علی مومنی؛ مسعود کوثری
چکیده
هدف از این پژوهش، تحلیل گفتمان انتقادی بازنمایی تقابل‌های گفتمانی فیلم «به وقت شام» است. این فیلم با حمایت مالی سازمان هنری رسانهای اوج ساخته شده است. حاکمیت سیاسی ایران بنا به دلایل سیاسی، نظامی و اجتماعی به مقابله با داعش در جنگ سوریه و عراق پرداخت. فیلم به وقت شام نیز سعی در بازنمایی حضور خلبانان ایرانی در سوریه و تقابل ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، تحلیل گفتمان انتقادی بازنمایی تقابل‌های گفتمانی فیلم «به وقت شام» است. این فیلم با حمایت مالی سازمان هنری رسانهای اوج ساخته شده است. حاکمیت سیاسی ایران بنا به دلایل سیاسی، نظامی و اجتماعی به مقابله با داعش در جنگ سوریه و عراق پرداخت. فیلم به وقت شام نیز سعی در بازنمایی حضور خلبانان ایرانی در سوریه و تقابل آنها با داعش را داشته‌است. در این پژوهش، فیلم مورد مطالعه بر اساس روش تحلیل گفتمان انتقادی ون لیوون، تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان میدهد که فیلم در حال بازنمایی بازیگران در دو قطب داعشی و غیرداعشی است؛ بدین‌ترتیب داعشی‌ها افرادی بنیادگرا، مطلق‌گرا، درشت‌اندام، تند‌خو و متوحش و غیرداعشی‌ها انسان‌هایی متمدن، با اندام مناسب و مطابق با هنجارهای معمول بشری بودهاند. قطب‌بندی گفتمانی فیلم با قطب‌بندی مورد نظر قدرت ایران، تطابق دارد؛ به‌عبارتی شاهد «سراسربینی» فوکویی دولت ایران به منظور اشاعۀ باورها و گفتمان موردنظر خود برای اخذ تأیید ملت، هستیم. همچنین هر دو قطب داعشی/غیرداعشی، پرتوتایپ‌هایی را نسبت به یکدیگر دارند؛ به‌عبارتی دیگر داعشی‌ها تمام افراد غیر از تفکر خود را دشمن دین و خداوند می‌خوانند و در مقابل غیرداعشی‌ها نیز تمام داعشی‌ها را افرادی غیرمنطقی و متوحش می‌خوانند.
محمود ترابی اقدم؛ علی اصغر فهیمی فر؛ شهاب اسفندیاری؛ امیرحسن ندایی
چکیده
بازنمایی «دیگری»های نژادی، قومیتی، فرهنگی و جغرافیایی، راهبردی کانونی در تعدادی از محصولات رسانهای آمریکا تلقی می‌شود. بر این اساس، تبیین نظام «دیگری‌سازی» در سه فصل نخست سریال مشهور دنیای غرب (2016-تاکنون)، با تمرکز بر ارزش‌های گفتمان رؤیای آمریکایی، هدف اصلی این مقاله بوده است. در مبانی نظری و تحلیل‌ها از مفهوم «دیگری» ...
بیشتر
بازنمایی «دیگری»های نژادی، قومیتی، فرهنگی و جغرافیایی، راهبردی کانونی در تعدادی از محصولات رسانهای آمریکا تلقی می‌شود. بر این اساس، تبیین نظام «دیگری‌سازی» در سه فصل نخست سریال مشهور دنیای غرب (2016-تاکنون)، با تمرکز بر ارزش‌های گفتمان رؤیای آمریکایی، هدف اصلی این مقاله بوده است. در مبانی نظری و تحلیل‌ها از مفهوم «دیگری» در فلسفة غرب و بهویژه مطالعات فرهنگی استفاده شده است. برای فهم سازوکار برساخت «دیگری»ها در این سریال، از روش نشانه‌شناسی و الگوی سه سطحی جان فیسک به‌همراه رمزگان نمادین رولان بارت بهره گرفته شده است. یافته‌های پژوهش نشان میدهد که «حضور» و «غیاب» دو دسته از «دیگری»های درون‌آمریکایی (سیاه‌پوستان و سرخ‌پوستان) و برون‌آمریکایی (شرق‌آسیایی‌ها) در مواجه با سفیدها (به‌مثابه «خود») در سریال مذکور واجد دلالت‌های ویژه‌ای است. نظام‌های نشانه‌ای دنیای غرب، سفیدها را فرادست، شرق‌آسیایی‌ها و سرخ‌پوست‌ها را فرودست و سیاهان را نزدیک به سفیدها بازنمایی می‌کند. بدین ترتیب، پیوستاری از قدرت را بر حسب نزدیکی به نژاد سفید، برای بازتولید اسطورة سفید برتر برای جهان آتی طبیعی‌سازی می‌کنند. اسطوره‌ای که عناصر بنیادی گفتمان رؤیایی آمریکایی ازجمله «فردگرایی»، «آزادی» و «حق انتخاب» را در انحصار سفیدها بازنمود می‌کند. همچنین مؤلفه مهم «برابری» را از طریق راهبرد کلیشه‌سازی و مشروعیت‌زدایی از «دیگری»ها به حاشیه می‌راند تا تنها سفیدها برای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برای آینده جهان حضور داشته باشند.
سیده مریم معصوم زاده؛ سعید سرابی؛ مجید رضائیان
چکیده
استفادۀ بهینه از ظرفیتهای سینما، به‌عنوان رسانهای که در زمینههای اجتماعی و بهویژه فرهنگی تأثیرگذار است، نیازمند داشتن هدف، راهبرد و برنامهریزی است. پژوهش پیش رو، با هدف دستیابی به راهبردهایی برای سینمای ایران، با رویکرد معرفی فرهنگ ایرانی در عرصۀ بینالملل صورت گرفت. این پژوهش کیفی به روش پیمایشی و با نمونهگیری ...
بیشتر
استفادۀ بهینه از ظرفیتهای سینما، به‌عنوان رسانهای که در زمینههای اجتماعی و بهویژه فرهنگی تأثیرگذار است، نیازمند داشتن هدف، راهبرد و برنامهریزی است. پژوهش پیش رو، با هدف دستیابی به راهبردهایی برای سینمای ایران، با رویکرد معرفی فرهنگ ایرانی در عرصۀ بینالملل صورت گرفت. این پژوهش کیفی به روش پیمایشی و با نمونهگیری به شیوۀ گلوله برفی و هدفمند انجام شد. پس از مطالعات اسنادی، با بهرهگیری از مصاحبۀ عمیق با استادان، منتقدان، کارگردانان، مدیران حوزۀ پخش بینالمللی فیلم و خبرگان، محیط و عوامل درونی و بیرونی سینما در عرصۀ بینالملل بررسی شد و گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامه صورت گرفت. روایی پرسش‌نامه به شیوۀ صوری و پایایی آن با آلفای کرونباخ تأیید شد. با تعیین نقاط قوت، ضعف و فرصتها و تهدیدها، تحلیل دادهها و تدوین راهبردها برای هریک از مناطق چهارگانه با ماتریس SWOT انجام شد. بر اساس نتایج پژوهش، موقعیت راهبردی سینمای ایران در سطح بینالملل رقابتی نشان داده شد؛ اما ازآنجاکه نقطۀ به‌دست‌آمده بسیار به بخش محافظهکارانه نزدیک است، راهبردهای این بخش نیز مورد توجه‌اند. ساخت و حمایت از فیلمهایی با شاخصههای فرهنگ ملی ایران و ساخت فیلمهایی با تأکید بر مؤلفههای عشق، انسانیت، صلحجویی و اخلاق؛ سرمایهگذاری و حمایت از فیلمهای مستند باکیفیت با موضوع ایران و مردم ایران؛ فراهم‌آوردن امکان نمایش آنها در خارج از کشور؛ استفاده از افراد آشنا به پخش بینالمللی فیلم در نمایش فیلم در خارج از کشور و نظارت بر شاخصهای کیفی محتوایی و تکنیکی ازجمله راهبردهای مناسب در این زمینه هستند.
