سبک ‌‌زندگی در رمان «نخل‌های بی سر» و «ریشه در اعماق»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی مقطع دکترای پژوهشی زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (نویسنده مسئول)

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

سبک‌ زندگی مجموعه‌ای از اصول رفتاری در عرصه‌های مختلف زندگی است. در دهه‌های اخیر برای  ‌‌کاربردی‌ کردن مفهوم آن در محافل‌ ادبی،‌ مخاطب با کارکردهای مثبت و منفی سبک ‌زندگی در ادبیات ‌داستانی مواجه‌ شده است و با مطالعة موارد ذهنی و عینی، ذهنش بسوی سبک‌های برتر نیز، جلب شده ‌است. مطلب حائز اهمیت، بازخوانی سبک زندگی رزمندگان در ادبیات داستانی دفاع مقدس است. این بازخوانی  می‌تواند هویت فرهنگی، نظامی، اجتماعی و سیاسی مرزداران ایرانی را برای تحقق آرمان­گرایی «دفاع» از سرزمین و اعتقادات جامعه به افراد منعکس و دستاوردهای گران‌سنگ آن­را به‌ویژه در زمان بحران حفظ کند. درواقع، شناخت منشاء انگیزه‌های رفتاری مدافعان میهن، ظرفیت‌های اندیشه و فرهنگ ایرانیان و قدرت راهبرد «دفاع» را آشکار می­نماید. این پژوهش تلاش دارد شاخصه‌های سبک ‌زندگی را در رمان «نخل‌‌های بی‌سر» و «ریشه در اعماق» با روش­گفتمانی «ارنستولاکلاو»  منعکس کند. در این­ روش، پیوند مولفه‌های سبک زندگی، چگونگی خلق هویت جهادی رزمندگان بیان می­شود. یافته‌ها نشان می‌دهد علل رفتاری شخصیت­ها با تکیه بر پایبندی بر مبانی باورهای دینی و غیرت ملی، دستاورد استقلال و امنیت کشور را به‌دنبال داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of lifestyle in the novels "Heedless Palm Trees" and "Roots in the Depths"

نویسندگان [English]

  • mohsen zarifineya 1
  • mahmood bashiri 2
1 Associate professor, Persian Language and Literature group, Allameh Tabataba'i University (Corresponding Author)
2 Associate professor, Persian Language and Literature group, Allameh Tabataba'i University.
چکیده [English]

Lifestyle is a set of behavioral principles in different areas of life. In recent decades, in order to "apply" its concept in literary circles, the audience has encountered the positive and negative functions of lifestyle in fiction literature, and by studying mental and objective cases, his mind has been drawn to superior styles. The important point is to reread the warriors' lifestyles in the fictional literature of the Holy Defense. this rereading can reflect the cultural, military, social, and political identities of Iranian border guards to realize the idealism of "defending" the land and society's beliefs in individuals in order to preserve its precious achievements, especially in times of crisis. In fact, recognizing the source of the behavioral motivations of the defenders of the homeland reveals the capacities of Iranian thought and culture and the power of the "defense" strategy. The aim of the present study is to analyze the characteristics of lifestyle in the novels " Heedless Palm Trees " and "Roots in the Depths" with the discourse method of "Ernstolaclau" (Laclau, E). In this method, the connection of lifestyle components express how the jihadist identity of the fighters is created. Research findings show that the behavioral causes of the characters are based on adherence to the principles of religious beliefs and national zeal, which has also led to the achievement of independence and security of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fiction literature
  • Holy defense novel
  • Lifestyle
  • Iranian culture

این طرح، تحت حمایت صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور (INSF) با شماره طرح 94801676، انجام شده است. 

