بررسی تحولات هویت جوانان ایرانی ( ۱۳۹۴- ۱۳۵۳)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه شناسی نظری فرهنگی و عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ( نویسنده مسئول)

2 دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد

3 کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

با توجه به اتخاذ پیش‌فرض ترکیبی بودن هویت، سؤالات اصلی این تحقیق  این است که عناصر سازنده این ترکیب در قشر جوان جامعۀ ایرانی کدام‌اند. تحولات هر کدام از این عناصر در طول چند دهۀ اخیر چگونه بوده است و چه فراز و فرودی را داشته است. مناسبات میان اجزا سازندۀ هویت جمعی جوانان ایرانی چگونه است. این ترکیب چه نوع ترکیبی است و نحوۀ آرایش، هم‌نشینی، داد و ستد و تعامل میان این عناصر به چه ترتیبی است؛ روش تحقیق این پژوهش مطالعۀ طولی و ملی است که بر مبنای تحلیل ثانویه داده‌های کمی متغیرهای مورد مطالعه در بازۀ زمانی سال‌های 1394- 1353انجام گرفته است. نتایج نشان می‌دهد، هویت مذهبی با میانگین 11/83 در مقیاس ۱۰۰ غالب‌ترین نوع هویت در این سال‌ها در جامعۀ جوانان ایرانی بوده است. پس از آن هویت ملی با میانگین 29/80 بیشترین گسترش را در میان جوانان دارد. هویت قومی با 46/53 و همچنین هویت مدرن با 03/52 در رده‌های بعدی  قرار دارند. برحسب آزمون‌های همبستگی و براساس نمودار هم‌ تغییری  به‌طور کلی می‌توان استنباط کرد بین هویت ملی و هویت قومی در میان جوانان در سال 86 رابطه وجود دارد. ضریب همبستگی این دو متغیر مستقیم و معنادار در حد متوسط است. همچنین نتایج حاصل از آزمون همبستگی اسپیرمن بین هویت ملی و هویت مذهبی در میان جوانان در سال‌های 1386، 1384، 1379 و 1388 نشان از وجود رابطۀ بین این دو هویت است. ضریب همبستگی این دو متغیر مستقیم و معنادار در حد متوسط است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying the Evolution of Iranian Youth Identity

نویسندگان [English]

  • majid fouladiyan 1
  • hasan rezaeebahrabad 2
  • mohsen sohanianhaghighi 3
1 Department of Social Sciences, Ferdowsi University of Mashhad
2 Ph.D. student of Ferdowsi University of Mashhad
3 MSc student of Social Sciences Department of Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

The main questions of this research are that what elements of this compound are in the young population of Iranian society? How has each of these elements evolved over the past decades, and what has been the ups and downs? What is the relationship between the components of the collective identity of Iranian youth? What kind of combination is this composition and how is it arranged, commented, traded, and how is the interaction between these elements? Research method of this study was  longitudinal and national study based on the secondary analysis of quantitative data of variables studied in the period of 1973-94. The results show that the religious identity with an average of 11/83 was on the scale of 100 most prevalent types of identity over the years in the Iranian youth community. After that, the national identity with the mean of 29/80 is the most widely spread among the youth. Ethnic identity with 53/46 and also modern identity with 03/52 are the next. In terms of correlation tests and according to the correlation chart, it can generally be concluded that there is a relationship between national identity and ethnic identity among young people in the year 86. Correlation coefficient of these two direct and significant variables is moderate. Also, the results of the Spearman correlation test between the national identity and religious identity among the youth in the years 79, 86, 84, 88 indicate the existence of a relationship between the two identities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National identity
  • Religious identity
  • Modern identity
  • Ethnic identity
منابع و مأخذ
 
