محسن طاهری دمنه؛ ابوالقاسم غیاثی زارچ
چکیده
یکی از بارزترین وجوه آینده‌پژوهی به‌مثابه یک فناوری اجتماعی، تصویرپردازی از آینده مطلوب و طراحی اقداماتی برای تحقق این آینده است. شکل بخشیدن به واقعیت اجتماعی آینده در فضای بین‌الاذهانی جمعی نیاز به رویکردها و ابزارهایی دارد که عمدتاً از جنس عناصر فرهنگی هستند و ریشه در تاریخ و عناصر نمادین مشترک و ارزشهای یک اجتماع دارند. یکی ...
بیشتر
یکی از بارزترین وجوه آینده‌پژوهی به‌مثابه یک فناوری اجتماعی، تصویرپردازی از آینده مطلوب و طراحی اقداماتی برای تحقق این آینده است. شکل بخشیدن به واقعیت اجتماعی آینده در فضای بین‌الاذهانی جمعی نیاز به رویکردها و ابزارهایی دارد که عمدتاً از جنس عناصر فرهنگی هستند و ریشه در تاریخ و عناصر نمادین مشترک و ارزشهای یک اجتماع دارند. یکی از مهمترین این عناصر، اسطوره است. در این مقاله ابتدا در چارچوب سنت پژوهش کیفی با تکیهبر روش تأملی و نظرورزی به تشریح نقش اسطوره در ساخت تصاویر ذهنی آینده پرداخته شده است و سپس دو مجموعه تلویزیونی «آب پریا» و «محله گلوبلبل» با استفاده از روش نقد اسطورهای، تحلیل شدهاند تا ظرفیتهای رسانه برای بازآفرینی اسطورهها به دقت بررسی شود. نتایج این پژوهش نشان میدهد که رسانههای جمعی به‌مثابه یکی از آبشخورهای فرهنگی، ظرفیت بالایی برای استفاده از اسطورهها بهمنظور تصویرپردازی از آینده مطلوب جمعی دارند؛ اما نکته مهم، فهم کهنالگوها و تلاش برای بازآفرینی مداوم اسطورهها در قالب داستانهایی است که نسلهای امروز و فردا، بتوانند با آنها ارتباط برقرار کنند.
