نسرین آقاملا؛ لیلا نیرومند؛ نازنین ملکیان؛ سمیه تاجیک اسماعیلی
چکیده
پژوهش پیش رو با هدف بررسی تأثیر مهارت‌های زندگی بر سواد رسانهای شهروندان تهرانی با تأکید بر ویژگی‌های جمعیت‌شناختی طراحی و اجرا شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن پیمایش است. جامعۀ آماری پژوهش عبارت است از تمامی شهروندان ساکن شهر تهران که، طبق آمار اسناد ملی، 8 میلیون و 963 هزار نفر اعلام شده است. حجم نمونه، با استفاده از فرمول ...
بیشتر
پژوهش پیش رو با هدف بررسی تأثیر مهارت‌های زندگی بر سواد رسانهای شهروندان تهرانی با تأکید بر ویژگی‌های جمعیت‌شناختی طراحی و اجرا شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن پیمایش است. جامعۀ آماری پژوهش عبارت است از تمامی شهروندان ساکن شهر تهران که، طبق آمار اسناد ملی، 8 میلیون و 963 هزار نفر اعلام شده است. حجم نمونه، با استفاده از فرمول کوکران، 385 نفر برآورد شد. نمونۀ موردنظر به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شد. ابزار اندازه‌گیری این پژوهش پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته است که روایی آن به شیوۀ روایی صوری مورد سنجش قرار گرفت و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. به‌منظور تحلیل داده‌ها از آزمون تی مستقل و تحلیل واریانس یک‌طرفه استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که ویژگی‌های جمعیت‌شناختی بر مهارت‌های زندگی و سواد رسانهای تأثیر دارند. همچنین بر اساس یافته‌ها، جنسیت بر سواد رسانهای و مهارت‌های زندگی و مؤلفه‌های آنها تأثیری ندارد؛ اما، گروه‌های سنی بر سواد رسانهای و مهارت‌های زندگی و مؤلفه‌های آنها تأثیر دارند. در تبیین یافته‌ها می‌توان گفت که جنسیت افراد نمی‌تواند متغیرهای مؤثر بر سواد رسانهای و مهارت‌های زندگی را تحت تأثیر قرار دهد؛ اما، گروه سنی (جوان، میان‌سال و سالمند) بر سواد رسانهای و مهارت‌های زندگی تأثیر دارند. علت آن را شاید بتوان در تفاوت در سبک زندگی، میزان دسترسی به رسانه‌ها، و محدودیت زمانی مواجهه با رسانه دانست. همچنین سطح معناداری به‌دست‌آمده (001/0) نشان می‌دهد که مؤلفه‌های مهارت‌های زندگی بر سواد رسانهای تأثیرگذارند.
داود پاک طینت مهدی آبادی؛ فائزه تقی پور؛ حسن درزبان رستمی
چکیده
پژوهش پیش رو با هدف طراحی الگوی نقش سواد رسانهای در ارتقای سرمایۀ اجتماعی در شهر یزد و با بهره‌گیری از روش گراندد تئوری انجام شد و از نوع کیفی و بنیادی است. داده‌ها با مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختاریافته با 19 نفر از متخصصان استخراج شدند و برای انتخاب افراد از روش نمونـه‌گیـری نظری تا رسیدن به اشباع نظری استفاده شد. در ادامه، مصاحبه‌ها ...
بیشتر
پژوهش پیش رو با هدف طراحی الگوی نقش سواد رسانهای در ارتقای سرمایۀ اجتماعی در شهر یزد و با بهره‌گیری از روش گراندد تئوری انجام شد و از نوع کیفی و بنیادی است. داده‌ها با مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختاریافته با 19 نفر از متخصصان استخراج شدند و برای انتخاب افراد از روش نمونـه‌گیـری نظری تا رسیدن به اشباع نظری استفاده شد. در ادامه، مصاحبه‌ها به متن تبدیل شدند و فرایند تحلیل داده‌ها آغاز شد. برای کدگذاری باز، تحلیلِ خطبهخط به کار رفته است و همراه با بسط مفاهیم و مقولهها، کدگذاری محوری و گزینشی انجام شد. برای اعتبارسنجی یافته‌ها، چهار راهبرد از هشت راهبردِ کرسول و میلر (بررسی همکاران، تشریح کلیشههای ذهنی و پیشداوریهای محقق، تأیید مشارکتکنندگان، توصیف غنی) مورد استفاده قرار گرفتهاند. یافته‌ها نشان میدهند درصورتیکه شرایط زمینهای (ویژگی‌های پیام، شرایط مخاطب، جوامع رسانهای، دسترسی، رسانه، شناخت هنجارها) ایجاد شوند و عوامل مداخلهگر (مرتبط با مخاطب، رسانهای، محیطی) کنترل شوند و راهبرد مناسب (بومیسازی سواد رسانه، کاربری هوشمندانه، نقد آگاهانه و...) به کار رود، می‌توان به پیامد نهایی موردنظر (ارتقای سرمایۀ اجتماعی) دست یافت.
رویا جهانگیری زرکانی؛ شهناز هاشمی؛ علی گرانمایه پور
چکیده
به دست آوردن سلامت جسمی در دنیای امروز به یادگیری و افزایش سطح دانش عمومی نیاز دارد که آن هم در گرو رسانه است. سواد سلامت مجموعه‌ای از مهارت‌های شناختی و اجتماعی است که تعیین‌کنندۀ انگیزه و توانایی افراد برای به دست آوردن و دسترسی به اطلاعات، درک و استفاده از آنها برای ارتقا و حفظ سلامت افراد است. اهمیت برهم‌کنش سواد رسانهای و ...
بیشتر
به دست آوردن سلامت جسمی در دنیای امروز به یادگیری و افزایش سطح دانش عمومی نیاز دارد که آن هم در گرو رسانه است. سواد سلامت مجموعه‌ای از مهارت‌های شناختی و اجتماعی است که تعیین‌کنندۀ انگیزه و توانایی افراد برای به دست آوردن و دسترسی به اطلاعات، درک و استفاده از آنها برای ارتقا و حفظ سلامت افراد است. اهمیت برهم‌کنش سواد رسانهای و سواد سلامت جسمی چنان ظریف است که به سلامتی یا بیماری فرد منجر خواهد شد. پژوهش پیش رو در جامعۀ آماری شهروندان بالای 18 سال شهر بندرعباس با حجم نمونۀ 384 نفر انجام شد. در این پژوهش پرسشنامه را با روش میدانی و تکنیک پیمایش در نرمافزارهای SPSS و Smart PLS تحلیل کردیم و به بررسی شالودۀ ارتباط، بُعدهای سواد رسانهای و سواد سلامت جسمی پرداختیم. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین سواد رسانهای (36/0) و ابعاد آن یعنی ارزشیابی اطلاعات (42/0)، ترکیب اطلاعات (32/0)، استفادۀ هدفمند (37/0)، تبادل اطلاعات (28/0) و چگونگی استفاده از رسانه‌ها (26/0) با سواد سلامت شهروندان ارتباطی مثبت و مستقیم و معنادار وجود دارد. نتایج حاصل از مدل معادلۀ ساختاری (Smart PLS) نیز نشان دادند که در کل اثر متغیر مستقل سواد رسانهای بر سواد سلامت جسمانی شهروندان به میزان 50/0 است.
علی خوش زبان؛ محمد سلطانی فر؛ علی دلاور
چکیده
سواد رسانهای به‌عنوان یک استراتژی، پس از آنکه به‌عنوان یک ضرورت برای ترویج در کشور به‌منظور بهره‌مندی مفید و مؤثر از رسانه‌ها و کاهش عوارض مخرب آن شناخته شد و پشتوانة یک اجماع علمی را کسب نمود می‌بایست در کشور اجرائی گردد. بر همین اساس، درخصوص عملیاتی کردن آن اقدام نمود. به همین انگیزه و با ایجاد تفکر انتقادی و شکل‌گیری فضاهای ...
بیشتر
سواد رسانهای به‌عنوان یک استراتژی، پس از آنکه به‌عنوان یک ضرورت برای ترویج در کشور به‌منظور بهره‌مندی مفید و مؤثر از رسانه‌ها و کاهش عوارض مخرب آن شناخته شد و پشتوانة یک اجماع علمی را کسب نمود می‌بایست در کشور اجرائی گردد. بر همین اساس، درخصوص عملیاتی کردن آن اقدام نمود. به همین انگیزه و با ایجاد تفکر انتقادی و شکل‌گیری فضاهای شک‌برانگیز در حوزة رسانه بود که به این مقوله نگاه خاصی بخشیده شد. برای این مهم جمعیت بالای 18 سال شهر تهران که حدود 6 میلیون و 600 هزار نفر بودند، با استفاده از نمونه‌گیری مورد آزمون قرار گرفت و با استفاده از پرسشنامه سه مؤلفة اعتماد، مشارکت، احساس تعلق سرمایه اجتماعی و دو مؤلفه اخلاقی و احساسی سواد رسانهای مورد آزمون قرار گرفت. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که رابطة مستقیم و معناداری بین بعد اخلاقی سواد رسانهای و سرمایة اجتماعی وجود دارد یعنی با بالا رفتن بعد اخلاقی سواد رسانهای، سرمایة اجتماعی فرد نیز افزایش می‌یابد. بعد اخلاقی به توانایی درک و دریافت ارزش‌های نهفته در پیام رسانه‌ها تأکید دارد. همچنین نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که رابطة مستقیم و معناداری بین بعد احساسی سواد رسانهای و سرمایة اجتماعی وجود دارد یعنی با بالا رفتن بعد شناختی سواد رسانهای، سرمایة اجتماعی فرد نیز افزایش می‌یابد.
محمدمهدی فرقانی؛ یاسین خدامرادی
چکیده
هدف پژوهش، بررسی نقش سواد رسانهای در تعدیل اعتیاد اینترنتی است. این پژوهش با روش آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعۀ آماری، دانشآموزان پایۀ سوم مقطع متوسطۀ دوم استان چهارمحال و بختیاری است که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به تعداد 40 نفر در دو گروه کنترل و آزمایش انتخاب شدند. ابزار پژوهش ...
بیشتر
هدف پژوهش، بررسی نقش سواد رسانهای در تعدیل اعتیاد اینترنتی است. این پژوهش با روش آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعۀ آماری، دانشآموزان پایۀ سوم مقطع متوسطۀ دوم استان چهارمحال و بختیاری است که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به تعداد 40 نفر در دو گروه کنترل و آزمایش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامههای استاندارد استفادۀ مشکلزا از اینترنت کاپلان، اعتیاد اینترنتی یانگ و پرسش‌نامۀ محققساختۀ سواد رسانهای است. از آزمونهای آلفای کرونباخ، ویلکاکسون و t زوجی توسط نرمافزار 24spss استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دادند که آموزش سواد رسانهای، در تعدیل اعتیاد اینترنتی در بین دانشآموزان تأثیر دارد. همچنین نتایج نشان دادند که آموزش سواد رسانهای، در میزان استفاده از رسانه، افزایش توانایی تحلیل و ارزیابی، توانایی تولید پیام رسانهای، توانایی برقراری ارتباط با تولیدکنندگان پیام رسانهای و افزایش تفکر انتقادی دانشآموازان در برخورد با پیام رسانهای اثر دارد.
سیدعلیرضا افشانی؛ علی‌محمد مزیدی شرف‌آبادی؛ منیره صدری
چکیده
سواد رسانهای موضوعی است که قدرت درک مخاطبان از نحوۀ کارکرد رسانه‌ها و شیوه‌های معنی‌سازی در آنها را مورد توجه قرار می‌دهد و می‌کوشد این واکاوی را برای مخاطبان به یک عادت و وظیفه تبدیل کند. بر این اساس، پژوهش پیش‌رو به بررسی رابطۀ سرمایۀ فرهنگی و سواد رسانهای جوانان شهر بافق پرداخته است. روش مطالعه از نوع پیمایشی و ابزار جمع‌آوری ...
