیگری»های نژادی، قومیتی، فرهنگی و جغرافیایی، راهبردی کانونی در تعدادی از محصولات رسانهای آمریکا تلقی می‌شود. بر این اساس، تبیین نظام «دیگری‌سازی» در سه فصل نخست سریال مشهور دنیای غرب (2016-تاکنون)، با تمرکز بر ارزش‌های گفتمان رؤیای آمریکایی، هدف اصلی این مقاله بوده است. در مبانی نظری و تحلیل‌ها از مفهوم «دیگری» ...
بیشتر
بازنمایی «دیگری»های نژادی، قومیتی، فرهنگی و جغرافیایی، راهبردی کانونی در تعدادی از محصولات رسانهای آمریکا تلقی می‌شود. بر این اساس، تبیین نظام «دیگری‌سازی» در سه فصل نخست سریال مشهور دنیای غرب (2016-تاکنون)، با تمرکز بر ارزش‌های گفتمان رؤیای آمریکایی، هدف اصلی این مقاله بوده است. در مبانی نظری و تحلیل‌ها از مفهوم «دیگری» در فلسفة غرب و به‌ویژه مطالعات فرهنگی استفاده شده است. برای فهم سازوکار برساخت «دیگری»ها در این سریال، از روش نشانه‌شناسی و الگوی سه سطحی جان فیسک به‌همراه رمزگان نمادین رولان بارت بهره گرفته شده است. یافته‌های پژوهش نشان میدهد که «حضور» و «غیاب» دو دسته از «دیگری»های درون‌آمریکایی (سیاه‌پوستان و سرخ‌پوستان) و برون‌آمریکایی (شرق‌آسیایی‌ها) در مواجه با سفیدها (به‌مثابه «خود») در سریال مذکور واجد دلالت‌های ویژه‌ای است. نظام‌های نشانه‌ای دنیای غرب، سفیدها را فرادست، شرق‌آسیایی‌ها و سرخ‌پوست‌ها را فرودست و سیاهان را نزدیک به سفیدها بازنمایی میکند. بدین ترتیب، پیوستاری از قدرت را بر حسب نزدیکی به نژاد سفید، برای بازتولید اسطورة سفید برتر برای جهان آتی طبیعی‌سازی میکنند. اسطوره‌ای که عناصر بنیادی گفتمان رؤیایی آمریکایی ازجمله «فردگرایی»، «آزادی» و «حق انتخاب» را در انحصار سفیدها بازنمود میکند. همچنین مؤلفه مهم «برابری» را از طریق راهبرد کلیشه‌سازی و مشروعیت‌زدایی از «دیگری»ها به حاشیه می‌راند تا تنها سفیدها برای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برای آینده جهان حضور داشته باشند.
حسین کچویان؛ اکبر محمدی
چکیده
انقلاب‌های کبیر، در تعبیری کلی و خارج از مناقشات نظری به‌عنوان دگرگونی‌های بزرگ و تغییرهای بنیادینی شناخته میشوند که نظم اجتماعی پیشین را از میان برده و نظم جدیدی را بنیان‌گذاری میکنند. در پاسخ به این مسئله که چگونه این تغییر و دگرگونی و نظم یابی ممکن می‌شود نظریات مختلفی در حوزه علوم اجتماعی بیان‌شده است. اولین صورت‌بندی‌ها ...
بیشتر
انقلاب‌های کبیر، در تعبیری کلی و خارج از مناقشات نظری به‌عنوان دگرگونی‌های بزرگ و تغییرهای بنیادینی شناخته میشوند که نظم اجتماعی پیشین را از میان برده و نظم جدیدی را بنیان‌گذاری میکنند. در پاسخ به این مسئله که چگونه این تغییر و دگرگونی و نظم یابی ممکن می‌شود نظریات مختلفی در حوزه علوم اجتماعی بیان‌شده است. اولین صورت‌بندی‌ها از چگونگی نظم‌یابی جامعه به‌واسطه نظریه‌پردازان قرارداد اجتماعی و سپس اقتصاددانان سیاسی انجام گرفت. پرسش هابزی، اما در مرکزیت تمامی بررسی‌ها قرار دارد؛ چگونه امکان دارد که افرادی با امیال متفاوت یک جامعه را تشکیل بدهند، چگونه ممکن است خواست‌های متفاوت بدنمندی واحدی را ممکن کنند؟ جامعه‌شناسی با صورت‌های متفاوت قراردادگرایی که امر اجتماعی را به‌وسیله امری خارج از منطق اجتماع تحلیل می‌کردند مخالفت کرد؛ جامعه‌شناسی پرسش از نظم اجتماعی را درون مناسبات جمعی انسان‌ها بررسی کرد؛ دورکیم در پاسخ به این مسئله از تجربه جامعه به‌عنوان عنصر پیونده دهنده ارزشی نام میبرد و وبر کاریزما را به‌عنوان ارزش‌گذاری می‌داند که افراد از طریق تسلیم یا ایمان به کاریزما با یکدیگر پیوند برقرار میکنند. مفاهیمی مانند امر قدسی، غلیان جمعی، جوش‌وخروش جمعی، کاریزما و خلسه‌های جمعی در دورکیم و وبر با یکدیگر همپوشانی دارند که امکان فهم تغییرات بزرگ اجتماعی به‌واسطه ترکیب این مفاهیم را مهیا میکنند. ازآن‌جهت که انقلاب‌ها رخداد دگرگون‌کننده و نظم بخش حیات اجتماعی هستند؛ از طریق تحلیل وضعیت و ماهیت انقلاب‌ها می‌توان به پرسش چگونگی شکل‌گیری نظم اجتماعی پاسخ داد.
سید میلاد موسوی حق شناس؛ احسان شاه‌قاسمی
چکیده
فضای مجازی عرصهای است که بخش گسترده‌ای از خدمات، تبادلات، گردش اطلاعات، تعاملات، ارتباطات و به تعبیری، حیات در آن یا به‌واسطۀ آن جریان می‌یابد؛ به همین جهت، ضرورت وجود قاعده‌های اخلاقی در این پهنه با توجه به قابلیت‌های بی‌بدیل و روزافزون آن انکارناشدنی است. یکی از ظرفیت‌های مغفول‌مانده در زمینۀ سامان‌بخشی و توسعۀ اخلاق در ...
بیشتر
فضای مجازی عرصهای است که بخش گسترده‌ای از خدمات، تبادلات، گردش اطلاعات، تعاملات، ارتباطات و به تعبیری، حیات در آن یا به‌واسطۀ آن جریان می‌یابد؛ به همین جهت، ضرورت وجود قاعده‌های اخلاقی در این پهنه با توجه به قابلیت‌های بی‌بدیل و روزافزون آن انکارناشدنی است. یکی از ظرفیت‌های مغفول‌مانده در زمینۀ سامان‌بخشی و توسعۀ اخلاق در فضای مجازی بهرهگیری از نقش مسئولیت‌های اجتماعی و تدوین کدهای مرتبط با آن است. در این مقاله، بر مبنای نظریۀ داده‌بنیاد و با استفاده از روش ترکیبی، ابتدا سعی شده است، با مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌یافته با متخصصان و خبرگان حوزۀ ارتباطات، کدهای مسئولیت اجتماعی پیشنهادی آنها در حوزۀ فضای مجازی استخراج شود و پس از آن، با ترتیب‌دادن پیمایشی به‌کمک پرسشنامه، اولویت کدهای مذکور از منظر شهروندان تهرانی مورد سنجش قرار گیرد. تدوین نظام اولویت‌بندی از این جهت حائز اهمیت است که می‌تواند در سیاستگذاریها، قانونگذاریها و برنامه‌ریزی‌های راهبردی مورد نظر و ملاحظۀ تصمیم‌گیران و کارگزاران قرار گیرد. بر اساس نتایج این مقاله، کدهای مسئولیت اجتماعی پیشنهادی متخصصان در ده مقولۀ «روابط اجتماعی»؛ «حریم خصوصی، حفاظت و امنیت»؛ «خانواده و کودکان»؛ «تبلیغات و تجارت الکترونیک»؛ «اقدامات و تکنیک‌های غیرحرفه‌ای، آزاردهنده و آسیب‌زا»؛ «سواد رسانهای»؛ «تولید محتوا»؛ «مالکیت فکری»؛ «حق دسترسی» و «سرویس اینترنت و پهنای باند» دسته‌بندی میشوند. همچنین، از منظر کاربران فضای مجازی در شهر تهران، کدهای مسئولیت اجتماعی مرتبط با مقوله‌های «روابط اجتماعی»؛ «تبلیغات و تجارت الکترونیک» و «حریم خصوصی، حفاظت و امنیت» دارای اولویت بیشتری نسبت به سایرین هستند.
سید محمد طباطبائی؛ محمد رضا رسولی؛ سید وحید عقیلی؛ نسیم مجیدی قهرودی
چکیده
مناسک راهپیمایی اربعین یکی از بزرگترین گردهمایی‌های مذهبی جهان است که سالانه میلیون‌ها نفر با ملیت های مختلف و از گروه‌های اجتماعی متفاوت در آن مشارکت دارند. این راهپیمایی از نظر جریان ارتباطی، رسانهای و آیینی برای پژوهشگران حوزه دین و ارتباطات حائز اهمیت است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی ابعاد ارتباطی راهپیمایی اربعین بوده ...
بیشتر
مناسک راهپیمایی اربعین یکی از بزرگترین گردهمایی‌های مذهبی جهان است که سالانه میلیون‌ها نفر با ملیت های مختلف و از گروه‌های اجتماعی متفاوت در آن مشارکت دارند. این راهپیمایی از نظر جریان ارتباطی، رسانهای و آیینی برای پژوهشگران حوزه دین و ارتباطات حائز اهمیت است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی ابعاد ارتباطی راهپیمایی اربعین بوده و تلاش شده با بهره‌مندی از روش کیفی، نظریه مبنایی و انجام مصاحبه عمیق با متخصصان، طی فرآیندهای مختلف کدگذاری با نرم افزار مکس‌کیودا، مولفه‌های حوزه پژوهش استخراج شود. یافته‌های پژوهش نشان داد؛ ارتباطات در راهپیمایی دارای " ابعاد درونی و بیرونی" می‌باشد. "ارتباطات سنتی" که بیشتر به صورت میان فردی و بر اساس عقاید شکل گرفته وجه غالب ارتباطات در این راهپیمایی است. بعد بیرونی ارتباطات، دارای جنبه‌های متعدد "ارتباطات جمعی" است که خود به دو دسته از "ارتباطات رسمی" و "ارتباطات غیررسمی" تقسیم می‌شود. در ارتباطات رسمی، مانند گزارش های خبری رادیو، تلویزیون و مطبوعات از ابعاد مختلف راهپیمایی، معمولا تلاش شده بعد دینی و همبستگی مردمی راهپیمایی برجسته و تبلیغ شود. فضای راهپیمایی اربعین مملو از گفتگوهاست. "ارتباط کلامی" موجود فراتر از یک ارتباط ساده و ارتباطات در راهپیمایی اربعین دارای لایه‌ها و دوره‌های متعدد است. در این راستا مدل ارتباطی راهپیمایی اربعین مدل مراوده ای-تعاملی شناخته شده است.
علی اسکندری؛ مهدی یوسفی
دوره 11، شماره 12 ، اسفند 1389، ، صفحه 9-35
چکیده
در مقاله حاضر جایگاه رسانه و به طور خاص تلویزیون در امر تعلیم و تربیت اسلامی، متکی بر آموزه‌های قرآن کریم، سنت نبوی و با تأکید بر فرمایش‌های امیرالمؤمنین علی(ع) مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای فهم نحوه حضور رسانه در امر تربیت، باید ابتدا شناخت نسبتاً کاملی از موضوع تعلیم و تربیت و ضرورت آن کسب نمود؛ در ادامه تلاش می‌شود که مبانی ...
بیشتر
در مقاله حاضر جایگاه رسانه و به طور خاص تلویزیون در امر تعلیم و تربیت اسلامی، متکی بر آموزه‌های قرآن کریم، سنت نبوی و با تأکید بر فرمایش‌های امیرالمؤمنین علی(ع) مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای فهم نحوه حضور رسانه در امر تربیت، باید ابتدا شناخت نسبتاً کاملی از موضوع تعلیم و تربیت و ضرورت آن کسب نمود؛ در ادامه تلاش می‌شود که مبانی تعلیم و تربیت از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار گرفته و پس از بررسی نظریات اندیشمندان غربی و مسلمان مطرح در این عرصه، وضعیت تربیت در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران مطرح و وضعیت رسانه ملی مورد ارزیابی قرار گیرد. در نهایت پس از طرح اصولی به عنوان اصول تربیتی، ذیل دو عنوان تولیدات رسانهای و مخاطبان، نحوه بازنمایی اصول تربیتی در یکی از تولیدات سیمای جمهوری اسلامی ایران (سریال تلویزیونی اغماء) مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.
جلال درخشه؛ مصطفی غفاری
دوره 12، شماره 16 ، اسفند 1390، ، صفحه 9-45
چکیده
دیپلماسی عمومی رویکردی نوین در سیاست‌خارجی کشورهاست که مردم و به‌ویژه نخبگان جوامع دیگر را در روابط خارجی هدف قرار میدهد. در سالهای اخیر بحث و تحقیق پیرامون دیپلماسی عمومی به‌ویژه در ایالات متحده آمریکا تعمیق و توسعه یافته و پس از رخدادهای 11 سپتامبر 2001 مطالعات و عملیات دیپلماسی عمومی آمریکا بر جهان اسلام متمرکز شده است. ...
