تحلیل تماتیک جوک‌های مبادله شده در برنامه «اتاق جوک»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده علوم اقتصادی اجتماعی دانشگاه الزهرا(س)

2 دانشجوی دکتری بررسی مسائل اجتماعی، دانشگاه الزهرا(س)، گروه جامعه‌شناسی

چکیده

این پژوهش با تحلیل تماتیک جوک‌های مبادله‌شده در نرم‌افزار تلفن همراه «اتاق جوک»، در پی فهم آن است که چه مقولاتی با وساطت جوک‌ها میان مخاطبان و تولیدکنندگان جوک مبادله می‌شود و هر یک از رویکردهای کلان جامعه‌شناختی از چه منظری به تحلیل جوک‌ها و به‌طورکلی محتوای طنز می‌پردازند. به‌این منظور پس از معرفی رویکردهای کلان مواجهه جامعه‌شناختی با طنز، بیش از 500 جوک ارسال‌شده از یک مقطع زمانی تا رسیدن به مرحلة اشباع ثبت و جهت استخراج تم‌های اصلی کدگذاری و مقوله‌بندی گردید تا تصویری کلان از وضعیت مفهومی جوک‌ها بدست آید. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد جوک‌ها بواسطة نفوذ آسان‌تر در فرهنگ عامه توانسته‌اند در زمینه‌های مذهبی، به‌چالش‌کشیدن قدرت خرد و کلان، نقد رفتارها و خلقیات اجتماعی، بیان اعتراضات اجتماعی و ... اعلام‌ موضع کنند. همچنین کژکارکردهایی نظیر رواج خیانت، طردهای جنسیتی و قومیتی، تلقین شرایط آنومیک، تحسین عادات غلط اخلاقی و... در محتوای تم‌های مبادله‌شده قابل شناسایی بود.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Thematic analysis of the jokes shared in the Application Otaghe Joke

نویسندگان [English]

  • Khadija SAFIRI 1
  • Zahra Shahrzad 2
1 Professor, Alzahra University, Department of Sociology
2 PhD Candidate in Sociology, Alzahra University(Corresponding Author)
چکیده [English]

Using a thematic analysis on the jokes obtained via the mobile application “Otaghe Joke”, this research is to find the categories transferred between joke tellers and recipients, and describes the viewpoints through which major sociological approaches analyze jokes and humor contents. To do this, more than 500 jokes presented in the app -starting from a definite point of time and ending at the point when saturation was achieved- were coded and categorized to extract the main themes and provide a big picture of the overall situation of joke concepts. The results show that jokes - with their high influence on the pop culture - have been able to declare their intentions regarding religious contexts, challenging micro and macro powers, and criticizing social manners and behaviors.
 Side effects such as spreading betrayal, ethnic and gender elimination, emphasizing anomic situations, and acknowledging ethical bad habits have been also identified in the transferred theme contents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sociology of humor
  • Jokes
  • mobile apps
  • Gender
  • ethnicity
  • Religion

مراجع

منابع و مأخذ
 
جعفری‌، محمد (1385). سیر تحول یک لطیفه از قرن چهارم تا دوره مشروطیت. فصلنامه فرهنگ مردم، شمارة 1: 68-71.
طالبیان، یحیی (1388). ویژگی‌های زبان طنز و مطایبه در کاریکلماتورها (با تکیه بر کاریکلماتورهای پرویز شاپور). فصلنامه فنون ادبی، شمارة 1: 13-40.
عطاردی، الهه (1391). بازنمایی تصویر زنان در برنامه‌های طنز. فصلنامه مطالعات سبک زندگی، شمارة 1: 37-54.
فرقانی، محمدمهدی (1395). بازنمایی زن در جوک‌های جنسیتی تحلیل گفتمان انتقادی جوک‌های جنسیتی در مورد زنان در شبکه‌های موبایلی. فصلنامه مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات، شمارة 33: 31-52.
کبیری، زهرا و محمد‌علی حکیم‌آرا (1393). اثرگذاری تبلیغات تلویزیونی با جاذبه پیام طنز و ترس بر نگرش جوانان نسبت به رعایت قوانین رانندگی. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، شمارة 21: 81-98.
محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ضدروش2. تهران: جامعه‌شناسان.
محمودی‌بختیاری، بهروز، آرزو آدی‌بیک (1388). تلفن همراه به‌عنوان رسانه مکتوب: مطالعه‌ای گفتمانی از متون طنز پیام کوتاه فارسی. فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارة 4: 175-198.
مطهری‌نژاد، میرزا‌بابا (1389). تلخک: کارگزار روابط عمومی در قصر. روابط عمومی، شمارة 73: 56-60.
همایون، محمدهادی؛ سیدجواد یوسفی و رضا امینی هرندی (1394). دلایل و انگیزه حضور مخاطبان در تئاترهای طنز و عامه پسند سطح شهر تهران: رویکردی مردم نگارانه. فصلنامه مطالعات فرهنگ - ارتباطات، شمارة 31: 104-83.
 
