گونه‌شناسی‌ کتاب صوتی به مثابه هنر شنیداری در عصر رسانه‌های نو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه رادیو، دانشکده تولید، دانشگاه صداوسیما

چکیده

کتاب صوتی در ترویج فرهنگ کتابخوانی نقشی بسزا دارد و به‌عنوان گونه‌ای که از ترکیب رسانۀ مکتوب و شنیداری پیدا آمده، طی دهه‌های گذشته حامل‌های رسانه‌ای مختلفی مانند کاست، رادیو، لوح فشرده، پادکست، وبگاه اینترنتی، رسانه‌های اجتماعی و کارافزار را تجربه کرده است. این تحولات مباحث نظری و مسائل علمی گوناگونی را دربارۀ این گونۀ پیوندی موجب شده است که از آن جمله‌اند: رابطۀ این نوع شنیداری با نسخۀ مکتوبِ کتاب، استقلال کتاب صوتی، گونه‌شناسی و ابعاد هنری آن در پیوند با قالب‌های هنری شنیداری. پژوهش حاضر با طرح مسائل مذکور و با هدف گونه‌شناسی و تبیین وجوه رسانه‌ای و هنری کتاب صوتی بر مبنای نظریۀ «ادبیات صوتی» لودویگ یگر انجام می‌پذیرد که بر مبنای آن، کتاب صوتی تبدیل یک هویت متنی نوشتاری به یک هویت آوایی‌ـ‌ شنیداری و گونه‌ای ادبی‌ـ‌صوتی است. پژوهش با روش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعۀ آماری تحقیق سه پلتفرم آودیبله، ساوندکلاود و ایران‌صداست و حجم نمونه به‌صورت هدفمند انتخاب شده است. نتایج حاصل از تحقیق گونه‌های کتاب صوتی را بر مبنای قالب تولید، نوع ادبی، حامل رسانه‌ای و گونه‌های جدید تقسیم‌بندی می‌کند. متن شنیداری، که برایند پیوند گفتار با دیگر عناصر صوتی است، به لحاظ هرمنوتیک از نسخۀ متنی متمایز است و در برخی از انواع مانند شعر، قصه و خاطره صرفاً شنیداری تولید می‌شود و در زمرۀ هنر شنیداری قرار می‌گیرد. استفاده از ظرفیت کتاب صوتی در حوزۀ آموزش، روزنامه‌نگاری و گردشگری که در ایران کمتر بدان توجه شده ضروری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Typology of Audio book as sound art in the Age of Newmedia

نویسنده [English]

  • mohammad akhgari
radio department- tv& radio faculty- IRIB university
چکیده [English]