منابع‌ و مأخذ
 قرآن کریم.
 آدلر، آلفرد )1361.( روان‌شناسی فردی، ترجمة‌ حسن زمانی و مهین بهرامی، تهران: انتشارات پیشگام.
 اس.شارف، ریچارد (1394). نظریه‌های روان‌درمانی و مشاوره، ترجمة مهرداد فیروزبخت، چاپ هفتم، تهران: نشر رسا.
بیچراستو، هریت (1388). کلبه عموتم، ترجمۀ محسن سلیمانی، چاپ پنجم، تهران: نشر افق.
 بای، روح‌الله و فاطمه (1390). روان‌شناسی روابط انسانی، تهران: انتشارات دانژه.
 پژوهشکده تحقیقات اسلامی (1389). انسان مطلوب، قم: نشر زمزم هدایت.
 تندروصالح، شاهرخ (1382). ادبیات ‌جنگ و موج ‌نو، تهران: فرهنگسرای پایداری.
 تاوریس، کارول (1388). روان‌شناسی خشم، احمد تقی‌پور و سعید درودی، تهران: دایره.
  حنیف، محمد و محسن (1388). کندوکاوی پیرامون ادبیات ‌داستانی جنگ و دفاع ‌مقدس، تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارز­شهای دفاع مقدس «صریر».
حسن‌بیگی، ابراهیم(1389). ریشه در اعماق، چاپ چهارم، مشهد: نشر ملک اعظم.
حسن‌بیگی، ابراهیم (1392). جنگ و رمان‌هایش، تهران: انتشارات سروش.
 حقجو، محمدحسین (1375). روانشناسی ترس و دلهره، قم: نشر نهضت.
رجبی‌نیا، داود (1391). اسلام و زیبایی­های زندگی، قم: مؤسسة امام‌خمینی.
زاهدی، ابراهیم (1384). نسل باروت، چاپ دوم، تهران: نشر صریر.
زرین­کوب، عبدالحسین (1392) آشنایی با نقد ادبی، چاپ دهم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
سرشار، محمدرضا (1370). نیم‌نگاهی به هشت‌سال قصة‌ جنگ، تهران: حوزة هنری.
سنگری، محمدرضا (1389). ادبیات دفاع ‌مقدس، تهران: صریر.
شریعتی، سیدصدرالدین (1392). «درآمدی بر سبک زندگی در آیات و روایات»، فصلنامة فرهنگ مشاوره و روان‌‌درمانی: ویژه‌نامة سبک زندگی، شماره 13: 10-1.
 شارقی­تفتانی، آفاق (1389). مبانی­ جامعه‌شناسی، مفاهیم و نظریه‌ها، یزد: نشر نیکو­روش.
 فراست، قاسمعلی (1362). نخل‌های بی‌سر، تهران: نشرامیرکبیر.
 فاضلی، محمد (1382). مصرف و سبک ‌زندگی، قم: نشر صبح صادق.
 فیست، جس؛ و دیگران (1398). نظریه­های شخصیت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، چاپ هجدهم، تهران: نشر روان.
 صبوری، مجتبی (1393). سبک زندگی امام‌حسین7، قم: انتشارات پیروز.
 کاویانی، محمد (1391). سبک‌ زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن، قم: نشر سبحان.
کسرایی و پوزش‌شیرازی و علی محمدسالار (1388). «نظریه گفتمان لاکلاو و موفه ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیده­های سیاسی»، فصلنامه سیاست، شماره 3: 360-339.
گیویان، عبدالله و دیگران (1392). مطالعات سبک ‌زندگی، شماره 4: 56-31.  
گوستاویونگ، کارل (1387). روان‌شناسی‌ضمیر ناخودآگاه، ترجمۀ‌ محمدعلی امیری،  چاپ پنجم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
 گنجی، حمزه (1393). روان شناسی عمومی، چاپ ششم، تهران: نشر ساوالان.
محمود، احمد (1380). زمین سوخته، چاپ چهارم، تهران: انتشارات معین.
مک‌دانل، دایان (1380). مقدمه­ای بر نظریه­های گفتمان، ترجمة حسین‌علی نوذری، تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
 میرصادقی، جمال (1392). عناصر داستان، چاپ هشتم، تهران: انتشارات سخن.
مارشال ریو، جان (1398). انگیزش و هیجان، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، چاپ سی و سوم، تهران: نشر ویرایش.
میلز، سارا  (1382). گفتمان، ترجمة فتاح محمدی؛ زنجان: نشر هزارة سوم.
 میرعابدینی، حسن (1377). صدسال داستان‌نویسی ایران، تهران: نشر سرچشمه.
 مهاجرنیا، محسن (1394). اندیشة دفاعی اسلام، تهران: نشر فرهنگ و اندیشة اسلامی.
 مهدوی‌کنی، محمدسعید (1387). دین و سبک ‌زندگی، چاپ دوم، تهران: نشر دانشگاه امام صادق(ع).
مهدوی‌کنی، محمدسعید (1378). «مفهوم سبک زندگی و گسترة آن در علوم اجتماعی»، فصلنامة تحقیقات فرهنگی، شماره 1:  230-199.  
 نش، کیت (1380). جامعه­شناسی معاصر، جهانی شدن، سیاست و قدرت، ترجمة محمدتقی دلفروز، تهران: انتشارات کویر.
هدفیلد، ژ.آ (1374). روانشناسی و اخلاق، ترجمۀ علی پریور، چاپ سوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
 هوارث، دیوید (1377). «نظریۀ گفتمان»، ترجمۀ سیدعلی­اصغر سلطانی؛ فصلنامۀ علوم سیاسی، شماره 2.
یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز (1389). نظریه و روش در تحلیل‌گفتمان، ترجمة هادی جلیلی، چاپ هفتم، تهران: نشر نی.