محمد گنجی؛ نرگس نیکخواه قمصری؛ سمانه فروغی
چکیده
مضامینی که انیمیشن‌ها درصدد القاء به مخاطبین کودکشان هستند هرگز به صورت اتفاقی نبوده، بلکه در پی رمزگذاری‌های خاصی صورت پذیرفته است که در نهایت منجر به معرفی الگوی از پیش تعیین شده برای کودکان است. هدف از این پژوهش، تحلیل نشانه‌شناختی الگوی بازنمایی کودک در انیمیشن است. بدین منظور با استفاده از روش نشانه‌شناسی، به بررسی محبوب‌ترین ...
بیشتر
مضامینی که انیمیشن‌ها درصدد القاء به مخاطبین کودکشان هستند هرگز به صورت اتفاقی نبوده، بلکه در پی رمزگذاری‌های خاصی صورت پذیرفته است که در نهایت منجر به معرفی الگوی از پیش تعیین شده برای کودکان است. هدف از این پژوهش، تحلیل نشانه‌شناختی الگوی بازنمایی کودک در انیمیشن است. بدین منظور با استفاده از روش نشانه‌شناسی، به بررسی محبوب‌ترین و پرمخاطب‌ترین انیمیشن ایرانی «مهارت‌های زندگی برای کودکان» پرداخته شده است. این مجموعه شامل 250 قسمت ده دقیقه‌ای که تولید آن از سال 1391 شروع و تا 1395 پایان یافته است. بدین ترتیب برای دستیابی به تصویر جامعی از کودک در این مجموعه تمام قسمت‌ها مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در این انیمیشن با نوعی بازنمایی توأم با «بدنمایی» از کودک و دوران کودکی مواجه هستیم. ویژگی‌ها و خصایص برجسته‌ی کودک در این مجموعه وابستگی به بزرگسالان، ناتوانی در حل مسائل شخصی، عدم خلاقیت و ابتکار، عدم تجهیز به مهارت‌های مدرن، فقدان روحیه‌ی پرسش‌گری و اطاعت کامل از والدین، پرخاشگری و گستاخی در مقابل همسالان، ساده لوحی و زودباوری است. علاوه بر این در بازنمایی کودک، کاراکترهای کودک در جایگاه سن طبیعی خود بازنمایی نمی‌شوند. بلکه کوچکتر و نابالغ‌تر از سن زیستی‌شان نمایش داده میشوند و این نابالغ بودن در تمام رفتار و تعاملات روزمره‌شان مشهود است. چنین الگوی بازنمایی در مجموع در قاب گفتمان «پیشامدرن» جای می‌گیرد. برجسته ترین ویژگی انیمیشن «مهارت‌های زندگی برای کودکان» این است که در آن کودک به عنوان «سوژه منفعل و تربیت پذیر» به شمار می‌رود.
محمد گنج علیشاهی؛ محمد فرجیها؛ علی شیخ مهدی
چکیده
چکیدهوکلا در میان کنشگران عدالت کیفری برجسته‌ترین نقش را در فیلمهای سینمایی مرتبط با دادرسی کیفری دارند. این امر تا حد زیادی حاصل برساخت و بازنمایی منحصربه‌فردی بوده که تحت تأثیر عوامل فرهنگی، سینمایی و سیاسی شکل‌گرفته است. طبق تقسیم‌بندی فیسک این سه عامل را می‌توان به ترتیب به سه سطح واقعیت، بازنمایی و ایدئولوژی تقسیم کرد. در ...
بیشتر
چکیدهوکلا در میان کنشگران عدالت کیفری برجسته‌ترین نقش را در فیلمهای سینمایی مرتبط با دادرسی کیفری دارند. این امر تا حد زیادی حاصل برساخت و بازنمایی منحصربه‌فردی بوده که تحت تأثیر عوامل فرهنگی، سینمایی و سیاسی شکل‌گرفته است. طبق تقسیم‌بندی فیسک این سه عامل را می‌توان به ترتیب به سه سطح واقعیت، بازنمایی و ایدئولوژی تقسیم کرد. در سطح واقعیت، عوامل فرهنگی که عملکرد وکلا را مورد مناقشه قرار میدهد، بر نمایش وکلای سینمای ایران تأثیر گذاشته است. در سطح بازنمایی، سینمای هالیوود بر مبنای نظام دادرسی اتهامی، تاثیر بسزایی در شکل دفاع و اختیارات وکلا در فضای دادگاه داشته است. در سطح ایدئولوژیک نیز تصویر وکلا حاصل بخشی از گفتمان راجع به فضای فکری بوده است که گاهی نقشی همگام و گاهی مخالف با ایدئولوژی و قدرت حاکم داشته است. وکلای پیش از سال 1376 عمدتاً کنشگران مبارزه با نظام فاسد قضایی شاهنشاهی بودهاند که البته در این راه موفقیتی کسب نکرده‌اند. پس از سال 1376 وکلای زن به نحو گسترده‌ای با بازنمایی‌های مثبت وارد سینمای ایران شدند. وکلای زن در تلاشند تا در نظام مردسالار قضایی، عدالت را برای زنان محقق کنند که البته این وکلا نیز موفق به رسیدن به هدف خود نمی‌شوند. تحقیق حاضر بر آن است تا زمینه‌ها و چرایی چنین بازنمایی‌های متفاوتی از وکلا را در سینمای پس از انقلاب ایران را ریشه‌یابی نماید.
جمال الدین اکبرزاده جهرمی؛ اوین احمدی
چکیده
ظهور و گسترش شبکههای اجتماعی مجازی، به‌خصوص شبکههای اجتماعی تصویرمحور، فضایی به نسبت باز برای بازنمایی هویت و حتی هویتسازی در اختیار گروههای قومی و به حاشیه راندهشده قرار داده است که به‌صورت تاریخی از آن بیبهره بودهاند. این مقاله به دنبال شناخت انواع گونه‌های هویتی بازنمایی شده زنان کرد ایرانی در شبکۀ اجتماعی ...
بیشتر
ظهور و گسترش شبکههای اجتماعی مجازی، به‌خصوص شبکههای اجتماعی تصویرمحور، فضایی به نسبت باز برای بازنمایی هویت و حتی هویتسازی در اختیار گروههای قومی و به حاشیه راندهشده قرار داده است که به‌صورت تاریخی از آن بیبهره بودهاند. این مقاله به دنبال شناخت انواع گونه‌های هویتی بازنمایی شده زنان کرد ایرانی در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام و نیز شناسایی راهبردها و فن‌هایی است که این زنان برای بازنمایی هویت جمعی خود بکار می‌گیرند. روش تحقیق این پژوهش، روش کیفی نتنوگرافی یا مردمنگاری شبکهای است که برای گردآوری و تحلیل دادهها از الگوی سادبک مشتمل بر سه فن مصاحبه، مشاهده مشارکتی و خوانش محتوای مجازی استفاده شده است. بر اساس یافته‌ها، کاربران زن گرچه در بازنمایی هویت خود عاملیت بیشتری یافته‌اند، اما کنشگری آنها از ساختارهای از پیش تعیین‌شده معماری شبکههای اجتماعی نظیر لایک، کامنت و بازنشر تصاویر تاثیر گرفته است. همچنین یافته‌ها نشان از وجود سه تیپ هویتی جهانوطنی، ملی ـ ایرانی و قومی در این شبکه دارد؛ تیپهایی که مؤلفههای هر یک از آنها خود به سه زیرمجموعه نمایشِ تعلق به جامعه مطلوب، فرهنگ و سیاست تقسیم میشوند. هر یک از این زیرمجموعهها نیز راهبردها و فن‌های بازنمایی مختص به خود را دارند. هویت‌های بازنمایی شده زنان در اینستاگرام در مقایسه با رسانه‌های جمعی از تنوع و تکثر بیشتری برخوردار است. همچنین این هویت‌ها سیال و چندرگه بوده و در برهه‌‌هایی خاص نظیر بحران‌های اجتماعی رادیکال‌تر بروز می‌کنند.
محمود ترابی اقدم؛ عبدالله بیچرانلو
چکیده
یکی از موضوعات مورد تمرکز در مطالعات فرهنگی، بازنمایی‌های قومی و نژادی است. تبیین رویکردهای سینمای امریکا به برساخت اقلیت سیاهان این کشور در دورۀ ریاست‌جمهوری اوباما، هدف مقالۀ پیش‌رو است. برای این منظور، 21 فیلم شاخص سیاه‌پوست‌محور که در بازۀ زمانی 2009 تا 2017 تولید شده‌اند، در دو مرحله نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند، انتخاب و با ...
بیشتر
یکی از موضوعات مورد تمرکز در مطالعات فرهنگی، بازنمایی‌های قومی و نژادی است. تبیین رویکردهای سینمای امریکا به برساخت اقلیت سیاهان این کشور در دورۀ ریاست‌جمهوری اوباما، هدف مقالۀ پیش‌رو است. برای این منظور، 21 فیلم شاخص سیاه‌پوست‌محور که در بازۀ زمانی 2009 تا 2017 تولید شده‌اند، در دو مرحله نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند، انتخاب و با ترکیبی از دو الگوی نشانه‌شناسی مطالعه شدند. یافته‌های پژوهش نشان میدهد که تصویرپردازی از سیاهان در این دوره، شامل پنج سنخ است: 1) بازخوانی انتقادی تاریخ (14 فیلم): پیشبرد مطالبات سیاهان با کمک سفیدها (10 فیلم)، شکست سیاهان بدون کمک سفیدها (2 فیلم)، انتقامجویی سیاه از سفید (2 فیلم). 2) واقعگرایی اجتماعی (7 فیلم): بررسی مسائل جامعۀ سیاه معاصر (5 فیلم) و طبیعی‌سازی زندگی سیاه در کنار سفید (2 فیلم). در مجموع بازتعریف مناسبات و منازعات سیاه ـ سفید در گونه‌های مذکور، نشان از همنوایی سینمای امریکا با روند مساواتطلبی سیاهان با الهام از «فرصت سیاسی» جدید داشته است. همچنین هرچند شاهد طبیعیزدایی از «کلیشه‌های سنتی» در تصویرسازی از سیاه هستیم ولی نظام‌های نشانه‌ای اکثر فیلم‌ها دلالت بر وجود نگرۀ «دیگری» و «کلیشه‌های مدرن» دارند.
رؤیا معتمدنژاد؛ مرضیه اسماعیلی فلاح
چکیده
چکیده بحث جنسیت و زن در آگهی‌های تجاری یکی از مباحث جنجالی است. این موضوع بین منتقدان آگهی‌ها بهویژه در کشورهای غربی که شیوع استفادۀ ابزاری از زنان رایج‌تر است، از جایگاه خاصی برخوردار است. برخوردهای کلیشه‌ای و برداشت‌های اجتماعی معین از نقش زنان در جامعه موضوع این مناقشات را شکل میدهد. با توجه به تأثیر‌گذاری تولیدات رسانهای ...
بیشتر
چکیده بحث جنسیت و زن در آگهی‌های تجاری یکی از مباحث جنجالی است. این موضوع بین منتقدان آگهی‌ها بهویژه در کشورهای غربی که شیوع استفادۀ ابزاری از زنان رایج‌تر است، از جایگاه خاصی برخوردار است. برخوردهای کلیشه‌ای و برداشت‌های اجتماعی معین از نقش زنان در جامعه موضوع این مناقشات را شکل میدهد. با توجه به تأثیر‌گذاری تولیدات رسانهای و از آن جمله تبلیغات بر فرهنگ، چگونگی بازنمایی زنان در تبلیغات و قوانین حمایتگر جهت تضمین بازنمایی صحیح دارای اهمیت ویژه‌ای است. این مقاله در پی آن است که به شیوه توصیفی و با بهرهگیری از روش مطالعۀ اسنادی و کتابخانه‌ای به بررسی و ارزیابی حمایتهای صورت گرفته از شأن و منزلت زن در قوانین و مقررات آگهی‌های تجاری موجود بپردازد. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که در کشور ما هنوز مقررات جامعی در این زمینه وضع نشده است و با وجود زمینههای بسیار مساعد و مناسب در فقه و قانون اساسی، کشور ما بدون حقوق تدوین شده در این زمینه است. از سوی دیگر همین قواعد موجود نیز بعضاً از ضمانت اجرای کافی و مؤثری برخوردار نمیباشند.
مهدی سلطانی گردفرامرزی؛ همایون مرادخانی؛ علی اصغر اسماعیل‌زاده
چکیده
هدف این مقاله بررسی تصویری است که سینمای ایران از مسئله جرم و مجرم شدن به دست میدهد. سوال اصلی این بوده است که فیلمهای سینمایی ایرانی مسائل مربوط به جرم را چگونه بازنمایی کردهاند؟ این پرسش در چارچوب نظریه بازنمایی مطرح و براساس آن، 57 فیلم اکران شده مابین سالهای 1380 تا 1394 که موضوع محوری آنها جرم و پیامدهای آن بوده، به روش تحلیل ...
بیشتر
هدف این مقاله بررسی تصویری است که سینمای ایران از مسئله جرم و مجرم شدن به دست میدهد. سوال اصلی این بوده است که فیلمهای سینمایی ایرانی مسائل مربوط به جرم را چگونه بازنمایی کردهاند؟ این پرسش در چارچوب نظریه بازنمایی مطرح و براساس آن، 57 فیلم اکران شده مابین سالهای 1380 تا 1394 که موضوع محوری آنها جرم و پیامدهای آن بوده، به روش تحلیل محتوای کمی مورد بررسی قرار گرفته است. فرض نظری پژوهش ما این بوده است که فیلمهای سینمایی، نوعی شناخت و دانش عامه پسند درباره جرم در دسترس مخاطبان قرار می‌دهند و درباره علل آنها نظریاتی را مطرح می کنند. نتایج پژوهش حاضر، این فرض را تأیید می‌کند. فیلمهای ایرانی، هم اطلاعاتی زمینهای همچون ترکیب سنی و جنسی، طبقه اجتماعی، وضعیت شغلی مجرمان ارائه می‌کنند و هم اطلاعات مختلفی درباره روابط اجتماعی و خانوادگی آنها به دست می‌دهند. همچنین فیلمهای مورد بررسی، اغلب آسیبهای اجتماعی مربوط به مجرمان و خانواده آنها را به تصویر کشیده و درباره آنها داستانسرایی کردهاند و کوشیده اند در خلال گفتار و روایت خود، از مجرم شدن شخصیتهای خود تبیین به دست دهند.
اعظم راودراد؛ مانیا عاله‌پور
چکیده
این مقاله با استفاده از روش نشانه‌شناسی سه سطحی بارت به تحلیل ده انیمیشنی که در ده سال (2014-2005) موفق به کسب جایزة اسکار شده‌اند، از نظر چگونگی بازنمایی«دیگری» و دلالت‌های ایدئولوژیکی که در مورد آن وجود دارد، می‌پردازد. در این پژوهش مطالعه شیوه بازنمایی نژاد و جنسیتِ «دیگری» دو مؤلفه اصلی است. نتیجه پژوهش نشان میدهد ...
بیشتر
این مقاله با استفاده از روش نشانه‌شناسی سه سطحی بارت به تحلیل ده انیمیشنی که در ده سال (2014-2005) موفق به کسب جایزة اسکار شده‌اند، از نظر چگونگی بازنمایی«دیگری» و دلالت‌های ایدئولوژیکی که در مورد آن وجود دارد، می‌پردازد. در این پژوهش مطالعه شیوه بازنمایی نژاد و جنسیتِ «دیگری» دو مؤلفه اصلی است. نتیجه پژوهش نشان میدهد نگاه نژادی شده در مقایسه با «دیگری» در انیمیشن‌های مورد تحلیل تغییر کرده است و همچنین تحولی صریح در نگاه به زن در این انیمیشن‌ها اتفاق افتاده است. به‌عنوان یک نتیجهگیری کلی می‌توان گفت که بازنمایی دیگری در انیمیشنهایی که در سالهای اخیر برنده جایزه اسکار بودهاند، به این صورت است که نژاد و جنسیت افراد نیست که «دیگری» بودن آنها را تعیین می‌کند بلکه افکار، عقاید و رفتار ایشان است که مشخص می‌کند چه کسی دیگری است. بازنمایی دیگری در این انیمیشن‌ها به‌عنوان فردی که مخالف تغییر است، تفاوتها را برنمیتابد، پایبند سنت است و به محیطزیست آسیب میزند از جمله نتایج این پژوهش است.
مریم مختاری؛ محمدصادق رجایی
چکیده
هدف این مقاله؛ تحلیل محتوای تبلیغات تجاری مندرج در نشریه‌ها رایج کشور در دو دوره هشت ساله، به‌‌منظور نمایان کردن روند تغییرات، شیوه و شکل بازنمایی کلیشه‌های سنتی و جنسی در شانزده سال گذشته است. داده‌های تحقیق به روش نمونهگیری سیستماتیک از میان 456 شمارگان شش هفته‌نامه و ماهنامه گردآوری شده است. مقایسه نتایج تحلیل محتوای دو دوره ...
بیشتر
هدف این مقاله؛ تحلیل محتوای تبلیغات تجاری مندرج در نشریه‌ها رایج کشور در دو دوره هشت ساله، به‌‌منظور نمایان کردن روند تغییرات، شیوه و شکل بازنمایی کلیشه‌های سنتی و جنسی در شانزده سال گذشته است. داده‌های تحقیق به روش نمونهگیری سیستماتیک از میان 456 شمارگان شش هفته‌نامه و ماهنامه گردآوری شده است. مقایسه نتایج تحلیل محتوای دو دوره مورد بررسی نشان میدهد که، اگرچه در دوره دوم نقشهای سنتی (مادری، همسری و خانهداری) کمتر بازنمایی شده‌اند؛ اما در دوره دوم، زنان به نحوی به تصویر کشیده شده‌اند (زیبا، جوان و لاغر) که گویی همیشه نیازمند بازسازی بدن خود هستند. در نتیجه، در هر دو دوره تصویر ناقص و منحرف شدهای از زن ارائه شده است که نمیتوان این تصویر را بازنمایی یک زن ایرانی و اسلامی دانست. بنابراین، لازم است تا با استفاده از طیف وسیعی از دستاوردها و موفقیتهای زنان در عرصههای مختلف، این شیوه بازنمایی به چالش کشیده شود.
محمدمهدی فرقانی؛ سیدعیسی عبدی
چکیده
مقاله پیش‌رو با هدف بررسی چگونگی بازنمایی زنان در جوک‌هایی که در مورد آنها ساخته شده‌اند، انجام شده است. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که جوک‌های جنسیتی برآمده از چه گفتمانی بوده و نحوه بازنمایی زنان در آنها تا چه اندازه نتیجه چنین گفتمانی است. به دلیل برخورداری موضوع از وجوه کیفی بالا، از روش تحلیل گفتمان استفاده شده ...
بیشتر
مقاله پیش‌رو با هدف بررسی چگونگی بازنمایی زنان در جوک‌هایی که در مورد آنها ساخته شده‌اند، انجام شده است. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که جوک‌های جنسیتی برآمده از چه گفتمانی بوده و نحوه بازنمایی زنان در آنها تا چه اندازه نتیجه چنین گفتمانی است. به دلیل برخورداری موضوع از وجوه کیفی بالا، از روش تحلیل گفتمان استفاده شده است. به این منظور با استفاده از الگوی سه بعدی نورمن فرکلاف، تعداد بیست مورد از میان بیش از یکصد مورد جوک جنسیتی انتخاب و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که جوک‌های جنسیتی، بازنمایی منفی و فرودست از زنان و دختران در مقابل مردان و حتی پسران داشتهاند. در این جوکها بازنمایی دختران متفاوت از زنان صورت گرفته است. بازنمایی زنان تحت تأثیر باورهای کلیشه‌ای، سنتی، مردسالارانه و تاحدودی کلیشه‌های رسانهای صورت گرفته است؛ اما بازنمایی دختران به صورت عمده تحت تأثیر کلیشه‌های رسانهای بوده است. همچنین نتایج نشان داد که جوک‌های جنسیتی از درون گفتمان مردسالاری برآمده و در نهایت به تأیید و تقویت این گفتمان منجر می‌شود.