Abedinifard, Mostafa (2015). Humour and Gender Hegemony: The Panoptical Role of Ridicule vis-à-vis Gender. University of Alberta.
Beard, F. K. (2005). One hundred years of humor in American advertising. Journal of Macromarketing, 25(1), 54-65.
Chen, Khin Wee (2013). The Singapore Mass Rapid Transport: Α case study of the efficacy of a democratised political humour landscape in a critical engagement in the public sphere. The European Journal of Humour Research, 1(2), 43-68.
Fine, Gary Alan (1983). Sociological Approaches to the Study of Humor Handbook of Humor Resaerch. Berlin: Springer.
Goldstein, L (1990). The linguistic interest of verbal humor. International Journal of Humor Research, 37-52.
Hofmann, Jennifer (2015).Individual Differences in Gelotophobia Predict Responses to Joy and Contempt. SAGE Open, 1-12.
James, Aju Basil (2015). Humour as resistance: Disaster humour in post-9/11 United States. The European Journal of Humour Research, 2(3), 28-41.
Kuipers, Giselinde (2002). Media culture and Internet disaster jokes bin Laden and the attack on the World Trade Center. European Journal of Cultural Studies, 5(4), 450-470.
 
Kuipers, Giselinde (2006). The social construction of digital danger: debating, defusing and inflating the moral dangers of online humor and pornography in the Netherlands and the United States. New Media & Society, 8(3), 379-400.
Kuipers, Giselinde (2008). The sociology of humor The Primer of Humor Research, Berlin: Mouton de Gruyter.
LaMarre, H. L., & Walther, W (2013). Ability matters: Testing the differential effects of political news and late-night political comedy on cognitive responses and the role of ability in micro-level opinion formation. International Journal of Public Opinion.
Lipsman, Andrew, Adam, Lella (2014). The U.S. Mobile App Report. www.comscore.com. https://www.comscore.com/Insights/Presentations-and-Whitepapers/2014/The-US-Mobile-App-Report
Martin, R. A., & Lefcourt, H. M (2004). Sense of humor and physical health: Theoretical issues, recent findings, and future directions. Humor, 17(1/2), 1-20.
Morreall, John (1986). The philosophy of laughter and humor. New York State University of New York Press.
Schutz, Charles E (1989). The sociability of ethnic jokes.
Shifman, Limor, Coleman, Stephen, Ward, Stephen (2007). Only joking? Online humour in the 2005 UK general election. Information, Community and Society, 10(4), 465-487.
Shifman, Limor, Katz, Elihu (2005). “Just call me Adonai”: A case study of ethnic humor and immigrant assimilation. American Sociological Review, 70(5), 843-859.
Stetz, Margaret D. (2015). The" Transatlantic" and Late Nineteenth-Century American Women's Humor. Studies in American Humor, 1(1), 1-19.
Sullivan, Ros Kaye (2014). “No harm done”: Teachers’ humorous talk about children’s safety. The European Journal of Humour Research, 2(1), 19-30.
Tan, Amil Kusain Jr Perez, Metsälä, Eija, Hannula, Leena (2014). Benefits and barriers of clown care: A qualitative phenomenographical study of Parents with children in clown care services. The European Journal of Humour Research, 2(2), 1-10.
Weaver, Simon (2013). A rhetorical discourse analysis of online anti-Muslim and anti-Semitic jokes. Ethnic and Racial Studies, 36(3), 483-499.
Zijderveld, Anton C (1995). Humor, laughter, and sociological theory. Paper presented at the

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار