بررسی شیوه‌های ارتباط اقناعی (استنباط از متون اسلامی و متون ادبیات پایداری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید باهنر کرمان

4 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم وتربیت دانشگاه شهید باهنرکرمان

چکیده

کارکرد اصلی رسانه‌ها، متقاعدسازی و اقناع است. در عین حال دشواری اقناع و تأثیرگذاری بر دیگران، بر کسی پوشیده نیست. در این پژوهش گزیده‌ای از روش‌ها و اصول اقناع از متون اسلامی و همچنین متون ادبیات پایداری به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی استخراج گردیده است؛ اصل زمینه‌یابی یا توجه به گفتمان، اصل بی‌طرفی، اصل تدرج و اصل همگامی به عنوان چهار اصل مهم اقناع ذکر گردیده‌اند. روش‌های استدلالی، مقایسه‌ای، سؤالی، تمثیلی و تشبیهی، طنز، شِکوه، تقدیس و استفاده از اسطوره‌ها ازجمله شیوه‌های پیشنهادی در این پژوهش بوده که با توجه به گفتمان غالب در حوزۀ فردی  و اجتماعی به استفاده از آنها توصیه شده است. در نتیجه اقناع مؤثر، شیوه‌ای برآمده از گفتمان و در عین حال مؤثر بر گفتمان خواهد بود. علاوه‌ بر آن در مواردی‌که استفاده از روش‌های مذکور ثمربخش نبود، برای جلوگیری از پیشروی گفتمان رقیب، روش‌هایی چون تقبیح و مجادله پیشنهاد می‌گردد؛ این روش‌ها به عنوان متمم و تکمله‌ای برای شیوه‌های اقناعی، محسوب می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating persuasive relationships (inference from Islamic texts and resistance literature texts)

نویسندگان [English]

  • sayed hamid reza alavi 1
  • mohammad sadegh basiri 2
  • Mahya Rafiee 3
  • fatemeh arabnejad khanuki 4
1 Professor of Educational Sciences,at the Shahid Bahonar University of Kerman
2 Professor of Literature at the Shahid Bahonar University of Kerman
3 Professor of Educational Sciences,at the Shahid Bahonar University of Kerman
4 Ph.D. Student of Philosophy of Education at the Shahid Bahonar University of Kerman (Accountable Author)
چکیده [English]

The main function of the media is persuasion and obviously, the difficulty of persuading and influencing others cannot be overlooked. In the present  research, a selection of methods and principles of persuasion from Islamic texts as well as texts of resistance literature have been extracted in a descriptive-analytical manner; The grounds have been laid according to discourse, the principle of impartiality, the principle of graduality and the principle of synchronicity, that are listed as four essential principles of persuasion. The methods of reasoning, comparison, questioning, allegory and simile, humor, repine, sanctification and the use of myths are among the suggested methods in this research which are recommended to be used according to the dominant discourse in the individual and social domain. Consequently, effective persuasion will be the result of the discourse that also affect the discourse itself. In addition, in cases where the use of these methods were not fruitful, to avoid the advancement of rival discourse, methods such as denunciation and controversy are suggested; these methods are considered complementary to persuasive practices.

کلیدواژه‌ها [English]

  • persuasion
  • persuasion principles
  • persuasion methods
  • Discourse
منابع و مآخذ
 
قرآن کریم
ترجمۀ ناصر مکارم شیرازی، نرم‌افزار جامع التفاسیر.
اسلامی ندُشن، محمدعلی(1369). داستان داستان‌ها، چاپ سوم. تهران: دستان.
احمدی، سیداحمد(1368). اصول و روش‌های تربیت در اسلام، چاپ دوم،به کوشش جهاد دانشگاهی دانشگاه اصفهان.
ارشادی، عین‌الله(1389). «جایگاه مقدسات در قرآن کریم»، مجله مطالعات قرآن و حدیث، شماره 7: 117 -128.
بهنر، جرد و میکائیل وانک(1384). نگرش‌ها و تغییر آنها، ترجمۀ علی مهداد، تهران: جنگل.
پرنیان، موسی، شهرزاد بهمنی(1391). «بررسی و تحلیل نمادهای بخش اساطیری شاهنامه»، مجله ادبیات و زبان‌ها، پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، شماره 1: 91 - 110.
جوادی آملی، عبدالله(1390). مبادی اخلاق در قرآن، قم: مرکز نشر اسراء.
جوئل پی، بررتون(1377). «فضای مقدس»، ترجمۀ مجید محمدی، مجله علوم اجتماعی؛ نامه فرهنگ، شماره 29: 128- 145.
حکیم‌آرا، محمدعلی(1377). «متقاعدسازی، ترغیب و وادارسازی. فرایندی برای تغییر نگرش». نشریۀ هنر هشتم، شماره 10: 47-55.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1412ه).  مفردات الفاظ قرآن،  لبنان. بیروت: دارالشامیه.
رادمنش، سیدمحمد(1384). آشنایی با علوم قرآن، چاپ دهم. تهران: نشر جامی.
سیّاح، احمد(1371). فرهنگ بزرگ جامع نوین، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات اسلام.
شمشادی، خدیجه(1385). «پرسشگری و فلسفه»، مجله فلسفه و کلام: حکمت سینوی،شماره 32 و 33: 11-32.
صالحی‌زاده، عبدالهادی(1390). «درآمدی بر تحلیل گفتمان میشل فوکو؛ روش‌های تحقیق کیفی»، مجله معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره3: 113-141.
عاملی، ابراهیم(بی‌تا). تفسیر عاملی، جلد 5، نرم‌افزار جامع التفاسیر.
علاءالدین، سیدمحمدرضا(1384). «گفتمان دینی»، مجله علوم قرآن و حدیث: قرآنی کوثر،شماره 18: 6-10.
فرماه، زعیم(1381). «طنز و خلاقیت»، مجله ادبیات و زبان‌ها: رشد آموزش زبان و ادب فارسی،  شماره 62: 46 - 55.
قرشی، سیدعلی‌اکبر(بی‌تا). تفسیر احسن احدیث، جلد11، نرم‌افزار جامع‌التفاسیر.
کریمی، یوسف(1379). نگرش و تغییر نگرش، تهران: ویرایش. 
لطفی، محمود(1387). «فلسفه پرسشگری است. تفکر پرسشگر از منظر مارتین هایدگر»، مجله ادبیات و زبان‌ها: خردنامه همشهری، شماره 26: 32-32.
مصطفوی، حسن(بی‌تا). تفسیر روشن، ج 12، نرم‌افزار جامع‌التفاسیر.
منصوری سپهر، روح‌الله، فاطمه باقریان و محمود حیدری(1390). «ناهماهنگی شناختی و تغییر نگرش: نقش معیارهای مختلف در تعامل با عزت نفس»، مجله روان‌شناسی: روان‌شناسی کاربردی، شماره1: 116-101.  
نصیری، علی(1379). «قرآن و زبان نمادین»، مجله ادیان: مذاهب و عرفان، شماره 35: 25 - 43.
نکونام، جعفر و سجاد محمدفام(1396). «تحلیل تحول آرای فلسفی مفسران براساس مفهوم گفتمان»، مجله پژوهش دینی، شماره34: 45-64.
الاعلمی الحائری، محمدحسین(بی‌تا). دائرة ‌المعارف الشیعۀ العامۀ، الجزء الرابع عشر. الجزء الرابع عشر، لبنان: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
المظفر، محمدرضا(1400ه). المنطق، بیروت: دارالتعارف.
Kritsonis, Alicia. Comparison of Change Theories. International Journal of Scholarly Academic Intellectual Diversity.Volume 8.Number 1: 1-7. 2004-2005
نرم‌افزار بحارالانوار قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
نرم‌افزار جامع‌التفاسیر، قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی