تقابل‌های اخلاقی در تعاملات کاربران ایرانی رسانه‌های اجتماعی (مطالعه شش رویداد در یوتیوب، فیس‌بوک و اینستاگرام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.

2 دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

در این مقاله شش رویداد در رسانه‌های اجتماعی که از جنبه‌های اخلاقی محل بحث کاربران ایرانی قرار گرفته‌اند مطالعه شده است. این شش رویداد در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ در فیس‌بوک، اینستاگرام و یوتیوب آغاز شده‌اند، اما دامنه مباحث مربوط به آنها در سایر رسانه‌ها و وب‌سایت‌های فضای مجازی گسترش پیدا کرده است. مطالعه به شیوه کیفی با رویکرد اکتشافی انجام شده و کامنت‌های کاربران حول این شش رویداد مبنای تحلیل بوده است. از میان هزاران کامنت کاربران فضای مجازی درباره هر رویداد، در مجموع ۳۹۶ کامنت برای تحلیل انتخاب شدند. این تعاملات در قالب مدل کیفی برآمده از دل داده‌ها با عنوان «هرم کنش‌گری کاربران در تقابل‌های اخلاقی رسانه‌های اجتماعی» ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Moral Contrasts in Interactions of Iranian Social Media Users (Studying Six Events on YouTube, Facebook and Instagram)

نویسندگان [English]

  • S S 1
  • S S 2
1 S
2 S
چکیده [English]

In this paper, six events displayed on social media and the discussions of a large group of Iranian users regarding moral aspects of the same events have been studied. Understanding changing concept of media ethics and morals in user-based new media sphere was our purpose. These six events, started on ‘Facebook’, ‘Instagram’ and ‘Youtube’ social platforms (between 1392sh and 1394sh), but users’ discussion continued and expanded on other media and websites. The study was conducted using qualitative methodology and explanatory approach and our analysis has been based on user comments on these six events. Among the thousands of user’ comments about each event, 396 comments were selected for analysis. Purposeful sampling conducted in two levels using round trip between data gathering and analysis. Using coding and categorization user comments, these interactions were provided for analysis. These interactions have been presented as qualitative model emerged from data, entitled: ‘pyramid of user’ activities in moral contrasts of social media’. The results showed that backgrounds of moral contrasts in this space, include public morality, professional ethics and the morals of social media. Based on the proposed model, users adopt four different positions in their interactions. They use what called in this article ‘reserves supported moral contrasts’ to interact with each other.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media Ethics
  • Morals in Social Media
  • YouTube
  • Instagram
  • Face book
منابع و مأخذ
 
 
اسپنس، ادوارد اچ؛ اندرو الکساندرا ؛ آرون کوئی و آن دان(1393). فساد در رسانه‏ها، ترجمة حبیب‌الله معظمی. تهران: سروش.
امیری، افرا (1394). «یک کار غیراخلاقی با میهمان ماه عسل». وب‏سایت خبر آنلاین. تاریخ مراجعه 15 تیرماه 1394، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/BEkdf2
ایران اکونومیست(1393). «هجوم ایرانی‌ها به صفحه اجتماعی بنجامین ویلیامز». وب‏سایت ایران اکونومیست، خبرگزاری خبرآنلاین، تاریخ مراجعه 15 اسفند 1393، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/0rRRW5
ببران، صدیقه؛ هادی خانیکی و محبوبه آطاهریان(۱۳۹۳). «رعایت اصول اخلاق حرفه‏ای در خبرهای خبرگزاری‏های رسمی ایران». فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. شماره 27: ۲۲-۳۰.
تابناک(1392). «پس از لیما و مسی، حمله سراسری به آرژانتینی‌ها آغاز شد: این هجوم مغولی چه بر سر آبروی ملت ایران می‌آورد؟». وب‏سایت تابناک. تاریخ مراجعه 15 اسفند 1393، نشانی اینترنتی: https://goo.gl/YzVwhe
جام‌نیوز(۱۳۹۴). «نوشته‏های اینستاگرامی از دختر پورشه‏سوار». وب‌سایت جام‌نیوز. تاریخ مراجعه 15 تیرماه 1394، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/fncICQ
خبرآنلاین(1392). «هجوم دسته‏جمعی ایرانی‌ها به صفحه فیس‌بوک مسی/ مصاف لیونل و هاشم سوژه کاربران»، خبرگزاری خبرآنلاین. تاریخ مراجعه 15 اسفند 1393، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/DjwSpV
روز نو(1394). «افشاگری بی‏سابقه آزاده نامداری در خصوص فرزاد حسنی». وب‏سایت روزنو. تاریخ مراجعه 15 تیرماه 1394، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/2f97oA
سعیدی، سینا؛ حجت‏اله حاجی حسینی و صبا سعیدی(۱۳۹۲). «بررسی عوامل موثر بر نقض قانون حق نشر توسط کاربران اینترنت». فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. شماره 24: ۵۲-۶۱.
صادقی آرانی، زهرا؛ سیدحبیب‏اله میرغفوری و زهرا ثابت(۱۳۹2). «تصمیم‏گیری‏های اخلاقی در فضای سایبری و عوامل جمعیت‏شناختی موثر بر آن: بررسی ارتکاب به جرایم اینترنتی در کاربران اینترنت شهرستان یزد». فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. شماره 23: ۶۰-۶۹.
صالحی‌نژاد، محمدامین(۱۳۹۳). «با دیگران این کار را نکنیم». خبرگزاری ایسنا. تاریخ مراجعه 15 اسفند 1393، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/QwGLXJ
فارس(۱۳۹۴). «حضور یک پزر عروس در ماه عسل به بهانه شغل سخت؟!». خبرگزاری فارس. تاریخ مراجعه 15 تیرماه 1394، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/MQQMTh
فرارو(1394). «هجوم کاربران ایرانی به اینستاگرام اوباما». وب‏سایت فرارو، تاریخ مراجعه 25 تیرماه 1394، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/r6CFzr
 
فلیک، اووه(1387). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
کلیبر، گلن و مارتین، رویستون(1390). فرهنگ‏های دیجیتال: درک رسانه‏های جدید. ترجمه مرضیه وحدانی. تهران: ساقی.
لیندولف، تامس و برایان تیلور. روش‏های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات. ترجمه عبدالله گیویان(1388). تهران: همشهری.
مسلم، متین(1392). «این یک تروریسم ورزشی است». خبرگزاری خبرآنلاین. تاریخ مراجعه 15 اسفند 1393، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/VHHw71
معتمدنژاد، کاظم(1385). «اصول اخلاقی حرفه روزنامه‏نگاری: زمینه‏های تاریخی، مقررات‏گذاری ملی و پژوهش‏های جهانی»، فصلنامه رسانه، شماره 66: ۳۱-۷۶.
موسیقی ایرانیان(۱۳۹۳). «سواستفاده از احساسات مردم در پی درگذشت مرتضی پاشایی». وب‏سایت موسیقی ایرانیان. تاریخ مراجعه 15 اسفند 1393، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/uoKccH
مولایی، محمدمهدی(۱۳۹۱). «مسائل اخلاقی عصر رسانه‏های اجتماعی». ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات. شماره 112: ۶۶-۶۷.
نیکی، طراوت(۱۳۹۴). «یک حادثه شرم‌آور در جامعه پزشکی». وب‌سایت پارسینه. تاریخ مراجعه 15 تیرماه 1394، نشانی اینترنتی: http://goo.gl/WR2PRQ
هوسمن، کارل(1388). بحران و وجدان: اخلاق روزنامه‏نگاری. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‏ها.
 
Cenite, M., Detenber, B. H., Koh, A. W.K., Lim, A. L.H. & Soon, N. E. (2009). Doing the right thing online: a survey of bloggers' ethical beliefs and practices. New Media & Society. 11 (4): 575-597.
Crawford, K., Faleiros, G., Luers, A., Meier, P., Perlich, C. & Thorp, J. (2013). Big Data, Communities and Ethical Resilience: A Framework for Action. White Paper. Rockefeller Foundation.
Eronen, M. (2013). Moral argumentation as a rhetorical practice in popular online discourse: Examples from online comment sections of celebrity gossip. Discourse & Communication. 8 (3): 278-298.
Gunarto, H. (n.d.). Ethical issues in cyberspace and IT society. Ritsumeika Asia Pacific University. Retrieved March, 24 (2015). URL:  http://www.apu.ac.jp/~gunarto/it1.pdf
Kaplan, A. M. & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizons. 53 (1): 59–68.
Light, B. & McGrath, K. (2010). Ethics and social networking sites: a disclosive analysis of Facebook. Information Technology & People. 23 (4): 290–311.
Marwick, A. E. & Boyd, D. (2014). Networked privacy: How teenagers negotiate context in social media. New Media & Society. 16 (7): 1051-1067.
 
Ries, T (2011). Ethics in the Age of Social Media: What Kind of a Future Are We Building?, The Realtime Report, Retrieved March, 24, 2015. URL: http://therealtimereport.com/2011/12/20/ethics-in-the-age-of-social-media-what-kind-of-a-future-are-we-building/
 
Rao, S & Wasserman, H. (2007). Global media ethics revisited. Global Media and Communication. 3 (1): 29-50.
Timmermans, J., Stahl, B. C., Ikonen, V. & Bozdag, E. (2010). The ethics of cloud computing: A conceptual review. 2nd IEEE International Conference on Cloud Computing Technology and Science, CloudCom 2010: 614-620.
Wiesslitz, C. & Ashuri, T. (2011). ‘Moral journalists’: The emergence of new intermediaries of news in an age of digital media. Journalism. 12 (8): 1035-1051