هویت‌سازی رسانه‌ای در جریان مذاکرات هسته‌ای ج.ا.ا (مطالعه موردی روزنامه ایران 1392-1382)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی (نویسنده مسئول)

2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

3 کارشناس‌‌ارشد دیپلماسی و سازمان‌های بین‌المللی دانشکده وزارت خارجه

4 کارشناس‌ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

پژوهش پیش­رو به هویت‌سازی رسانه‌ای در جریان مذاکرات هسته‌ای و به‌طور موردی هویت گروهی نمایش داده شده از کشورهای عضو 1+5 در روزنامه ایران، دورۀ زمانی 1382 تا 1392، پرداخته است. در دنیای جدید رسانه‌ها در موضوعات مختلف به کمک سیاست خارجی آمده‌اند و با طرح موضوعات مختلف سعی در پیگیری منافع خود دارند. در این میان یکی از مهم‌ترین کارهایی که رسانه‌ها در این خصوص انجام می‌دهند هویت‌سازی از خود و دیگران است تا بدین ترتیب هم به شکل‌گیری ذهنیت تصمیم‌گیران کمک کنند و هم افکار عمومی را به سمت‌وسوی خاصی هدایت کنند. بر همین اساس، دیپلماسی رسانه‌ای یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین عوامل بر مسائل جدید به‌طور عام و مسئله روند هسته‌ای ایران به‌طور خاص است. سؤال تحقیق بدین‌صورت مطرح شده است که «هویت‌سازی رسانه‌ای روزنامه ایران درخصوص هویت گروهی اعضای 1+5 در سال‌های 92-82، از چه کاراکترها و مشخصه‌هایی­ برخوردار است؟» در این پژوهش یافته‌های تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوا ضمن تأکید بر سیالیت و برساخته بودن هویت کشورها در روابط بین‌الملل، هویت‌های گروهی اعضای 1+5 را در قالب گروه‌های «دوست» و «دشمن» نمایش می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Media Identification During Iran's Nuclear Negotiations (Case Study of Iran Newspaper 2003 - 2013)

نویسندگان [English]

  • ghasem misaei 1
  • faez dinparast 2
  • moslem golestan 3
  • mohammad jafari 4
1 Ph.D. student in Political Sociology, Allameh Tabatabai University (Corresponding Author)
2 Assistant professor of Political Sciences at the Allameh Tbatabai University
3 B.A. in Diplomacy and International Organizations Department of the Ministry of Foreign afair
4 M.A. in International Relations graduate of the University of Mashhad Ferdowsi
چکیده [English]

The purpose of this research study is describing the identification of P5+1 group in Iran newspaper in the period between 2003 to 2013.  Today, different kinds of media contribute to foreign policy by influencing the public opinion and also shaping the image of different issues in the subject. So this paper focuses on the group identity of the P5+1 during the Iranian nuclear negotiation as a matter of public diplomacy in Iranian official newspaper which affiliated to government of Iran.  This research study which use content analysis method, shows that the identity in media is flowing and constructed, so the representation of each group of E3, Russia &China, the western group differs from time to time. Using Carl Schmitt’s words, the images represented in terms of enemy and friend.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nuclear negotiations
  • Iran Newspaper
  • Media diplomacy
  • Content analysis
منابع و مأخذ
 
پرایس، ریچارد، رئوس اسمیت (1386). رابطه خطرناک؟ نظریه انتقادی روابط بین‌الملل و مکتب برسازی، ترجمۀ علیرضا طیب، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
تاجیک، محمدرضا (1383). گفتمان و پاد گفتمان، تهران: نشر گفتمان.
جنکینز، ریچارد (1381). هویت اجتماعی، ترجمۀ تورج احمدی، تهران: شیرازه.
حق‌شناس، محمدرضا (1390). «رهیافت سازه‌انگاری در پرونده هسته‌ای و روابط ایران و اروپا»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 283: 131-108.
حمیدی، محمدمحسن (1385). «دیپلماسی، ذهنیت‌سازی و پرونده هسته‌ای ایران»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 223 و 224: 141-128.
دانش نیا، فرهاد (1394). «سازه‌انگاری اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر وﻧﺖ: اﻣﺘﻨﺎع ﮔﺬار از ﺑﻦﺑﺴﺖﻫﺎی ﺗﺌﻮرﻳﻚ رواﺑﻂ بین‌الملل و دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ راﻫﻲ ﻣﻴﺎﻧﻪ»، جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺷﻤﺎره 2: 74-49.
گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
متقی، ابراهیم و حجت کاظمی (1386). «سازه‌انگاری، هویت، زبان و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست، شماره 4: 238-209.
ونت، الکساندر (1384). نظریه اجتماعی سیاست بین‌الملل، ترجمۀ حمیرا مشیرزاده، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
دلاوری، علی (1380). روش‌های آماری در علوم تربیتی و روان‌شناسی، انتشارات دانشگاه پیام نور.
رضاییان، مهدی (1378). «راهبردها و اهداف جنگ رسانه‌ای غرب علیه جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، شماره : 98-81.
سلطانی­فر، محمد (1385). «حقوق بین‌الملل، رسانه‌ها، صلح و امنیت بین‌الملل»، مطالعات سایبر ژورنالیسم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.  80-61.
کریپندورف، کلوس (1390). تحلیل محتوا: مبانی روش‌شناسی، ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نی.
کیوی، ریموند و کامپنهود (1386). روش تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمۀ عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: توتیا.
میسایی، قاسم (1393). جهانی‌شدن و توسعه در برنامه‌های توسعه ج.ا.ا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
هادیان، ناصر؛ احدی، افسانه (1388). «جایگاه مفهومی دیپلماسی عمومی»، فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی، شماره 3:  118-85.
 
Berger, Peter (1966). "Identity as a problem in the Sociology of Knowledge". European journal of sociology.Vol.7(1)
Cerulo, Karen (1997). "Identity Construction: New Directions", Annual Review of sociology, Vol. 23.
Wendt, Alexander (1992). "Anarchy is What States Make of It: the Social Construction of Power Politics", International Organization.Vol.46,No.2.
Wendt, Alexander (1999). Social Theory of International Politics, Cambridge: Cambridge University Press.
Zehfuss, maja (2001). "Constructivism and Identity: A dangerous Liaison", European Journal of International relations,Vol.7,no.3.
Ghiasian, M. Rovshan, B. Soltani, A. A. & Namvar, Z. (2014). Episodic analysis of Nuclear Activity of Iran in West newspapers. Language Related Research5(2), 179-206
Izadi, F. & Saghaye-Biria, H. (2007). A discourse analysis of elite American newspaper editorials: The case of Iran’s nuclear program. Journal of communication inquiry31(2), 140-165
Behnam, B. & Zenouz, R. M. (2008). A contrastive critical analysis of Iranian and British newspaper reports on the Iran nuclear power program. Systemic Functional Linguistics in Use29, 199-218.