محمدحسین ساعی؛ محمدحسین آزادی؛ هادی البرزی دعوتی
چکیده
عبارت جدید «خبر جعلی» با پدیدار شدن تغییرات گسترده در زیرساخت های ارتباطاتی و پدید آمدن رسانه های نو و تغییرات بعدی در ساختارها و نهادهای جوامع انسانی، ازجمله در سیاست و اقتصاد، در سالهای اخیر به یکی از مسائل بحثبرانگیز حوزههای عمومی و دانشگاهی رشته های مرتبط با روزنامه نگاری، رسانه، ارتباطات و فرهنگ تبدیل ...
بیشتر
عبارت جدید «خبر جعلی» با پدیدار شدن تغییرات گسترده در زیرساخت های ارتباطاتی و پدید آمدن رسانه های نو و تغییرات بعدی در ساختارها و نهادهای جوامع انسانی، ازجمله در سیاست و اقتصاد، در سالهای اخیر به یکی از مسائل بحثبرانگیز حوزههای عمومی و دانشگاهی رشته های مرتبط با روزنامه نگاری، رسانه، ارتباطات و فرهنگ تبدیل شده است. این اصطلاح علمی در مباحث عمومی برای تبیین پدیده های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که لزوماً در معنای دقیق کلمه خبر جعلی نیست. فقدان تعریف واضح از اصطلاح خبر جعلی و مواردی که به صورت معمول با این اصطلاح علمی اشتباه گرفته میشوند شناسایی و مقابله با هرکدام از این موارد را دشوار میکند. این مقاله، با بررسی جامع منابع علمی موجود، انواع گونههای مشابهی را که بعضاً حتی از سوی افراد دانشگاهی با خبر جعلیْ یکسان در نظر گرفته میشوند شناسایی کرده است. این گونه های مشابه عبارتاند از: محتوای طنز، نقیضه، محتوای ساختگی، محتوای دستکاریشده، پروپاگاندا، محتوای تجاری، محتوای حیله گرانه و شایعه. سپس از طریق مصاحبۀ عمیق با 18 نفر از متخصصان حرفه ای و دانشگاهی حوزۀ خبر و رسانه، شاخصه هایی برای مقایسه و سازماندهی مفهومی این پدیده های رسانه ای به دست آمد که عبارتاند از: «مؤلف»، «سردبیری»، «محتوا» و «جنس رابطه». در پایان این مقاله، بر اساس شاخصههای به دست آمده، به تبیین اصطلاح خبر جعلی و تدوین یک جدول کامل برای بیان روشن تمایزها و تشابه ها پرداخته شده است.
محمدحسین ساعی؛ سیدوحید عقیلی
دوره 15، شماره 28 ، اسفند 1393، ، صفحه 107-136
چکیده
در طراحی الگوی توسعه جمهوری اسلامی ایران، موارد اختلاف متعددی در میان نخبگان وجود دارد؛ یکی از این موارد اختلافی، مبانی طراحی الگوی توسعه نظام ارتباطات و فضای مجازی به شکل اعم و مواردی مانند طراحی مبانی شبکه‌های اجتماعی بومی، بهصورت خاص است؛ این مقاله به شناخت و واکاوی همین اختلاف ذهنیت‌ها در این حوزه می‌پردازد؛ اینکه آیامیتوان ...