مهدی سلطانی گردفرامرزی؛ احمد پاکزاد
چکیده
در این مقاله، هدف ما پاسخ به این پرسش اساسی است که فیلمهای سینمایی دهه هشتاد شمسی طلاق را چگونه بازنمایی و برساخت کردهاند؟ این پرسش در چارچوب نظریه بازنمایی مطرح شده و برای پاسخ به آن، 21 فیلم تولید شده در این دهه که مسئله طلاق محور اصلی روایت‌شان بود، به روش تحلیل محتوا بررسی شده است. یافته‌های مقاله نشان میدهد که فیلمهای ...
بیشتر
در این مقاله، هدف ما پاسخ به این پرسش اساسی است که فیلمهای سینمایی دهه هشتاد شمسی طلاق را چگونه بازنمایی و برساخت کردهاند؟ این پرسش در چارچوب نظریه بازنمایی مطرح شده و برای پاسخ به آن، 21 فیلم تولید شده در این دهه که مسئله طلاق محور اصلی روایت‌شان بود، به روش تحلیل محتوا بررسی شده است. یافته‌های مقاله نشان میدهد که فیلمهای سینمایی ایرانی در خلال روایتهای خود، کوشیدهاند نوعی شناخت و دانش عامهپسند دربارة طلاق در دسترس مخاطبان قرار دهند و این پدیده و آسیبهای ناشی از آنرا تبیین کنند. فیلمهای ایرانی، هم اطلاعاتی زمینهای همچون ترکیب سنی و جنسی، طبقه اجتماعی، وضعیت شغلی آسیبدیدگان از طلاق ارائه می‌کنند و هم اطلاعات مختلفی دربارة روابط اجتماعی و خانوادگی، نگرشها، شیوه‌های زندگی و آسیبهای اجتماعی آنها به دست می‌دهند. همچنین تولیدکنندگان آنها اغلب کوشیدهاند تبیینی از طلاق شخصیتهای خود ارائه کنند.
آرش حسن‌پور؛ بهجت یزدخواستی
دوره 16، شماره 32 ، اسفند 1394، ، صفحه 33-68
چکیده
علی‌رغم تغییر در وضعیت زنان در نظام بازنماییفیلم‌های سینمای ایران که از آن باعنوان «کمرنگ شدن ایدئولوژی جنسیتی» یاد می‌شود؛ کماکان موقعیتزنان در سینمای ایران پرمناقشه و چالش برانگیز بوده و زنانکماکانقشری مسئله‌مند هستند. در این مقاله با طرح چنین ادعایی، تلاش شده است تا با تحلیل دو فیلم «دربارة الی» و «جدایی نادر ...
بیشتر
علی‌رغم تغییر در وضعیت زنان در نظام بازنماییفیلم‌های سینمای ایران که از آن باعنوان «کمرنگ شدن ایدئولوژی جنسیتی» یاد می‌شود؛ کماکان موقعیتزنان در سینمای ایران پرمناقشه و چالش برانگیز بوده و زنانکماکانقشری مسئله‌مند هستند. در این مقاله با طرح چنین ادعایی، تلاش شده است تا با تحلیل دو فیلم «دربارة الی» و «جدایی نادر از سیمین» با استفاده از روش نشانه‌شناسی و تکنیک تحلیل همنشینی و جانشینی فردینان دوسوسور به این سوال پاسخ دهیم که مسئله‌مندی زن در دهة کنونی در سینمای ایران از چه جهتی است و فرودستی زنان از خلال چه سازوکاری شکل می‌گیرد. نتایج و تحلیل این متون نشان میدهد که علی‌رغم اشتغال، استقلال فردی، موقعیت تحصیلی و منزلتی مناسب، پروبلماتیک زن‌بودگی نخست با «نمایشِ مناسک‌گونه جنسیت» به‌صورت فرودستانه قابل طرح است. علاوه‌بر این، نتایج این مطالعه حاکی از آن است که سازوکار فرودست‌سازی زنان مرموزتر، خطرناک‌تر و پنهانی‌تر شده است، به گونه‌ای که زن مدرن بازنمایی شده با انگهای اخلاقی مانند خیانت‌کاری، بی‌وفایی، عدم تعهد، پنهان‌کاری، دروغ‌گویی و خودخواهی شخصیت‌پردازی شده و هویت می‌یابد. افزون بر این، شخصیت‌پردازی مذکور و نظام بازنمایی دهه کنونی، تزلزل و فروپاشی نهاد خانواده را با فردگرایی خودمحورانة زنان همنشین ساخته و سویة ویران‌گر سوژة زن مدرن جامعة ایرانی را مرتب و مؤکد گوشزد می‌کند.
وحید خاشعی؛ سیدمهدی میرحاجی
دوره 16، شماره 32 ، اسفند 1394، ، صفحه 165-196
چکیده
فیلم‌ها تصورات ما دربارۀ مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را بازنمایی می‌کنند و به شیوههایی که دربارۀ مسائل می‌اندیشیم، شکل می‌دهند. با توجه به اینکه مقوله مدیریت، یکی از معضلات امروز کشور ماست، توجه به این مسئله که مدیران چگونه در فیلمهای سینمایی بازنمایی و برساخت میشوند، در شناخت باور عمومی از مدیران میتواند مؤثر ...
بیشتر
فیلم‌ها تصورات ما دربارۀ مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را بازنمایی می‌کنند و به شیوههایی که دربارۀ مسائل می‌اندیشیم، شکل می‌دهند. با توجه به اینکه مقوله مدیریت، یکی از معضلات امروز کشور ماست، توجه به این مسئله که مدیران چگونه در فیلمهای سینمایی بازنمایی و برساخت میشوند، در شناخت باور عمومی از مدیران میتواند مؤثر باشد. مقالۀ حاضر به بررسی چگونگی بازنمایی مدیران دولتی در فیلمهای سینمایی پس از انقلاب اسلامی ایران پرداخته است. پرسش اصلی بررسی حاضر این است که مدیران دولتی چگونه در فیلمهای سینمایی ساخته شده در جمهوری اسلامی، بازنمایی شده‌اند و مقوله مدیریت چگونه با هویت‌های اجتماعی کنشگران فیلم‌ها گره خورده است؟ روش این مطالعه، تحلیل نشانه‌شناختی است که با به کارگیری آن، پنج فیلم سینمایی که در سال اکران خود، پرفروشترین فیلم سال بودهاند، بررسی شده‌اند. یافته‌ها نشان میدهد فیلمسازان به ویژگیهای حوزه رفتاری مدیران بیش از سایر حوزهها توجه دارند.
حامد بخشی؛ فاطمه‌السادات ایازی
دوره 16، شماره 30 ، شهریور 1394، ، صفحه 89-108
چکیده
مسئله اصلی مقاله حاضر میزان و نوع بازنمایی دین در فیلم‌نامه‌های سینمایی ارسالی به اولین جشنواره فیلم دینی رویش است. برای این منظور، با توجه به تعاریف مختلفی که از دین صورت گرفته بود، تعریف برون‌دینی لئوبا با قدری تغییر استفاده شد. بر اساس این تعریف، دین مجموعه‌ای شامل چهار بعد نظری ـ اعتقادی، درون فردی، رفتاری و نهادی در نظر گرفته ...
بیشتر
مسئله اصلی مقاله حاضر میزان و نوع بازنمایی دین در فیلم‌نامه‌های سینمایی ارسالی به اولین جشنواره فیلم دینی رویش است. برای این منظور، با توجه به تعاریف مختلفی که از دین صورت گرفته بود، تعریف برون‌دینی لئوبا با قدری تغییر استفاده شد. بر اساس این تعریف، دین مجموعه‌ای شامل چهار بعد نظری ـ اعتقادی، درون فردی، رفتاری و نهادی در نظر گرفته شده است. روش اجرای تحقیق اسنادی بوده و با تکنیک تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه آماری تحقیق تمام فیلم‌نامه‌های ارسالی به جشنواره بوده که از این میان 158فیلمنامه به شیوه نمونهگیری تصادفی نظاممند انتخاب شده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند بعد درون فردی دین کمترین تجلّی را در فیلم‌نامه‌های ارسالی به جشنواره داشته و ابعاد تجسمیافته از دین همچون تجلیات مادی و رفتاری دین بیشترین ظهور را داشته است. درنتیجه، به نظر میرسد آنچه با عنوان فیلم‌نامه‌های دینی ارسال شده است بهطور عمده شامل عناصر از پیش ساخته‌شده دینی ـ همچون هنجارها و ابنیه دینی ـ بوده است تا تجربه دینی یا ارزش‌های اخلاقی.
سیدمحمد مهدی‌زاده؛ عبدالرحمان علیزاده
دوره 15، شماره 25 ، خرداد 1393، ، صفحه 217-242
چکیده
روایت رسانه‌ها از رویدادها، روایت عینی نیست، بلکه بازنمایی آن در چارچوب‌های گفتمانی و ایدئولوژیکی است. این مقاله به‌دنبال آن است تا ببیند یکی از مهم‌ترین رویدادهای خاورمیانه (برکناری مرسی) چگونه توسط رسانه‌هایی با چارچوب‌های گفتمانی مختلف (شبکة یک صداوسیمای ج. ا. ا و بی‌بی‌سی فارسی) بازنمایی می‌شود. روش بررسی این نوشتار تحلیل ...
بیشتر
روایت رسانه‌ها از رویدادها، روایت عینی نیست، بلکه بازنمایی آن در چارچوب‌های گفتمانی و ایدئولوژیکی است. این مقاله به‌دنبال آن است تا ببیند یکی از مهم‌ترین رویدادهای خاورمیانه (برکناری مرسی) چگونه توسط رسانه‌هایی با چارچوب‌های گفتمانی مختلف (شبکة یک صداوسیمای ج. ا. ا و بی‌بی‌سی فارسی) بازنمایی می‌شود. روش بررسی این نوشتار تحلیل گفتمان انتقادی است. نتایج به‌دست آمده بیانگر آن است که تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی از گفتمان لیبرالدموکراسی در قالب مؤلفه‌هایی چون مشروعیت اکثریت، حکومت قانون و برابری برای بازنمایی رویداد مصر استفاده کرده و در مقابل شبکة یک تلویزیون ج. ا. ا. از مؤلفههای گفتمان انقلاب اسلامی همچون حمایت از اسلامگرایان، حمایت از جبهة مقاومت و توطئة غرب برای برساخت رسانهای رویداد مصر بهره گرفته است. علاوه بر این، شبکة یک، مؤلفةهای گفتمانی دیگر، همچون دموکراسی و خواست اکثریت را نیز برای بیان مقاصد خود به خدمت گرفته است.
زرین زردار- محمد فتحی‌نیا
دوره 14، شماره 24 ، اسفند 1392، ، صفحه 41-62
چکیده
این مقاله به‌دنبال شناخت نحوة بازنمایی مازنی‌ها در مجموعة تلویزیونی پایتخت و شناسایی رمزگان‌ها و کلیشه‌های مورد استفاده در این بازنمایی است. برای دستیابی به این هدف، 16 سکانس شاخص از مجموع سریال، انتخاب‌شده و مورد تحلیل نشانه‌شناختی قرار گرفتند.
یافته‌ها نشان می‌دهند، سه دسته رمزگان‌های گفتار و گویش، پوشاک و ...
بیشتر
این مقاله به‌دنبال شناخت نحوة بازنمایی مازنی‌ها در مجموعة تلویزیونی پایتخت و شناسایی رمزگان‌ها و کلیشه‌های مورد استفاده در این بازنمایی است. برای دستیابی به این هدف، 16 سکانس شاخص از مجموع سریال، انتخاب‌شده و مورد تحلیل نشانه‌شناختی قرار گرفتند.
یافته‌ها نشان می‌دهند، سه دسته رمزگان‌های گفتار و گویش، پوشاک و گریم و حالت چهره و کنش، رمزگان‌های اصلی هستند که برای بازنمایی هویت قومی و شهرستانی بهطور عام و «مازنی» و «علیآبادی» بهطور خاص، به‌کار گرفته شده‌اند. علیآبادیها در برابر تهرانیها با کلیشههایی چون سادهلوح در برابر خردمند، ناتوان در برابر توانا، روستایی در برابر شهری، بیتوجهی به پوشش در برابر آراستگی ظاهر و ... به تصویر کشیده شده‌اند. در این میان می‌توان کلیشة شهرستانی ناتوان را به‌عنوان مهم‌ترین وجه بازنمایی علیآبادیهای مهاجر تلقی کرد اما آنچه اثر این بازنمایی را تشدید می‌کند، نفی مهاجرت با دستمایه قرار دادن کلیشه‌های قومیتی است.
علی امیدی- مهرداد رشیدی علویجه
دوره 14، شماره 24 ، اسفند 1392، ، صفحه 139-161
چکیده
جهان عرب از سال 2011 دگرگونی‌های سیاسی بنیادی به خود دیده است، به‌طوری‌که موج اعتراض‌ها و انقلاب‌های مردمی تاکنون منجر به برکناری چهار دیکتاتور در کشورهای تونس، مصر، لیبی و یمن شده و باعث دگرگونی‌ها و اصلاحات اساسی در سایر کشورهای این منطقه شده است. رسانه‌های جمعی از جمله شبکههای خبری ماهواره‌ای با پخش و انعکاس ...
بیشتر
جهان عرب از سال 2011 دگرگونی‌های سیاسی بنیادی به خود دیده است، به‌طوری‌که موج اعتراض‌ها و انقلاب‌های مردمی تاکنون منجر به برکناری چهار دیکتاتور در کشورهای تونس، مصر، لیبی و یمن شده و باعث دگرگونی‌ها و اصلاحات اساسی در سایر کشورهای این منطقه شده است. رسانه‌های جمعی از جمله شبکههای خبری ماهواره‌ای با پخش و انعکاس اطلاعات و وقایع به‌صورت شنیداری و دیداری و همچنین از طریق پایگاه‌های اطلاع‌رسانی خود، زمینة آگاهی و بسیج سیاسی مردم و جوامع را به ارمغان می‌آورند که این امر در مورد کشورهایی که دارای رسانه‌های دولتی و حکومت‌های تک‌حزبی هستند چشمگیرتر می‌نماید. یکی از این شبکههای خبری ماهواره‌ای که نقش چشمگیری در انقلاب‌های کشورهای جهان عرب داشته، شبکة قطری الجزیره است. این شبکه به‌دلیل ماهیت حرفه‌ای و پشتوانة مالی خود توانسته طرف‌داران زیادی نه‌تنها در جهان عرب بلکه در تمام دنیا جذب کند. ولی رویکرد این شبکه در انعکاس اخبار و چارچوب‌سازی رویدادهای سوریه، سوگیرانه و بر اساس اهداف کلی سیاست خارجی قطر است. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی و به شیوة توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا به بررسی نظری نقش رسانه در بازنمایی و چارچوب‌سازی رویدادها پرداخته و سپس سعی دارد به این سؤال پاسخ مناسب دهد: «رویکرد شبکة خبری الجزیره در بازنمایی و چارچوب‌سازی تحولات سوریه در طی سالهای 2011 تا 2013 چگونه بوده است؟»
نجمه حسینی‌سروری؛ حامد طالبیان
دوره 14، شماره 21 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 179-213
چکیده
هدف از این مقاله شناسایی گفتمان‌های طبقة متوسط در آثار مصطفی مستور است. شناسایی این گفتمان‌ها در نهایت یکی از مهم‌ترین گونه‌های بازنمایی زندگی شهری در ادبیات داستانی دهة 80 را تحلیل کرده است. در بخش تحلیلی این مقاله، با استناد به دو رمان مشهور این نویسنده، شیوه‌های بازنمایی زندگی طبقة متوسط شهری بررسی شده و با استفاده ...
بیشتر
هدف از این مقاله شناسایی گفتمان‌های طبقة متوسط در آثار مصطفی مستور است. شناسایی این گفتمان‌ها در نهایت یکی از مهم‌ترین گونه‌های بازنمایی زندگی شهری در ادبیات داستانی دهة 80 را تحلیل کرده است. در بخش تحلیلی این مقاله، با استناد به دو رمان مشهور این نویسنده، شیوه‌های بازنمایی زندگی طبقة متوسط شهری بررسی شده و با استفاده از نظریة گفتمان لاکلا و موفه، دالهای محوری و شبکههای معنایی برسازندة روایتهای این دو رمان شناسایی شده است.
این بررسی نشان میدهد که گفتمان برسازندۀ روایت در این دو رمان، هویت طبقة متوسطی را بازنمایی کرده که متعلق به گفتمان‌های کلانتر سنت و تجدد در ایران است. پاسخ به این پرسش که این بازنمایی تا چه حد مخدوش یا انحرافی آشکار از واقعیت زندگی طبقة متوسط مدرن در ایران است، نیازمند انجام پژوهشهای گستردهتر و عمیقتر جامعهشناختی و ادبی است.
حمید عبداللهیان؛ آیدا حسینی‌فر
دوره 13، شماره 20 ، اسفند 1391، ، صفحه 35-60
چکیده
این مقاله به مطالعة روش‌های متنی شدة بازنمایی ایدئولوژی در کتاب‌های آموزشی زبان انگلیسی اینترچنج پرداخته و برای یافتن پاسخی برای این پرسش‌ها که کتاب‌های زبان انگلیسی اینترچنج، به‌مثابه صور نمادین، به معنایی که تامپسون به‌کار می‌برد، چگونه معنای ایدئولوژیک خود را به نوآموزان زبان انگلیسی انتقال می‌دهند؟ و اینکه ...
بیشتر
این مقاله به مطالعة روش‌های متنی شدة بازنمایی ایدئولوژی در کتاب‌های آموزشی زبان انگلیسی اینترچنج پرداخته و برای یافتن پاسخی برای این پرسش‌ها که کتاب‌های زبان انگلیسی اینترچنج، به‌مثابه صور نمادین، به معنایی که تامپسون به‌کار می‌برد، چگونه معنای ایدئولوژیک خود را به نوآموزان زبان انگلیسی انتقال می‌دهند؟ و اینکه چگونه در این کتاب‌ها ایدئولوژی و سبک زندگی آمریکایی به شکلی طبیعی و همگانی نشان داده می‌شود؟ ابتدا هر چهار کتاب زرد، قرمز، آبی و سبز اینترچنج مطالعه شد تا مؤلفه‌هایی که به‌وسیلة آنها سبک زندگی بازنمایی شده استخراج شود. سپس الگوی بازنمایی سبک زندگی آمریکایی در این کتاب‌ها کشف و مشخص شد که این الگوها راهبردهای اصلی این کتاب، جهت انتقال دیدگاه‌ها و عقاید آمریکایی هستند. برای پیگیری ادعاهای مقاله، روش‌شناسی مقاله طوری طراحی شد که ابتدا چهار بحث گروهی متمرکز انجام شود تا نحوة برخورد مخاطبان با این کتاب‌ها مطالعه و واکاوی شود. با تحلیل اظهارنظر زبان آموزان، یافته‌هایی به‌دست آمد مبنی بر اینکه اگرچه سبک زندگی و فرهنگ بازنمایی‌شده در این کتاب‌ها بیشتر آمریکایی است، اما این خود مخاطبان هستند که به‌هنگام برخورد با آنچه در این کتاب‌ها مطرح می‌شود و اینکه باید از چه سبک آداب و رسوم و عادت‌های اجتماعی پیروی شود، دست به انتخاب می‌زنند. یافته‌های این نوشتار همچنین نشان میدهد که در بسیاری از موارد، زبان‌آموزان حتی در انتخاب خود به‌گونه‌ای دست به یک بریکولاژ فرهنگی می‌زنند.
مهدی سلطانی گردفرامرزی؛ عبدالله بیچرانلو
دوره 13، شماره 17 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 76-119
چکیده
مقالۀ حاضر چگونگی بازنمایی مصرف در فیلمهای سینمایی عصر دفاع مقدس را بررسی می‌کند. پرسش اصلی بررسی حاضر این است که مصرف، چگونه در فیلمهای سینمایی عصر دفاع مقدس (1367- 1359)، بازنمایی شده و با هویت‌های اجتماعی کنشگران فیلم‌ها گره خورده است؟ روش این مطالعه، تحلیل نشانه‌شناختی است که با به‌کارگیری آن، پنج فیلم سینمایی منتخب ساخته‌شده ...
