سید میلاد موسوی حق شناس؛ احسان شاه‌قاسمی
چکیده
فضای مجازی عرصهای است که بخش گسترده‌ای از خدمات، تبادلات، گردش اطلاعات، تعاملات، ارتباطات و به تعبیری، حیات در آن یا به‌واسطۀ آن جریان می‌یابد؛ به همین جهت، ضرورت وجود قاعده‌های اخلاقی در این پهنه با توجه به قابلیت‌های بی‌بدیل و روزافزون آن انکارناشدنی است. یکی از ظرفیت‌های مغفول‌مانده در زمینۀ سامان‌بخشی و توسعۀ اخلاق در ...
بیشتر
فضای مجازی عرصهای است که بخش گسترده‌ای از خدمات، تبادلات، گردش اطلاعات، تعاملات، ارتباطات و به تعبیری، حیات در آن یا به‌واسطۀ آن جریان می‌یابد؛ به همین جهت، ضرورت وجود قاعده‌های اخلاقی در این پهنه با توجه به قابلیت‌های بی‌بدیل و روزافزون آن انکارناشدنی است. یکی از ظرفیت‌های مغفول‌مانده در زمینۀ سامان‌بخشی و توسعۀ اخلاق در فضای مجازی بهره‌گیری از نقش مسئولیت‌های اجتماعی و تدوین کدهای مرتبط با آن است. در این مقاله، بر مبنای نظریۀ داده‌بنیاد و با استفاده از روش ترکیبی، ابتدا سعی شده است، با مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌یافته با متخصصان و خبرگان حوزۀ ارتباطات، کدهای مسئولیت اجتماعی پیشنهادی آنها در حوزۀ فضای مجازی استخراج شود و پس از آن، با ترتیب‌دادن پیمایشی به‌کمک پرسش‌نامه، اولویت کدهای مذکور از منظر شهروندان تهرانی مورد سنجش قرار گیرد. تدوین نظام اولویت‌بندی از این جهت حائز اهمیت است که می‌تواند در سیاستگذاریها، قانونگذاریها و برنامه‌ریزی‌های راهبردی مورد نظر و ملاحظۀ تصمیم‌گیران و کارگزاران قرار گیرد. بر اساس نتایج این مقاله، کدهای مسئولیت اجتماعی پیشنهادی متخصصان در ده مقولۀ «روابط اجتماعی»؛ «حریم خصوصی، حفاظت و امنیت»؛ «خانواده و کودکان»؛ «تبلیغات و تجارت الکترونیک»؛ «اقدامات و تکنیک‌های غیرحرفه‌ای، آزاردهنده و آسیب‌زا»؛ «سواد رسانهای»؛ «تولید محتوا»؛ «مالکیت فکری»؛ «حق دسترسی» و «سرویس اینترنت و پهنای باند» دسته‌بندی می‌شوند. همچنین، از منظر کاربران فضای مجازی در شهر تهران، کدهای مسئولیت اجتماعی مرتبط با مقوله‌های «روابط اجتماعی»؛ «تبلیغات و تجارت الکترونیک» و «حریم خصوصی، حفاظت و امنیت» دارای اولویت بیشتری نسبت به سایرین هستند.
