%0 Journal Article %T بازتاب سیاست‌های فرهنگی در مطبوعاتِ عصر ناصری %J فصلنامه مطالعات فرهنگ - ارتباطات %I پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات %Z 2008-8760 %A براتلو, فاطمه %D 2022 %\ 09/23/2022 %V 23 %N 59 %P 173-191 %! بازتاب سیاست‌های فرهنگی در مطبوعاتِ عصر ناصری %K دورۀ قاجاری %K سیاست‌های فرهنگی %K عصر ناصری %K مطبوعات %R 10.22083/jccs.2022.303075.3433 %X حاکمان قاجار، به‌ویژه از دورة ناصری، به این درک دست یافتند که می‌توانند با سیاست‌های فرهنگی تأثیر مستقیمی بر زندگی مردمان داشته باشند و از این طریق، شکل نوینی به اِعمال قدرت خویش بخشند. در این میان، عرصة مطبوعات یکی از مهم‌ترین نقاطِ اجرای این سیاست‌ها بوده است. در مقالۀ پیش رو قصد داریم با رویکردی توصیفی ‌ـ ‌تحلیلی به این پرسش بپردازیم که بازتاب سیاست‌های فرهنگی عصر ناصری بر مطبوعات چه بوده و چه پیامدهایی را رقم زده است. بررسی روند تاریخی جریان مطبوعات در این دوره نشان می‌دهد که نقطة آغاز این جریان نیز، همچون بسیاری از دیگر تغییرات بنیادین دورة قاجار، وقوع جنگ‌های ایران و روس و درک ضرورت اجرای برخی اصلاحات است. به‌موجب اسناد، امر روزنامه‌نگاری و مطبوعات در معنای امروزین آن با حمایت عباس‌میرزای ولیعهد پدیدار شده‌ و در زمان صدارت امیرکبیر شکلی حرفه‌ای به خود گرفته ‌است. مطبوعات ایرانی هم‌زمان با صدارت میرزاحسین‌خان سپهسالار در حالی گسترش یافته که در پرتو سیاست‌های مختلف فرهنگی، مداخلات ناصرالدین‌شاه از هستة مرکزی حکمرانی در عرصة مطبوعات همچنان ادامه‌‌‌دار است. در این میان، مقاله با ارائة اسنادی تاریخی نشان می‌دهد که اعمال کنترل بر مطبوعات با قوانینی چون طرح سانسور، به‌عنوان نمونة سیاست‌های فرهنگی اعمال‌شده بر مطبوعاتِ عصر ناصری، به ظهور مطبوعاتِ در تبعید انجامیده است. می­توان جنبش‌ها و انقلاب‌های بعدی مانند مشروطیت را نیز از پیامدهای سیاست‌های فرهنگیِ آن دوران در امور مختلف فرهنگی، ازجمله در امر مطبوعات، دانست. %U https://www.jccs.ir/article_145506_9639d63aa4ef6b92695ddc8ec9d069ef.pdf