اسدی، علی (1353). پیمایش ملی، تهران: پژوهشکده علوم ارتباطی و توسعه ایران.
اسلامی ندوشن، محمدعلی (1376). ایران و تنهائیش، تهران: شرکت سهامی انتشار.
بررسی تغییرات فرهنگی در میان جوانان (1386). تهران: مرکز افکار سنجی دانشجویان.
بررسی تمایل به مشارکت شهروندان در انتخابات ریاست جمهوری (1384). تهران: مرکز افکار سنجی دانشجویان.
برگر،پیتر ولاکمان، توماس (1375). ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
بشیریه، حسین (1381). عقل در سیاست، تهران: مؤسسه پژوهش نگاه معاصر
بلیکی، نورمن ( 1384). طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشر نی
پیمایش ارزش‌های جهانی (1379). تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
پیمایش ارزش‌های جهانی (1384). تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های جوانان (1386). تهران: مرکز افکار سنجی دانشجویان.
پیمایش ملی ارزش‌های جوانان (1383). تهران: سازمان ملی جوانان.
جنکینز، ریچارد (1381). هویت اجتماعی. ترجمۀ تورج یاراحمدی، تهران: نشرشیرازه.
چلبی، مسعود و علی جنادله (1386). «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر موفقیت اقتصادی»، پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، ویژه‌نامه جامعه‌شناسی، شماره 53، 154 -117.
حاجیانی، ابراهیم (1387). بررسی منابع هویت ایرانی، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه تهران؛ دانشکده علوم اجتماعی.
داوری اردکانی، رضا (1386). ایرانیان سرچشمه خودآگاهی غرب، روزنامه هم‌میهن، 2/4/86.
رجایی، فرهنگ (1382). مشکله هویت ایرانیان امروز. تهران: نشر نی
رفعت‌جاه، مریم و علی شکوری (1387). «اینترنت و هویت اجتماعی»، مجله جهانی رسانه، شماره 1، 70-54.
سروش، عبدالکریم (1377). رازدانی و روشن فکری و دین داری. تهران: مؤسسه فرهنگی صراط.
سروش، مریم (1380). بررسی عوامل فرهنگی - اجتماعی مؤثر بر هویت مذهبی جوانان شهر شیراز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
سنجش دینداری در ایران. (1388). تهران: مرکز افکار سنجی دانشجویان.
شاکری، رضا (1383). رابطه آگاهی و هویت، مجموعه مقالات هویت در ایران، چاپ اول، تهران، - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی.
عبداللهی، محمد (1374). «بحران هویت ودینامیسم ومکانیسم تحول هویت جمعی در ایران». نامه انجمن جامعه‌شناسی، دفتر اول، 83-63.
فرهنگ سیاسی ایرانیان. (1384). تهران: مرکز افکار سنجی دانشجویان
فکوهی، ناصر(1381). «شکل گیری هویتی و الگوهای محلی و ملی و جهانی(مطالعه موردی لرستان)». مجله جامعه‌شناسی ایران، شماره 4: 161-127.
گزارش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (1379). وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
گزارش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (1382). وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
گزارش ملی ارزش‌ها ونگرش های ایرانیان (1394). وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
گزارش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (1374). وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
گزارش سنجش سرمایۀ اجتماعی کشور (1394). وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
گزارش سنجش سرمایۀ اجتماعی کشور (1385). وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
گل‌محمدی، احمد (1381). جهانی شدن ، فرهنگ، هویت، تهران: نشرنی
گودرزی، حسین (1384). جامعه‌شناسی هویت در ایران، تهران: مؤسسه مطالعات ملی.
گیدنز، آنتونی (1383). جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری. تهران: نشر نی
ملاک‌های همسرگزینی در جامعه معاصر ایران و بررسی تحولات آینده و پیامدهای آن (1388). تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
منصورنژاد، محمد (1385). دین و هویت، تهران: مؤسسۀ مطالعات ملی.
وضعیت و نگرش جوانان ایران: مشاوره‌ای با جوانان (1379). تهران: سازمان ملی جوانان.