بیشتر
دیپلماسی عمومی رویکردی نوین در سیاست‌خارجی کشورهاست که مردم و به‌ویژه نخبگان جوامع دیگر را در روابط خارجی هدف قرار میدهد. در سالهای اخیر بحث و تحقیق پیرامون دیپلماسی عمومی به‌ویژه در ایالات متحده آمریکا تعمیق و توسعه یافته و پس از رخدادهای 11 سپتامبر 2001 مطالعات و عملیات دیپلماسی عمومی آمریکا بر جهان اسلام متمرکز شده است. این در حالی است که کشورهای اسلامی کمتر به این مقوله میپردازند و توجه اندکی در بهکارگیری آن دارند. نوشتار کنونی به دنبال پاسخی برای این پرسش که دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام چگونه است، از الگوی مفهومی و راهبردی دیپلماسی عمومی الهام می‌گیرد و با تمرکز بر حوزه جغرافیایی جهان اسلام، ابعاد مختلف دیپلماسی عمومی ایران را بررسی میکند. به باور نویسندگان منابع فرصتساز قدرت نرم جمهوری اسلامی در چارچوب دو راهبرد آموزشی و رسانهای در دیپلماسی عمومی بهکارگرفته شده و با تمرکز بر دو محور خاورمیانه و آسیای مرکزی، دستاوردهایی مانند گسترش بیداری اسلامی و افزایش عمق راهبردی ایران را به دنبال آوردهاند.
نجمه حسینیسروری؛ حامد طالبیان؛ محمدمهدی مولایی
دوره 12، شماره 15 ، آذر 1390، ، صفحه 9-42
چکیده
سه‌گانة «اخراجی‌ها» از مهم‌ترین فراورده‌های فرهنگ مردم‌پسند در حوزة دفاع مقدس است. اخراجی‌ها را می‌توان پرفروش‌ترین داستان دفاع مقدس دانست. هرچند مضمون اصلی هر کدام از قسمت‌های سه‌گانة اخراجی‌ها متفاوت است، شخصیت‌های اصلی این سه‌گانه ثابتاند.
این پژوهش با مبنا قرار دادن روایت‌شناسی ساختارگرا ...
بیشتر
سه‌گانة «اخراجی‌ها» از مهم‌ترین فراورده‌های فرهنگ مردم‌پسند در حوزة دفاع مقدس است. اخراجی‌ها را می‌توان پرفروش‌ترین داستان دفاع مقدس دانست. هرچند مضمون اصلی هر کدام از قسمت‌های سه‌گانة اخراجی‌ها متفاوت است، شخصیت‌های اصلی این سه‌گانه ثابتاند.
این پژوهش با مبنا قرار دادن روایت‌شناسی ساختارگرا و با استفاده از الگوی مشارکت‌کنندگان «گریماس»، به دنبال یافتن فراز و فرودهای نقش رزمنده در روایت سه‌گانة اخراجی‌هاست. در هر فیلم در سه پی‌رفت،[1] جایگاه سه نوع رزمنده مشخص شده و به تغییرات موقعیت رزمندگان مخلص، رزمندگان فرصت‌طلب و رزمندگان اخراجی در جایگاه‌های فاعل، یاری‌دهنده و بازدارنده توجه شده است. بررسی مجموع فراز و فرودهای سه نوع شخصیت رزمنده در سه‌گانة اخراجی‌ها، نشان میدهد که بر خلاف عنوان فیلم اخراجی‌ها، این رزمندگان مخلص هستند که در جایگاه محوری روایت قرار دارند و نه رزمندگان اخراجی. رزمندگان مخلص در پی‌رفت[2] نهایی هر کدام از قسمت‌های سهگانۀ روایت فیلم، در جایگاه فاعل قرار میگیرند و داستان حول نقش آنها به پایان می‌رسد.
1. Sequence
2. گزاره که کوچک‌ترین واحد روایی است و هم‌ارز یک جملۀ مستقل (تودوروف،1379: 88 ؛ احمدی،1370: 83) از ترکیب یک شخصیت با کنشی منفرد و تجزیهنشدنی (مثل الف، ب را می‌کشد یا الف به شهر می‌رسد) و یا با یک صفت ساده و بسیط (مثل الف شرور است یا الف شاه است) به وجود می‌آید و پی‌رفت که معادل یک جملۀ مرکب است، رشته‌ای از گزاره‌هاست که خود به تنهایی می‌تواند یک داستان باشد (تودوروف،1379: 91). برای آشنایی با مفهوم پی‌رفت و چگونگی تشخیص حد و مرز پی‌رفت‌های متوالی یک متن نگاه کنید به: (تودوروف،1379: 90 ـ 86 ؛ اخوت،1371: 58 ـ 57).
