عوامل تاثیرگذار بر صنعت نشر کتاب در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز

2 استادیار گروه مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل تأثیرگذار در صنعت نشر کتاب در ایران و ارائه الگوی کیفی نشر کتاب در ایران است. این پژوهش از نظر رویکرد کیفی و شیوه اجرا، روش مبتنی بر نظریۀ داده بنیاد است. جامعۀ آماری شامل کارشناسان و مدیران نشر کشور هستند که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند درمجموع 16 نفر به‌عنوان مشارکت‌کننده انتخاب شدند. داده‌ها به روش مصاحبه با روش هدایت کلیات و بدون ساختار گردآوری شد. برای به‌دست آوردن اعتبار و روایی داده‌ها از دو روش بازبینی مشارکت‌کنندگان و مرور خبرگان استفاده شد. پس از انجام مصاحبه و بررسی مجدد مؤلفه‌های استخراج‌شده توسط خبرگان، مقوله محوری مطالعه پیش‌رو، ضعف در مدیریت بنگاه‌های نشر شناسایی شد که با توجه به شرایط علّی، زمینه‌ای و میانجی، راهبردهایی تدوین و مدل نهایی بر اساس آن ارائه شده است. بر اساس نتایج، مهم‌ترین مقوله‌های تأثیرگذار بر صنعت نشر شامل: مدیریت بنگاه‌‌های نشر، استراتژی صنعت نشر و فناوری اطلاعات و ارتباطات است و شرایط اقتصادی، تکثیر غیرمجاز، شرایط اجتماعی و سرانه مطالعه در رتبه‌های بعدی قرار دارند. پدیده محوری موردمطالعه در این پژوهش ضعف مدیریت در بنگاه‌های نشر است. جهت بهبود شرایط و به‌عنوان مؤلفۀ راهبردی بکارگیری و استفاده از فناوری­های اطلاعاتی در حوزۀ نشر پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Affecting Factors on the Book Publishing Industry in Iran

نویسندگان [English]

  • hamoon sharifi milani 1
  • zahra boroomand 2
  • ali reza amirkabiri 3
1 Ph.D. Student in Administration, Islamic Azad University, Central Tehran Branch
2 Assistant Professor Department of Management, Islamic Azad University, Central Tehran Branch (Corresponding Author).
3 Associate professor Department of Management, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this research is to identify affecting factors on the book publishing industry in Iran and offering a qualitative model . Research method of this study is qualitative in terms of approach and foundation data theory in terms of way of Execution. statistical population of the research  included experts and publishing managers of the country who were selected by using targeted sampling. A total of 16 people were selected as participants in the study.. Data were collected through interview by the method of guidance  of generalities and without structure. In order to acquire data validity, two methods of reviewing participants and reviewing experts were used. As a result, after interviewing and reviewing extracted components by experts, the pivotal category which was identified in this research was weakness in the management of publishing companies which considering causal conditions, context and mediator, strategies  developed and final model presented. In conclusion, the most affecting factors on the book publishing industry included: management of publishing companies, strategy of publishing industry and information and communication technology while, economic conditions, unauthorized reproduction, social conditions and per capita reading have lower rankings. Additionally, main phenomena studied in this research is the weakness of management in publishing companies. Consequently, in order to improve the situation and as a strategic component, the use of information technologies has been suggested for the field of publishing.          

کلیدواژه‌ها [English]

  • Publishing industry
  • Grounded theory
  • Book publishing
  • Publishing problems
منابع و مأخذ
 
احمدی، امید و زینت قائدی و ابوالفضل خوشحال (1395). آینده‌پژوهی: مفاهیم، روش‌ها، کاربردها، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
اصغرنژاد، حسین (1396). شناسایی و تحلیل اثرات فناوری‌های نوین اطلاعاتی بر فرایند صنعت نشر کتاب در ایران و ارائه الگوی فرایند نشر مدرن و پسامدان در کشور، پایان‌نامه دکتری، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه چمران اهواز.
اصغرنژاد، حسین و مرتضی کوکبی (1394). «بررسی تحولات زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهان»، مجله مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، شماره 16: 96-75.
افضلی، علی و روح‌اله ابوجعفری (1397). «چالش‌های اقتصادی نشر در ایران: پیشنهاد شاخص‌های آمار اقتصادی و نوآوری»، ماهنامه علمی ـ پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره 9: 17-1.
اوصیا، فاطمه بیگم (1384). بررسی وضعیت نشر و توزیع کتاب در استان مازندران طی مهروموم‌های 78-83. پایان‌نامه دکتری کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال،1384.
آذرنگ، عبدالحسین (1380). مبانی نشر کتاب، تهران: سمت.
آذرنگ، عبدالحسین (1393). مبانی نشر کتاب، تهران: سمت.
آذرنگ، عبدالحسین (1393). نشر و انقلابی در راه، تهران: جهان کتاب.
باب‌الحوائجی، فهیمه (1387). آشنایی با مبانی چاپ و نشر، تهران: سپهر سخن.
بابایی، محمود (1392). نشر الکترونیکی، مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران (ایرانداک).
بادینلو،الهام (1396). «تاریخ و تحول نشر ایران: درآمدی به بررسی نشر کتاب در ایران از آغاز تا انقلاب اسلامی»، آینه پژوهش،شماره 1: 137-133.
برومند، زهرا (1395). بهبود و بازسازی سازمان، چاپ چهاردهم (ویراست سوم)، تهران: جنگل جاودانه.
پورمعصوم، فاطمه (1391). «توسعه فرهنگ سازمانی لازمه تغییر رویکرد ناشران سنتی به تولید کتاب‌های الکترونیک». فصلنامه کتاب مهر، شماره 6: 140-120.
حاجیانی، ابراهیم و محمود قصاع (1392). «آینده و سناریونگاری، طبقه‌بندی روش‌های و دسته‌بندی سناریوها»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، شماره 8: 62-33.
خادمی، مریم و فرزاد بحیرایی (1392). «ناشران و مخاطبان کتاب در مواجهه با ناشران پسامدرن». فصلنامه کتاب مهر، شماره 8: 115-102.
خوش‌دهان، علی (1388). آینده‌پژوهی با تکنیک سناریوسازی، تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
فاضلی، نعمت‌الله، حمیدرضا داودی (1393). «راهبردهای صنعت نشر در تهران از منظر مدیریت شهری»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 36: 154-131.
فهی، ل و رابرت راندال (1390). آموختن از آینده، سناریوهای آینده‌نگاری رقابتی، ترجمه مسعود منزوی، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
کورنیش، ادوارد (1388). برون‌یابی آینده، ترجمۀ سیاوش ملکی‌فر، تهران: انتشارات نماد.
لمپرت، رابرت جی و همکاران (1385). برنامه‌ریزی پابرجا برای یک قرن: رویکردی نو در برنامه‌ریزی استراتژیک برای صدسال آینده، ترجمۀ وحید وحیدی مطلق و بهروز زارعی، انتشارات اندیشکده صنعت و فناوری (آصف).
مداحی، محمدابراهیم و عباس کاراوند (1394). آینده‌پژوهی: مبانی، مفاهیم و روش‌ها، تهران، پژوهشکده چشم‌انداز و آینده‌پژوهی.
مطلبی، داریوش (1398). «مشکلات صنعت نشر کتاب ایران: مبتنی بر مرور متون»، فصلنامه علمی مطالعات فرهنگ - ارتباطات، شماره 48: 234-205.
مطلبی، داریوش و فهیمه باب‌الحوائجی (1391). «عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مؤثر بر اقتصاد نشر ایران: مطالعه موردی دیدگاه ناشران فعال بین سال‏های 1358-1387»، تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، شماره 2: 76-51.
ملکی‌فر، عقیل و همکاران (1385). الفبای آینده‌پژوهی (علم و هنر کشف آینده و شکل بخشیدن به دنیای مطلوب فردا). انتشارات کرانه علم.
منتظر، غلامعلی و محمد عنایت‌تبار (1386). «چرخه نشر سنتی در برابر چرخه نشر الکترونیکی». فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، شماره 10: 276-259.
نبی‌پور، ایرج (1390). آینده‌نگاری فناوری؛ ابزاری برای توسعه پایدار جامع، اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮﺷﻬﺮ.
نظربلند، آزاده (1384). بررسی تطبیقی وضعیت نشر کتاب در ایران طی برنامه‌های دوم و سوم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1382-1373)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
وحیدی مطلق؛ امیر ناظمی و عزیز علیزاده (1387). سناریو نگاری با برنامه‌ریزی بر پایه سناریوها، تهران: مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1396). تهران: کارنامه چاپ و نشر.
 
Chi, Youngsuk (2014). The E-volution of Publishing: Challenges and Opportunities in Companions). Lodon:Routledge.
Gall, M.D., Joyce, P.G., & Borg, W.R. (2006). Educational research:An introduction. Translated by Nasr, Ahmad Reza et al., Tehran:ShahidBeheshti University Publication (in Persian).
Johnson, B. (1997). Examining the validity structure of qualitative research. Education, 118(3), 282-292.
Kalantzis, Mary; Cope, Bill; Fehring, Heather TITLE PEN: Multiliteracies: Teaching and Learning in the New Communications Environment. INSTITUTION Primary English Teaching Association, Marrickville (Australia). REPORT NO PETA-PEN-133 ISSN ISSN-1442-603X PUB DATE 2002-00-00
Patton, M. (2002). Qualitative evaluation and research methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc.
Strauss, A. & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques and Proceduresfor Developing Grounded Theory, 2nded. Sage Publications, Thousand Oaks, CA,USA.
Strauss, A., & Corbin, J. (2008). Basics of qualitative research.Translated by Mohammadi, Biok, Tehran: Human Science & Cultural Studies Center Publication(in Persian).
Tian,X. and Martin, B.2008.Value chaind& e-business models in Australian book publishing proceeding of IADIS international conference on e- commerce,Amsterdam, netherland,25-27 july.
 Toufani, Samrand; Montazer,Gholam Ali (2011). E-publishing readiness assessment in Iranian publishing.  
Thompson,John B.(1995). The Media and modernity: A Social Theoty Of the media Stanford,CA: Stanford University Press.