سکوت ارتباطی در غزلیات شمس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک

چکیده

سکوت ارتباطی و کارکرد آن از مباحث نوینی است که در زبان‌شناسی ادبی برای مطالعه و بررسی متون مختلف به آن توجه می‏شود. این مقاله باتوجه‏ به نقش‌ها و کارکردهایی که رومن یاکوبسن برای هرکدام از عناصر ارتباطی کلام لازم می‌داند، به بررسی سکوت بلیغ و کارکردهای آن در غزلیات شمس به‌منزلۀ عنصر غیابی معنادار که ردّی از آن باقی می‌ماند، می‌پردازد. پرسش این پژوهش چگونگی عملکرد نقش‌های شش‌گانۀ سکوت در برابر گفتار است و هدف آن دست‏یافتن به شگردهایی است که مولوی به‌واسطۀ سکوت و خاموشی برای اثرگذاری بر مخاطبان به کار می‌گیرد تا چگونه گفتن مطلبی را به‌واسطۀ نگفتن آن برای ایجاد ارتباط موفق مطرح کند. مطالعه نشان می‌دهد که سکوت در سخن مولوی شیوه‌ها و کاربردهای گوناگون دارد و در فعال‏سازی مخاطب نقش مهمی ایفا می‏کند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Communicative Silence in Shams lyrics

نویسندگان [English]

  • Hassan Haidary 1
  • Yadollah Rahimi 2
1 Associate professor of Persian language & literature
2 PhD. in Candidate of Persian language & literature
چکیده [English]

Communicative silence is one of the new discussions that have been studied in different texts of literal linguistics. This paper regarding to the roles and functions that Roman jacobson deems necessary for each of verbally communicative elements, investigates eloquent silence and its functions in Shams lyrics as an absent meaningful element that remains a trace of it.
The question of this research is the kind and function of those six types of silence in contrast to speech and its purpose is to find those techniques that Maulavi uses as silence to effect on receivers in order to express appoint by avoiding of saying that to have a successful relationship.
Studies indicated that silence in maulavi's speech has different methods and functions and has a major role to activate audiences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • silence
  • communicative process
  • eloquent silence
  • Jacobson

مراجع

استیس، والتر ترنس (1376). فلسفه و عرفان. ترجمة بهاءالدین خرمشاهی، تهران: سروش.
تری، ایگلتون (1368). پیش‌درآمدی بر نظریة ادبی. ترجمة عباس مخبر، تهران: مرکز.
بارت، رولان (1368). نقد تفسیری. ترجمة محمدتقی غیاثی، تهران: بزرگمهر.
سجودی، فرزان و صادقی، لیلا (1389). «کارکرد گفتمانی سکوت در ساخت روایت داستان کوتاه». فصلنامۀ پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی، دورۀ اول، شمارۀ دوم: 88-69.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1391). رستاخیز کلمات، تهران: سخن.
صادقی، لیلا (1389). «نقش‌های سکوت ارتباطی در خوانش متون ادبیات داستانی». فصلنامۀ پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 19: 211-187.
صفوی، کورش (1380). از زبان‌شناسی به ادبیات. تهران: سورة مهر.
صهبا، فروغ (1392). کارکرد ابهام در فرایند خوانش متن. تهران: آگه.
فالر، راجر و یاکوبسن، رومن (1369). زبان‌شناسی و نقد ادبی. تهران: نی.
قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن (1381). رسالة قشیریه. ترجمة ابوعلی حسن بن احمد عثمانی، تصحیح بدیع‏الزمان فروزانفر. تهران: علمی و فرهنگی.
محمدی ری‏شهری، محمد (1370). میزان‏الحکمه. قم: دارالحدیث.
مولوی، جلال‌الدین (1387). غزلیات شمس. با مقدمه، گزینش و تفسیر محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
مولوی، جلال‌الدین (1384). مثنوی معنوی. توضیح و تحلیل محمد استعلامی، تهران: سخن.
هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان (1389). کشف المحجوب. تصحیح محمود عابدی، تهران: سروش.
یاکوبسن، رومن (1386). روندهای بنیادین در دانش زبان. ترجمة کورش صفوی، تهران: هرمس.
 
Ephratt, Michael (2008). "The Functions of Silence". Journal of Pragmatics, 40: 1938-1909.
Haliday, M. and K. R. Hassan (1980). Cohesion in English. London: Longman
Tiersma, Peter (1995). "The language of Silence". Rutgers Law Review, 48 (1): 1-100.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار