هادی غیاثی؛ محمدرضا برزویی؛ امید نصیری
چکیده
زیارت یکی از کهن‌ترین مناسک دینی و آیین‌های مذهبی محسوب میشود که ارتباط نزدیکی با خانواده دارد. خانواده از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی در هر جامعه محسوب میشود. اجتماعی‌شدن در فرهنگ اسلامی همراه با الگوسازی و الگوبرداری از اجتماع کوچک و گرم و پرمحبت خانواده صورت میگیرد. خانواده امروزه در یک دگردیسی تاریخی در حال از دست دادن ...
بیشتر
زیارت یکی از کهن‌ترین مناسک دینی و آیین‌های مذهبی محسوب میشود که ارتباط نزدیکی با خانواده دارد. خانواده از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی در هر جامعه محسوب میشود. اجتماعی‌شدن در فرهنگ اسلامی همراه با الگوسازی و الگوبرداری از اجتماع کوچک و گرم و پرمحبت خانواده صورت میگیرد. خانواده امروزه در یک دگردیسی تاریخی در حال از دست دادن کارکردهای اجتماعی خود است و واقعیت بیانگر این است که در رویارویی با مشکلات و خطرها، چندان که باید و شاید، توانمند نیست. به نظر می‌‌رسد از میان عوامل کمک‌کننده به حفظ بنیان و کارکرد خانواده، در مقابل امواجی که کانون این نهاد انسان‌ساز را مورد تهاجم قرار داده است، استمدادجستن از الگوهای زیست دین‌مدارانه یکی از مؤثرترین گزینه‌ها باشد. یکی از الگوهای زیست خانوادگی مؤمنانه در جریان زیارت شکل میگیرد که خصوصاً در چند سال اخیر در ایام اربعین حسینی با حضور خانوادگی زائران و میزبانان در پیاده‌روی زیارت اربعین بهتر خود را نشان داده است. نوشتار پیشِ رو، با استفاده از روش کیفی «پدیدارشناسی»، به دنبال پاسخ به این پرسش است که «مناسک دینی و آیین‌های مذهبی، همچون آیین پیاده‌روی زیارت اربعین حسینی، چه اثراتی در زیست خانوادگی دین‌داران می‌‌تواند بر جای بگذارد؟». یافته‌های این پژوهش به تأثیرات پنج‌گانۀ 1. عقلانیت تمدن‌ساز؛ 2. ظرفیت کارآمدی قابل‌توجه در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی؛ 3. ایجاد پویایی و حیات مبتنی بر محبت؛ 4. تثبیت و تقویت هویت الهی؛ و 5. هماهنگی عناصر مختلف خانواده رسیده است و به تبیین و تشریح آن‌ها می‌‌پردازد.