Audio book has emerged as a type of hybrid (link) between print and audio media which has evolved with the growth of analouge and digital technologies and has experienced a variety of media carriers such as cassette, radio, CD, podcast, social media and application. These evolotions have prompted various theoretical and scientific issues for this type of hybrid, including: the relation of this kind of audio with the written version of the book, the independence of the audiobook, its typology and artistic dimensions in relation to audio- artistic formats.
This paper, based on Ludwig's theory of “audiovisual literature”, deals with typology of audiobooks and explaining its media and artistic dimentions. Ludwig states that when a printed copy is produced in the form of an audio book, it transforms from a written textual identity to a phonetic-auditory one which is called literary-audio type. The research has been done by documentary and library method and qualitative content analysis. The statistical population of the study consisted of four platforms: Audible, Soundcloud, Podomatic and Iran-Seda. The sample size is purposefully chosen.
The results divide audiobook types based on format of production, audio literature, media carrier and new types. The audiobook is a new version of oral literature and historically, it is the continuation of oral literature, it finds an artistic form, it associates with the auditory arts by using artistic elements and signs, and on this basis can be considered as an independent type of art.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Audiobook"
  • "Typology"
  • "audioliterature"
  • "Soundart"
  • "Mediacarrier"
منابع و مأخذ
 احمدی، بابک (1370). ساختار و تأویل متن، جلد اول، تهران: نشر مرکز.
استریناتی، دومینیک (1380). نظریه­های فرهنگ عامه، ترجمۀ ثریا پاک‌نظر، تهران: انتشارات گام نو.
اسفاری، میترا (1396). «جدال هویتی در پارک، رقابت قاعده­مند در چهارراه: دو نما از کودکی در فضای شهری»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 46: 175-147.
پستمن، نیل (1387). نقش رسانههای تصویری در زوال دوران کودکی، ترجمۀ صادق طباطبایی، چاپ دوم، تهران: انتشارات اطلاعات.
پولادی، کمال (1387). بنیادهای ادبیات کودک، چاپ دوم، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
جیمز، آلیسون و کریس جنکس و آلن پروت (1385). جامعه‌شناسی دوران کودکی (نظریه‌پردازی درباره دوران کودکی)، ترجمه علیرضا کرمانی و علیرضا ابراهیم‌آبادی، تهران: نشر ثالث.
ذکایی، محمدسعید (1395). درآمدی بر مطالعات کودکی در ایران، تهران: نشر آگاه.
چندلر، دنیل(1386). مبانی نشانه شناسی سینما، ترجمه مهدی پارسا. تهران: انتشارات سوره مهر.
طالبی، ابوتراب و معراج سادات ملکوتی (1393). «مسأله هویت در کودکان بدون شناسنامه»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 18: 53-24.
طاهری، صدرالدین (1396). نشانه‌شناسی کهن‌الگوها در هنر ایران باستان و سرزمین‌های همجوار، تهران: نشر شورآفرین.
فاضلی، نعمت­الله (1385). «بازنمایی فوتبال یا واقعیت»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 6:. 109-81
فریتاس ، کریستال د. (۱۳۸۱)کلیدهای آموزش و مراقبت از سلامت جنسی در کودکان و نوجوانان، ترجمۀ سارا رئیسی طوسی، تهران: صابرین.
فیسک، جان (1381). «فرهنگ و ایدئولوژی»، ترجمه مژگان برومند، مجلة ارغنون، شماره 20: 126-117
گل‌محمدی، احمد (1395). «هویت­سازی دولت‌پسندانه، هویت اسلامی در داستان­های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان»، فصلنامه دولتپژوهی، شماره 6: 38ـ1.
نوروزی، داریوش (1392). تصویر کودک در سینمای ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
نیکولز، بیل(1386). ساخت‌گرایی، نشانه شناسی سینما، ترجمۀ علاءالدین طباطبایی، تهران: نشرهرمس
 
Berer, A. (1996) ‘Media Tribes: Making Sense of Popular Culture, the Mass Media,and Everyday Life in America’, ETC: A Review of General Semantics ,pp.39- 53
Bennett,A & Bennet ,T. Katel, P. (2012) An Introduction to Cultural Sociology, london : Routledge
Calvert & Levis (eds), (2002). Television Studies, the key concepts Rutledge.
-Chandler, D. (2006). Semiotics: the Basics, London: Routledge.
-Chen, R. (2009). Early Childhood Identity: Construction, Culture, and the Self (Rethinking Childhood), Peter Lang Publishing Inc.
- Cinoglu, H. & Arikan, Y. (2012). ‘Self, Identity and Identity Formation: From the Perspectives of Three Major Theories', available at https://b2n.ir/k01442.
- Hall, Stuart.(2003) The Work of Representation, In Cultural Representation and Signifying Practice, London, Sage Publication
-Lutfey, K. & Mortimer, J.T. (2006). 'Development and Socialization through the Adult Life Course'. In: Handbook of Social Psychology, Delameter, J (eds). New York, NY: Springer.
Padowck, K.(2012) Forbidden Animation: Censored Cartoons and Blacklisted Animators in America, Jefferson, NC: McFarland and Company.