محمدعلی طالبی؛ خلیل میرزائی؛ سید محمد صادق مهدوی
چکیده
جوک‌ها به‌منزلۀ خردهفرهنگهای هر جامعه، معانی و مفاهیم اجتماعی گوناگونی را بازنمایی می‌کنند که نشانگر فضای ذهنی آن جامعه و ویژگی‌های افراد آن است. در این میان، جوک‌های جنسیتی نمایشگر نگاه اجتماعی جامعه به مقولۀ جنسیت هستند. اقبال جامعۀ ایران به فناوریهای نوین تلفن همراه و پیامرسانها ازجمله، تلگرام از یکسو ...
بیشتر
جوک‌ها به‌منزلۀ خردهفرهنگهای هر جامعه، معانی و مفاهیم اجتماعی گوناگونی را بازنمایی می‌کنند که نشانگر فضای ذهنی آن جامعه و ویژگی‌های افراد آن است. در این میان، جوک‌های جنسیتی نمایشگر نگاه اجتماعی جامعه به مقولۀ جنسیت هستند. اقبال جامعۀ ایران به فناوریهای نوین تلفن همراه و پیامرسانها ازجمله، تلگرام از یکسو و کشیده شدن جوک‌ها به این فضا از سوی دیگر، لزوم بررسی و مطالعه آن را بیشتر از قبل میطلبد. این مقاله با روش کیفی و شیوۀ مردم‌نگاری درون‌شبکه‌ای و با استفاده از نظریۀ برساخت‌گرایی اجتماعی، جوک‌های مختلف جنسیتی را در پیام‌رسان تلگرام مقایسه کرده است. نتایج بررسی سه کانال جوک تلگرامی که بعد از فیلترینگ و در تیر ۱۳۹۷ ارزیابی‌شده است، نشان میدهد ۵۰ درصد کل جوک‌های این کانال‌ها را جوک‌های جنسیتی تشکیل داده و به لحاظ شکلی، بیشترین جوک‌های جنسیتی مربوط به جوک‌های کلامی است که جوک‌های مربوط به زنان در هر سه کانال، تقریباً دو برابر جوک‌های مردان بوده است. برساختههای جنسیتی برای مردها در جوک‌ها بیشتر با موضوع جنسی و برای زنان بیشتر با موضوع کلیشههای جنسیتی مانند: «احمقشمردن»، استفادۀ بی‌رویه از لوازم آرایش، تمایل به ازدواج، ناتوانی در رانندگی، الزام به انجام کارهای خانه و زودرنجی است که به‌نوعی بازتعریف نقش اجتماعی زنان در شرایط اجتماعی فعلی است.
خدیجه سفیری؛ زهرا شهرزاد
چکیده
این پژوهش با تحلیل تماتیک جوک‌های مبادله‌شده در نرم‌افزار تلفن همراه «اتاق جوک»، در پی فهم آن است که چه مقولاتی با وساطت جوک‌ها میان مخاطبان و تولیدکنندگان جوک مبادله می‌شود و هر یک از رویکردهای کلان جامعه‌شناختی از چه منظری به تحلیل جوک‌ها و به‌طورکلی محتوای طنز می‌پردازند. به‌این منظور پس از معرفی رویکردهای کلان مواجهه ...
بیشتر
این پژوهش با تحلیل تماتیک جوک‌های مبادله‌شده در نرم‌افزار تلفن همراه «اتاق جوک»، در پی فهم آن است که چه مقولاتی با وساطت جوک‌ها میان مخاطبان و تولیدکنندگان جوک مبادله می‌شود و هر یک از رویکردهای کلان جامعه‌شناختی از چه منظری به تحلیل جوک‌ها و به‌طورکلی محتوای طنز می‌پردازند. به‌این منظور پس از معرفی رویکردهای کلان مواجهه جامعه‌شناختی با طنز، بیش از 500 جوک ارسالشده از یک مقطع زمانی تا رسیدن به مرحلة اشباع ثبت و جهت استخراج تمهای اصلی کدگذاری و مقولهبندی گردید تا تصویری کلان از وضعیت مفهومی جوک‌ها بدست آید. نتایج این پژوهش نشان میدهد جوک‌ها بواسطة نفوذ آسانتر در فرهنگ عامه توانستهاند در زمینههای مذهبی، بهچالشکشیدن قدرت خرد و کلان، نقد رفتارها و خلقیات اجتماعی، بیان اعتراضات اجتماعی و ... اعلام موضع کنند. همچنین کژکارکردهایی نظیر رواج خیانت، طردهای جنسیتی و قومیتی، تلقین شرایط آنومیک، تحسین عادات غلط اخلاقی و... در محتوای تمهای مبادله‌شده قابل شناسایی بود.
