غزاله حسنیان؛ سیدمحسن بنی هاشمی؛ عبدالرضا سبحانی
چکیده
رسانه ها بر فرهنگ تغذیه و آداب تغذیه اثر دارند، اما به نظر می رسد که برنامه مدون، منسجم و دارای راهبردی سازمان یافته برای محتوای برنامه های تغذی های رسانه ای در ایران وجود نداشته باشد. خلاء نظارت مدیریت یافته بر تولیدات رسانه ای و محتوای ارائه شده، مسأله بزرگی است که می تواند به فرهنگ مخاطب و در نهایت جامعه ...
بیشتر
رسانه ها بر فرهنگ تغذیه و آداب تغذیه اثر دارند، اما به نظر می رسد که برنامه مدون، منسجم و دارای راهبردی سازمان یافته برای محتوای برنامه های تغذی های رسانه ای در ایران وجود نداشته باشد. خلاء نظارت مدیریت یافته بر تولیدات رسانه ای و محتوای ارائه شده، مسأله بزرگی است که می تواند به فرهنگ مخاطب و در نهایت جامعه آسیب برساند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل نحوه بازنمایی غذا و چگونگی محتوای برنامه های تغذیه ای تلویزیون داخلی ایران است. روش تحقیق مبتنی بر رویکرد تحلیل محتوای کیفی است. در این مطالعه بر اساس روش مایرینگ داده ها ضبط و گردآوری، پیاده سازی، تقلیل، استنباط و تحلیل میشوند. برای جمع آوری داده ها، سه برنامه از شبکه های فارسی‌زبان داخلی به‌عنوان نمونه انتخاب شده است. روش نمونه گیری هدفمند انتخابی است. یافته‌ها نشان داد 6 مقوله نمود فرهنگ در برنامه های غذایی تلویزیونی، طبخ غذا، جامعه شناسی تغذیه، وضعیت تجمل‌گرایی، اوقات فراغت و ظاهر و ساخت برنامه همراه با زیرمقوله های آنها در برنامه های تغذیه ای تلویزیون داخلی نمایش داده شده است. از بررسی برنامه های این پژوهش مشخص شد وضعیت برنامه های تغذیه داخلی شامل مواردی چون الگوسازی و بازنمایی فرهنگ، نمایش تجمل گرایی، حضور دین در حوزه تغذیه، نادیده گرفتن طبقات اجتماعی و نبود جلوه های بصری است. تلویزیون در انتقال ارزش ها، تغییر نگرش و رفتار و هدایت سبک زندگی و فرهنگ جامعه نقش پررنگی دارند. شیوه تغذیه میتواند باعث تغییر در تفکر، عادات، ارزش های جوامع شده و درنهایت بر فرهنگ اثر بگذارد. لازم است سیاست‌ها و راهبردهای تولیدات برنامه های غذایی سالم در رسانه در راستای حفظ هویت فرهنگ تغذیه ایرانی با توجه به مسائل اجتماعی و اقتصادی نظارت کافی و دقیقی بر برنامه ها داشته باشند.
محمدمهدی وحیدی؛ سید محمد مهدیزاده
چکیده
یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ یک گره‌گاهِ تاریخی مهم برای ایالات متحده بود. در این روز بود که رضایتِ خاطرِ ناشی از صلحی که در میانِ بسیاری از ملت‌ها وجود داشت و با پایانِ جنگ سرد و نابودی کمونیسم آغاز شده بود، با ظهور یک دشمنِ تازه، به‌شکلی نمادین، پایان یافت. در این برهه، موضعِ گفتمانی رسانههای جریان اصلی ایالاتِ متحده نسبت به دیگری و شرق ...
بیشتر
یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ یک گره‌گاهِ تاریخی مهم برای ایالات متحده بود. در این روز بود که رضایتِ خاطرِ ناشی از صلحی که در میانِ بسیاری از ملت‌ها وجود داشت و با پایانِ جنگ سرد و نابودی کمونیسم آغاز شده بود، با ظهور یک دشمنِ تازه، به‌شکلی نمادین، پایان یافت. در این برهه، موضعِ گفتمانی رسانههای جریان اصلی ایالاتِ متحده نسبت به دیگری و شرق نیز دچار تغییراتی شد. در این مقاله با اشاره به ایدۀ رشد و کمال شخصیت در ادبیات داستانی و با توسل به ابزارهای تحلیلی نشانه‌شناسی اجتماعی تصویر، به بررسی نحوۀ برساخت هویتِ خودی و در مقابل آن، دیگری، در این دوران می‌پردازیم. به اعتقاد ما، تلویزیون جایگاه مناسبی برای تولید آن چیزی است که نظریه‌پردازان نشانه‌شناسیِ اجتماعی با عنوان «منبع نشانه‌ای» از آن یاد می‌کنند لذا در تحلیل خود بر یک سکانس استثنائی از سریال تلویزیونی میهن متمرکز شده ایم و پس از بررسی کاملِ این سکانس ملاحظه کرده‌ایم که در سریالِ میهن، خودی، تعریفی مشخص پیدا کرده است. او یک زنِ اروپایی‌تبار (امریکاییِ اصیل) است. از سوی دیگر، با مردی مواجه هستیم که به لحاظ خصوصیات ظاهری یک امریکاییِ اصیل محسوب می‌شود؛ اما به دشمنِ ایالاتِ متحده پیوسته و در صدد انجام حمله‌ای علیهِ امریکاست و ما در تحلیل خود نشان داده‌ایم که سازندگان در کمال اختصار، به خطرِ خودی‌هایی اشاره می‌کنند که به خدمتِ دیگری درآمده‌اند و اکنون می‌توانند بارِ دیگر ایالاتِ متحده را از درون تهدید کنند و مورد حمله قرار دهند. در تحلیلِ خود همچنین شیوه بازنمایی و حفظِ نمایشِ چارچوب‌های هویتیِ پسانژادی و چندفرهنگی در ایالاتِ متحده را مورد بازشناسی قرار داده ایم.
بدیع قربانی؛ سمیه تاجیک اسماعیلی؛ سروناز تربتی
چکیده
پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی و مطالعۀ رابطۀ میان میزان و نوع مصرف رسانه‌ای (رادیو و تلویزیون) با مهارت‌های زندگی شهروندان تهرانی، طراحی و اجرا شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی ـ پیمایشی و ابزار اندازهگیری آن پرسش‌نامه است. جامعۀ آماری شامل کلیه شهروندان ساکن شهر تهران است که طبق آخرین سرشماری سال 1395 و بر ...
بیشتر
پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی و مطالعۀ رابطۀ میان میزان و نوع مصرف رسانه‌ای (رادیو و تلویزیون) با مهارت‌های زندگی شهروندان تهرانی، طراحی و اجرا شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی ـ پیمایشی و ابزار اندازهگیری آن پرسش‌نامه است. جامعۀ آماری شامل کلیه شهروندان ساکن شهر تهران است که طبق آخرین سرشماری سال 1395 و بر اساس آمار موجود در سایت مرکز آمار ایران 706/693/8 نفر است. پرسش‌نامه‌های پژوهش از طریق google form بین یک نمونه 396 نفری، توزیع، جمع‌آوری، وپس ازکنترل‌های لازم، با استفاده از spss تجزیه وتحلیل داده‌ها صورت گرفت. یافته‌ها نشان داد که از میان هشت حوزه مورد بررسی، شهروندان تهرانی در استفاده از رادیو اولویت اول را به حوزه خبر و اطلاع‌رسانی و اولویت دوم را به حوزه ورزشی و در مورد استفاده از تلویزیون اولویت اول را به فیلم و سریال و اولویت دوم را به حوزه اخبار، میزگردها و گفتگوهای خبری داده‌اند. یافته‌ها همچنین نشان‌داد میان مصرف رسانههای رادیو و تلویزیون با مهارت‌های 18 گانه زندگی رابطه معنی‌داری وجود دارد. بدین‌معنی که میان میزان گوش‌دادن به رادیو و تماشای تلویزیون در طول شبانه‌روز و در طول هفته و همچنین میان نوع استفاده از رادیو و تلویزیون با برخی مؤلفه‌های مهارت زندگی رابطه معنی‌داری مشاهده شده است؛ بنابراین، به دست‌اندرکاران، برنامه‌سازان و مسئولان رسانۀ رادیو و تلویزیون پیشنهاد می‌شود، از این فرصت و ظرفیت برای ایجاد، تقویت و ارتقاء سطح مهارت‌های زندگی شهروندان، نهایت بهره را ببرند.
مجتبی امیری؛ شهرزاد نیری؛ سارا محمودی
چکیده
هدف اصلی این پژوهش معرفی الگوی کارکردی رسانه جمعی سیمای جمهوری اسلامی ایران جهت مدیریت خشونت آحاد جامعه است. یافته‌های این پژوهش با استفاده از روش تئوری مفهوم‌سازی بنیادی استخراج شده است. تعداد ده نفر از اعضای هیأت علمی رشته‌های مدیریت رفتار سازمانی، مدیریت رسانه، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، ارتباطات و مدیرانی که حداقل دارای 10 ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش معرفی الگوی کارکردی رسانه جمعی سیمای جمهوری اسلامی ایران جهت مدیریت خشونت آحاد جامعه است. یافته‌های این پژوهش با استفاده از روش تئوری مفهوم‌سازی بنیادی استخراج شده است. تعداد ده نفر از اعضای هیأت علمی رشته‌های مدیریت رفتار سازمانی، مدیریت رسانه، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، ارتباطات و مدیرانی که حداقل دارای 10 سال تجربه مدیریت در حوزه رسانههای جمعی بودند به صورت نمونه‌گیری هدفمند و بر اساس تکنیک گلوله برفی انتخاب شده و مورد مصاحبههای عمیق نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. دادههای حاصل از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تعبیر و تفسیر قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که رسانه ملی در راستای مدیریت خشونت آحاد جامعه ظرفیت ایفای سه کارکرد شکوفایی عقلانیت انتقادی، آموزش پرخاشگری حقمدار و مهارتآموزی غلبه بر خشونت و ایفای پنج کژکارکرد نهادینهسازی خشونت در نگرش و رفتار افراد جامعه، ترویج چارچوب‌های متعصبانه شخصی و قومی، ترویج خشونت به مثابه ابزار تفریح، انتقال ضد ارزش‌های مرتبط با خشونت و ایجاد ادراک فقدان عدالت در جامعه و ترویج خشونت به مثابه ابزاری جهت غلبه بر این ادارک را دارد.
سیدجمال‌الدین اکبرزاده جهرمی
چکیده
هم‌گرایی اینترنت و تلویزیون نه تنها شیوه‌های تولید، پخش و تماشای برنامههای تلویزیونی، بلکه ساختار صنعت تلویزیون را دگرگون ساخته است. به تبع این دگرگونی اغلب کشورهای جهان ناگزیر به اتخاذ سیاست‌های جدید و تغییر مقررات رسانه‌ای شده‌اند. در ایران نظام سیاسی و ساختار انحصاری تلویزیون ادغام اینترنت و تلویزیون را با موقعیت خاصی روبه‌رو ...
بیشتر
هم‌گرایی اینترنت و تلویزیون نه تنها شیوه‌های تولید، پخش و تماشای برنامههای تلویزیونی، بلکه ساختار صنعت تلویزیون را دگرگون ساخته است. به تبع این دگرگونی اغلب کشورهای جهان ناگزیر به اتخاذ سیاست‌های جدید و تغییر مقررات رسانه‌ای شده‌اند. در ایران نظام سیاسی و ساختار انحصاری تلویزیون ادغام اینترنت و تلویزیون را با موقعیت خاصی روبه‌رو کرده است. این مقاله با بهره‌گیری از روش کیفی مصاحبۀ عمیق در صدد ارائۀ چشم‌اندازی از این وضعیت و شناسایی چالشهای ناشی از هم‌گرایی برای سیاست‌های رسانه‌ای است. در مجموع با 17 نفر از سیاست‌گذاران و کارشناسان حوزۀ تلویزیون و رسانههای جدید مصاحبه عمیق شده و برای تجزیه و تحلیل یافته‌ها از فن مقایسۀ دائمی استفاده شده است. بخشی از نتایج تحقیق نشان می‌دهد علی‌رغم آشفتگی‌های فراوان در فرایند سیاست‌گذاری و وجود نهادهای متعدد و موازی، ایدۀ مرکزی «مهندسی فرهنگی» همچنان در حال شکل‌دهی به سیاست‌های رسانه‌ای در فضای پساهم‌گرایی است. اولویت اصلی سیاست‌گذاری رسانه‌ای گرچه در وهلۀ اول حفظ امنیت ملّی و تأمین اهداف سیاسی است، با این حال هم‌گرایی تلویزیون و اینترنت در ایران همگام با روندهای نئولیبرالبیستی صنعت تلویزیون در جهان متأثر از خصوصی‌سازی و تجاری شدن فزاینده است.
اسدالله غلامعلی؛ اصغر فهیمی‌فر
دوره 16، شماره 29 ، خرداد 1394، ، صفحه 167-187
چکیده
در همه اعصار، فرشتگان و ماهیت آنها برای انسان، جذاب و پرسش برانگیز بوده است. این جذابیت تنها به این دلیل نیست که بشر نمیتواند ملائک را همچون دیگر ارکان عالم مشاهده کند، بلکه دلایل دیگری را نیز در خود دارد. از مهم‌ترین این دلایل نقش فرشتگان در جهان هستی و ارتباط آنها با زندگی دنیوی و اُخروی آدمی است. بازنماییِ فرشتگان در رسانههای ...
بیشتر
در همه اعصار، فرشتگان و ماهیت آنها برای انسان، جذاب و پرسش برانگیز بوده است. این جذابیت تنها به این دلیل نیست که بشر نمیتواند ملائک را همچون دیگر ارکان عالم مشاهده کند، بلکه دلایل دیگری را نیز در خود دارد. از مهم‌ترین این دلایل نقش فرشتگان در جهان هستی و ارتباط آنها با زندگی دنیوی و اُخروی آدمی است. بازنماییِ فرشتگان در رسانههای غربی، با حقیقت و آموزه‌های اسلامی مغایرت دارد، ولی متأسفانه بهدلیل قدرت جادویی رسانه، تأثیرات فراوانی بر اذهان عمومی گذاشته است.
این پژوهش تلاش دارد براساس آموزه‌های اسلامی سیمایِ فرشتگان را در رسانه ملّی تحلیل کند و همچنین راهکارهای عملی و کاربردی را در چگونگی بازنمایی فرشتگان در رسانه را پیشنهاد کند. نتایج بهدست آمده از این پژوهش نشان می‌دهد که اهالی رسانه باید همانطورکه به امور فنی رسانه تسلط داشته باشند، به مفاهیم و آموزه‌های اسلامی نیز واقف باشند.
منصور وثوقی؛ احسان رحمانی‌خلیلی
دوره 15، شماره 26 ، تیر 1393، ، صفحه 209-233
چکیده
سرمایۀ اجتماعی، دلالت بر مجموعه روابط، شبکه‌ها، تعامل‌ها، انجمن‌ها و مؤسسه‌هایی دارد که به‌واسطۀ هنجارها و ارزش‌های مشترک شکل گرفته و موجب گرمی اجتماع انسانی شده و کنش متقابل اجتماعی را تسهیل می‌کند. برخی از صاحب‌نظران رسانههای جمعی، از آن به‌عنوان ابزارهای اشاعۀ «سرمایۀ اجتماعی» یاد می‌کنند. بر این اساس اهداف این ...
بیشتر
سرمایۀ اجتماعی، دلالت بر مجموعه روابط، شبکه‌ها، تعامل‌ها، انجمن‌ها و مؤسسه‌هایی دارد که به‌واسطۀ هنجارها و ارزش‌های مشترک شکل گرفته و موجب گرمی اجتماع انسانی شده و کنش متقابل اجتماعی را تسهیل می‌کند. برخی از صاحب‌نظران رسانههای جمعی، از آن به‌عنوان ابزارهای اشاعۀ «سرمایۀ اجتماعی» یاد می‌کنند. بر این اساس اهداف این مقاله عبارتاند از: بررسی میزان و تأثیر استفاده از تلویزیون و اینترنت بر سرمایۀ اجتماعی افراد و ابعاد کیفیت (اعتماد و معاملۀ متقابل) و ساختار شبکه (رسمی/ غیر رسمی و اندازه و ظرفیت شبکه). رویکرد نوشتار حاضر، رابطهایـ علَی با روش پیمایشی در بین391 شهروند تهرانی است. سنجش متغیر سرمایۀ اجتماعی با الهام از مدل استون پس از بومیسازی و متغیر مصرف رسانه‌ای، از طریق میزان ساعت صرفشده برای استفاده از تلویزیون و اینترنت صورت گرفته است. برخی از یافته‌های بررسی حاضر بر اساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد که میزان زمان صرفشده برای تماشای تلویزیون و استفاده از اینترنت، با سرمایۀ اجتماعی، رابطۀ مثبت و معنادار دارد که در بررسی علّی توسط آزمون رگرسیون، از بین دو متغیر مذکور، بیشترین تأثیر مربوط به میزان زمان صرفشده برای استفاده از اینترنت است.
زرین زردار- محمد فتحی‌نیا
دوره 14، شماره 24 ، اسفند 1392، ، صفحه 41-62
چکیده
این مقاله به‌دنبال شناخت نحوة بازنمایی مازنی‌ها در مجموعة تلویزیونی پایتخت و شناسایی رمزگان‌ها و کلیشه‌های مورد استفاده در این بازنمایی است. برای دستیابی به این هدف، 16 سکانس شاخص از مجموع سریال، انتخاب‌شده و مورد تحلیل نشانه‌شناختی قرار گرفتند.
یافته‌ها نشان می‌دهند، سه دسته رمزگان‌های گفتار و گویش، پوشاک و ...
بیشتر
این مقاله به‌دنبال شناخت نحوة بازنمایی مازنی‌ها در مجموعة تلویزیونی پایتخت و شناسایی رمزگان‌ها و کلیشه‌های مورد استفاده در این بازنمایی است. برای دستیابی به این هدف، 16 سکانس شاخص از مجموع سریال، انتخاب‌شده و مورد تحلیل نشانه‌شناختی قرار گرفتند.
یافته‌ها نشان می‌دهند، سه دسته رمزگان‌های گفتار و گویش، پوشاک و گریم و حالت چهره و کنش، رمزگان‌های اصلی هستند که برای بازنمایی هویت قومی و شهرستانی بهطور عام و «مازنی» و «علیآبادی» بهطور خاص، بهکار گرفته شده‌اند. علیآبادیها در برابر تهرانیها با کلیشههایی چون سادهلوح در برابر خردمند، ناتوان در برابر توانا، روستایی در برابر شهری، بیتوجهی به پوشش در برابر آراستگی ظاهر و ... به تصویر کشیده شده‌اند. در این میان میتوان کلیشة شهرستانی ناتوان را به‌عنوان مهم‌ترین وجه بازنمایی علیآبادیهای مهاجر تلقی کرد اما آنچه اثر این بازنمایی را تشدید می‌کند، نفی مهاجرت با دستمایه قرار دادن کلیشه‌های قومیتی است.
احمد زندوانیان؛ مریم حیدری؛ ریحانه باقری؛ فاطمه عطارزاده
دوره 14، شماره 23 ، آذر 1392، ، صفحه 195-216
چکیده
هدف نوشتار حاضر، شناسایی آسیـب‌های فضای مجازی بیـن دانش‌آموزان دختـر مقطع متـوسطة شهر یـزد است. روش، توصیفی ـ پیمایشی و جامعة آماری شامل کلیة دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطة شهر یزد است که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار شامل پرسش‌نامة «محقق ساخته» می‌باشد. برای آزمون فرضیه‌ها از تحلیل واریانس ...
بیشتر
هدف نوشتار حاضر، شناسایی آسیـب‌های فضای مجازی بیـن دانش‌آموزان دختـر مقطع متـوسطة شهر یـزد است. روش، توصیفی ـ پیمایشی و جامعة آماری شامل کلیة دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطة شهر یزد است که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار شامل پرسش‌نامة «محقق ساخته» می‌باشد. برای آزمون فرضیه‌ها از تحلیل واریانس رتبهای «فریدمن» استفاده شد. نتایج نشان داد که استفاده از فضای مجازی در ابعاد خانوادگی، تحصیلی، سازگاری، اعتقادی ـ عبادی و روانی دانش‌آموزان تأثیر منفی دارد و بین وسایل، «تلفنهمراه» بیشترین و بازیهای رایانهای کمترین آسیب را بر دانش‌آموزان داشته است. دانش‌آموزان در اولویتبندی راهکارهای مقابله با آسیب‌های فضای مجازی، تقویت ارتباطات منطقی و عاطفی در خانواده و جایگزینکردن تفریحهای سالم، درگیرکردن افراد در فعالیتها و برنامههای مثبت را مهم‌ترین و افزایش نظارت حوزههای سیاسی ـ امنیتی و فیلترینگ را کماهمیتترین راهکار برای کاهش آسیب‌های فضای مجازی دانستهاند
ناصر باهنر؛ سید عبدالرسول علم‌الهدی
دوره 14، شماره 21 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 55-79
چکیده
در این مقاله با توجه به نظریه‌های هنجاری رسانه‌ها به‌عنوان چارچوب نظری رابط ارزش‌ها و رسانه‌ها به بازشناسی عفاف اسلامی در ارتباطات انسانی و به‌خصوص ارتباطات جمعی با گردآوری کتابخانه‌ای پرداخته و سپس سیاست‌های اعلامی در موضوع عفاف و حجاب در رسانة ملی و معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را با توجه به معیارهای ...
بیشتر
در این مقاله با توجه به نظریه‌های هنجاری رسانه‌ها به‌عنوان چارچوب نظری رابط ارزش‌ها و رسانه‌ها به بازشناسی عفاف اسلامی در ارتباطات انسانی و به‌خصوص ارتباطات جمعی با گردآوری کتابخانه‌ای پرداخته و سپس سیاست‌های اعلامی در موضوع عفاف و حجاب در رسانة ملی و معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را با توجه به معیارهای اسلامی عفاف با روش نظریة بنیادی در حد مقولهبندی، مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج برآمده از مقولهبندی آموزة عفاف اسلامی و روش تحلیل درونی و مقایسهای سیاست‌ها، نشان می‌دهد در رسانة ملی هر چند سیاست‌ها بهطور جزئیتر به این موضوع پرداختهاند اما بهطور جامع به همة آموزه‌های عفاف اسلامی توجه نشده و سیاست‌های سینما نیز، فاقد بسیاری از مقولههای عفاف اسلامی است. در پایان به راهبردهایی در جهت تدوین سیاست‌های کارا و جامع اشاره می‌شود.
طاهر روشندل‌اربطانی؛ احمد کوهی
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، ، صفحه 143-168
چکیده
ورود رسانههای جدید رقم‌زنندة عصر جدید هم‌گرایی رسانه‌ها می‌باشد. بر اساس نظریة فرهنگ هم‌گرایی، رسانههای جدید رسانههای مشارکتی هستند و مخاطبان، تولیدگران و مشارکت‌جویان در چرخة محتوا می‌باشند. این تحول به‌نظر می‌رسد موجب تغییر فرهنگ مصرف رسانه‌ای شده است. نحوة جدید استفاده از تلویزیون در فرهنگ ...
بیشتر
ورود رسانههای جدید رقم‌زنندة عصر جدید هم‌گرایی رسانه‌ها می‌باشد. بر اساس نظریة فرهنگ هم‌گرایی، رسانههای جدید رسانههای مشارکتی هستند و مخاطبان، تولیدگران و مشارکت‌جویان در چرخة محتوا می‌باشند. این تحول به‌نظر می‌رسد موجب تغییر فرهنگ مصرف رسانه‌ای شده است. نحوة جدید استفاده از تلویزیون در فرهنگ جدید رسانه، موجب پدیدآمدن مخاطب جدید با خصوصیات چندقالبی، مشارکتجو و فعال شده است. مقالة حاضر به دنبال بررسی تأثیر اینترنت بر تلویزیون در عصر هم‌گرایی بهواسطة تبیین رابطة تولید محتوای اینترنتی با نحوة جدید استفاده از تلویزیون می‌باشد و با استفاده از پیمایش نشان می‌دهد: ۶۵ درصد از شهروندان، تولیدگر محتوای اینترنتی هستند و مخاطبان بهنحوی جدید به تماشای تلویزیون میپردازند. همچنین بر اساس آزمون فرضیه‌ها، تولید محتوای اینترنتی با چندقالبی بودن، مشارکتجویی و فعالبودن در برابر تلویزیون رابطة مستقیم دارد که بیانگر فرهنگ واحد هم‌گرایی در رسانه‌ها می‌باشد. اینترنت بر تلویزیون تأثیر گذاشته است ولی نه بر کاهش محبوبیت آن؛ بلکه موجب تعامل هرچه بیشتر رسانههای سنتی و نوین شده است.
ناصر باهنر؛ طاهره جعفری
دوره 13، شماره 17 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 7-44
چکیده
در این نوشتار «نظریۀ کاشت»[1] «جرج گربنر»[2] را با این مضمون که تکرار برنامههای تلویزیون بر ذهن مخاطبانِ پر مصرف تأثیر کاشتی میگذارد، درخصوص مقولههای دینی، گروهی و جنسیتی هویت بررسی کرده و محتوای پیامهای ارائه‌شده از تلویزیون و نگرش مخاطبان به هویت را با بهره‌گیری از روش تحلیلمحتوای تصویر و پیمایش، تحلیل ...
بیشتر
در این نوشتار «نظریۀ کاشت»[1] «جرج گربنر»[2] را با این مضمون که تکرار برنامههای تلویزیون بر ذهن مخاطبانِ پر مصرف تأثیر کاشتی میگذارد، درخصوص مقولههای دینی، گروهی و جنسیتی هویت بررسی کرده و محتوای پیامهای ارائه‌شده از تلویزیون و نگرش مخاطبان به هویت را با بهره‌گیری از روش تحلیلمحتوای تصویر و پیمایش، تحلیل و تبیین کرده‌ایم.
نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان می‌دهد برخلاف اینکه تلویزیون ایران دربارۀ هر کدام از مقولههای مورد بررسی هویت، پیامهایی را تولید و پخش می‌کند، اما این پیامها در کنار سایر عوامل تأثیرگذارند و تلویزیون پس از سایر متغیرهای نظام اجتماعی عاملی تأثیرگذار بر نگرش مخاطبان دربارۀ هویت بوده است. این مقاله که حاصل پژوهشی علمی در مرکز تحقیقات صداوسیماست، نشان می‌دهد نظریۀ کاشت که بر تأثیرهای قدرتمندانۀ تلویزیون بهویژه بر بینندگان پر مصرف تأکید دارد، در ایران اثبات نمیشود.
[1]. Cultivation Theory
[2]. George Gerbner
هادی خانیکی؛ حبیب راثی تهرانی
دوره 12، شماره 15 ، آذر 1390، ، صفحه 151-187
چکیده
طراحی پیامهای سلامت مقولهای میانرشتهای است که از حوزۀ ارتباطات سلامت و مطالعههای نوین ارتباطات و آموزش بهداشت نشئت گرفته است. آنچه در این مقاله بدان پرداختهایم، بررسی میزان تأثیر پیامهای سلامت بر مخاطبان تلویزیون است. پرسش مهم مقاله این است که چگونه رسانه‌ای مانند تلویزیون از طریق تولید و پخش پیامها و اطلاعات ...
بیشتر
طراحی پیامهای سلامت مقولهای میانرشتهای است که از حوزۀ ارتباطات سلامت و مطالعههای نوین ارتباطات و آموزش بهداشت نشئت گرفته است. آنچه در این مقاله بدان پرداختهایم، بررسی میزان تأثیر پیامهای سلامت بر مخاطبان تلویزیون است. پرسش مهم مقاله این است که چگونه رسانه‌ای مانند تلویزیون از طریق تولید و پخش پیامها و اطلاعات سلامتمحور، منجر به تغییر رفتار در فرد می‌شود؟ به این اعتبار، حوزۀ مربوط به تأثیر پیام در این پژوهش، رفتار مخاطبان است.
پیامهای سلامت در این پژوهش به پیامهایی اطلاق میشوند که مستقیم یا غیرمستقیم (در قالب فیلمها، سریال‌ها و سایر برنامههای تلویزیون) به بحث سلامت فردی و اجتماعی مردم از جمله: سبک زندگی سالم، پیشگیری و یا درمان بیماریها میپردازند.
برای سنجش تأثیر این دسته از پیامها بر مخاطبان، نمونۀ آماری را با حجم 600 نفر از میان شهروندان بالای 15 سال تهرانی انتخاب کرده‌ایم. روش این پژوهش پیمایش است. از مهم‌ترین یافته‌های پژوهش این است که پیامهای سلامت تلویزیون برای تغییر رفتار در فرد کافی نیستند و ارتباطات میانفردی نقش مکمل را برای پیامهای رسانه‌ای دارند.
حسن بشیر؛ علی اسکندری
دوره 12، شماره 14 ، مرداد 1390، ، صفحه 7-25
چکیده
امروزه رسانههای جمعی به عنصری مهم تبدیل شده و بر همۀ عرصههای زندگی اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نفوذی انکارناپذیر دارد. تلویزیون ایران که در سطحی کلان هدف خود را انسانسازی و ایفای نقش دانشگاهی بزرگ معرفی کرده باید در ایفای نقشی فرهنگساز به شکل جدی ورود پیدا کند.
از این رو، در این مقاله ابتدا به چگونگی فرهنگسازی ...
بیشتر
امروزه رسانههای جمعی به عنصری مهم تبدیل شده و بر همۀ عرصههای زندگی اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نفوذی انکارناپذیر دارد. تلویزیون ایران که در سطحی کلان هدف خود را انسانسازی و ایفای نقش دانشگاهی بزرگ معرفی کرده باید در ایفای نقشی فرهنگساز به شکل جدی ورود پیدا کند.
از این رو، در این مقاله ابتدا به چگونگی فرهنگسازی رسانه‌ها در ابعاد گوناگون فرهنگ می‌پردازیم و در ادامه با توجه به اهمیت نهاد خانواده در جوامع امروزی، چگونگی بازنمایی آن را در متون تلویزیونی بررسی خواهیم کرد. به همین منظور ابتدا پس از بیان تقسیمبندیهایی از فرهنگ، آن را به سه حوزۀ اصلی باورهای بنیادین، ارزش‌ها و هنجارها و رفتارها تقسیم می‌کنیم و سپس نحوۀ ورود رسانه در هر کدام از این ابعاد را با توجه به اصول سند چشمانداز بررسی می‌کنیم.
در نهایت اینکه رسانه‌ها به منظور فرهنگسازی در جامعه و به‌خصوص نهاد خانواده باید در گام نخست تغییراتی را در سطح باورهای بنیادین و در ادامه در سطح ارزش‌ها و هنجارها به وجود آورند؛ همچنین برنامه‌ریزی بر روی باورهای بنیادین که در قاعدۀ هرم قرار دارد، بسیار تأثیرگذارتر از انواع دیگر هرم خواهد بود، چراکه این بُعد از فرهنگ اگرچه ممکن است کمرنگ شود، هیچ‌گاه از بین نخواهد رفت.
محمد محمدخانی ملکوه؛ ابراهیم فتحی
دوره 12، شماره 13 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 123-154
چکیده
افزایش روزافزون شبکه‌های خبری ماهوارهای، حکایت از نقش مهم رسانههای جمعی در اطلاع‌رسانی دارد و در این میان، آغاز به کار تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی با پوشش جغرافیایی سه منطقه فارسی‌زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان، برخی تمایزهای جدی محتوایی و روشی را میان این رسانه نوپا و سایر تلویزیون‌های ماهوارهای آشکار می‌سازد. ...
بیشتر
افزایش روزافزون شبکه‌های خبری ماهوارهای، حکایت از نقش مهم رسانههای جمعی در اطلاع‌رسانی دارد و در این میان، آغاز به کار تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی با پوشش جغرافیایی سه منطقه فارسی‌زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان، برخی تمایزهای جدی محتوایی و روشی را میان این رسانه نوپا و سایر تلویزیون‌های ماهوارهای آشکار می‌سازد. شبکهای که آغاز به کار آن را باید موج جدیدی از «جنگرسانهای نرم» علیه ایران دانست. در این مقاله برای بررسی برداشتها، استنتاجها و پیشفرضها در برنامههای بیبیسیفارسی علاوه بر تحلیلمحتوا از روش تحلیلگفتمان سود جستهایم. هدف این مقاله این است که با بررسی برنامههای فارسی‌زبان شبکه خبری بی‌بی‌سی به بررسی شیوه‌های مورد استفاده در برنامههای تلویزیونی پی ببریم تا دریابیم آنها از چه تکنیکها، رویکردها و... در جهت مأموریت خبررسانی و تبلیغی خود برای جذب مخاطبان استفاده می‌کنند.
نسیم مجیدی؛ زهره هوشمند
دوره 11، شماره 11 ، آبان 1389، ، صفحه 167-195
چکیده
در بین رسانه‌ها، تلویزیون عامه پسندترین جلوة قرن بیست و یکم است. در میان انبوه برنامه‌ها و ژانرهای موجود در تلویزیون، «سریال‌ها» به عنوان یکی از ژانرهای محبوب تلویزیونی، بینندگان زیادی را به خود جلب کرده است؛ در سالهای اخیر تعداد این مخاطبان به طرز قابل توجهی رو به افزایش گذاشته است. در سطح جهانی هم در بسیاری از مواقع، ...
بیشتر
در بین رسانه‌ها، تلویزیون عامه پسندترین جلوة قرن بیست و یکم است. در میان انبوه برنامه‌ها و ژانرهای موجود در تلویزیون، «سریال‌ها» به عنوان یکی از ژانرهای محبوب تلویزیونی، بینندگان زیادی را به خود جلب کرده است؛ در سالهای اخیر تعداد این مخاطبان به طرز قابل توجهی رو به افزایش گذاشته است. در سطح جهانی هم در بسیاری از مواقع، سریال ساخته شده در یک کشور، در سایر کشورها به نمایش در می آید و مورد توجه مخاطبان دیگر کشورها قرار می‌گیرد. در سالهای اخیر شاهد پخش سریال‌های کره‌ای از شبکه‌های مختلف سیما و استقبال مخاطبان از این سریال ها هستیم. بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل پرمخاطب بودن سریال های کره ای در بین جوانان ایرانی و همچنین شناخت سلایق و خواسته‌های مخاطبان ایرانی با استفاده از روش پیمایشی و نمونه گیری (تصادفی) خوشه‌ای چند مرحله‌ای انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که، 4/54 درصد از کل پاسخگویان پیگیر قسمت‌های مختلف سریال‌های کره‌ای بوده و همچنین 77 درصد پاسخگویان اظهار داشته‌اند که اطرافیان و خانواده‌یشان نیز علاقه‌مند به تماشای سریال‌های کره‌ای بوده‌اند. زنان بیشتر از مردان پیگیر تماشای سریال‌های کره‌ای بوده و افراد با تحصیلات پایین‌تر بیشتر پیگیر تماشای سریال‌های کره‌ای بوده‌اند. تشابهات فرهنگی بین ایران و کره در پربیننده شدن سریال‌های کره‌ای در بین مخاطبان ایرانی مؤثر بوده است.
عبدالله بیچرانلو
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 9-34
چکیده
در این مقاله، ضمن بررسی ادبیات مربوط به موضوع تقابل میان رسانههای گوناگون، با بهره‌گیری از نتایج برخی مطالعات پیمایشی سالهای اخیر دربارة وضعیت کاربری رسانه‌ها و محصولات فرهنگی در کشور، رقابت کنونی سینما با ویدئو، تلویزیون و ماهواره نیز تحلیل شده که در این رقابت، کفة گرایش مردم ایران به سمت ویدئو، تلویزیون و ماهواره ...
بیشتر
در این مقاله، ضمن بررسی ادبیات مربوط به موضوع تقابل میان رسانههای گوناگون، با بهره‌گیری از نتایج برخی مطالعات پیمایشی سالهای اخیر دربارة وضعیت کاربری رسانه‌ها و محصولات فرهنگی در کشور، رقابت کنونی سینما با ویدئو، تلویزیون و ماهواره نیز تحلیل شده که در این رقابت، کفة گرایش مردم ایران به سمت ویدئو، تلویزیون و ماهواره سنگینتر شده است. در بررسی ریشههای رقابت بین سینما با ویدئو، تلویزیون و ماهواره، موضوع از دو منظر تأثیر تغییرات فناوری و ظهور فناوریهای جدید رسانه‌ای در سینما و نیز تغییر در عادتهای تفریحی و فراغتی تماشاگران فیلمهای سینمایی تبیین شده است.
ذبیح‌اله صدفی؛ سکینه بابائی
دوره 9، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 95-132
چکیده
این پژوهش با تکیه بر رویکرد جامعه‌‌شناختی[1] در مطالعه و بررسی پدیدة وسائل ارتباط جمعی به مثابه نماد دهکدة جهانی (درقالب سنجش گرایش جوانان به گزینشِ برنامههای کانال‌های تلویزیونی ماهوارهای دربین نمونه‌‌ای به‌‌حجم 1400 نفر به تفکیک 750 نفر از دانشجویان دانشگاه دولتی زنجان (دانشکده‌‌های علوم انسانی، علوم ...
بیشتر
این پژوهش با تکیه بر رویکرد جامعه‌‌شناختی[1] در مطالعه و بررسی پدیدة وسائل ارتباط جمعی به مثابه نماد دهکدة جهانی (درقالب سنجش گرایش جوانان به گزینشِ برنامههای کانال‌های تلویزیونی ماهوارهای دربین نمونه‌‌ای به‌‌حجم 1400 نفر به تفکیک 750 نفر از دانشجویان دانشگاه دولتی زنجان (دانشکده‌‌های علوم انسانی، علوم پایه، فنی مهندسی، کشاورزی) و650 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی زنجان (دانشکده‌‌های علوم انسانی، علوم پایه، فنی مهندسی، آموزش معلمان)؛ با استفاده از فرمول برآورد حجم نمونة دبلیو جی کوکران)؛ مبتنی‌‌بر روش تحقیق پیمایشی جهت آزمون فرضیه‌‌های پژوهش (طبق برنامة SPSS)، به سنجش و اندازهگیری متغیرهای بنیادی ذیل می‌‌پردازد: اول متغیر گرایش (به عنوان متغیر وابسته) که تابع دو عنصر است: 1) انتظار فایده[2]، یعنی یک فرد تا چه حد از یک رفتار یا پدیده در آیندة دور یا نزدیک، انتظار فایده در ارضای نیازهای شخصی یا جمعی دارد 2) ارزیابی فایده[3]؛ یعنی آیا آن رفتار یا پدیده در حال حاضر در مقایسه با گذشته، برای آن فرد در ارضای نیازهای شخصی یا جمعی فایده دارد یا نه. دوم متغیر گزینش یا هنجار ذهنی تابع دو عنصر است: 1) دیگران مهم[4]، یعنی انتظار اینکه یک رفتار خاص در چهارچوب عوامل کارکردی، چگونه ازنظر دیگر افراد مهم ارزیابی می‌شود؟ 2) انگیزش پیروی[5]، یعنی انگیزة فرد برای پیروی از رفتاری خاص در چهارچوب عوامل ساختاری دربرابر انتظارات دیگران به صورت مثبت است یا منفی؟
[1]. Sociological Appreach
[2]. Expextation of outcome
[3]. Evaluation of outcome
[4]. Significant others
[5]. Motivation of following