بیشتر
مقالۀ حاضر چگونگی بازنمایی مصرف در فیلمهای سینمایی عصر دفاع مقدس را بررسی می‌کند. پرسش اصلی بررسی حاضر این است که مصرف، چگونه در فیلمهای سینمایی عصر دفاع مقدس (1367- 1359)، بازنمایی شده و با هویت‌های اجتماعی کنشگران فیلم‌ها گره خورده است؟ روش این مطالعه، تحلیل نشانه‌شناختی است که با به‌کارگیری آن، پنج فیلم سینمایی منتخب ساخته‌شده در این دوره بررسی شده‌اند. این پنج فیلم عبارتاند از: سناتور، گلهای داوودی، اجارهنشینها، زرد قناری و عروسی خوبان. یافته‌ها نشان میدهد که همۀ پنج فیلم بررسیشده، در سطح رمزگان‌های ایدئولوژیک، مصرفگرایی به سبک مدرن را یا نفی می‌کنند یا در حاشیه قرار می‌دهند. همچنین یافته‌ها نشان میدهد به جهت حاکمیت گفتمانی متفاوت و حتی متعارض با بسیاری از گفتمان‌های سیاسی ـ اجتماعی و فرهنگی در جهان، در دهۀ 1360 حتی نظریههای مرسوم جامعهشناختی متداول نیز در این زمینه صدق نمیکنند و این مقاله، به نوعی یکی از این نظریهها را در بوته آزمون قرار داده است.
حسن مجیدی؛ جواد نوریزاده
دوره 12، شماره 15 ، آذر 1390، ، صفحه 189-223
چکیده
در مقالۀ حاضر نحوۀ بازنمایی تحولات داخلی ایران در سال 1388 را در شبکۀ تلویزیونی «بی‌بی‌سی فارسی» بررسی کردهایم. در این مقاله کوشیدهایم با استخراج محورهای گفتمان غالب بازنمایی شده، روند و ابعاد رویکرد جریان‌سازی در قالب خبر و برنامههای خبری این شبکه، تبیین راهکارهای رسانهای آن در قالب گفتمان رسانۀ حرفه‌ای و ابعاد ...
بیشتر
در مقالۀ حاضر نحوۀ بازنمایی تحولات داخلی ایران در سال 1388 را در شبکۀ تلویزیونی «بی‌بی‌سی فارسی» بررسی کردهایم. در این مقاله کوشیدهایم با استخراج محورهای گفتمان غالب بازنمایی شده، روند و ابعاد رویکرد جریان‌سازی در قالب خبر و برنامههای خبری این شبکه، تبیین راهکارهای رسانهای آن در قالب گفتمان رسانۀ حرفه‌ای و ابعاد گفتمان هژمونیک این رسانه را در خلق گفتمان‌های القایی برای مخاطبان واکاوی کنیم. برخی از مهم‌ترین محورهای جریان‌سازی رسانهای بی‌بی‌سی فارسی در سال 1388 عبارتاند از: القای نقض حقوقبشر و آزادیهای مدنی در ایران، القای ناکارآمدی دولت و نظام، تقویت جریانهای مخالف و تعمیق شکاف سیاسی در ایران. در این مقالۀ مستند، برنامهها و گزارشهای خبری شبکۀ بی‌بی‌سی و مصادیق و مستندهای این جریانسازیها را توضیح دادهایم. به نظر میرسد مهم‌ترین نشانهها و دالهای محوری گفتمان شبکۀ بی‌بی‌سی فارسی در قبال ایران در سال 1388، بحران مشروعیت در جمهوری اسلامی ایران و نیز تهدیدهای ایران است.
عبدالله بیچرانلو
دوره 12، شماره 15 ، آذر 1390، ، صفحه 225-245
چکیده
این مقاله با هدف بررسی بازنمایی فرهنگ رضوی در سینمای ایران، به معرفی اجمالی و مرور مـهمتریـن فیلمهای ساخته شده دربارۀ فرهنگ رضوی در کشورمان در سالهای پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد. در بررسی متمرکزتر موضوع، فیلم سینمایی کیمیا را به عنوان یکی از فیلمهای مهمی که در بخش زیادی از آن ارتباط معنوی با امام رضا (ع) در کانون ...
بیشتر
این مقاله با هدف بررسی بازنمایی فرهنگ رضوی در سینمای ایران، به معرفی اجمالی و مرور مـهمتریـن فیلمهای ساخته شده دربارۀ فرهنگ رضوی در کشورمان در سالهای پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد. در بررسی متمرکزتر موضوع، فیلم سینمایی کیمیا را به عنوان یکی از فیلمهای مهمی که در بخش زیادی از آن ارتباط معنوی با امام رضا (ع) در کانون توجه فیلمساز قرار گرفته، تحلیل کردهایم.
در بررسی این فیلم که در زمرۀ فیلمهای مربوط به دفاع مقدس نیز به شمار می‌رود، نگارنده از روش کیفی تحلیل نشانه‌شناختی بهره گرفته و در به کارگیری تحلیل نشانه‌شناختی برای بررسی فیلم از الگوی «رولان بارت» در تحلیل رمان «بالزاک»[1] استفاده شده و صحنههایی از فیلم که مستقیم در ارتباط با موضوع این مقاله بوده، گزینش و بررسی شده است.
[1]. Balzac
حسن بشیر؛ علی اسکندری
دوره 12، شماره 14 ، مرداد 1390، ، صفحه 7-25
چکیده
امروزه رسانه‌های جمعی به عنصری مهم تبدیل شده و بر همۀ عرصههای زندگی اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نفوذی انکارناپذیر دارد. تلویزیون ایران که در سطحی کلان هدف خود را انسانسازی و ایفای نقش دانشگاهی بزرگ معرفی کرده باید در ایفای نقشی فرهنگساز به شکل جدی ورود پیدا کند.
از این رو، در این مقاله ابتدا به چگونگی فرهنگسازی ...
بیشتر
امروزه رسانه‌های جمعی به عنصری مهم تبدیل شده و بر همۀ عرصههای زندگی اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نفوذی انکارناپذیر دارد. تلویزیون ایران که در سطحی کلان هدف خود را انسانسازی و ایفای نقش دانشگاهی بزرگ معرفی کرده باید در ایفای نقشی فرهنگساز به شکل جدی ورود پیدا کند.
از این رو، در این مقاله ابتدا به چگونگی فرهنگسازی رسانه‌ها در ابعاد گوناگون فرهنگ میپردازیم و در ادامه با توجه به اهمیت نهاد خانواده در جوامع امروزی، چگونگی بازنمایی آن را در متون تلویزیونی بررسی خواهیم کرد. به همین منظور ابتدا پس از بیان تقسیمبندیهایی از فرهنگ، آن را به سه حوزۀ اصلی باورهای بنیادین، ارزش‌ها و هنجارها و رفتارها تقسیم می‌کنیم و سپس نحوۀ ورود رسانه در هر کدام از این ابعاد را با توجه به اصول سند چشمانداز بررسی می‌کنیم.
در نهایت اینکه رسانه‌ها به منظور فرهنگسازی در جامعه و به‌خصوص نهاد خانواده باید در گام نخست تغییراتی را در سطح باورهای بنیادین و در ادامه در سطح ارزش‌ها و هنجارها به وجود آورند؛ همچنین برنامهریزی بر روی باورهای بنیادین که در قاعدۀ هرم قرار دارد، بسیار تأثیرگذارتر از انواع دیگر هرم خواهد بود، چراکه این بُعد از فرهنگ اگرچه ممکن است کمرنگ شود، هیچ‌گاه از بین نخواهد رفت.