بیشتر
سواد رسانهای موضوعی است که قدرت درک مخاطبان از نحوۀ کارکرد رسانه‌ها و شیوه‌های معنی‌سازی در آنها را مورد توجه قرار می‌دهد و می‌کوشد این واکاوی را برای مخاطبان به یک عادت و وظیفه تبدیل کند. بر این اساس، پژوهش پیش‌رو به بررسی رابطۀ سرمایۀ فرهنگی و سواد رسانهای جوانان شهر بافق پرداخته است. روش مطالعه از نوع پیمایشی و ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه بود. جامعۀ آماری تحقیق، 10696 نفر از جوانان شهر بافق بودند که 384 نفر از آنها با استفاده از شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از نرمافزارهای آماری اس پی اس اس و اموس استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان دادند که بین سرمایۀ فرهنگی و سواد رسانهای رابطۀ مستقیم و معنیداری وجود داشت. بین ابعاد سرمایۀ فرهنگی، بُعد عینی قویترین رابطه را با سواد رسانهای داشت. تحلیل مدل معادلۀ ساختاری نیز نشان داد سرمایۀ فرهنگی با ضریب تأثیر 57 درصد، تأثیر مستقیم و معنیداری بر سواد رسانهای دارد.
علی ربیعی؛ رضوانه عرفانی حسین‌پور
دوره 14، شماره 23 ، آذر 1392، ، صفحه 171-194
چکیده
آگاهی از خوانش مخاطبان از برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای برون‌مرزی به‌عنوان محتوای رقیب برنامه‌های شبکه‌های داخلی اهمیت بسیاری در سیاست‌گذاری رسانهای و برنامه‌ریزی برای حفظ و افزایش مخاطبان صداوسیما دارد. با این پیش‌فرض، مقالة حاضر به مصرف شبکه‌های ماهواره‌ای سیاسی فارسی‌زبان در ایران و به‌طور ...
بیشتر
آگاهی از خوانش مخاطبان از برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای برون‌مرزی به‌عنوان محتوای رقیب برنامه‌های شبکه‌های داخلی اهمیت بسیاری در سیاست‌گذاری رسانهای و برنامه‌ریزی برای حفظ و افزایش مخاطبان صداوسیما دارد. با این پیش‌فرض، مقالة حاضر به مصرف شبکه‌های ماهواره‌ای سیاسی فارسی‌زبان در ایران و به‌طور خاص برنامة پارازیت توسط دانشجویان دانشگاههای تهران پرداخته و ضمن تحقیق دربارة خوانشهای آنها از برنامه، کارکردها و رضامندیهای حاصل از آنرا مورد پرسش قرار داده است.
این نوشتار در قالب نظریة دریافت به روش کیفی و با تکنیک مصاحبة عمقی با 20 دانشجو صورت گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مصرف شبکه‌های سیاسی ماهواره‌ای دگراندیش، به معنای مخالفت با کلیة مواضع جمهوری اسلامی نیست و جوانان خوانشهای تخالفی و مذاکرهای نسبت به برنامه‌های این شبکهها دارند؛ همچنین رویکرد انتقادی برنامه نسبت به رفتارهای مدنی و اخلاق در جامعة ایرانی، مورد تأکید و محل توجه دانشجویان بوده است.
مجتبی عباسی‌قادی؛ زینب میرعلی سیدخوندی
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، ، صفحه 117-141
چکیده
مقالة حاضر درصدد توصیف و تبیین سواد رسانهای مخاطبان رسانه‌های نوشتاری در شهر تهران است. از این منظر، از نظریة جیمز پاتر به‌منظور توصیف و از نظریه‌های استفاده و خشنودی و نیز کاشت برای تبیین موضوع استفاده شده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی600 نفر از مخاطبان در شهر تهران که از طریق نمونه‌گیری ...
بیشتر
مقالة حاضر درصدد توصیف و تبیین سواد رسانهای مخاطبان رسانه‌های نوشتاری در شهر تهران است. از این منظر، از نظریة جیمز پاتر به‌منظور توصیف و از نظریه‌های استفاده و خشنودی و نیز کاشت برای تبیین موضوع استفاده شده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی600 نفر از مخاطبان در شهر تهران که از طریق نمونه‌گیری خوشهایی چند مرحلهایی انتخاب شدند؛ داده‌ها جمع‌آوری شد. جهت احتساب اعتبار شاخصها از اعتبار محتوایی صوری و نیز اعتبار سازهای و جهت احتساب روایی شاخصها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که متغیرهای مدت، میزان، نوع استفاده از رسانه‌ها، واقعی تلقی کردن محتوای رسانه، انگیزه و هدف مخاطبان و میزان تحصیلات رابطة معناداری با سواد رسانهای دارند.