بیشتر
در طراحی الگوی توسعه جمهوری اسلامی ایران، موارد اختلاف متعددی در میان نخبگان وجود دارد؛ یکی از این موارد اختلافی، مبانی طراحی الگوی توسعه نظام ارتباطات و فضای مجازی به شکل اعم و مواردی مانند طراحی مبانی شبکه‌های اجتماعی بومی، بهصورت خاص است؛ این مقاله به شناخت و واکاوی همین اختلاف ذهنیت‌ها در این حوزه می‌پردازد؛ اینکه آیامیتوان فضای مجازی، اینترنت، رسانههای اجتماعی و بهطور خاص شبکه‌های اجتماعی را براساس فرهنگ و هویت هر کشور، سیاستگذاری، مدیریت و برای توسعه برنامهریزی کرد؟ و اگر ممکن است، اصول حاکم بر آن چه خواهد بود؟ و ... . این مقاله، تفاوت عمده‌ای با عموم کارهای پژوهشی موجود در کشور دارد؛ عموم پژوهش‌های صورت گرفته در کشور، در این حوزه، با اتخاذ رویکردی ماتریالیستی و احتساب فرهنگ به مثابه یک متغیر وابسته در برابر متغیرهای مستقلی مانند فناوری، به دنبال یافتن نوع و عمق تأثیرات فضای سایبر، رسانهها و شبکه‌های اجتماعی بر فرهنگ و هویت ما هستند. در حالیکه در این مقاله، با استفاده از روش کیو، سعی براین بوده است تا ذهنیتهای موجود در بین نخبگان، مدیران، سیاستگذاران، فعالان و دستاندرکاران حوزه فضای مجازی را نسبت به نقشی که می‌تواند فرهنگ و هویت، به مثابه یک متغیر مستقل بر ایجاد شبکه‌های اجتماعی بومی داشته باشد، را شناخت؛ در این تحقیق با تجزیه و تحلیل پرسشنامههایی که در اختیار فعالان مؤثر فضای مجازی کشور قرار داده شد، بهصورت روشن، در پایان 5 نوع ذهنیت نسبت به این مسئله (نقش فرهنگ و هویت ملی در شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی) یافته شد که ابعاد هرکدام از آنها در این مقاله بهصورت اختصار ولی گویا توضیح داده شده است؛ امری که پیش از این در پژوهش‌های مشابه سابقه نداشته است. و در پایان این مقاله نیز براساس درکی که از این ذهنیت‌ها و نسبت مابین آنها پیدا شده، توصیههایی عملیاتی برای سیاستگذاران کشور در این حوزه مطرح گردیده است.
سیدمجتبی رضوی طوسی؛ محمدحسین ساعی
دوره 12، شماره 16 ، اسفند 1390، ، صفحه 83-127
چکیده
نیاز به امنیت و احساس امنیت اجتماعی برای هر جامعه‌ای امری مسلم است که همۀ دولتها و جوامع برای فراهم کردن آن در تلاش هستند. طبق تعریف، امنیت دارای دو بُعد است: بُعد عینی (محافظت در مقابل خطر عینی) و بُعد ذهنی (احساس ایمنی)؛ از میان این دو مؤلفه از دیدگاه بسیاری از کارشناسان، احساس ناامنی حتی بدتر از خود ناامنی است؛ وقوع جرم یا پدیدۀ ...
بیشتر
نیاز به امنیت و احساس امنیت اجتماعی برای هر جامعه‌ای امری مسلم است که همۀ دولتها و جوامع برای فراهم کردن آن در تلاش هستند. طبق تعریف، امنیت دارای دو بُعد است: بُعد عینی (محافظت در مقابل خطر عینی) و بُعد ذهنی (احساس ایمنی)؛ از میان این دو مؤلفه از دیدگاه بسیاری از کارشناسان، احساس ناامنی حتی بدتر از خود ناامنی است؛ وقوع جرم یا پدیدۀ ناامنی ممکن است یکی دو قربانی داشته باشد، اما همین حادثه ممکن است هزاران نفر را بترساند و شیوۀ زندگی و طرز تفکر آنها را تغییر دهد. احساس ناامنی می‌تواند عوارض و ضایعههای روانشناختی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی برجا گذارد.
در یک سال گذشته اخبار جرائم خشن به شکل بیسابقهای در کشور منتشر شد و تأثیرهای روانی شدیدی بر جامعۀ ما گذاشت. از این رو، این مقاله در پی آن است تا به این سؤالها پاسخ دهد؛ احساس امنیت اجتماعی شهروندان تهرانی با توجه به انتشار اخبار حوادث خشونتبار یک سال اخیر چگونه است؟
این پژوهش نشان میدهد که جنسیتِ پاسخگویان در میزان احساس ناامنی شهروندان تهرانی مؤثرترین متغیر است و پس از آن به ترتیب وضعیت تأهل، تحصیلات و در آخر سن افراد در میزان احساس ناامنی مؤثر میباشد.
عبدالله بیچرانلو؛ محمدحسین ساعی
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 35-56
چکیده
بیست‌وهشتمین جشنوارة بین‌المللی فیلم فجر، در بهمن سال 1388 برگزار شد. پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، در مصاحبه‌هایی تخصصی با 32 تن از کارشناسان و فعالان سینمایی1[1] دیدگاه‌های آنها را بررسی کرده است. فعالان سینما مزیت‌هایی برای جشنواره قائل‌اند: 1. فضای رقابتی انگیزه‌بخشی به فیلم‌سازان برای تولید آثار ...
بیشتر
بیست‌وهشتمین جشنوارة بین‌المللی فیلم فجر، در بهمن سال 1388 برگزار شد. پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، در مصاحبه‌هایی تخصصی با 32 تن از کارشناسان و فعالان سینمایی1[1] دیدگاه‌های آنها را بررسی کرده است. فعالان سینما مزیت‌هایی برای جشنواره قائل‌اند: 1. فضای رقابتی انگیزه‌بخشی به فیلم‌سازان برای تولید آثار پخته‌تر؛ 2. شناخت ضعف فیلم‌ها و اصلاح نسبی پیش از نمایش عمومی؛ 3. شناخت موضوعات مورد اقبال مخاطبان و منتقدان؛ 4. فرصتی سالیانه برای تعامل و تبادل دیدگاه‌ها درخصوص تحولات سینمای ایران. اغلب اهالی سینما معتقدند در مقطع کنونی تأمین هزینه‌های برگزاری و سازماندهی جشنواره به وسیله دولت می‌تواند برای سینمای ایران مفید باشد. اغلب فعالان اذعان دارند که برگزیده و تحسین شدن یک فیلم یا عوامل آن در جشنوارة فیلم فجر باعث اعتباربخشی به آن می‌شود. فعالان سینمایی، ضمن تأیید اکران هم‌زمان فیلم‌های جشنواره در شهرهای بزرگ، معتقدند سلیقه و ذائقة سینمایی جوانان شهرستان‌ها ارتقا می‌یابد و باعث رشد و گسترش متوازن و متعادل سینما در کشور می‌شود؛ اگرچه بسیاری از آنان مخالف برگزاری بخش اصلی جشنواره در سایر شهرها بودند. اغلب تأثیر جشنوارة فیلم فجر را در اعتبار و جایگاه سینمای ایران در عرصة بین‌المللی مثبت، اما اندک ارزیابی می‌کنند. از نگاه آنها روند برگزاری جشنـواره، اگرچه به دلیل تغییر مدیریت‌ها در سالهای مختلف، افت‌وخیزهای بسیار داشته است، اما در مجموع، روبه رشد بوده است.
1. اسامی صاحبنظران در پایان گزارش ذکر شده است.
محمدحسین ساعی؛ لیلا باقری؛ مهدیه احسانی
دوره 11، شماره 9 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 113-146
چکیده
جشنوارة فیلم فجر فرصتی است تا ارزیابی کلی‌ای از سینما ایران به دست دهد؛ بدین منظور هم‌زمان با برگزاری جشنواره در بهمن 1388 از افراد 15 ساله و بالاتر ساکن در مناطق بیست‌ودوگانة شهر تهران یک بررسی پیمایشی از طریق نظرسنجی تلفنی انجام شده است. انتخاب تلفن‌های منازل مسکونی تصادفی و نمونة مورد بررسی 1065 تن بوده است.
نتایج نظرسنجی نشان ...
بیشتر
جشنوارة فیلم فجر فرصتی است تا ارزیابی کلی‌ای از سینما ایران به دست دهد؛ بدین منظور هم‌زمان با برگزاری جشنواره در بهمن 1388 از افراد 15 ساله و بالاتر ساکن در مناطق بیست‌ودوگانة شهر تهران یک بررسی پیمایشی از طریق نظرسنجی تلفنی انجام شده است. انتخاب تلفن‌های منازل مسکونی تصادفی و نمونة مورد بررسی 1065 تن بوده است.
نتایج نظرسنجی نشان میدهد که 9/42 درصد از پاسخگویان هدف خود را از شرکت در جشنواره «دیدن فیلمهایی که هنوز اکران عمومی نشده است» اعلام کردهاند و به نظر 40 درصد از آنها «در جشنوارة امسال فیلمهایی نبودند که اجازة اکران و یا حضور در جشنواره نیابند.»
3/86 درصد از پاسخگویان موضوع فیلم و 1/57 درصد از پاسخگویان تبلیغات فیلم را از عواملی میدانند که به میزان بالایی در جذابیت فیلم‌ها مؤثرند.
همچنین با افزایش سن بهشدت از تعداد دفعات به سینما رفتن کاسته می‌شود و بالعکس.
